ကခဵင်ူပည်နယ်တြင် မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲမြ တနေႛတူခား တိုးတက်မဵားူပား

ဘိန်း႟ြြနေသော ေ႟တြြင်း အလုပ်သမား။ ေ႟တြြင်းဒေသမဵားတြင် မူးယစ်ဆေးဝၝး သုံးစြဲသူ မဵားူပားလာူခင်း၊ တိုင်းရင်းသူ ူပည့်တန်ဆာ တိုးပြားလာူခင်း၊ အေ့ဒ်စ်ရောဂၝူဖစ်ပြားသိူံြင့် အိပ်ခဵ်အိုင်ဗီပိုး ရြိသူ အရေအတြက် မဵားလာူခင်းတိုႛေုကာင့် လူထုမြာ ဆုံးး႟ြံးနစ်နာမမြဵား ုကံြတြေႚနေရသည်။ (Photo: Courtesy of Kachin Development Networking Group-KDNG) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

ူမန်မာိံိုင်ငံ ေူမာက်ပိုင်း ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞမြာသာမက ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက ကေဵးရြာတြေ အထိပၝ မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲသူတြေ တူဖည်းူဖည်း မဵားူပားလာတယ်လိုႚ ဒေသခံတေကြ ေူပာပၝတယ်။ အဲဒီလိုမဵားူပား လာရတဲ့ အေုကာင်းကတော့ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တေကြ ထိရောက်တဲ့ ိံြိမ်နင်းမြတြေ မလုပ်တာေုကာင့်လိုႛ ဒေသခံ တယောက်ကေူပာပၝတယ်။ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞမြာ မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲတာေုကာင့် သေဆုံးသူလူငယ်တြေ မဵားလာတယ်လိုႚလည်း သိရပၝတယ်။

ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ မူးယစ်ဆေးဝၝး ရောင်းဝယ်သုံးစြဲနေုကတာ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞတေမြြာ သာမက ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ် ဝၝရြောင်၊ ခတ်ခဵိြကေဵးရြာတေမြြာလည်း ရောင်းဝယ်သုံးစြဲ နေုကတာူဖစ်ပၝတယ်။ အဲဒီကေဵးရြာတေကြတော့ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚဖက်ကမ်း အနီးအနားမြာ ရြိပၝတယ်။ ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ် ခတ်ခဵိြကေဵးရြာက မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲတဲ့ အေူခအနေနဲႚ ပတ်သက်လိုႚ ဒေသခံတဦးက အခုလိုေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံအမဵိြးသမီးတဦး။ ။ "ရလြိုႛရြိရင် ၁၀၀၀ဖိုးရတယ် ၁၅၀၀ ဖိုးရတယ်၊ ၂၀၀၀ဖိုး ရတယ် ၁၀၀၀ဖိုး အနဲဆုံးပေၝ့၊ ရောင်းတဲ့နေရာက ရဲစခန်းနားမြာက တအိမ်၊ အဲဒီ အထက်ပိုင်းမြာက လေးငၝးအိမ်လောက်တော့ ရြိမယ်၊ အလယ်ပိုင်းမြာက ဘယ်လောက်လဲတော့ မသိဘူး၊ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား တက္ကသိုလ်ကေဵာင်းသားတေကြတော့ အလယ်ပိုင်းမြာ လာရြတြယ်၊ အလယ်ပိုင်းမြာတြေ အောက်ပိုင်းမြာတြေ လာရြတြယ်။"

မူးယစ်ဆေးဝၝးရောင်းတဲ့ အိမ်တေကြ ဒီလောက်မဵားူပားနေတာ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တေကြ ဖမ်းဆီးအရေးယူတာ တေမြလုပ်ဘူးလားလိုႚ ဆက်လက်မေးူမန်း ရာမြာတော့ အဲဒီ အမဵိြးသမီးက ဆက်လက်ေူပာူပပၝတယ်။

ဒေသခံအမဵိြးသမီးတဦး။ ။ "သူတိုႚက လာဘ်စားလိုႚ နေမြာပေၝ့လိုႚ ဒီလောက်နီးနီး ကပ်ကပ်ဋ္ဌကီး ဝင်ထြက်လုပ်နေတာကို သူတိုႚက မဖမ်းဘူးဆိုတော့၊ လူငယ်လေးတြေ မရြိဘူး အပဵိြလေးတြေ၊ လူပဵိြလေးတြေ မရြိဘူး အရြယ်ရောက် လာတာနဲႚ အကုန်ယိုးဒယားပိုႚ ကုန်တာ၊ အရြယ်မရောက်တဲ့ ဟာတြေတောင်မြ တခဵိြႚဆိုရင် အရြယ်တောင်မရောက်သေးဘူး ဖိုးရြြနေလိုႚ မိဘတြေ စိတ်ညစ်နေရတယ်။"

ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ် ခတ်ခဵိြကေဵးရြာမြာ အသုံးူပြနေတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝၝးတေဟြာ တရုတ်ူမန်မာ နယ်စပ် လိုင်ဇ္ဘာမိြႚဖက်ကနေ ဝင်ရောက်လာတာ ူဖစ်တယ်လိုႚလည်း သူကေူပာပၝတယ်။ ဒၝ့အူပင် ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ်နဲႚ ဆက်စပ်နေတဲ့ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞက ရပ်ကြက်တေမြြာလည်း မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲသူတြေ အခုအခၝ အရင်ကထက်ပို္ဘပီးတော့ မဵားလာတယ်လိုႚ ကခဵင်လူငယ် တယောက်က အခုလိုေူပာပၝတယ်။

