အေ့ဒ်စ်ရောဂၝ ကပ်ဆိုးဋ္ဌကီးဆီသိုႛ ူမန်မာူပည် ဦးတည်နေ

ူမန်မာ_ထိုင်းိံြင့် လာအိုတိုႛ ဖိုခနောက်ဆိုင် ေ႟ဋ္ဌြတိဂံနယ်ေူမ၏ ထိုင်းိံိုင်ငံဘက် ခဵန်ဆအန်းရြိ ဆေးခန်းသိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံမြ လာရောက် ဆေးကုသသော အေ့ဒ်စ် ရောဂၝသည် ရည်းစားူဖစ်သူကို အားပေးနေသော အမဵိြးသမီး။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ HIV/AIDS ရောဂၝစဲကြပ်သူ အရေးအတြက်ဟာ လေဵာ့ကဵ လာတယ်လိုႛ နအဖစစ်အစိုးရက ထုတ်ူပန် ေုကညာပေမဲ့လည်း၊ ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ ပညာရြင်တေကြတော့ ဒီ ေုကညာခဵက်ကို ပယ်ခဵလိုက်ပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဒီရောဂၝတိုက်ဖဵက်ရေးအတြက် ရန်ပုံငေမြလုံလောက်တာရယ်၊ နအဖစစ်အစိုရက အူဖစ်မြန်တေကြို ဖုံးကြယ်ထားတာတေရြယ်ေုကာင့်၊ HIV/AIDS ရောဂၝ ိံြိမ်နင်းရေးအတြက် အဓိကအဟန်ႛအတား ူဖစ်နေရတယ်လိုႛ ပညာရြင်တေကြ ေူပာဆိုပၝတယ်။

HIV/AIDS ရောဂၝနဲႛပတ်သက်လိုႛ ူမန်မာနအဖ စစ်အစိုးရက ထုတ်ူပန်တဲ့ စာရင်းတေဟြာ တကယ့်လက်တြေူဖစ်နေတဲ့ ရောဂၝအေူခအနေတေကြို အူဖစ်မြန်ထက် လေဵာ့နည်းအောင် လုပ်ဆောင်သလို ူဖစ်န္ဘေပီး ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ HIV/AIDS အေူခအနေဟာ ရောဂၝကပ်ဆိုးတခု ူဖစ်လာဖိုႛ ဦးတည်နေေုကာင်း၊ ူမန်မာိံိုင်ငံကနေတဆင့် ဒီရောဂၝဟာ အိမ်နီးခဵင်းိံိုင်ငံတေဆြီကိုပၝ ကူးစက်ူပန်ႛပြားမြာကို စိုးရိမ်နေရတဲ့အေူခအနေမြာရြိတယ်လိုႛ ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ ပညာရြင်တေကြ ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်။

ူမန်မာနအဖ အာဏာပိုင်တေရြဲ့ ထုတ်ူပန်တဲ့စာရင်းတေအြရ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ၂၀၀၅ ခိုံြစ်အတြင်း HIV/AIDS ရောဂၝစဲကြပ်သူ အရေအတြက်ဟာ အရင် ၅ ိံြစ်အတြင်း ၂ င်္ဒံမ ၂ ရာိံြန်းရြိရာကနေ အခုအခၝ ၁ င်္ဒံမ ၃ ရာိံြန်းကို လေဵာ့ကဵခဲ့တယ်လိုႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ ၂၀၀၅ ခိုံြစ်စာရင်းအရ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ HIV/AIDS ရောဂၝစဲကြပ်သူအရေအတြက်ဟာ ၃ သိန်း ၅ သောင်းကေဵာ်ပဲ ရြိတယ်လိုႛ နအဖက ထုတ်ူပန်ခဲ့ပၝတယ်။

