မြန်ကန်သော စီးပြားရေး ူပြူပင်မမြဵား လုပ်သင့်္ဘပီဟု ပညာရြငိံိြးဆော်

ဦးစိန်ကေဵာ်လိြင်က စီးပြားရေးပညာရြင် ဒေၝက်တာ မောင်ူမင့်ရဲ့ အုကူံပခြဵက်တေကြို ခုလို အိံြစ်ခဵြပ် အစီရင်ခံထားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း နေထိုင်တဲ့ စီးပြားရေးပညာရြင်တေဟြာ စစ်အစိုးရရဲ့ အနီးကပ် အုပ်ခဵြပ်မြအောက်မြာ နေရတဲ့အတြက် ူမန်မာ့စီးပြားရေး ူပြူပင်ဖိုႛ ရဲရဲတင်းတင်း အုကံမပေးရဲတာ ိံြစ်ပေၝင်း အတော်ုက္ဘာပီ ူဖစ်ပၝတယ်။ ရန်ကုန်မြာ စီးပြားရေးဆိုင်ရာ ဆြေးေိံြးပြဲတြေ မုကာခင်က ကဵင်းပတဲ့အလေ့ ထြန်းကားလာတာ ဝမ်းသာစရာ ူဖစ်ပေမဲ့ မင်းဒဏ်သင့်မြာ ေုကာက်တဲ့အတြက် အမြန်တကယ် ူပြူပင်ရမဲ့အခဵက်တေကြို ရြောင်ရြား ဆြေးေိံြးရတာ မဵားတယ်လိုႛ စုံစမ်းသိရပၝတယ်။

ဒီလိုအေူခအနေမဵိြးအောက်မြာ စီးပြားရေးပညာရြင် ဒေၝက်တာ မောင်ူမင့်က ူမန်မာ့ စီးပြားရေးူပြူပင်မနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ခုလို ရဲရဲတင်းတင်း ထောက်ူပ အုကူံပခြဲ့တာ ူဖစ်ပၝတယ်။ RFA က ဖတ်႟ခြြင့်ရတဲ့ ဒီစာတမ်းရဲ့ ပထမပိုင်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ အာဆီယံိံိုင်ငံတေထြက် စီးပြားရေးမြာ ဘယ်လောက် နောက်ကဵနေသလဲဆိုတာကို ကိန်းဂဏန်း အခဵက်အလက်တေနြဲႛတကြ ိံိြင်းယြဉ် ဝေဖန်ထားပၝတယ်။ ပေၞလစီ ူပန်လည်သုံးသပ်ရေးနဲႛ ဒေသတြင်း ပူးပေၝင်းမြ အလားအလာဆိုတဲ့ အခန်းမတော့ စီးပြားရေးပညာရြင် ဒေၝက်တာ မောင်ူမင့်က စစ်အစိုးရ ူပြူပင်သင့်တဲ့အခဵက်တေကြို ထောက်ူပ ဝေဖန်ခဲ့ပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံအနေနဲႛ အာဆီယံိံိုင်ငံတေကြို အမီလိုက်ခဵင်သပဆိုရင် ပထမအခဵက်အနေနဲႛ လက်ရြိ LDC ခေၞတဲ့ အဆင်းရဲဆုံးိံိုင်ငံ စာရင်းဝင်နေတဲ့အေူခအနေက လြတ်ေူမာက်အောင် လိုအပ်တဲ့ စီးပြားရေး ူပြူပင်မြတြေ လုပ်္ဘပီး ခိုင်မာတဲ့ပေၞလစီ ဆုံးူဖတ်ခဵက်တြေ ခဵရမယ်၊ အိမ်နီးခဵင်းိံိုင်ငံတေကြ ူပည်သူတေရြဲ့ ဘဝအဆင့်အတန်း တိုးတက်အောင် ဋ္ဌကိြးပမ်းအားထုတ်နေခဵိန် သူတိုႛစီးပြားရေး အဆောက်အအုံတေကြို ူမန်ူမန်ဆန်ဆန် ေူပာင်းလဲနေခဵိန်မြာ ူမန်မာက အဆင်းရဲဆုံးိံိုင်ငံဆိုတဲ့ အူဖစ်နဲႛ ဆက်သြားနေတာ သိက္ခာမရြိဘူးလိုႛ ဒေၝက်တာမောင်ူမင့်က ဝေဖန်ထားပၝတယ်။

