ရိုဟင်ဂျာတွေဆီသွားတဲ့ အစိုးရရဲ့ တတိယခရီးစဉ် ရလဒ်မထူးခြား

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ကောစ့်ဘဇားကိုရောက်ရှိနေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး မြန်မာအစိုးရ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေကို ကိုယ်တိုင်သွားရောက်ရှင်းပြတာ သုံးကြိမ်မြောက်ရှိပြီ ဖြစ်ပေမယ့် ဒုက္ခသည်တွေနဲ့ အစိုးရကြား နေရပ်ပြန်ရေး သဘောတူညီချက် တစ်စုံတစ်ရာ မရရှိသေးဘူးလို့ နှစ်ဘက်စလုံးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာအစိုးရကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဒုက္ခသည်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ရိုဟင်ဂျာအမည်နဲ့ တိုင်းရင်းသား သတ်မှတ်ပေးဖို့၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား NRC ကတ် ထုတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အစိုးရက ဒီအချက်တွေကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း အသိပေးခဲ့တယ်လို့ နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးဌာနက ဦးချမ်းအေးက ပြောပါတယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနဲ့ စီးပွားရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးချမ်းအေး ဦးဆောင်တဲ့ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့စ်ဘဇားကို အခုလ ၁၈ ရက်နေ့က သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၈  အောက်တိုဘာလနဲ့  ၂၀၁၉  ဇူလိုင်လတွေမှာ အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးဆောင်တဲ့ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ကော့စ်ဘဇားက နေရပ်စွန့်ခွာသွားသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဖြစ်တာကြောင့် ဒီတစ်ကြိမ်သွားရောက်မှုဟာ တတိယအကြိမ်မြောက်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒုက္ခသည်တွေဘက်က သူတို့ပြန်လာတဲ့အခါ တတိယနိုင်ငံတစ်ခုကနေ လုံခြုံရေး စောင့်ကြပ်ပေးဖို့ မူလအတိုင်း တောင်းဆိုပြီး ဒီအချက်ကိုလည်း လက်မခံနိုင်တဲ့အကြောင်း မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ ဦးချမ်းအေးက ပြောပါတယ်။

“နိုင်ငံရေးဆန်ဆန် တောင်းဆိုတာတွေ ပါနေတယ်။ သူတို့ရဲ့ စိုးရိမ်ချက်တွေ လိုလားချက်တွေကို နားထောင်ပြီးတော့ ရသင့်ရထိုက်တာတွေ ပြောခဲ့တယ်၊ ရမယ်။ တချို့ဟာတွေကတော့ လုံးဝမရနိုင်ဘူးဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းနဲ့ ပြောခဲ့တယ်။ ပြန်လာမယ့်သူတွေ လုံခြုံရေးအတွက် တတိယအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု နိုင်ငံတစ်ခုက အာမခံပေးဖို့ သူတို့က စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ အကာအကွယ်ပေးဖို့ ပုံစံမျိုးပေါ့နော်။ အဲဒါတွေတော့ ကျနော်တို့က လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တယ်”

အစိုးရဘက်က သူတို့ရဲ့ ဆောင်ရွက်ထားမှုတွေကို ရှင်းပြရာမှာ ဥပဒေနဲ့အညီ နိုင်ငံသားလျှောက်ထားမှု လုပ်ငန်းစဉ်ကို လျင်လျင်မြန်မြန် ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း၊ လုံခြုံရေး အစီအမံတွေ အပါအဝင် တရားစီရင်ရေးနဲ့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိဖို့ မြန်မာအစိုးရက အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေကြောင်းနဲ့ သက်သေခံကတ်ပြား တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသူတွေအနေနဲ့ NVC ကတ် ကိုင်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အခြေအနေတွေကို ထည့်သွင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာအစိုးရကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ ကောစ်ဘဇားခရိုင်၊ ဘာလူဟာလီဒုက္ခသည်စခန်းက မိုဟာမက်ဂျူဟက်က အစိုးရအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို လိုက်လျောနိုင်တာ မတွေ့ရသေးကြောင်းနဲ့ ဒီတစ်ကြိမ်ဟာလည်း အရင်အကြိမ် တွေ့ဆုံမှုတွေနဲ့ တစ်စုံတစ်ရာ ပိုထူးခြားတာမရှိကြောင်း RFA ကို ပြောပါတယ်။

ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ဥစ္စာပစ္စည်း နဂိုအတိုင်း ပေးရမယ်ဆိုပြီး ကျနော်တို့ တောင်းထားတယ်