ဒၝပေမဲ့လည်း ိံိုင်ငံတကာကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ ပညာရြင်တေကြတော့၊ ူမန်မာနအဖစစ်အစိုးရရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတေဟြာ ယုံကည်အားထားလောက်စရာ မရြိဘူးလိုႛေူပာဆို္ဘပီး၊ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ူပည်သူႛကဵန်းမာရေးနဲႛ ပတ်သက်တဲ့ အခဵက်အလက်တေကြို နအဖစစ်အစိုးရက လ္တွိြႚဝြက်ထားတာတေရြယ်၊ ကဵန်းမာရေး အသုံးစရိတ်တြေ မလုံလောက်တာရယ်၊ တူခား စောင့်ုကည့်လေ့လာမဲ့ အဖဲြႚအစည်းတြေ မရြိတာတေရြယ်ေုကာင့် နအဖရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတေဟြာ မမြန်ကန်ဘူးလိုႛ ေူပာဆိုကပၝတယ်။

္ဘပီးခဲ့တဲ့ ိံိုဝင်ဘာလထဲကပဲ နအဖစစ်အစိုးရရဲ့ အရင်းိံြီးဆုံး မဟာမိတ်ူဖစ်တဲ့ တ႟ုတ် ူပည်သူႛသမတိံိုင်ငံ ကဵန်းမာရေးဝန်ဋ္ဌကီးဌာနရဲ့ တာဝန်ရြိသူတြေ ကိုယ်တိုင် ေူပာဆိုရာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ တကယ်တမ်း HIV AIDS ရောဂၝ စဲကြပ်သူ အရေအတြက်ဟာ၊ ူမန်မာအာဏာပိုင်တြေ တရားဝင်ဖော်ူပတဲ့ အရေအတြက်ထက် ၄ ၊ ၅ ဆလောက်ပိုမဵားိံိုင်တယ်လိုႛ ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

ူမန်မာနအဖကဖော်ူပတဲ့ စာရင်းဇယာတေဟြာ တကယ်တမ်း AIDS ရောဂၝူဖစ်ပြားမြ အေူခအနေတေကြို ရြိတာထက် အမဵားဋ္ဌကီးလ္တေွာ့ူပထား္ဘပီ၊ တကယ်တမ်း အရေအတြက်ဟာ ဒီထက် အမဵားဋ္ဌကီးူဖစိံိုင်တယ်လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံ ခဵင်းမိုင်္ဘမိြႚမြာရြိတဲ့၊ ဂဋ္ဋန်ဟော့ပ်ကင်းစ် ဘလူးမ်ဘတ် တက္ကသိုလ်က ဒေၝက်တာ ဝီရာဝစ် ကေူပာဆိုပၝတယ်။

ဂဋ္ဋန်ဟောပ့်ကင်းစ် တက္ကသိုလ်ရဲ့ မုကာသေးခင်က ထုတ်ူပန်ခဲ့တဲ့ သုတေသန စာတမ်းထဲမြာ နအဖ စစ်အစိုးရဟာ HIV/AIDS ရောဂၝကာကြယ်ရေးအတြက် ္ဘပီးခဲ့တဲ့ိံြစ်က အမေရိကန် ဒေၞလာ ၅သောင်းပဲ အသုံးူပခြဲ့တယ်လိုႛ ဖော်ူပထားေုကာင်း အမေရိကနိံိုင်ငံ နယူးယောက်္ဘမိြႚမြာ အေူခစိုက်တဲ့ ိံိုင်ငံတကာကဵန်းမာရေး ကောင်စီရဲ့ အဋ္ဌကီးအကဲတဦးူဖစ်တဲ့ မင်္စတာ ဂၝးရက်က ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ HIV/AIDS ရောဂၝတိုက်ဖဵက်ရေးအတြက် ထိရောက်တဲ့ ဆောင်႟ြက်မြတြေ မလုပ်လိုႛရြိရင်တော့ ဒေသတခုလုံးမြာ နောက်ထပ် HIV ရောဂၝပိုးတြေ ပဵံႚိံြံကူးစက်တာခံရမြာူဖစ်ေုကာင်း၊ ဒၝဟာလည် အရြေႚတောင် အာရတြခုလုံး တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝၝး ရောင်းဝယ်သုံးစဲမြြ၊ ူပည်တန်ဆာလုပ်ငန်းနဲႛ တရားမဝင်အလုပ်သမားတြေ ဒေသတြင်း ေ႟ြေႚူပာင်းနေထိုင်မြတေကြနေ တဆင့် ကူးစက်ပဵံႚိံြံမြတြေ ရြိံိုင်တာ ူဖစ်တယ်လိုႛ မင်္စတာ ဂၝးရက်က ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။