ဒုတိယအခဵက်အနေနဲႛ ူမန်မာကို ဖြ္ဘံဖိြးတိုးတက်တဲ့ ိံိုင်ငံတခု ူဖစ်လာဖိုႛဆိုရင် သဘာဝ သယံဇာတတေအြပေၞ  မြီခိုနေတဲ့နည်းမဵိြး၊ လမ်းဖောက် တံတားဆောက်စတဲ့ တည်ဆောက်ူပြူပင်နည်းမဵိြးတေနြဲႛ စီးပြားရေး တိုးတက်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့အခဵက်ကို ူပန်စဉ်းစားဖိုႛ လိုတယ်လိုႛ ထောက်ူပပၝတယ်။

ဒၝပေမဲ့ ူမန်မာစစ်အစိုးရဖက်ကတော့ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ လယ်ယာစိုက်ပဵိြးရေးကို ဆက်္ဘပီး အေူခခံမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛ စစ်အစိုးရ ဝန်ဋ္ဌကီးတြေ မုကာခဏ ေူပာပၝတယ်။

သြင်းကုန်အစားထိုးတဲ့နည်းကို အုကူံပတြဲ့နေရာမြာ စေဵးဋ္ဌကီး္ဘပီး အရည်အသြေးညံ့တဲ့ ူပည်တြင်းူဖစ် ပင်္စည်းတေကြို သုံး္ဘပီး စေဵးခဵိတြဲ့ ိံိုင်ငူံခားူဖစ်တေကြို ခေဵာင်ထိုးထားရမယ်လိုႛ သတ်မြတ်ရင် စားသုံးသူ ူမန်မာတြေ နစ်နာိံိုင်တယ်လိုႛ ဒေၝက်တာမောင်ူမင့်က ေူပာပၝတယ်။ လက်တြေႚအေူခအနေကို ူပန်ုကည့်ရင် စက်မြ (၁) ဝန်ဋ္ဌကီးဌာန လက်အောက်ခံ စက်႟ုံတေကြ ထြက်တဲ့ပင်္စည်းတေကြ စေဵးဋ္ဌကီး္ဘပီး အရည်အသြေးညံ့နေလိုႛ အ႟ြံးပေၞနေတာကို ဝန်ဋ္ဌကီး ဦးအောင်သောင်း ကိုယ်တိုင် ဝန်ခံေူပာဆိုခဲ့္ဘပီး ူဖစ်ပၝတယ်။ စက်မြ (၁)ကထြက်တဲ့ ခဵည်ပုဆိုးဟာ အစိုးရက လုပ်တာူဖစ်ပေမဲ့ ူပင်ပက ဦးဂဵမ်းလုံခဵည်လို မကောင်းလိုႛ ရောင်းမထြက်ူဖစ်တာကို ဝန်ဋ္ဌကီး ဦးအောင်သောင်းက ဝန်ခံေူပာခဲ့ပၝတယ်။

အာဆီယံရဲ့ လြတ်လပ်တဲ့ကုန်သြယ်ရေးဇုံ ထူထောင်ရေးမြာ ူမန်မာက အခြန်တိုးကောက်ဖိုႛ အခငြ့်အလမ်း နည်းနေတယ်။ ဒၝေုကာင့် ူပည်တြင်းလုပ်ငန်းရြင်တြေ လုပ်သာကိုင်သာ ူဖစ်အောင် စစ်အစိုးရဖက်က အခြင့်အရေး ဖန်တီးပေးသင့်တယ်လိုႛ ဆရာမောင်ူမင့်က သူစာတမ်းမြာ အုကူံပပြၝတယ်။

