မေခူမစ်ဘေးက လိမ္ထော်ူခံတေပြဵက်စီး

ကခဵင်ူပည်နယ် မေခူမစ်ဘေးက လယ်ေူမတေကြို စစ်အစိုးရနဲႛ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးယူထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီသစ် တပ်မတော် ကခဵင် NDAK အဖြဲႚ ဥက္ကှူက နည်းမဵိြးစုံသုံးဝယ်ယူ္ဘပီး ေ႟တြူးဖော်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေတာေုကာင့် ဒေသတြင်း အဓိကထြက်တဲ့ လိမ္ထော်ူခံတြေ ပဵက်စီးကုန်္ဘပီလိုႛ သိရပၝတယ်။

2009.11.23
gold_mining_305px.jpg ကခဵင်ူပည်နယ်၊ စမ်းခေဵာင်းတခု၏ ကမ်းနဖူးတြင် ေ႟တြြင်း တူးဖော် ေ႟ကြဵင်နေသူတဦး ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: Courtesy of Kachin Development Networking Group-KDNG)
(Photo: Courtesy of Kachin Development Networking Group-KDNG)

မုကာခင်ကမြ နယ်ူခားစောင့်တပ်အူဖစ် တပ်ရင်းသုံးရင်းနဲႛ ေူပာင်းဖြဲႚစည်းလိုက်တဲ့ NDAK ခေၝင်းဆောင် ဦးစခုံတိန်ႛယိမ်းဟာ ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ် မေခ၊ မလိခ ူမစ်ဆုံဒေသအတြင်းမြာရြိတဲ့ ဆငေၞ၊ မန်တောင်႟ြာအနီးက လိမ္ထော်ူခံအပၝအဝင် ေူမဧက တော်တော်မဵားမဵားကို ကေဵး႟ြာသားတေဆြီကနေ ဝယ်ယူနေတဲ့အေုကာင်း အဲဒီေူမနေရာမြာ ဘူဒိုဇာလို စက်ယ္ဈိံား ဋ္ဌကီးတေနြဲႛ ေ႟တြူးဖော်နေုကတာေုကာင့် တောင်တတောင်ကို ရက်ပိုင်းအတြင်း အကုန်ေူပာင်သြားတယ်လိုႛ ဒေသခံတေကြ ေူပာပၝတယ်၊

အဲဒီဒေသမြာ ူခံေူမဧက ထောင်ဂဏန်းရြ္ဘိပီး ကဵန်သေးတဲ့နေရာတေကြိုလည်း အလားတူလိုက်ဝယ်ယူမဲ့ အေူခအနေ ရြိတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်၊ ္ဘခိမ်းေူခာက်မြ အပၝအဝင် နည်းမဵိြးစုံသုံး္ဘပီး ဝယ်တဲ့အတြက် ူခံေူမတြေ ရောင်းလိုက်ရလိုႛ ငေရြပေမဲ့ တကယ်တမ်း ဘိုးဘြားအစဉ်ဆက် လုပ်ကိုင်လာတဲ့ လိမ္ထော်ူခံေူမတေကြို ဘယ်သူမြ မရောင်းခဵင်ုကဘူးလိုႛ ကခဵင်လူမဖြြံႚ္ဘဖိြးရေးကြန်ရက် အထြေထေအြတြင်းရေးမြြး ဦးဆာဋ္ဌကီးက RFA ကို ခုလို ေူပာူပပၝတယ်။