ကခဵင်လူငယ်တဦး။ ။ "ရပ်ကြက်တိုင်းမြာ မူးဆေးဝၝးသုံးစြဲတာကတော့ ပို္ဘပီးမဵားတယ်၊ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞက အထူးသူဖင့် တပ်ကုန်း၊ ရြိတာပူ၊ ဒူကထောင်၊ ဂဵမိုင်ကောင်၊ ယုဇန၊ ေူမူမင့်၊ အဲဒီဟာတေကြ ဝိုင်းမော်္ဘမိြႚနယ်နဲႛ ဆက်စပ်တယ်လေ၊ အဲဒီဖက်မြာ သုံးစြဲတာတြေ မဵားပၝတယ်။ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞမြာကိုက တအားဆိုးဝၝးနေတာ အခုလေ၊ အခဵြပ်မြာတြေ ထောင်မြာတြေ အကုန်လုံးမူးယစ်ဆေးဝၝးရတယ်၊ အကုန်လုံးရတယ် ကိုယ်ဋ္ဌကိြက်တဲ့ မူးယစ်ဆေးဝၝးရတယ် ဒၝ အာဏာပိုင်တြေ ပတ်သက်လိုႚပေၝ့၊ အာဏာပိုင်တြေ မပတ်သက်ရင် ဘယ်ရမလဲ နောက်္ဘပီးမြ ဘိန်းူဖတ်ဆေးရုံမြာတေလြဲ ူပည့်နေတာပဲ ူပန်ထြက်လိုက် ူပန်ရြလြိုက် အကုန်လုံး ဒီမြာလဲ ဘိန်းူဖတ်ဆေးရုံမြာလဲ အကုန်လုံးရတယ်လေ မူးယစ်ဆေးဝၝး ဘယ်လိုလုပ်ူပတ်မြာလဲ ပိုတောင်မြ ဆက်ူဖစ်နေတယ်၊၊"

အဲဒီ မူးယစ်ဆေးဝၝး ရောင်းတဲ့သူတေကြို အဏာပိုင်တေကြ ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူတာတြေ မရြိဘူးလိုႚလည်း ေူပာပၝတယ်။

ကခဵင်လူငယ်တဦး။ ။ "မူးယစ်ဆေးဝၝးရောင်းတဲ့သူတေကြရြိနေတာပဲ၊ သူတိုႚကို ဖမ်း္ဘပီဆိုရင် ပိုက်ဆံပေးလိုက်ရင် ူပန်လြတ်တယ်၊ နောက်တခုက အာဏာပိုင်တေကြ ဘာေူပာလဲ ဆိုတော့ မင်းတိုႛ ူပန်ရောင်းမလား မရောင်းတော့ဘူးလားလိုႛ မေးတယ်၊ မရောင်းတော့ဘူးဆိုရင် နဂိုမြာရြိနေတဲ့ အမြတေကြို ူပန်စြပ်စြဲမယ်၊ ရောင်းမယ်ဆိုရင် ပိုက်ဆံပေးပၝ၊ အဲဒီ လိုဆိုတော့ မူးယစ်ဆေး ဝၝးသုံးစြဲတဲ့သူတေကြ ကခဵင်ကြန်ူမနြီတီထဲမြာ နေႛတိုင်းနေႛတိုင်းတိုးနေတာ။"

ဒီအေုကာင်းတေနြဲႚ ပတ်သက်လိုႚ အာအက်ဖ်အေက ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚနဲႚ ဝိုင်းမော်ရဲစခန်းကို ဆက်သြယ်ခဲ့ပေမဲ့ အဆက်အသြယ်မရခဲ့ပၝဘူး။ ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚပေၞမြာ မူးယစ်ဆေးဝၝးသုံးစြဲလိုႚ သေဆုံး သြားုကတဲ့ ကခဵင်လူငယ်တေလြည်း တူဖည်းူဖည်းမဵားူပားလာတယ်လိုႚ သူက အခုလိုဆက်လက် ေူပာူပသြား ပၝတယ်။

ဒေသခံ ကခဵင်လူငယ်။ ။ "အခုဟာက ဒီပုံစံအတိုင်းသြားမယ်ဆိုရင် မဵိြးတောင် တုံးသြားိံိုင်တယ်၊ မဵိြးတုံးသြားမယ်ဆိုတာက သူက အင်ဒၝရိုက်ူဖစ်တာက နောက်ဆက်တြဲတေကြ နံပၝတ်ဖိုးကဵတော့ အပ်ကိုင်တယ်၊ အပ်ထိုး္ဘပီးဆိုရင် အိတ်ခဵ်အိုင်ဗြီ ကူးတာမဵားတာကိုး အဲဒီကနေ လိင်ဆက်ဆံမယ် လိင်ဆက်ဆံတာကနေ ူပန်ကူး ဆင့်ပြားပဲ အကုန်လုံး၊ သုသာန်မြာလည်း လူငယ်တေရြဲႚ ေူမပုံတေမြဵားနေတယ်အခုက၊ နောင်နန်းမြာက တအားဋ္ဌကီးတဲ့ သုသာန်အသစ်တခုရြိတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ အဲဒီဟာတေကြ ခဏလေးူပည့်လ္ဘာပီအခု လူငယ်တေပြဲ သက်လတ်ပိုင်းပဲ မူးယစ်ဆေးဝၝးကိင်္စ အိတ်ခဵ်အိုင်ဗြီ အေအိုင်ဒီအက်စ်ကိင်္စတေပြဲ၊"

ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ မူးယစ်ဆေးဝၝးရောင်းဝယ်သူတေမြဵားလာသလို သုံးစြဲသူတြေ မဵားူပားလာတာဟာ အခုလပိုင်းတေမြြာ ပို္ဘပီးတော့ သိသာလာတယ်လိုႛလည်း ူမစ်ဋ္ဌကီးနား္ဘမိြႚက ကခဵင်လူငယ်တယောက်က အာအက်အေကို ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။