အာဆီယံဟာ ဒီနေႛဆိုရင် ၂၀၁၅ ခိုံြစ်မြာ အီးယူပုံစံမဵိြး EAS ခေၞ အရြေႚအာရြ စီးပြားရေးအုပ်စုဋ္ဌကီး ူဖစ်အောင်ထူထောင်ဖိုႛ ဋ္ဌကိြးပမ်းနေပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ စီးပြားရေးအေူခအနေဟာ အာဆီယံထက် အစစ နောက်ကဵနေတဲ့အတြက် EAS အရြေႚအာရြ စီးပြားရေးအုပ်စုဋ္ဌကီးမြာ ၂၀၁၅ အမီ ပၝဝငိံိုင်မဲ့ အနေအထား မရြိဘူးဆိုတာ အာဆီယံဖက်က သိပၝ့မလားလိုႛ ဒေၝက်တာမောင်ူမင့်က သံသယ ရြိပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ၁၉၄၈ ခိုံြစ် လြတ်လပ်ရေးရတုန်းကလည်း တိုႛိံိုင်ငံဟာ လယ်ယာစိုက်ပဵိြးရေး ိံိုင်ငူံဖစ်တယ်၊ သဘာဝသယံဇာတတြေပေၝတယ်လိုႛေူပာခဲ့သလို နောင် ိံြစ် ၆ဝုကာတော့လည်း ဒီစကားကို ေူပာတုန်းပဲ ရြိသေးတာ တြေႚရတယ်၊ လက်တြေႚမြာလည်း ္ဘဗိတိသ္တွ အုပ်ခဵြပ်ရေး လက်ထက်မြာ ူမန်မာရဲ့ လယ်ယာကက ဂဵီဒီပီ စီးပြားရေးတိုးတက်မရြဲ့ ၄၈ ရြိသလို ၂၀၀၇ ခိုံြစ် စစ်အစိုးရလက်ထက်မြာလည်း ၄၃ ရြိနေတယ်၊ သဘောကတော့ ိံြစ် ၆၀အတြင်း ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ စီးပြားရေး အဆောက်အအုံပိုင်းဆိုင်ရာ ေူပာင်းလဲတိုးတက်မြ ဘာမြ မရြိတဲ့သဘော ူဖစ်တယ်လိုႛ ဒေၝက်တာမောင်ူမင့်က ယူဆပၝတယ်။

ဒၝေုကာင့် ူမန်မာိံိုင်ငံအနေနဲႛ တိုႛိံိုင်ငံဟာ လယ်ယာစိုက်ပဵိြးရေးိံိုင်ငံ ူဖစ်တယ်။ သဘာဝသယံဇာတတြေ ပေၝတယ် ဆိုတဲ့ အေူခအနေက ႟ုန်းထြက်သင့်္ဘပီ။ တိုင်းူပည်မြာ တကယ် ခဵမ်းသာတာက သယံဇာတတေမြဟုတ် လူတြေ ရြိနေတာ ူဖစ်တယ်။ လူသားစြမ်းရည် တိုးတက်အောင် လုပ်သင့်တယ်ဆိုတဲ့အခဵက်ကို ူမန်မာိံိုင်ငံ သိသင့်္ဘပီလိုႛပၝ ဆရာက တပ်လြန်ႛ ိံိြးဆော်လိုက်ပၝတယ်။

စာတမ်းရဲ့ နိဂုံးပိုင်းမြာတော့ ကိုယ့်ဖာသာ ကေဵနပ်မယ်ဆိုရင် ဆန်တိုႛ ပဲတိုႛ ဆက်္ဘပီး စိုက်ုကပၝ၊ ုကက်တြေ၊ ဝက်တြေ၊ ဘဲတြေ မြေး္ဘပီး ေူမယာတြေ ခဵဲႚထြင် လုပ်ကိုင်ုကပၝ၊ လမ်းတံတားစတဲ့ တည်ဆောက် ူပြူပင်လုပ်ငန်းတြေ ဆက်လုပ်ုကပၝ။ ဒၝပေမဲ့ ူမန်မာဘုရင်တြေ လက်ထက်ကတည်းက လုပ်ခဲ့တဲ့ ဒီအလုပ်မဵိြးတေနြဲႛ ဒီနေႛ တိုင်းူပည်ကို ခေတ်မီ တိုးတက်အောင် လုပိံိုင်မယ်ဆို္ဘပီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခဵီးမြမ်းဂုဏ်တင် လုပ်မနေုကပၝနဲႛလိုႛ စီးပြားရေးပညာရြင် ဒေၝက်တာ မောင်ူမင့်က သတိပေးထားပၝတယ်။

စီးပြားရေးပညာရြင် ဒေၝက်တာ မောင်ူမင့်ရဲ့ စာတမ်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံကို ဘယ်လို စီးပြားရေးတိုးတက်္ဘပီး ခေတ်မီတဲ့ိံိုင်ငံ ူဖစ်အောင် ူပြူပင်သင့်တယ်လိုႛ အုကံပေးထားပေမဲ့ ိံိုင်ငံရေး မတည်္ဘငိမ်သမ္တွ စီးပြားရေးေူပာင်းလိုႛ ရပၝ့မလားဆိုတဲ့ အပိုင်းကိုတော့ ထည့်သြင်း သုံးသပ်ထားတာ မတြေႚရပၝဘူး။

	ူမန်မာ့စီးပြားရေး ေူပာင်းလဲသင့်္ဘပီ။
	အသံဖိုင်ယူရန်