မြန်မာနိုင်ငံ ဘာကြောင့် နာမည်နှစ်မျိုးဖြစ်ရသလဲ

Burma ဒါမှမဟုတ် Myanmar ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ စကော့တလန်နိုင်ငံထုတ် The Scotsman သတင်းဌာနက ဖော်ပြတဲ့ ဆောင်းပါးမှာ မြန်မာဆိုတာ ဘယ်မှာရှိသလဲ၊ ဘာလို့ နာမည်နှစ်မျိုးနဲ့ ဒီတိုင်းပြည်ကို သိကြတာလဲလို့ မေးခွန်းထုတ်ထားပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီအရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံက နာမည်နှစ်မျိုးဖြစ်နေပြီး ဘယ်နာမည် ရည်ညွှန်းသုံးသင့်သလဲလို့လည်း ရေးပါတယ်။

မြန်မာ့အရေး ကျွမ်းကျင်သူ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဂျော့ချ်တောင်း တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခ David Steinberg ရေးသားထုတ်ဝေတဲ့ Burma/Myanmar – What everyone needs to know ဆိုတဲ့ ဘားမား-မြန်မာ လူတိုင်း ဘာသိဖို့လိုလဲ စာအုပ်မှာ ဒီနာမည်နှစ်မျိုးအကြောင်း ရေးသားထားပါတယ်။

သူ့စာအုပ်မှာရေးထားတာက နိုင်ငံအတော်များများ တိုင်းပြည်နာမည်ပြောင်းကြပါတယ်။ Siam ကနေ ထိုင်း၊ Ceylon ကနေ သီရိလင်္ကာ စတာမျိုး၊ ဒါပေမဲ့ Burma-Myanmar အခေါ်အဝေါ် အကွဲအပြားလောက် ဘယ်နိုင်ငံမှ ပြဿနာမများဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

နော်ဝေနိုင်ငံမှာ သီတင်းသုံးတဲ့ ရွှေဝါရောင်ဆရာတော် အရှင်ထာဝရကတော့ ပြည်ပမှာ ဘားမားလို့ အသိများတယ်လို့ မိန့်ပါတယ်။

“ပြည်ပလေယာဉ်စီးတဲ့အခါ ဘုန်းဘုန်းက ဗမာပြည်ကလို့ ပြောကြရင် လူတွေက မသိကြဘူး။ ဗမာပြည်ဟာ တရုတ်၊ ထိုင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံစတာတွေရဲ့ အိမ်နီးချင်းလို့ ပြောရတယ်။ အဲလိုပြောလို့ နားမလည်တော့ဘူးဆိုရင် နောက်ဆုံး ဒကာမကြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သိလားမေးရတယ်။ အဲဒါမျိုးဆို သိတယ်၊ ဘားမားလို့ပြောရင် သိတယ်"

The Scotsman သတင်းဆောင်းပါးကလည်း အရှင်ထာဝရမိန့်သလို မြန်မာနိုင်ငံကို မသိသူတွေကို မိတ်ဆက်ထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရှေ့တောင်အာရှမှာရှိပြီး မြောက်ပိုင်းနဲ့ အရှေ့မြောက်မှာ တရုတ်၊ အရှေ့နဲ့ အရှေ့တောင်ပိုင်းမှာ လာအိုနဲ့ ထိုင်း၊ တောင်ပိုင်းမှာ ကပ္ပလီပင်လယ်၊ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နဲ့ အနောက်ဘက်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွေရှိတယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ မြန်မာသံရုံးတစ်ရုံးက ဖော်ပြတဲ့အတိုင်း သတင်းဆောင်းပါးက ကိုးကားဖော်ပြတာပါ။

Burma/Myanmar ရေးရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပါမောက္ခ David Steinberg ရေးသားတဲ့ စာအုပ် ၂၀၀၉ တုန်းက ပထမအကြိမ် ထုတ်ဝေချိန်မှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ စစ်အစိုးရလက်ထက်ဖြစ်ပြီး The Scotsman ဆောင်းပါး က ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်လက်ထက်မှာ ဖော်ပြတာပါ။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အင်ဒီယားနားပြည်နယ် Notre Dame တက္ကသိုလ်၊ ကမ္ဘာ့ရေးရာဌာန မဟာဝိဇ္ဇာသင်တန်းသား Harry Hein ကတော့ ရှစ်လေးလုံးနောက်ပိုင်းမှာ မွေးဖွားသူမို့ တိုင်းပြည်နာမည်ကို မြန်မာလို့ အသုံးများတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ မွေးတဲ့လူဆိုတော့ မြန်မာဆိုတဲ့ နာမည်က အကျွမ်းတဝင် ပိုဖြစ်တာပေါ့။ ကျောင်းစာမှာ သင်သင်၊ ဌာနဆိုင်ရာပဲ သွားသွား၊ မြန်မာဆိုတဲ့ နာမည်ပဲ သုံးတော့တာ"