“အရင်လိုပါ ဘာတစ်ခုမှ အပြောင်းအလဲလုပ်တာမရှိဘူး။ NVC ခံရမယ်။ အမျိုးသား NRC ရှိတဲ့ မှတ်ပုံတင်ခံထားတဲ့သူက NVC လျှောက်စရာမလိုဘူးဆိုပြီး တစ်ခုတော့ ပြောထားတာရှိတယ်။ အရင်လိုပါ။ ကျနော်တို့က နိုင်ငံတကာ လုံခြုံရေးပါရမယ်။ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး အကုန်လုံးပါရမယ်။ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ဥစ္စာပစ္စည်း နဂိုအတိုင်း ပေးရမယ်ဆိုပြီး ကျနော်တို့ တောင်းထားတယ်။”

ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးချမ်းအေးကလည်း သူတို့တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့တဲ့ သူတွေဟာ အရင်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးသူတွေ ဖြစ်တာကြောင့် အခြားသောဒုက္ခသည်တွေရဲ့ သဘောထားတွေကို သိရှိနိုင်ခဲ့တဲ့ အခြေအနေမရှိဘဲ မြန်မာအစိုးရ လက်မခံနိုင်တဲ့ အရင်တောင်းဆိုချက်တွေကိုသာ တောင်းဆိုကြတာတွေ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာတရားရုံးတွေမှာ သွားရောက် စစ်ဆေးခံရမယ့် အခြေအနေတွေ ဆက်ရှိနေတာကြောင့်သာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေကို အစိုးရကိုယ်စားလှယ်တွေက လာရောက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ကုတုပါလောင် ဒုက္ခသည်စခန်း (၅) က ဦးခင်မောင်က ပြောပါတယ်။

“မြန်မာပြည်က နောက်တစ်ခါ ICC မှာသွားရမှာ ICC မသွားခင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ် ခရီးစဉ်ရှိခဲ့တယ်။ ဒီအဖွဲ့လည်း မမျှော်လင့်ဘဲ ဒီကိုလာတယ်။ ဒါလည်း သူတို့နိုင်ငံတကာကို ကာဗာတွေလုပ်ဖို့ လာတယ်လို့ စဉ်းစားပြီး ကျနော်တို့ သူတို့နဲ့ မတွေ့ရင်ကောင်းမှာပဲ ဆိုပြီး ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။”

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ခရီးစဉ်အတွင်း အစိုးရကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ကော့စ်ဘဇားက တိုးချဲ့အမှတ်(၄) စခန်းရုံးမှာ စခန်းအသီးသီးက နေရပ်စွန့်ခွာသူ (၅၀)ခန့်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့သလို ဟိန္ဒူဘာသာဝင်တွေကိုလည်း သီးသန့်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဟိန္ဒူဘာသာဝင်တွေက တစ်စုံတစ်ရာတောင်းဆိုချက်မရှိဘဲ နေရပ်ပြန်လိုကြောင်းသာ ပြောတယ်လို့ ဦးချမ်းအေး ကပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ရောက်ရှိသွားတဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာဝင် ၄၇၀ လောက်ထဲက နေရပ်ပြန်လိုကြောင်း မြန်မာအစိုးရကို လျှောက်လွှာပေးပို့ထားသူ ၄၀၀ ခန့် ရှိရာမှာ အစိုးရက အဲဒီ လျှောက်လွှာတွေကို စိစစ်နေတာ ထက်ဝက်ကျော် ပြီးစီးနေပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

လျှောက်ထားသူ ဟိန္ဒူဘာသာဝင် အများစုဟာ မြန်မာဘာသာစကားနဲ့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ စကား မတတ်တဲ့အတွက် ဆက်သွယ်ရ ခက်ခဲနေပြီး လျှောက်လွှာမှာ အချက်အလက်တွေ မှားယွင်းဖြည့်မိရင် မြန်မာအစိုးရဘက်က ရှာဖွေ ရခက်တဲ့ အခြေအနေတွေ အများကြီးကြုံရမှာဖြစ်တယ်လို့  ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ပြောပါတယ်။

မြန်မာဘက်က ပေးပို့တဲ့ လျှောက်လွှာပုံစံမှာ မိမိအမည်၊ မြန်မာပြည်မှာနေထိုင်ခဲ့စဉ်က နေရပ်လိပ်စာ၊ မိဘ အမည် စတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

မွတ်စလင်ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ရေးဟာ မသေချာသေးပေမယ့် မကြာခင်ကာလအတွင်း နှစ်နိုင်ငံအစိုးရ သဘောတူညီချက်နဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာဝင်တွေ  နေရပ်ပြန်ရေး ဖြစ်မြောက်လာနိုင်မယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို သွားရောက်ခဲ့တဲ့ အစိုးရ အရာရှိက ပြောပါတယ်။