နေပေဵာ်စရာကလေးတိုႛကမႝာ ဖန်တီးရေး ခေၝင်းဆောင်မဵား ဆြေးေိံြး

ရန်ကုန်္ဘမိြႚရြိ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခြင်တခုတြင် ကေဵာင်းဝတ်စုံူဖင့် အလုပ်လုပ်နေသော ကလေးမလေး တဦးူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက် နဲႛ ၁၂ ရက်နေႛက ကဵင်းပခဲ့တဲ့ ၆၂ ဋ္ဌကိမ်ေူမာက် ကုလသမဂ္ဂ အထြေထေညြီလာခံရဲ့ ကမႝာ့ကလေးမဵားဆိုင်ရာ မဵကိံြာစုံညီဆြေးေိံြးပြဲမြာ ကမႝာတဝန်းက သန်းနဲႛခဵီတဲ့ ကလေးတေဟြာ ဆင်းရဲငတ်မြတ်မြ၊ အုကမ်းဖက်ခံရမြ၊ HIV/AIDS ဒဏ်တေကြို ခံစားနေုကရဆဲပဲ ူဖစ်နေေုကာင်း ဆြေေိံြးတင်ူပသြားခဲ့ုကပၝတယ်။

အဲဒီ ကလေးမဵားဆိုင်ရာ အဆင့်ူမင့်ခေၝင်းဆောင်မဵား မဵကိံြာစုံညီဆြေးေိံြးပြဲမြာ ၂၀၀၂ ခိုံြစ်က ခဵမြတ်ခဲ့တဲ့ ကလေးတေရြဲ့ဘဝ တိုးတက်ကောင်းမြန်ရေး အစီအစဉ်တေကြို ူပန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ုကပၝတယ်။ A world fit for children ‘နေပေဵာ်စရာကလေးတိုႛ ကမႝာ’ ဆိုတဲ့ အဲဒီ အစီအစဉ်မြာ ကလေးတေရြဲ့ ကဵန်းမာတဲ့ဘဝ၊ အရည်အသြေးူပည့် ပညာရေး၊ မတော်မတရား ခိုင်းစေူပမြူတာတေကြနေ ကာကြယ်ရေး၊ အေအိုင်ဒီအက်စ် တိုက်ဖဵက်ရေး ဆိုတဲ့ ပစ်မြတ်ဋ္ဌကီး (၄)ရပ် ခဵမြတ်ခဲ့တာပၝ။ ဒၝတေကြို ူပန်လည်သုံးသပ်ရာမြာ ဆင်းရဲမြဲတေတာ၊ လူသားခဵင်းစာနာရေး ူင်္ပံနာတေကြအစ၊ အေအိုင်ဒီအက်စ် နဲႛ ကမႝာဋ္ဌကီး ပူေိံြးလာတဲ့ူင်္ပံနာအဆုံး အတားအဆီး ပေၝင်းစုံဋ္ဌကံြတြေႚရတာေုကာင့် မြန်းသလောက် ခရီးမပေၝက်ခဲ့ဘူးလိုႛ တက်ရောက်သူ ကိုယ်စားလြယ်အတော်မဵားမဵားက ေူပာဆိုခဲ့ုကပၝတယ်။ အဲဒၝေုကာင့် ကလေးတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ခိုင်မာတဲ့ ိံိုင်ငံရေးဆုံးူဖတ်ခဵက်၊ ္ဘမဲ္ဘမံတဲ့ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်မြ၊ ထိရောက်တဲ့ ရင်းိံြီးူမၟြပိံြံတာတြေ ခဵမြတ်ဆောင်႟ြက်ုကဖိုႛ ကိုယ်စားလြယ်တေကြ တောင်းဆိုခဲ့ုကပၝတယ်။

ဒီကနေႛကလေးတေကြို အနာဂတ်ူင်္ပံနာတေအြတြက် ူပင်ဆင်ပေးရမြာူဖစ်လိုႛ အထူးသူဖင့် ပညာရေးနဲႛ ကဵန်းမာရေးအတြက် အထူးပစ်မြတ်ထားဆောင်႟ြက်ုကဖိုႛ လိုတယ်လိုႛလည်း ဆြေးေိံြးခဲ့ုက သလို၊ ကလေးတေဟြာ အနာဂတ်သာမက လက်ရြိပင်္စပြဍ္ဎန်လည်း ူဖစ်တာမိုႛ လက်ရြိပ ကတိအေူခအနေတြေပေၞ မူတည်္ဘပီး ရေရြည်ပန်းတိုင်တြေ ခဵမြတ်ုကဖိုႛနဲႛ အဲဒီလို ရေရြည်ပန်းတိုင်ခဵမြတ်ရာမြာလည်း ပညာရေးဟာ အဓိကဒေၝက်တိုင် ူဖစ်ေုကာင်း စတာတြေေူပာုကားခဲ့ုက္ဘပီး မိမိတိုႛဆိုင်ရာိံိုင်ငံ အလိုက် ုကံြတြေႚရတဲ့ူင်္ပံနာတေကြို အသီးသီး တင်ူပခဲ့ုကပၝတယ်။

