ူမန်မာိံိုင်ငံ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မသြည် ကမႝာပေၞမြာ အဆိုးဆုံးအဆင့်ူဖစ်

နအဖစစ်တပ်၏ ထိုးစစ်ေုကာင့် အိုးအိမ်ကိုပစ်၍ ထြက်ေူပးရသူ ၁၁,၀၀၀ ကေဵာ် ရြိသည်ဟု ိံိုင်ငံတကာ လြတ်္ဘငိမ်းခြင့် အဖြဲႚ၏ အစီရင်ခံစာတြင် ဖော်ူပထားသည်။ အိတောတ ဒုက္ခသည်စခန်းတြင် ူဖစ်သလို နေထိုင်နေရသော ကရင်စစ်ေူပးဒုက္ခသည်မဵား၏ ယာယီအမိုး တဲငယ်။ (Photo: RFA)

အာရတြလြားက ိံိုင်ငံတေမြြာ လူႛအခြင့်အရေးတေကြို ကန်ႛသတ်ခဵြပ်ခဵယ်ဖိုႛ အုကမ်းဖက်သမား ိံြိမ်နင်းရေးတေကြို အေုကာင်းူပ လုပ်ဆောင်နေေုကာင်းနဲႛ တရား႟ုံးမတင်ဘဲ လ္တွိြႛဝြက် စစ်ဆေးမြတေဟြာ တ႟ုတ်ူပည်ကနေစလိုႛ ၊ ုသစေုတးလဵားကနေ ဂြမ်တာနာမို ပင်လယ်ကြေႛမြာ အာဖဂန် အကဵဉ်းသားတေကြို အမေရိကန်က ဖမ်းဆီး ထားတာတေအြထိ ရြိနေေုကာင်း ိံိုင်ငံတကာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့် (Amnesty International) အဖဲြႛဋ္ဌကီးရဲ့ ဒီကနေႛထုတ်ူပန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင်၊ ူမန်မာ၊ ေူမာက်ကိုရီးယားနဲႛ ဗီယက်နမ်တိုႛလို ိံိုင်ငံတေဟြာလည်း တိုင်းူပည်အတြင်း လူႛအခြင့်အရေးေူခအနေတေကြို တိုးတက်လာအောင် လုပ်ဆောင်ဖိုႛ ိံိုင်ငံတကာက ဖိအားပေးတာတြေ ရြိနေပေမယ့်လည်း လဵစ်လဵြ႟ထြား္ဘပီး လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်တာတေကြို ကဵြးလြန်နေေုကာင်း ဒီအစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒီ ိံိုင်ငံတကာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့်အဖဲြႛဋ္ဌကီးရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံက နအဖ စစ်အစိုးရအနေနဲႛ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်နေတာတေကြိုလည်း ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မအြေူခအနေဟာ ကမႝာပေၞမြာ အဆိုးဆုံးအဆင့်မြာပဲ ရြိနေသေးေုကာင်း မေလ ၂၃ရက်နေႛက ထုတ်ူပန်တဲ့ ိံိုင်ငံတကာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့် အဖဲြႛဋ္ဌကီး (Amnesty International)ရဲ့ ိံြစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒီအစီရင်ခံစာထဲမြာ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေအြပေၞ ိံြိပ်စက်တာတေအြူပင် တိုင်းရင်းသား လူမဵိြးစုတေအြပေၞ သတ်ူဖတ် ိံြိပ်စက်တာတေကြိုလည်း ထည့်သြင်း ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် ူပည်တြင်း အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဒုက္ခသည်တေကြို ကူညီထောက်ပံ့မယ့် ိံိုင်ငံတကာ အကူအညီတေကြို နအဖ စစ်အစိုးရက ပိတ်ပင် တားဆီးတာတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛလည်း ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံက စစ်အာဏာရြင်တေဟြာ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို တိံိုင်ငံလုံးအိံြံႛ ကဵယ်ကဵယ်ူပန်ႛူပန်ႛ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေေုကာင်း၊ ိံိုင်ငံရေးသမားတေကြို ိံြစ်ရြည်ထောင်ဒဏ်တေခြဵမြတ်မြ၊ အဓမ္ထ လုပ်အားပေး စေခိုင်းမြ၊ တိုင်းရင်းသား လူမဵိြးစုတေအြပေၞ ကေဵး႟ြာတေကြို အတင်းအကဵပ် ရြေႛေူပာင်းခိုင်းမနြဲႛ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ူဖစ်စေမြ စတာတေကြို အသေးစိတ် ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒီံြစ် ဖေဖော်ဝၝရီလလောက်စ္ဘပီး နအဖစစ်တပ်တေရြဲ့ စစ်ဆင်ရေးတြေေုကာင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ူဖစ်ရသူ လူ ၁၁,၀၀၀လောက်ရြိမယ်လိုႛ ဒီအဖဲြႛဋ္ဌကီးက တြက်ခဵက် ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ဒၝ့အူပင် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်အပၝအဝင် ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား ၁,၀၀၀ကေဵာ်ကို ဆက်လက် ဖမ်းဆီးထားတာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးလဲ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

သဘာဝအရင်းအူမစ်တြေ့ကယ်ဝပေမယ့်လည်း ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ခလေးတေရြဲ့ ၄၀ ရာိံြန်းဟာ အာဟာရ ခဵိြႛတဲ့နေုကတယ်လိုႛလဲ ဒီ ိံိုင်ငံတကာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့် အဖဲြႛဋ္ဌကီးရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။