ဦးဆာဋ္ဌကီး။      ။ “အားလုံးက သဘောမတူဘူး။ ႟ြာသားတြေ မရောင်းခဵင်တာက ကခဵင်ူပည်နယ်က အဓိက ိံြစ်ရြည်သီးိံြံထြက်တဲ့ လိမ္ထော်ူခံက အဲဒီမန်တောင်အသီးရယ်၊ ဟူးကောင်းတိံိုင်းဘက်က အသီးရယ်၊ နောက်တခၝ လိုင်ဇာ ဂၝးရာယန် ဒီနေရာ သုံးနေရာပဲရြိတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ အမဵားဆုံးထြက်တဲ့ ိံြစ်ရြည်သီးိံြံပင်က အခုေ႟ကြဵင်တဲ့ မန်တောင်ဒေသ ူဖစ်တယ်၊ အဲဒၝပဲ သူတိုႛရဲ့ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ်ူခံပဲ ၊ အဲဒီူခံကို ရောင်းလိုက်ူခင်းအားူဖင့် တခၝပဲစားရမယ် စားလိုႛရြိရင် ဘိုးဘြားစဉ်ဆက်သူတိုႛ လုပ်ကိုင်စားသောက် နေတဲ့ နေရာပေၝ့ မစြန်ႛလြတ်ခဵင်ုကဘူး သူတိုႛ အဲဒီနေရာကို။ ဒၝပေမဲ့ တယောက်က ယူူပလိုက် တယောက်က ္ဘခိမ်းေူခာက်လိုက် ဆိုတော့ သေခဵာတာကတော့ သူတိုႛ အဲဒီနေရာကို လုံးဝကို မရောင်းခဵင်ဘူး မစြန်ႛခဵင်ဘူး သူတိုႛက။”

ဦးစခုံတိန်ႛယိန်း ဟာ ေ႟တြူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းကို တ႟ုတ်သူဌေး လောပန်းတေနြဲႛ စပ်တူလုပ်ကိုင်နေတာ ူဖစ်္ဘပီး ူမစ်ဆုံရေကာတာ စီမံကိန်း္ဘပီးရင် အဲဒီနေရာတြေ ရေလြမ်းမိုးသြားမြာ ူဖစ်တယ်ဆိုတဲ့ အေုကာင်းူပခဵက်ူပ္ဘပီး လိမ္ထော်ူခံပိုင်ရြင်တေကြို ရောင်းခဵအောင် အတင်းတိုက်တြန်းနေတာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း ဦးဆာဋ္ဌကီးက ဆက်ေူပာူပပၝတယ်။

ဦးဆာဋ္ဌကီး။      ။ “ူမစ်ဆုံရေကာတာ တည်ဆောက်ူခင်းအတြက်ေုကာင့်မိုႛ ရေလြမ်းမိုးမဲ့ ဧရိယာူဖစ်တယ်လိုႛ ဦးစခုံတိန်ႛယိမ်းက ႟ြာသားတေကြို ေူပာတာပေၝ့။ ခင်ဗဵားတိုႛရဲ့ူခံကို အားလုံးရောင်းလိုက်ပၝ အခု အကဵိြးရြိတဲ့ သူဌေးတေကြို ရောင်း္ဘပီးမြ ေ႟တြူးဖော်ဖိုႛ ကောင်းတယ် လိုႛ တသက်လုံး လုပ်ကိုင်စားသောက်ခဲ့တဲ့ ဒီလိမ္ထော်ူခံတေကြို ရောင်းလာရတဲ့ အဆင့်မြာ ရြိတယ်လေ။

ကခဵင်လူမဖြြံႚ္ဘဖိြးရေးကြန်ရက် အတြင်းရေးမြြး ဦးဆာဋ္ဌကီးေူပာူပသြားတာပၝ။ ဦးဆာဋ္ဌကီးဟာ ူမစ်ဆုံရေကာတာနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အနီးကပ်လေ့လာ စောင့်ုကည့်နေသူလည်း ူဖစ်ပၝတယ်။

ဒီကိင်္စနဲႛပတ်သက်လိုႛ မေးူမန်းဖိုႛ ဦးစခုံတိန်ႛယိမ်းကို RFAက ဆက်သြယ်ခဲ့ပေမဲ့ အဆက်အသြယ် မရခဲ့ပၝဘူး။

