Әнглийә һөкүмити уйғур қуллуқ әмгики сәвәбидин хитайда ишләнгән күнтахтиларни чәкләйдиғанлиқини елан қилди

Әнглийә һөкүмити чаршәнбә күни баянат елан қилип, өзиниң йеңидин қурмақчи болған дөләт игиликидики бүйүк британийә енергийә ширкитиниң тәминат зәнҗирлиридә мәҗбурий әмгәкниң йоқлуқиға капаләтлик қилидиғанлиқини билдүрди. Әнглийә парламенти чаршәнбә мәзкур ширкәткә мунасивәтлик қанун лайиһисигә түзитиш киргүзүп, бүйүк британийә енергийә ширкитиниң йеңи енергийә асаслиқ қурулушлирини елип барғинида әхлақий тәминат зәнҗирлирини ишлитиштә бир йетәкчилик рол ойнайдиғанлиқини билдүрди.

Әнглийә енергийә министири майкол шәңкс бу тоғрисида тохтилип, “бүйүк британийә енергийә ширкити мәҗбурий әмгәктин хали бир санаәт йетәкчиси болуп, у бизниң бу пәвқуладдә пакиз енергийә вәзипимизни ада қилишта алдиға қарап илгирлитиду. Әнглийә хәлқи өзи игә болған вә улар үчүн хизмәт қилидиған бу бүйүк британийә енергийә ширкити биз өзимизниң пакиз енергийә кәлгүсимизни яритишта пәхирләнгүдәк бир орун болуп һесаблиниду” дегән.

Әнглийә енергийә хәвпсизлик министири ед милибанд өткән айниң ахири әнглийә енергийә қануниға киргүзүлгән қуллуқ әмгәккә мунасивәтлик түзитишкә қарши туридиғанлиқини билдүргәндин кейин, кәң парламент әзалириниң наразилиқини қозғиған. Бу киргүзүлгән түзитиштә һөкүмәтниң қуллуқ әмгәк арқилиқ ишләп чиқирилған мәһсулатларни чәклиши оттуриға қоюлған.

Әнглийә һөкүмити чаршәнбә күни бу қарарини елан қилғандин кейин узундин бери хәвпсизлик министири милибандниң мәйданиға қарши һәрикәт елип барған уйғур кишилик һоқуқ тәшкилатлири вә әнглийәдики паалийәтчиләр буни қизғин қарши алди. Әнглийәдики уйғур паалийәтчи рәһимә маһмут йетәкчиликидики уйғур ирқий қирғинчилиқини тохтитиш тәшкилати бу ғайәт зор ғәлибини қарши елип, “әнглийә һөкүмити бүйүк британийә енергийә ширкитиниң тәминләш зәнҗирлиридә уйғур қуллуқ әмгики вә адәм әткәсчиликини чиқирип ташлаш қанунини өзгәртишкә қошулди. Бу адаләткә қарита ташланған бир зор қәдәм” дегән. Әнглийәлик паалийәтчи вә хитайға қарши хәлқара парламентлар бирликиниң иҗраийә директори лук де пулфорд твиттер (X) да бу тоғрисида тохтилип, “мана биз қилалидуқ. Бу қанун өзгирип йеңилинидиған енергийә саһәсидики уйғур қуллуқ мәсилисини һәл қилидиған болди” дегән.  

Әнглийәдә чиқидиған күндилик хәвәрләр гезитидә ейтилишичә, енергийә хәвпсизлик министири милибанд 21 - март күни әнглийә енергийисиниң 180 милйон понд-стерлиң қиммитидики тунҗи қурулушини оттуриға қойған болуп, униңда 200 мәктәпниң өгзисигә күнтахта бекитилидикән. Милибанд мухбирларниң соалиға җаваб бәргинидә бир қисим күнтахтиларниң хитайдин келидиғинини етирап қилған иди.

Әнглийә парламент әзаси давид алтон буниңға наразилиқ билдүрүп, өзиниң твиттер (X) һесабида уйғур қуллуқ әмгики арқилиқ ясалған күнтахтиларни ишлитишниң әхлақсизлиқ икәнлики вә буниңда әнглийәниң қоли болмаслиқиға чақириқ қилған иди.

Әнглийәдики йәһудий чоң қирғинчилиқтин қутулуп қалған 89 яшлиқ дорит оливер волф ханим бу мәсилә үстидә әнглийә вәзири кейр стармерға хәт йезип, униң тарихтин савақ елип җиддий һәрикәткә өтүшини тәләп қилған. Дорит ханим вәзиргә язған хетидә, “бүгүн мениң көңлүмгә еғир кәлгән уйғур мәҗбурий әмгәк мәсилиси үстидә сизниң күчлүк һәрикәт елип беришиңизни сораймән” дегән.

Дорит ханим хетидә йәнә, “әнглийәниң енергийә қануни сизниң һөкүмитиңизгә зор пурсәт яритип бәрди. Йәни пүтүн дуняниң алдида әнглийәниң заманивий қуллуқ мәһсулатиниң әхләт сандуқи әмәсликини билдүридиған пурсәттур. Чүнки бу йеңилинидиған енергийә саһәси уйғур мәҗбурий әмгикиниң қени билән боялған” дегән.

Әнглийә вәзири кейр стармерниң баянатчисиму чаршәнбә күни бу тәрәққият үстидә тохтилип, “қуллуқ әмгәк йиргинишликтур. Униң әнглийә мәһсулатлирини ишләпчиқирилишида орни йоқтур” дәп билдүргән.

Әнглийә һөкүмитидә уйғур қуллуқ әмгикигә четишлиқ йүз бәргән бу бир чоң ғәлибә нәқ әнглийә парламентиниң уйғур ирқий қирғинчилиқини етирап қилғанлиқиниң 4 - йилиға тоғра кәлгән болуп, әнглийә парламенти 2021 - йили 22 април күни хитай һөкүмитиниң 2017 - йилидин бери уйғурлар вә йәрлик түркий милләтләргә қарши елип барған кәң көләмлик қәбиһ җинайәтлирини ирқий қирғинчилиқ дәп етирап қилған иди.