စာနယ်ဇင်းလြတ်လပ်ခြင့် နည်းပၝးလြန်းသော ူမန်မာိံိုင်ငံ

စာနယ်ဇင်းမဵား ရောင်းခဵနေသော စေဵးသည်တဦး။ ူမန်မာိံိုင်ငံသည် စာနယ်ဇင်း စိစစ်မမြဵား အလြန်တင်းကဵပ် ူပင်းထန်သော တိုင်းူပည်အူဖစ် လူႚအခြင့်အရေးအဖြဲႚမဵား၏ ူပစ်တင်႟ြတ်ခဵူခင်း ခံနေရပၝသည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။

ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ စာနယ်ဇင်း လြတ်လပ်ခြင့် ပိတ်ပင်တာတြေ အလြန်အင်မတန် မဵားူပားတဲ့ ိံိုင်ငံတခုူဖစ်ူပီး သတင်းစာတေမြြာတောင် နာရေးေုကာ်ူငာတေကြအစ စိစစ်တဲ့ ိံိုင်ငူံဖစ်ေုကာင်း ူပင်သစ်အေူခစိုက် စာနယ်ဇင်း လြတ်လပ်ခြင့်စောင့်ုကည့်ရေး အဖြဲႛုကီးူဖစ်တဲ့ RSF ခေၞ နယ်ူခားမဲ့ သတင်းထောက်မဵားအဖြဲႛက ရေးသားဖော်ူပလိုက်ပၝတယ်။

၂၀၀၆ ခိုံြစ်အတြက် ဒီကနေႛ နေႛစြဲနဲ့ထုတ်ူပန်တဲ့ နယ်ူခားမဲ့ သတင်းထောက်မဵားအဖြဲႛရဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာမြာ အခုလို ရေးသားဖော်ူပလိုက်တာူဖစ်ပၝတယ်။ အစီရင်ခံစာမြာ ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ စာပေစိစစ်ရေးက အရာရြိတေဟြာ ဆောင်းပၝး၊ အယ်ဒီတာ့စကား၊ ကာတြန်း၊ ေုကာ်ူငာနဲႛ သရုပ်ဖော်႟ုပ်ပုံတေကြအစ ခရေစေ့တြင်းကဵ စိစစ်ပိတ်ပင်နေေုကာင်း၊ အစိုးရကို ူပြတ်ကဵအောင် လုပ်နေတယ် ဆိုတဲ့ စြပ်စြဲခဵက်နဲႛ ကုလသမဂ္ဂကို ရည်ႌြန်းတာတြေတောင် စိစစ်ရေးအဖြဲႛက ပိတ်ပင်တာတေရြြိခဲ့ေုကာင်း ဒီအစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူမန်မာူပည် စာနယ်ဇင်းလြတ်လပ်ခြင့်နဲႛ ပတ်သက်လိုႛ စာနယ်ဇင်းသမားတခဵိြႚဟာ စစ်အစိုးရရဲႛ ဖမ်းဆီး အကဵဉ်းခဵတာကို ခံနေရဆဲူဖစ်ေုကာင်း၊ အရင်အကဵဉ်းခဵခံထားရသူတေထြဲက ဦးစိန်လြဦးဟာ ထောင် ၁၁ ိံြစ်ကဵခံရအူပီး ၂၀၀၅ ခိုံြစ်မြာကဵမြ ူပန်လြတ်လာခဲ့ေုကာင်းဖော်ူပထားပၝတယ်။

နယ်ူခားမဲ့ သတင်းထောက်မဵားအဖြဲႚရဲ့ အာရပြစိဖိတ်ရေးရာဌာနက တာဝန်ရြိသူ မင်္စတာ ယက်စ် ဂဵြးလီးယတ်ဒ်က ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ အကဵဉ်းခဵခံထားရတဲ့ အခုထိလည်း ဖမ်းဆီးအကဵဉ်းခဵခံရတဲ့ စာနယ်ဇင်းသမားတြေ ရြိနေဆဲူဖစ်ေုကာင်း အခုလို ရြင်းူပပၝတယ်။

မင်္စတာ ယက်စ် ဂဵြးလီးယတ်ဒ်။ ။ဟံသာဝတီသတင်းစာ အယ်ဒီတာဟောင်း ဦးဝင်းတင်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ထောင်ထဲမြာ ခဵထားတာဟာ ၁၆ ိံြစ်ရြိခဲ့ူပီ ူဖစ်ေုကာင်း၊ ကဵနော်တိုႛ အစီရင်ခံစာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ လုံးဝစာနယ်ဇင်းလြတ်လပ်ခြင့်မရြိတဲ့ ိံိုင်ငံအူဖစ် ိံိုင်ငံတကာကို သတိပေးထားပၝတယ်။

၂၀၀၅ ခိုံြစ်အတြင်း ိံိုင်ငံတကာက ဖိအားပေးတာ ပိုမဵားလာတာအတြက် ပဵဉ်းမနားကို ူမိြႚတော်ရြေႚတာ အပၝအဝင် စစ်အစိုးရရဲ့ အရိပ်ကိုရန်သူထင်တဲ့ စိုးရြႛံစိတ်ဟာ ပိုမိုမဵားူပားလာတာ တြေႛရေုကာင်းလည်း ဒီအစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

နယ်ူခားမဲ့ သတင်းထောက်မဵားအဖြဲႛဟာ ိံြစ်စဉ် ိံိုင်ငံတကာက စာနယ်ဇင်း၊ သတင်းစာဆရာတေရြဲႛ လြပ်လပ်စြာ ရေးသားဖော်ထုတ်ရေးသားခြင့်တြေ ဖိံြိပ်ခံ၊ အခဵိြးဖောက်ခံနေရတာတေကြို စောင့်ုကည့် လေ့လာတဲ့ လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်အဖြဲႛုကီးတခုူဖစ်ပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ိံြစ်စဉ် အစီရင်ခံစာ ထုတ်ူပန်တာရြိသလို ူပီးခဲ့တဲ့ ိံြစ်အတြင်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံက သတင်းစာဆရာုကီး ဦးဝင်းတင် ူပန်လည်လြတ်ေူမာက်လာရေးအတြက် စာရေးတောင်းဆိုတာ၊ ကမ္တာ့ စာနယ်ဇင်းလြတ်လပ်ခြင့်ကို အခဵိြးဖောက်ဆုံး စာနယ်ဇင်းရန်သူမဵားစာရင်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံက စစ်အစိုးရခေၝင်းဆောင် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးုကီးသန်းရေကြို ဖော်ူပခဲ့တာတေလြည်း ရြိခဲ့ပၝတယ်။