ဒီူခံေူမတေဟြာ ူမစ်ဆုံရေကာတာ စီမံကိန်း္ဘပီးရင် ရေလြမ်းသြားမဲ့နေရာတြေ ူဖစ်တယ်ဆိုတာ မြန်ပေမဲ့ အဲဒီ စီမံကိန်းက ၁၅ ိံြစ် ုကာဦးမြာူဖစ်တာေုကာင့် ဒီအတောအတြင်း ဒေသခံတေအြနေနဲႛ သူတိုႛူခံတေမြြာ လုပ်ကိုင်စားလိုႛ ရိံိုင်သေးသလို၊ စီမံကိန်းအစီအစဉ်ေူပာင်းသြားခဲ့ရင်လည်း သူတိုႛအတြက် ဆက်လက ်ပိုင်ဆိုင်ဖိုႛ မ္တေွာ်လင့်ခဵက်တြေ ရြိပၝသေးတယ်။ အခုလို ေ႟တြူးဖိုႛ ရောင်းလိုက်ရတော့ ူခံေူမနေရာတြေ ခဵက်ခဵင်း ပဵက်စီးသြားရသလို၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကဵင် အတြက်လည်း မကောင်းဘူး လိုႛလည်း ဦးဆာဋ္ဌကီးက ဆက်ေူပာပၝတယ်။

လိမ္ထော်ူခံရောင်းတာ တခၝပဲ ရမယ်၊ ဒၝပေမဲ့ သူတိုႛ နယ်ေူမ မရြိတော့ဘူး။ ူမစ်ဆုံဆောက်မဲ့ဟာက ခဵက်ူခင်းမ္ဘပီးသေးဘူး။ အဲဒၝကို ဝမ်းနည်းနေတဲ့ အခဵိန်မြာ အခုခဵက်ခဵင်းကို လတ်တလော ကိုယ့်ရဲ့ရြေႚမြာ တော်တော်ကို ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်မဲ့ အနေအထားမဵိြး နောက်္ဘပီး တသက်လုံး လုပ်ကိုင်စားသောက်တဲ့ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကဵင်ဆိုင်ရာအရ အားလုံးပေဵာက်သြား္ဘပီ။ အဲဒီမြာ ကမ်းပၝးူပိြ တာတိုႛ ေူမဆီလြာလြန်ထားတာတိုႛ သဲကေဵာက်တေလြည်း ပုံတေမြြာ မာကဵရြီတိုႛ ူပဒၝးတိုႛ အားလုံးပေၝ့။ ဓာတုစြန်ႛပစ် ပင်္စည်းတြေ ပုံနေမယ်။ တော်တော်ကို ူင်္ပံနာ ရြိလာိံိုင်တယ် အဲဒီမြာ။

၁၉၉၀ ခိုံြစ်နောက်ပိုင်း ကခဵင်ူပည်နယ်က တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖြဲႚတေနြဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရတိုႛ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူလက်မြတ်ရေးထိုး္ဘပီးတဲ့နောက်ပိုင်းမြာ သစ်၊ ကေဵာက်စိမ်း၊ သတ္ဇြ၊ ေ႟ြ စတဲ့ လုပ်ငန်းတေကြို ူမန်မာအာဏာပိုင်တေကြ လုပ်ကိုင်ခြင့်တြေ ခဵပေးလာခဲ့တာပၝ၊ ဒိအတြက် ိံြစ်ပေၝင်း ၂၀ လောက်အတြင်း ဒေသတြင်းက သယံဇာတတြေ အလုံးအရင်းနဲႛ ထုတ်ယူုကတဲ့အူပင် သဘာဝပတ်ဝန်းကဵင်လည်း ထိခိုက်ပဵက်စီးခဲ့ရပေမဲ့ ဒေသခံ ူပည်သူလူထုကတော့ ပိုမိုဆင်းရဲကဵပ်တည်း လာနေတယ်လိုႛ ကခဵင်လူမဖြြံႚ္ဘဖိြးရေး ကြန်ရက်အဖြဲႚက ထောက်ူပေူပာဆိုပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။