En'gliye hökümiti Uyghur qulluq emgiki sewebidin xitayda ishlen'gen küntaxtilarni chekleydighanliqini élan qildi

En'gliye hökümiti charshenbe küni bayanat élan qilip, özining yéngidin qurmaqchi bolghan dölet igilikidiki büyük britaniye énérgiye shirkitining teminat zenjirliride mejburiy emgekning yoqluqigha kapaletlik qilidighanliqini bildürdi. En'gliye parlaménti charshenbe mezkur shirketke munasiwetlik qanun layihisige tüzitish kirgüzüp, büyük britaniye énérgiye shirkitining yéngi énérgiye asasliq qurulushlirini élip barghinida exlaqiy teminat zenjirlirini ishlitishte bir yétekchilik rol oynaydighanliqini bildürdi.

En'gliye énérgiye ministiri maykol shengks bu toghrisida toxtilip, “Büyük britaniye énérgiye shirkiti mejburiy emgektin xali bir sana'et yétekchisi bolup, u bizning bu pewqul'adde pakiz énérgiye wezipimizni ada qilishta aldigha qarap ilgirlitidu. En'gliye xelqi özi ige bolghan we ular üchün xizmet qilidighan bu büyük britaniye énérgiye shirkiti biz özimizning pakiz énérgiye kelgüsimizni yaritishta pexirlen'güdek bir orun bolup hésablinidu” dégen.

En'gliye énérgiye xewpsizlik ministiri éd miliband ötken ayning axiri en'gliye énérgiye qanunigha kirgüzülgen qulluq emgekke munasiwetlik tüzitishke qarshi turidighanliqini bildürgendin kéyin, keng parlamént ezalirining naraziliqini qozghighan. Bu kirgüzülgen tüzitishte hökümetning qulluq emgek arqiliq ishlep chiqirilghan mehsulatlarni cheklishi otturigha qoyulghan.

En'gliye hökümiti charshenbe küni bu qararini élan qilghandin kéyin uzundin béri xewpsizlik ministiri milibandning meydanigha qarshi heriket élip barghan Uyghur kishilik hoquq teshkilatliri we en'gliyediki pa'aliyetchiler buni qizghin qarshi aldi. En'gliyediki Uyghur pa'aliyetchi rehime mahmut yétekchilikidiki Uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtitish teshkilati bu ghayet zor ghelibini qarshi élip, “En'gliye hökümiti büyük britaniye énérgiye shirkitining teminlesh zenjirliride Uyghur qulluq emgiki we adem etkeschilikini chiqirip tashlash qanunini özgertishke qoshuldi. Bu adaletke qarita tashlan'ghan bir zor qedem” dégen. En'gliyelik pa'aliyetchi we xitaygha qarshi xelq'ara parlaméntlar birlikining ijra'iye diréktori luk dé pulford twittér (X) da bu toghrisida toxtilip, “Mana biz qilaliduq. Bu qanun özgirip yéngilinidighan énérgiye sahesidiki Uyghur qulluq mesilisini hel qilidighan boldi” dégen.  

En'gliyede chiqidighan kündilik xewerler gézitide éytilishiche, énérgiye xewpsizlik ministiri miliband 21 - mart küni en'gliye énérgiyisining 180 milyon pond-stérling qimmitidiki tunji qurulushini otturigha qoyghan bolup, uningda 200 mektepning ögzisige küntaxta békitilidiken. Miliband muxbirlarning so'aligha jawab berginide bir qisim küntaxtilarning xitaydin kélidighinini étirap qilghan idi.

En'gliye parlamént ezasi dawid alton buninggha naraziliq bildürüp, özining twittér (X) hésabida Uyghur qulluq emgiki arqiliq yasalghan küntaxtilarni ishlitishning exlaqsizliq ikenliki we buningda en'gliyening qoli bolmasliqigha chaqiriq qilghan idi.

En'gliyediki yehudiy chong qirghinchiliqtin qutulup qalghan 89 yashliq dorit oliwér wolf xanim bu mesile üstide en'gliye weziri kéyr starmérgha xet yézip, uning tarixtin sawaq élip jiddiy heriketke ötüshini telep qilghan. Dorit xanim wezirge yazghan xétide, “Bügün méning könglümge éghir kelgen Uyghur mejburiy emgek mesilisi üstide sizning küchlük heriket élip bérishingizni soraymen” dégen.

Dorit xanim xétide yene, “En'gliyening énérgiye qanuni sizning hökümitingizge zor purset yaritip berdi. Yeni pütün dunyaning aldida en'gliyening zamaniwiy qulluq mehsulatining exlet sanduqi emeslikini bildüridighan pursettur. Chünki bu yéngilinidighan énérgiye sahesi Uyghur mejburiy emgikining qéni bilen boyalghan” dégen.

En'gliye weziri kéyr starmérning bayanatchisimu charshenbe küni bu tereqqiyat üstide toxtilip, “Qulluq emgek yirginishliktur. Uning en'gliye mehsulatlirini ishlepchiqirilishida orni yoqtur” dep bildürgen.

En'gliye hökümitide Uyghur qulluq emgikige chétishliq yüz bergen bu bir chong ghelibe neq en'gliye parlaméntining Uyghur irqiy qirghinchiliqini étirap qilghanliqining 4 - yiligha toghra kelgen bolup, en'gliye parlaménti 2021 - yili 22 april küni xitay hökümitining 2017 - yilidin béri Uyghurlar we yerlik türkiy milletlerge qarshi élip barghan keng kölemlik qebih jinayetlirini irqiy qirghinchiliq dep étirap qilghan idi.