လူႛအခြင့်အရေး ူမၟင့်တင်ရန် အစီအစဉ်သစ် ေုကညာ

အမေရိကန် ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး ကြန်ဒိုလီဇာ ႟ိုက်စ်။ (Photo: AFP)

အမေရိကန်အစိုးရကနေ ကမႝာတလြား လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတြေ တိုးူမၟင့ိံိုင်ရေးအတြက် အစီအစဉ်အသစ်တရပ်ကို ေုကညာလိုက်ပၝတယ်။ ဒီအစီအစဉ်ထဲမြာ ကမႝာတလြား လူႛအခြင့်အရေးဆောင်႟ြက်နေတဲ့ အဖဲြႚအစည်းတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ သဘောထားမဲ့ စည်းမဵဉ်း ၁၀ရပ် ူပှူာန်းခဲ့တာလည်း ပၝဝင်ပၝတယ်။

အခုလို ကမႝာတလြား ဒီမိုကရေစီနဲႛ လူႛအခငြ့်အရေးတြေူမၟင့်တင်ဖိုႛ အစီအစဉ် နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး အမေရိကန် ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး မိစ် ကြန်ဒိုလီဇာ ႟ိုက်စ်က ဒီဇင်ဘာ ၁၄ရက်၊ ုကာသပတေးမြာ ေူပာုကားခဲ့တာ ူဖစ်ပၝတယ်။

ဒီအထဲမြာ ိံိုင်ငံတကာမြာရြိတဲ့ အစိုးရတြေ အနေနဲႛသူတိုႛ ိံိုင်ငံတေမြြာရြိတဲ့ NGO (Non-Governmental Organization)လိုႛခေၞတဲ့ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ လူထုအဖဲြႚအစည်းတေကြို ဘယ်လို ဆက်ဆံသလဲဆိုတဲ့အပေၞ အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲႛ သုံးသပ် အကဲူဖတ်သြားမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛ မိစ် ႟ိုက်စ်က ေူပာုကားခဲ့ပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် လူႛအခြင့်အရေးနဲႛ ဒီမိုကရေစီအရေးအတြက် ႟ြပ်႟ြပ်ခဋ္ဋံခဋ္ဋံ လုပ်ဆောင်တဲ့၊ ဒီ NGO ခေၞ၊ လူထုအဖဲြႚအစည်းတေကြို ဒၝမမြဟုတ် ထူးခဋ္ဋန်စြာ တိုက်ပဲဝြင်သူတေကြို "Freedom Defender Award" လိုႛခေၞတဲ့ လြတ်လပ်မအြတြက် ခုခံတိုက်ပဲဝြင်သူဆုကို အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲႛ ိံြစ်စဉ်ခဵီးူမၟင့်သြားမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း မိစ် ကြန်ဒိုလီဇာ႟ိုက်စ်က ေူပာဆိုပၝတယ်။

ဒီအစီအစဉ်အတြက် အမေရိကန် ဒေၞလာ ၁သန်း စတင်သတ်မြတ်ထား္ဘပီး၊ လူႛအခြင့်အရေးနဲႛ ဒီမိုကရေစီရေးအတြက် လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အဖဲြႚအစည်းတခုခု ဒၝမမြဟုတ် လူပုဂ္ဂိြလ်တဦးတယောက်အနေနဲႛ အရေးပေၞေူခအနေ ကဵရောက်နေရင်၊ အလဵင်အူမန် ဆက်သြယ် ကူညီဆောင်႟ြက်သြားိံိုင်ဖိုႛ စီမံထားတာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း ဆိုပၝတယ်။

ဒီကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ မိစ် ကြန်ဒိုလီဇာ ႟ိုက်စ်က ေူပာဆိုရာမြာတော့ ဒီ ရန်ပုံငေကြို အမေရိကန်အစိုးရက ကိုင်တြယ်မြာူဖစ်္ဘပီး၊ လူႛအခြင့်အရေး ဆောင်႟ြက်နေတဲ့ အဖဲြႚအစည်းတခုဟာ၊ အခက်အခဲတေနြဲႛ ရင်ဆိုင်နေရရင်၊ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရက မတရားဖိံြိပ်နေရင် စတဲ့အေူခအနေတေကြို ရင်ဆိုင်နေရရင်၊ အလဵင်အူမန် အထောက်အကူ ပေးဖိုႛူဖစ်ေုကာင်း။ ဥပမာ ဒီအဖဲြႚအနေနဲႛ ဥပဒေေုကာင်းအရ တရားရင်ဆိုင်နေရရင်၊ ဒၝမမြဟုတ် ဆေးဝၝးကုသမြတေအြတြက် ငြေေုကးလိုအပ်နေရင်၊ ဒၝ့အူပင် လူႛအခြင့်အရေးနဲႛ ဒီမိုကရေစီရေး လုပ်ဆောင်နေသူတေရြဲ့ မိသားစုတြေ အခက်အခဲဋ္ဌကံြတြေႚနေရရင် ကူညီထောက်ပံ့ိံိုင်ဖိုႛ ူဖစ်တယ်လိုႛ မိစ် ႟ိုက်စ်ကေူပာုကားခဲ့ပၝတယ်။

အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ လူႛအခြင့်အရေးနဲႛပတ်သက်တဲ့ အစီအစဉ်ကို ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး မိစ် ကြန်ဒိုလီဇာ႟ိုက်စ်က ေုကညာခဲ့တာဟာ၊ ကမႝာ့ကုလသမဂ္ဂကနေ လူသားတရပ်လုံးဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေး ေုကညာစာတမ်းကို လက်ခံကဵင့်သုံးခဲ့တဲ့ ၅၈ိံြစ်ေူမာက် ိံြစ်ပတ်လည် အထိမ်းအမြတ် အခၝသမယမြာ အခုလို ေုကညာခဲ့တာ ူဖစ်ပၝတယ်။