စစ်အစိုးရကို အေူဖပေးဖိုႛ ကေအိုင်အို အဆင်သင့်မူဖစ်သေး

စစ်အစိုးရနဲႛ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး လုပ်ထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖြဲႚတေကြို နယ်ူခားစောင့်တပ်တေအြူဖစ် အသြင်ေူပာင်းဖြဲႚဖိုႛ ကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး နေူပည်တော်က ဖိအားပေးနေရာမြာ တိတိပပ အေူဖမပေးသေးတဲ့ အဖြဲႚတေကြို ဒီဇင်ဘာလ မကုန်ခင် နောက်ဆုံးထား္ဘပီး ဆုံးူဖတ်အေုကာင်းူပန်ဖိုႛ ေူပာဆိုထားတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

KIO ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ ဌာနချုပ်တည်ရှိရာ လိုင်ဇာမြို့မှာ ၂၀ဝ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ရက်နေ့က ကျင်းပသော ကချင်တော်လှန်ရေးနေ့ အခမ်းအနားတွင် KIO တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၅၀ဝခန့်က လက်နက်အပြည့်အစုံဖြင့် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇောင်းဟရားကို ချီတက်အလေးပြုခြင်းသည် ထူးခြားမှုအဖြစ် ယူဆကြပါသည်။ (Photo: RFA) (Photo: RFA)

ရြမ်းူပည်တပ်မတော် SSA ေူမာက်ပိုင်းအဖြဲႚကို စစ်အစိုးရက မုကာခင်ရက်ပိုင်းကပဲ တြေႚဆုံေူပာဆိုခဲ့တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ SSA ေူမာက်ပိုင်းအဖြဲႚက ဘာမယြတိူပတ် တုံႛူပန် အေူဖမပေးသေးဘူးလိုႛ အဖြဲႚနဲႛ နီးစပ်သူတေကြ ေူပာပၝတယ်။

တ႟ုတ်ူမန်မာနယ်စပ် အင်အားဋ္ဌကီး အပစ်ရပ်အဖြဲႚတဖြဲႚူဖစ်တဲ့ ကခဵင်လြတ်လပ်ရေးအဖြဲႚ ကေအိုင်အိုကတော့ ၁၉၄၇ ိံြစ် ပင်လုံစာခဵြပ်ပၝ တန်းတူအခြင့်အရေးမဵိြးကို စစ်အစိုးရအနေနဲႛ လက်ခံတယ်ဆိုရင် ကေအိုင်အိုဟာ နယ်ူခားစောင့်တပ်အူဖစ် အသြင်ေူပာင်း မနေတော့ပဲ စစ်အစိုးရထံကို လက်နက်ခဵမယ်ဆို္ဘပီး တင်ူပခဲႛပၝတယ်၊ ဒိအရင်ကလည်း ကခဵင်ဒေသ ကာကြယ်ရေးတပ်အူဖစ် ဖြဲႚစည်းဖိုႛ တင်ူပခဲ့ပၝသေးတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ ကေအိုင်အိုဘက်က တင်ူပထားတာတေကြို ူမန်မာစစ်အစိုးရဖက်က လိုက်လေဵာတာ မရြိသေးပၝဘူး။

ကေအိုင်အိုအနေနဲႛ စစ်အစိုးရမေးထားတာတြေ အေူဖပေးဖိုႛ လောလောဆယ်မြာ အဆင်သင့်မူဖစ်သေးဘူး လိုႛ အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြး ဒေၝက်တာ လဂဵာက RFAကို ေူပာပၝတယ်၊

ဒေၝက်တာ လဂဵာ။       “ကဵနော်တိုႛ ရယ်ဒီ မူဖစ်သေးဘူး ဒီလအတြင်းတော့ ူဖစိံိုင်မယ်ထင်တယ်၊ တူခားတော့မဟုတ်ပၝဘူး ကဵနော်တိုႛ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ခဵြပ်ခြင့်ကိင်္စတြေ အဲဒၝတြေ ဆြေးေိံြးူပဖိုႛပၝပဲ ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛဆီ မေးထားတာပဲ ရြိပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛဆီ မေးထားတာ ပဲရြိတယ်၊  ဘယ်လိုအဓိပဍ္ဎာယ် ၊ ဘယ်အခဵက်အလက်တေဆြိုတဲ့ဟာကို မေးထားတာ အဲဒၝအခု ကဵနော်တိုႛ အခဵက်အလက်တြေ စုနေတာ အဲဒၝ္ဘပီးရင် သူတိုႛ ဆီ ူပန်ုကားဖိုႛပၝပဲ။”

ိံိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေႛကတော့ ရြမ်းူပည်ေူမာက်ပိုင်း တန်ႛယန်း္ဘမိြႚမြာ စစ်ဖက်ရေးရာလုံူခံြရေးအရာရြိ ဒုတိယဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီး ရဲူမင့်က UWSA ဝ အဖြဲႚက ဒုဥက္ကှူ ဦးလ္တေွာက်မီလဵံ နဲႛတြေႚ္ဘပီး ဒီဇင်ဘာလမကုန်ခင်မြာ ဆုံးူဖတ်ဖိုႛ ေူပာသြားခဲ့တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ ဝ ဘက်က တောင်းဆိုတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေတေထြဲက အခဵက်အလက်အခဵိြႚကို ူပင်ဖိုႛကိင်္စကိုတော့ စစ်အစိုးရဖက်က မလိုက်လေဵာခဲ့ဘူးလိုႛ သိရပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် အဲဒီဆြးေိံြးပြဲမြာ ဝ အဖြဲႚအနေနဲႛ မူးယစ်ဆေးဝၝး ထုတ်လုပ်တာ၊ လက်နက်စက်႟ုံရြိတဲ့ကိင်္စနဲႛ လူသစ်စုဆောင်းတဲ့ကိင်္စတေကြို စစ်အစိုးရဘက်က ေူပာဆိုလာတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ ဝ ခေၝင်းဆောင်တေကြလည်း မူးယစ်ဆေးဝၝးကို သူတိုႛလည်း ိံြိမ်နင်းနေတဲ့အေုကာင်း၊ ဝ တောင်ပိုင်း စစ်အစိုးရနယ်ေူမနဲႛ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဒေသမြာသာ မူးယစ်ဆေးဝၝး ထြက်ရြိနေတာ ူဖစ်တဲ့အေုကာင်း၊ လက်နက်စက်႟ုံကတော့ တူခားကို ထုတ်ရောင်းတာမဟုတ်ပဲ ဝ အဖြဲႚအတြင်းမြာရြိတဲ့ လက်နက်တေကြို ူပြူပင်ဖိုႛ ူဖစ်ေုကာင်း ူပန်ဆြေးေိံြးခဲ့တယ်လိုႛ UWSA အဖြဲႚနဲႛ နီးစပ်သူတေကြ ေူပာပၝတယ်။

တိုင်းရင်းသားအဖြဲႚတေအြနေနဲႛ ကိုယ့်အမဵိြးသား အကဵိြးစီးပြားကို ုကည့်္ဘပီးတော့ ဆက်လက် ရပ်တည်ထားဖိုႛ လိုတယ်လိုႛ တ႟ုတ်ူမန်မာနယ်စပ် က စစ်ရေးိံိုင်ငံရေး လေ့လာသူ ဦးအောင်ကေဵာ်ဇောက သုံးသပ်ေူပာဆိုပၝတယ်၊

ဦးအောင်ကေဵာ်ဇော။    ။ “ူင်္ပံနာရဲ့ ဇစ်ူမစ်က ဗမာအစိုးရက တခဵက်မကြို မလ္တေွာ့ပဲနဲႛ ဒီ ၄လ ၂၆ ရက်နေႛမူဆိုတာ အမဵိြးသားလက်နက်ကိုင် တပ်ဖြဲႚတြေ ကို အ္ဘပီးအပိုင် ႟ုပ်သိမ်းဖိုႛ လက်နက်ရော ၊ ဒေသိံိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းတေကြို အကုန်လုံး ႟ုပ်သိမ်းရေး ူဖစ်တဲ့အောက်မြာ ဒီဘက်ကလည်း မလိုက်လေဵာိံိုင်ဘူး မလိုက်လေဵာိံိုင်တဲ့အောက်မြာ တင်းမမြတြေ ူဖစ်လာတာပဲ ၊ ကိုယ့်ဘက်က အမဵိြးသားကို တကယ် ကိုယ်စားူပြန္ဘေပီးတော့ မြန်မြန်ကန်ကန် ကိုယ့်အင်အားလည်း ရြိတယ်၊ အေူခအနေနဲႛ ခိုင်ခိုင်မာမာေူပာိံိုင်ရင် ရန်သူမြာလည်း အခက်အခဲတြေ အမဵားဋ္ဌကီးနဲႛ ဒၝေုကာင့်မိုႛ နဝတဟာ စကားဋ္ဌကီးစကားကဵယ်ေူပ္ဘာပီး ၁ဝ လပိုင်းကို ေ႟ခြဲ့ရတယ်၊ ၁ဝ လပိုင်း ကနေ ၁၂ လကုန်အထိ ေ႟ခြဲ့ရ္ဘပီ အဲဒီတော့ တိုက်ဖိုႛခိုက်ဖိုႛ တဖက်ကူပင်ထား္ဘပီး တဖက်ကလည်း မြန်မြန်ကန်ကန် ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး ရခဵင်တဲ့ ဆ္ဋိံနဲႛ ဆြေးေိံြးနေမယ်ဆိုရင် ရန်သူဟာ တခၝ္ဘပီး တခၝဆုတ်္ဘပီးတော့ သူႛဘက်ကလည်း လိုက်လေဵာမြတြေ ပေးလာရမယ် ထင်ပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖြဲႚတေကြို နယ်ူခားစောင့်တပ်အသြင် ေူပာင်းလဲဖြဲႚစည်းဖိုႛ ဖိအားပေး တိုက်တြန်းနေရာမြာ အင်အားသေးငယ်တဲ့ အဖြဲႚတခဵိြႚကတော့ သဘောတူလက်ခံခဲႛပေမဲ့ အင်အားတောင့်တင်းတဲ့ ဝ ူပည် သြေးစည်းညီႌြတ်ရေး တပ်မတော် UWSA ၊ ကခဵင်လြတ်လပ်ရေးအဖြဲႚ KIO နဲႛ ရြမ်းူပည်ေူမာက်ပိုင်းအဖြဲႚ နဲႛ မိုင်းလားအဖြဲႚတေကြတော့ အခုအခဵိန်အထိ လက်မခံသေးပဲ တင်းခံနေုကဆဲ ူဖစ်ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org