႟ိုဟင်ဂဵာအရေး ဆြေးေိံြးပြဲတြင် ုသစေုတးလဵမြ ဒေၞလာ သုံးသန်းလြြ
2009.04.15

တိံိုင်ငံကနေ တိံိုင်ငံကို တရားမဝင် ေူပာင်းေ႟ြႛတဲ့ နည်းလမ်းပုံစံတေဟြာ ေူပာင်းလဲန္ဘေပီး ဒေသအနေနဲႛ ဒၝကို မဵက်ေူခမူပတ် စောင့်ုကည့်ရမယ်လိုႛ ိံိုင်ငံ ၆၀ကေဵာ်က အထူးသူဖင့် အာရြ-ပစိဖိတ်ဒေသက ဝန်ဋ္ဌကီးတေနြဲႛ အဆင့်ူမင့် တာဝန်ရြိပုဂ္ဂိြလ်တြေ တက်ရောက်တဲ့ အစည်းအဝေးမြာ ေူပာုကားလိုက်ပၝတယ်။
လူခိုးသြင်းမြ၊ လူမြောင်ခိုကူးမနြဲႛ ရာဇဝတ်မနြဲႛ ိံြယ်တဲ့ ိံိုင်ငံကူးေူပာင်းမဆြိုင်ရာ ဘာလီအစည်းအဝေးမြာ ေူပာုကားတာလည်း ူဖစ်ပၝတယ်၊
ူမန်မာစစ်အစိုးရ ကိုယ်စားလြယ်၊ အင်ဒိုနီးရြား ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး Hassan Wirajuda နဲႛ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်မဵားဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး Antonio Guterres တိုႛတက်ရောက်တဲ့ မနက်စာစားပြဲနဲႛ တြဲလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးမြာ ႟ိုဟင်ဂဵာတေအြရေးကိင်္စ ဆြေးေိံြးတယ်လိုႛ Stephen Smith က ေူပာပၝတယ်။
ဒီအတောအတြင်း ရခိုင်ူပည်နယ်မြာ ရြိတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာတြေ ဘဝနေထိုင်မြ တိုးတက်ဖိုႛနဲႛ စီးပြားရေး အခြင့်အလမ်းတြေ ပိုမိုရရြိစေဖိုႛ လူသားခဵင်းစာနာမြ အကူအညီ အူဖစ် ုသစေုတးလဵ အစိုးရက ဒေၞလာ သုံးသန်းိံြစ်သောင်း ပံ့ပိုးမယ်လိုႛ ိံိုင်ငူံခားရေး ဝန်ဋ္ဌကီးဌာနက ဒီနေႛပဲ သတင်းထုတ်ူပန်လိုက်ပၝတယ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ႟ိုဟင်ဂဵာတေကြို အဆင့်အတန်း ပိုမိုခြဲူခား ဆက်ဆံတာ၊ သူတိုႛ ဘဝအေူခအနေ ပိုဆိုးဝၝးလာတာနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရိံိုင်ငံက ဒုက္ခသည်စခန်းတြေ အေူခအနေ မကောင်းတာတေကြို ုသစေုတးလဵိံိုင်ငံက စိုးရိမ်ပူပန်တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။
ဆန်အထြက် ညံႛဖဵင်းတာ၊ အေူခခံစားကုန် စေဵးဋ္ဌကီးူမင့်တာ၊ ႟ိုဟင်ဂဵာတြေ သြားလာလြပ်ရြားမကြို ကန်ႛသတ်ခဵြပ်ခဵယ်တာ စတဲ့ အေူခအနေတြေ ပိုဆိုးဝၝးနေတယ်လိုႛ ေုကညာခဵက်မြာ ပၝရြိပၝတယ်။
ဒီအရေးကိင်္စတြေ ေူဖရြင်းဖိုႛ ုသစေုတးလဵက အကူအညီပေးမြာ ူဖစ်္ဘပီး ကမႝာ့စားနပ်ရိက္ခာ အစီအစဉ်ကနေတဆင့် ဒေၞလာ တသန်း၊ အေူခခံကဵန်းမာရေး ူပစြုစောင့်ရြောက်မအြတြက် UNDP ကုလသမဂ္ဂ ဖြႚ္ဘံဖိြးရေး အစီအစဉ်ကနေ ဒေၞလာ တသန်းိံြစ်သောင်း၊ လူနေမြဘဝ တိုးတက်ရေးအတြက် CARE ုသစေုတးလဵက တဆင့် ဒေၞလာ တသန်း အကူအညီပေးမယ်လိုႛ ဖော်ူပပၝတယ်၊
ုသစေုတးလဵိံိုင်ငံဟာ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်နဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံက ႟ိုဟင်ဂဵာတေကြို ကူညီထောက်ပံ့နေတာ ဆယိံြစ်ကေဵာ်္ဘပီလိုႛလည်း ဆိုပၝတယ်။