The Scotsman ဆောင်းပါးမှာ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို သေဒဏ် စီရင်လိုက်တဲ့ ထိတ်လန့်ဖွယ်သတင်းတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြောင်း သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြလာတယ်လို့ ရေးသားပါတယ်။

သမိုင်းကြောင်းအရလည်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ ပြည်တွင်းစစ်ဒဏ်၊ ညံ့ဖျင်းတဲ့အုပ်ချုပ်ရေး၊ စစ်တပ်ချုပ်ကိုင်မှုနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှု ကြုံနေရတဲ့ နိုင်ငံလို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်က ၁၉၈၉ မှာ နိုင်ငံနာမည်ကို မြန်မာလို့ တရားဝင်ပြောင်းလိုက်ပေမဲ့ ဘားမားခေါ်သင့်လား မြန်မာခေါ်သင့်လား မေးခွန်းအတွက် အကောင်းဆုံး အဖြေ ကတော့ လိုက်လေဝေးလေ သဘောဖြစ်နေပါတယ် တဲ့။

ရှားရှားပါးပါး နာမည်နှစ်မျိုးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ Burma နာမည်နဲ့ ရာစုနှစ်တွေချီခေါ်တွင်လာရာက ၁၉၈၉ မှာ မြန်မာ ဖြစ်လာပါတယ်။ ရှစ်လေးလုံး ဒီမိုကရေစီလူထုအုံကြွမှုကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းပြီး ၁၉၈၈ စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက်မှာ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက တိုင်းပြည်နာမည်ကို ပြောင်းလိုက်တာပါ။

စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာမှာ အပယ်ခံဖြစ်တယ်လို့ယူဆပြီး သူတို့ပုံရိပ်ကို အသည်းအသန် မွမ်းမံလိုတယ်လို့ ဆောင်းပါးက မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။ ဗြိတိသျှကိုလိုနီလက်အောက် အတိတ်ကာလကနာမည်ထင်ဟပ်တယ်ဆိုပြီး Burma ကို တရားဝင်နာမည်အဖြစ်ကနေ တာဝန်ရှိသူတွေက ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး တိုင်းရင်းသား ၁၃၄ မျိုးမပါဘဲ တိုင်းပြည်နာမည်ပြောင်းလိုက်တာလို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဆရာတော်အရှင်ထာဝရ ကလည်း

“မြန်မာလို့ ပြောလိုက်ရင် လူမျိုးတစ်မျိုးကို ကိုယ်စားပြုတယ်။ မြန်မာလူမျိုးကြီး ဝါဒဆိုတာ အများစု၊ တိုင်းရင်းသားတွေက သတ်မှတ်တယ်။ သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်လိုက်ရင်လည်း အာဏာရှင်တွေဟာ သူတို့လိုသလိုပဲ။ တိုင်းပြည်နာမည်ပြောင်း ပစ်တယ်။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အလံတော်ပြောင်းပစ်တယ်”

ဘားမားဆိုတဲ့ နာမည်ဟာ ဗြိတိသျှကိုလိုနီလက်အောက်က နာမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာဆိုတဲ့ နာမည်ကတော့ ရက်စက်တဲ့ စစ်အာဏာရှင်ပေးတဲ့နာမည်ဖြစ်တာမို့ ဘယ်နာမည်ပဲသုံးသုံး နိုင်ငံရေးအရရွေးချယ်မှုပဲလို့ ဆောင်းပါးက မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။

မဟာဝိဇ္ဇာ သင်တန်းသား Harry Hein ရဲ့ အတွေ့အကြုံအရ အာရှမှာ မြန်မာလို့ သိကြပြီး အနောက်တိုင်းမှာ ဘားမားလို့ သိကြပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင်တွေက တိုင်းပြည်နာမည်ကို ၁၉၈၉ က မြန်မာလို့ပြောင်းတာကို နိုင်ငံတကာက မြန်မာဆိုတဲ့ နာမည်ကို အသိအမှတ်ပြုပေမဲ့ ဘားမားလို့ပဲ ဆက်လက်သုံးနှုန်းနေတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံ ပါဝင်နေတယ်လို့ The Scotsman သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။