တ႟ုတ်စစ်လက်နက်ပင်္စည်းရောင်းခဵမကြို အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာအဖြဲႚဝေဖန်

တ႟ုတိံိုင်ငံလုပ် မောင်းူပန်လက်နက်မဵား ကိုင်ဆောင်ထားသည့် တ႟ုတ်တပ်ဖြဲႚတခု၏ပုံ။ ဖိံြိပ် ခဵြပ်ခဵယ်သော အစိုးရမဵားကို တ႟ုတ်က စစ်လက်နက် ပင်္စည်းမဵား ရောင်းခဵနေသူဖင့် ူပစ်တင် ႟ြတ်ခဵနေုကပၝသည်။ (Photo: AFP)

တ႟ုတိံိုင်ငံက စစ်သုံးယာဉ်တေနြဲႛ လက်နက်တြေ ရောင်းခဵပေးနေတဲ့အတြက် ူမန်မာ၊ နီပေၝနဲႛ ဆူဒနိံိုင်ငံတေမြြာ ပဋိပက္ခတြေ၊ အုကမ်းဖက်မြတေနြဲႛ ဖိံြိပ်အုပ်ခဵြပ်တာတြေ ပိုးဆိုးဝၝးနေရတာူဖစ်တယ်လိုႛ ဇြန်လ ၁၁ရက်နေႛမြာ ထုတ်ူပန်တဲ့ Amnesty International ခေၞ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လြတ်္ဘငိမ်း ခဵမ်းသာခြင့်အဖြဲႛဋ္ဌကီးရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူပည်တြင်းပဋိပက္ခတြေ ဖန်တီး္ဘပီး အုပ်ခဵြပ်နေတဲ့ အစိုးရတေနြဲႛ အနောကိံိုင်ငံတေကြ အသိအမြတ်မူပတြဲ့ အစိုးရတေကြို ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ တ႟ုတိံိုင်ငံရဲ့ ိံိုင်ငူံခားရေးမူဝၝဒကို မီးမောင်းထိုးူပလိုက်တာူဖစ်ပၝတယ်။ လန်ဒန်အေူခစိုက် AI အဖြဲႛဋ္ဌကီးရဲ့ ဒီအစီရင်ခံစာက အထူးသူဖင့် တ႟ုတိံိုင်ငံက ရာခဵီတဲ့ စစ်သုံးယာဉ်တြေ ူမန်မာနဲႛ ဆူဒနိံိုင်ငံတေကြို ပေးပိုႛရောင်းခဵခဲ့တာနဲႛ ရိုင်ဖယ်နဲႛ လက်ပစ်ဗုံးတြေ နီပေၝိံိုင်ငံ လုံူခံြရေးတပ်တေကြို ရောင်းခဵခဲ့တာကို ထောက်ူပထားပၝတယ်။

တ႟ုတိံိုင်ငံဟာ ိံိုင်ငူံခားကို လက်နက်ရောင်းခဵတာတေကြို သတိရြိရြိ တာဝန်ဝတ္ဇရားသိသိနဲႛ ရောင်းခဵတာပၝလိုႛ လက်နက်ရောင်းခဵတဲ့ လိုင်စင်မြာ ဖော်ူပထားပေမယ့် ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛ ဆူဒန်လို ပဋိပက္ခ ူင်္ပံနာထူေူပာတဲ့ တိုင်းူပည်တေကြို လက်နက်ပင်္စည်းရောင်းခဵရာမြာတော့ ဒီအခဵက်၂ ခုစလုံးကို ဥပေက္ခာူပြ ခဵိြးဖောက်ထားတာ တြေႚရေုကာင်း Amnesty International အဖြဲႚဋ္ဌကီးရဲ့ လက်နက် ထိန်းခဵြပ်ရေး လြပ်ရြားမြ ဌာနက ကိုလ်ဘီ ဂြဒ်မင်းက ေုကညာခဵက်မြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ တ႟ုတ်ူပည်ဟာ ိံိုင်ငူံခားကို လက်နက်တင်ပိုႛရောင်းခဵတာကို အတည်ူပခြဲ့တဲ့အတြက် ဒီလို လ္တွိြႛဝြက်မြတေအြတြက် အမေရိကနိံိုင်ငံက တ႟ုတိံိုင်ငံအနေနဲႛ စီးပြားရေးဖြံႛ္ဘဖိြးမကြို အေူခခ္ဘံပီး ူပည်ပိံိုင်ငံတေကြို ုသဇာလြမ်းမိုးဖိုႛ လုပ်ကိုင်နေတာကို စိုးရိမ်မကင်း ပို္ဘပီးူဖစ်လာခဲ့ပၝတယ်။

လက်ရြိ အမေရိကန်အစိုးရက တ႟ုတိံိုင်ငံရဲ့ စစ်တပ်ခဵဲႚထြင်မနြဲႛ ကာကြယ်ရေးဆိုင်ရာ မူဝၝဒတေမြြာ လ္တွိြႛဝြက်တာတြေ မဵားနေတာကို လူသိထင်ရြား ဝေဖန်ခဲ့ပၝတယ်။

AI အဖြဲႚဋ္ဌကီးရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာ ၂၀၀၅ ုသဂုတ်က ကုလသမဂ္ဂ အစီရင်ခံစာမြာ တ႟ုတိံိုင်ငံဟာ ဆူဒနိံိုင်ငံကို စစ်သုံးထရပ်ကား ယာဉ်အစီး ၂၀၀ ကေဵာ် တင်ပိုႛခဲ့တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ဆူဒနိံိုင်ငံရဲ့ ဒၝဖားဒေသဟာ အုကမ်းဖက်တာတြေ ဋ္ဌကီးဋ္ဌကီးမားမား ူဖစ်န္ဘေပီး ၂၀၀၃ခိုံြစ်ကတည်းက ၂သန်း အိုးအိမ်စြန်ႛ ထြက်ေူပးနေရသလို လူႛအသက်ပေၝင်း ိံြစ်သိန်းနီးပၝးလည်း သေဆုံးခဲ့ရပၝတယ်။

တ႟ုတိံိုင်ငံဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံက စစ်အစိုးရကိုလည်း ပုံမြန် စစ်လက်နက်ပင်္စည်းတြေ ထောက်ပံ့ ရောင်းခဵပေးနေေုကာင်း၊ စစ်အစိုးရက ူပည်သူတေကြို ဖိံြိပ်တာ၊ ညဉ်းပန်းတာ၊ သတ်ူဖတ်တာတေနြဲႛ လူထောင်ပေၝင်းမဵားစြာကို နေရာအတင်း စြန်ႛခြာထြက်ေူပးစေတာတေကြို ကဵြးလြန်နေပေမယ့်လဲ တ႟ုတိံိုင်ငံဟာ ၂၀၀၅ ုသဂုတ်လတုန်းက စစ်သုံးထရပ်ကား အစီးပေၝင်း ၄၀၀ကေဵာ်ကို တင်ပိုႛခဲ့တာရြိေုကာင်း ဒီအစီရင်ခံစာက ဆိုပၝတယ်။