ုသစေုတးလဵက ူမန်မာိံိုင်ငံကို လူမြရေးအကူအညီပေးတဲ့ ကိင်္စ၊ ူမန်မာိံိုင်ငံပေၞထားရြိတဲ့ မူဝၝဒတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး နောက်ပိုင်းမြာ တင်ူပဖိုႛရြိပၝတယ်။
ဘာလီအစည်းအဝေးမြာပဲ လူခိုးသြင်းတဲ့ ူင်္ပံနာ ေူဖရြင်းရေး အထောက်အကူအူဖစ် ႟ိုဟင်ဂဵာ ဒုက္ခသည်အရေးကို ူမန်မာကိုယ်စားလြယ်တေကြ တစုံတရာထုတ်ဖော် ေူပာုကားလိမ့်မယ်လိုႛ မ္တေွာ်လင့်တဲ့အေုကာင်း အင်ဒိုနီးရြားိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး Hassan Wirajuda က ေူပာပၝတယ်။
ဘာလီအစည်းအဝေးမြာ အဓိကအားူဖင့် လူခိုးသြင်းမြ၊ လူမြောင်ခိုကူးမနြဲႛ ရာဇဝတ်မနြဲႛိံြယ်တဲ့ ိံိုင်ငံကူးေူပာင်းမဆြိုင်ရာ ဆြေးေိံြးဖိုႛရြိပေမဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာဒုက္ခသည်အရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး နည်းလမ်းရြာတဲ့ ေုကညာခဵက်တစောင်ကို ူမန်မာစစ်အစိုးရ ကိုယ်စားလြယ်တေနြဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် ကိုယ်စားလြယ်တေကြ ထုတ်ူပန်လိမ့်မယ်လိုႛ မ္တေွာ်လင့်တဲ့အေုကာင်း သူကေူပာုကားပၝတယ်။
ပထမအသုတ်အနေနဲႛ ႟ိုဟင်ဂဵာဒုက္ခသည် ၁၉၃ယောက် အင်ဒိုနီးရြားိံိုင်ငံ Sabang ကို ဇန်နဝၝရီလက ရောက်ရြိလ္ဘာပီး ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီးဌာနက ဘယိံိုင်ငံသားတြေ ူဖစ်ုကတယ်ဆိုတာ ဖော်ထုတ်တဲ့အခၝ ၅၆ယောက်ဟာ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်ကူဖစ်္ဘပီး ၁၃၆ယောက်က ူမန်မာိံိုင်ငံက ူဖစ်တာ တြေႚရြိရတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ တယောက်ကိုတော့ ဘယိံိုင်ငံက လာတယ်ဆိုတာ မဖော်ူပသေးပၝဘူး။ ဒီလူတေထြဲက ဘယိံြစ်ယောက် အင်ဒိုနီးရြားိံိုင်ငံကနေ မိမိသဘောအလေဵာက် ူပန်လည် ထြက်ခြာသြားတယ် ဆိုတာ ေူပာုကားဖိုႛတော့ ူငင်းဆန်ပၝတယ်။
ဘာလီအစည်းအဝေးကို အာရြ-ပစိဖိတ် ၄၁ိံိုင်ငံ၊ လေ့လာသူအူဖစ် ၁၉ိံိုင်ငံနဲႛ ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်း ၁၃ဖြဲႚတိုႛ တက်ရောက်ပၝတယ်။
႟ိုဟင်ဂဵာတြေ အစုလိုက်အူပံလြိုက် ထြက်ေူပးုကတဲ့ကိင်္စကို တူခားိံိုင်ငံတေနြဲႛ ဆြေးေိံြးလိုတယ်လိုႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရက အရိပ်အ့မက် ဖော်ူပတဲ့အေုကာင်းလည်း ုသစေုတးလဵ The age အင်တာနက် သတင်းမြာ ဖော်ူပပၝတယ်။
အင်ဒိုနီးရြား အာခေဵးကမ်းေူခကို ရောက်လ္ဘာပီး ခိုလြံခြင့်တောင်းတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာ ၄၀၀ လောက်ရဲ့ အရေးနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အင်ဒိုနီးရြား အစိုးရနဲႛ ဆြေးေိံြးဖိုႛ ူပင်ဆင်တဲ့အေုကာင်း ူမန်မာစစ်အစိုးရဘက်က အရိပ်အ့မက် ေူပာုကားတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။