အာဏာရှင်အဆက်ဆက် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့

ခင်မောင်စိုး (ဝါရှင်တန်ဒီစီ)
2022.04.01
အာဏာရှင်အဆက်ဆက် လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့က နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ၏ မိသားစုဝင်တွေမှ အင်းစိန်ထောင် တံခါးတွင် ချိတ်ဆွဲထားသည့် ပန်းများကို တွေ့ရစဉ်။
Photo: AFP

အာဏာရှင်တွေ အုပ်ချုပ်တဲ့နိုင်ငံတိုင်းမှာ သတင်းမီဒီယာ၊ အနုပညာယဉ်ကျေးမှုတွေကို သူတို့အလိုကျ ထိန်းချုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အာဏာရှင်ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒသဘောထား ထုတ်ဖော်ခွင့်နဲ့အတူ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

အခု အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာလည်း လတ်တလောရက်ပိုင်းမှာတင် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး တင်းကျပ်တဲ့ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အခုလို လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒသဘောထားလွတ်လပ်ခွင့်ကို မြန်မာအာဏာရှင်တွေ ပိတ်ပင်တဲ့ သာဓက တစ်ခုကတော့ အဆိုတော် ရုပ်ရှင်မင်းသား မြတ်လေး သို့မဟုတ် ဦးမြတ်လေး ရေးသားခဲ့တဲ့ ပန်းတိုင်းပွင့်ပါစေ ဆိုတဲ့ သီချင်းဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသီချင်းကို မူလက ပင်လုံထိပ်ထားဦး ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားမှာ ဇာတ်ဝင်သီချင်းအဖြစ် အဆိုတော် မာမာအေးက သီဆိုခဲ့တာပါ။

၁၉၅၈ ခုနှစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဦးဆောင်တဲ့ အိမ်စောင့်အစိုးရ လက်ထက်မှာ အဲဒီ သီချင်းထဲက စာသားတချို့ကို စစ်အစိုးရ အလိုကျပြင်ဆင်ပြီး ဂီတကောင်စီက တင်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ “တို့စိုက်သောပန်းတွေ တို့တစ်တွေ မပန်ဆင်ရဘူးလေ” ဆိုတဲ့ စာသားတွေကို “တို့စိုက်သော ပန်းတွေ တို့တစ်တွေ ပန်ဆင်ဖို့ပဲလေ” လို့ ပြောင်းလဲခဲ့သလို “ပွင့်ချင်တိုင်းလည်း မပွင့်ရပါလား မာလာရေ” ဆိုတဲ့ အပိုဒ်ကိုလည်း “ဖူးသည့်ပန်းများ ပွင့်ရစေငြား အခါခါလေ” လို့ ပြောင်းလဲခဲ့ရပါတယ်။

အခု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ နေထိုင်တဲ့ မူရင်းအဆိုတော် ဒေါ်မာမာအေးက ကျန်းမာရေးအတွက် ဆေးကုသမှု ခံယူနေရင်းကနေ သူတစ်ချိန်က သီဆိုခဲ့တဲ့ မူရင်းသီချင်းကို သမိုင်းမှတ်တမ်းအဖြစ် RFA ကို အခုလို ပြန်လည်သီဆိုပြခဲ့ပါတယ်။

“မညီညာ မပြေပြစ်သော ဟော်ကုန်း တောင်တန်း မော်ရှမ်းတို့တတွေ တစ်ပြေးတည်းရှိရန်လေ… ထွန်ကြ စိုက်ကြ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းကြရမယ်လေ… (တို့စိုက်သော ပန်းတွေ တို့တစ်တွေ မပန်ဆင်ရဘူးလေ…) ဖူးစကခြွေ ပဒေသရာ ဗြာကေဝိုက် ငိုက်ငိုက်ကလေးနေ… ဪ… ပွင့်ချင်တိုင်းလည်း မပွင့်ရပါလား မာလာရေ… ပန်းတိုင်း လောင်းရိပ်မိတဲ့အခြေ တို့မလိုပေ… ပန်းတိုင်းပွင့်ပါစေ ပန်းတိုင်းပွင့်ပါစေ…”

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အစိုးရလက်ထက်မှာ ဒီသီချင်းကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပြီး စစ်အစိုးရအဆက်ဆက် မြန်မာ့အသံက လွှင့်ထုတ်ခဲ့တာကိုတော့ အခုလို ကြားရမှာပါ။

“မညီညာ မပြေပြစ်သော ဟော်ကုန်း တောင်တန်း မော်ရှမ်း တို့တစ်တွေ တစ်ပြေးတည်းရှိရန်လေ၊ ထွန်ကြ စိုက်ကြ ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းကြရမယ်လေ… (တို့စိုက်သော ပန်းတွေ တို့တတွေ ပန်ဆင်ဖို့ပဲလေ…) ဖူးစက ခြွေ ပဒေသရာ ဗြာကေဝိုက် ငိုက်ငိုက်ကလေးနေ၊ ဪ (ဖူးသည့်ပန်းများ ပွင့်ရစေငြား အခါခါလေ ပန်းတိုင်းပွင့်သစ်ကြမယ့်အခြေ၊ တို့မျှော်နေ…) ပန်းတိုင်းပွင့်ပါစေ ပန်းတိုင်းပွင့်ပါစေ…”

တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိရေးအတွက် တောင်းဆိုတဲ့ ဒီသီချင်းဟာ နိုင်ငံရေးလောကမှာလည်း အင်မတန် နာမည်ကျော်တဲ့သီချင်းဖြစ်ပြီး ခေတ်အဆက်ဆက် အကျဉ်းထောင်တွေထဲမှာ နိုင်ငံရေးသမားတွေက မြတ်မြတ်နိုးနိုး သီဆိုလေ့ရှိပါတယ်။

သီချင်းရေးတဲ့ ဦးမြတ်လေးက သူ ဂီတကောင်စီဥက္ကဌဖြစ်တဲ့ကာလမှာ မူလခံယူချက်အတိုင်း ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ခြင်းမရှိဘဲ စစ်အစိုးရအလိုကျ စာသားတွေကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ ဝေဖန်သူတချို့က ပြောပေမယ့် နိုင်ငံရေးသမားတချို့ကတော့ ဦးမြတ်လေးဟာ စစ်အစိုးရရဲ့ ဖိအားပေးမှုကြောင့် အခုလို ပြင်ဆင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အဲဒီလိုပြောဆိုသူတွေထဲမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဟောင်း ရှေ့နေကြီး ဦးကြီးမြင့်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

“အဲဒီ ကိုမြတ်လေး ရေးစပ်ပြီး ဒေါ်မာမာအေး ဆိုတဲ့သီချင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ မူရင်းကိုတော့ အတော့်ကို သဘောကျတယ်၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က အဲဒီအချိန်မှာ ဝရဇိန်စီမံချက်နဲ့ ထောင်ထဲမှာ နေခဲ့ရတာကိုး။ ထောင်ထဲမှာတော့ ဒီသီချင်းက တကယ့် Most Popular ပဲ။ ကျနော်တို့အားလုံးရဲ့ ရင်ထဲမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားချစ်ကြည်ရေး သီချင်းဘဲ။ သို့သော်လည်းပဲ နောက်ပိုင်းကျတော့ ဒါကို ဖိအားတွေအောက်မှာ ဖိအားဆိုတာ ဗြောင်ကြီးတော့ မပြောဘူးပေါ့ဗျာ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုလေးဆိုရင် ကောင်းမယ်ဗျာ ခင်ဗျားဟာက ဒီလိုဖြစ်နေတော့ အစရှိသဖြင့်ပေါ့ဗျာ။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် ဒုက္ခပေးတော့မယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးအထိ ခပ်ယောင်ယောင်လေး ပြောလိုက်တော့ နောက်ဆုံးမှာ ကာယကံရှင်က လိုလားလို့ ပြင်လိုက်တာပါ ဆိုတာမျိုး ဖြစ်အောင် လုပ်ယူသွားတာပေါ့ အဲဒါမျိုး။ ဆိုလိုတာကတော့ ဒီသီချင်းကောင်းတစ်ခုက စစ်အာဏာရှင်က ရှင်သန်ခွင့်မပေးဘူးပေါ့။ အခုလဲ ဘယ်က လူရွှင်တော်များအစည်းအရုံးဆိုပြီး ဘယ်တုန်းက ပေါ်လာတာလဲ မသိဘူး။ စစ်အစိုးရကို ထောက်ခံပြီး အနုပညာရှင်တွေဘက်က PDF ကို အပုတ်ချတာတွေ ထုတ်လိုထုတ်ပေါ့ဗျာ”

“တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူတို့ ဟန်ဆောင် ပန်ဆောင်လုပ်နေတာဗျ။ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စာပေတွေ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရိုသေလေးစားခြင်း မရှိဘူး၊ သူတို့ စော်ကားချင်လာပြီဆိုရင် ချက်ချင်း ချနင်းပစ်တာဘဲ”

တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ စစ်အစိုးရတွေဟာ တိုင်းရင်းသားတန်းတူအခွင့်အရေးကို သော်လည်းကောင်း၊ လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒသဘောထား ထုတ်ဖော်ခွင့်ကို သော်လည်းကောင်း လေးစားလိုက်နာသူတွေ မဟုတ်ပါဘူးလို့လည်း သူက ဝေဖန်ပါတယ်။

“တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူတို့ ဟန်ဆောင် ပန်ဆောင်လုပ်နေတာဗျ။ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စာပေတွေ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရိုသေလေးစားခြင်း မရှိဘူး၊ သူတို့ စော်ကားချင်လာပြီဆိုရင် ချက်ချင်း ချနင်းပစ်တာဘဲ။ အဲဒီတော့ စာပေယဉ်ကျေးမှုတွေဟာ စစ်အစိုးရတွေရဲ့လက်အောက်မှာ ဘယ်လိုမှ ထွန်းကားနိုင်စရာမရှိဘူး ဆိုတာလည်း ဒီဖြစ်ရပ်တွေက ပြနေတယ်။”

အခုလို ဝေဖန်ပြောဆိုချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို RFA က တယ်လီဖုန်းနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် လက်ခံဖြေကြားခြင်း မရှိပါဘူး။

ဒီသီချင်းကို မြန်မာပြည် ဒီမိုကရေစီပြန်လည်ရရှိတဲ့ ကာလတစ်ခုမှာ မူလစာသားတွေအတိုင်း နားဆင်ခွင့် ရလိမ့်မယ်လို့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ မကောင်းတဲ့ကြားက ဒီသီချင်းရဲ့ မူလစာသားတွေကို အချိန်ယူပြောကြား သီဆိုပေးခဲ့တဲ့ အဆိုတော် ဒေါ်မာမာအေးကို RFA အထူးကျေးဇူးတင်ရှိပါတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။