အဲဒီလို ကလေးတေအြတြက် နေပေဵာ်စရာကမႝာ ူဖစ်လာရေးအတြက် အကောင်အထည် ဖော်ုက ရာမြာ အတားအဆီးတြေ၊ မအောင်မူမင်ူဖစ်ရပုံတေကြို ိံိုင်ငံအလိုက် ထုတ်ဖော်ရြင်းူပခဲ့ုကပေမဲ့ ူမန်မာစစ်အစိုးရ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ သံအမတ်ဋ္ဌကီး ဦးကေဵာ်တင့်ဆေကြတော့ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ကလေးတေရြဲ့ ပညာရေး၊ ကဵန်းမာရေး အေူခအနေတြေ တိုးတက်ကောင်းမြန်နေေုကာင်း တင်ူပခဲ့္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ဆင်းရဲတဲ့ိံိုင်ငူံဖစ်နေသေးတဲ့အတြက် ကလေးတေအြတြက် ခဵမြတ်ထားတဲ့ ပန်းတိုင် တေဆြီကို ရောက်ရြိံိုင်အောင် ဖြံႚ္ဘဖိြးရေးအကူအညီတြေ ပိုမိုရရြိဖိုႛလိုအပ်ေုကာင်း ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ ကမႝာ့ကလေးမဵားရန်ပုံငေအြဖြဲႚရဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ကလေးတြေ အေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ၂၀၀၆ ခိုံြစ်အတြက် ထုတ်ူပန်တဲ့အစီရင်ခံစာမြာတော့ ူမန်မာကလေးငယ်တေရြဲ့အနေအထားဟာ အင်မတန် စိုးရိမ်စရာကောင်းေုကာင်းတြေႚရပၝတယ်။ ယူနီဆက်အစီရင်ခံစာအရ ူမန်မာိံိုင်ငံ မြာ အသက် ၁၈ ိံြစ်အောက် ကလေးတေဟြာ လူဦးရေရဲ့ ၄၀ ရာိံြန်းရြိပၝတယ်။ တိုင်းူပည်ရဲ့ ယိုယြင်း ပဵက်စီးနေတဲ့ စီးပြားရေးေုကာင့် ကလေးတြေ ကေဵာင်းနေိံြန်း နိမ့်ကဵလာနေပၝတယ်။ တူပည်လုံးမြာ ကလေးငယ်ပေၝင်း တသန်းလောက် ကေဵာင်းမနေိံိုင်ုကဘူးလိုႛ အန်ဂဵီအိုတေကြ ခန်ႛမြန်းပၝတယ်။ ကေဵာင်းနေူပန်ပေမဲ့ ၅၀ ရာိံြန်းဟာ မူလတန်း္ဘပီးဆုံးအောင် မသင်ုကားိံိုင်ုကပဲ အလုပ် ထြက်လုပ် ုကရပၝတယ်။ လုပ်တဲ့အလုပ်တေကြလည်း သက်မြေးဝမ်းကေဵာင်း အတတ်ပညာ ဆိုင်ရာ အလုပ်မဵိြးတြေ မဟုတ်ပဲ လဘက်ရည်ဆိုင်စားပြဲထိုးလို အလုပ်မဵိြးတေသြာူဖစ်ပၝတယ်။ ဆရာတေမြြာလည်း လစာနဲႛ မလောက်ငတြဲ့အတြက် ကေဵာင်းသားတေဆြီက ပိုက်ဆံတောင်းယူနေုကရတယ်လိုႛ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပပၝတယ်။

စစ်အစိုးရရဲ့ ပညာရေးမြာ သုံးစြဲိံြန်းကလည်း ၂၀၀၆ - ၀၇ တရားဝင်ထုတ်ူပန်ခဵက်အရ အမဵိြးသား အသုံးစရိတ်ရဲ့ ၁ ဒသမ ၉ ရာိံြန်းသာ ရြ္ဘိပီး ကဵန်းမာရေးအသုံးစရိတ်ကတော့ ၀ ဒသမ ၈ ရာိံြန်းသာရြိပၝတယ်။

ငၝးိံြစ်အောက် ကလေးငယ်သေဆုံးိံြန်းကိုုကည့်ရင် ၂၀၀၃ ခိုံြစ်က ကလေး ၁၀၀၀ မြာ ၆၆ ယောက် ကနေ ၂၀၀၄ခိုံြစ် မြာ ၁၀၉ ယောက်အထိူမင့်တက်ခဲ့ပၝတယ်။ သေဆုံးရတဲ့ကလေးငယ်တေဟြာ မြေးဖြား္ဘပီး တလအတြင်းမြာ သေဆုံးုကရတာပၝ။ ေူခာက်လကနေ လေးိံြစ်ကေဵာ်အတြင်း သေဆုံးသူကလေးတေထြဲမြာ ၅၀ ရာိံြန်းကေဵာ်က အာဟာရခဵိြႚတဲ့တာနဲႛ ကူးစက်ရောဂၝတြေေုကာင့် သေဆုံးရတာူဖစ်ပၝတယ်။ ကမႝာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖြဲႚရဲ့ ၂၀၀၅ ခိုံြစ်ခန်ႛမြန်းခဵက်အရ ူမန်မာကလေးငယ် ၃၃ ရာိံြန်းဟာ နာတာရြည် အာဟာရခဵိြႚတဲ့ တဲ့ ဝေဒနာ စြဲကပ်နေုကတယ်လိုႛဆိုပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာကလေးသူငယ် ကာကြယ်စောင့်ရြောက်မကြလည်း မရြိသလောက်ပၝပဲလိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ကလေးူပည့်တန်ဆာနဲႛ ကလေးစစ်သားူင်္ပံနာတေကြလည်း ူမန်မာိံိုင်ငံရြေႚရေးအတြက် စိုးရိမ်စရာကိင်္စတြေူဖစ်္ဘပီး ကလေးသူငယ်ဆိုင်ရာ တရားစီရင်ရေးကလည်း အင်မတန်အားနည်းလတြယ်လိုႛ ၂၀၀၆ ခိုံြစ် ယူနီဆက်အစီရင်ခံစာက ဆိုပၝတယ်။