ຊ້າງປ່າບຸກລຸກ ພື້ນທີ່ກະເສດ, ທຳລາຍເຄື່ອງຂອງ ຢູ່ແຂວງອຸດົມໄຊ
2023.04.06
ຮູບໂຕຢ່າງ: ຝູງຊ້າງປ່າ ທີ່ບຸກລຸກ ພື້ນທີ່ໄຮ່ ຂອງຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງຫຼາ ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນປີ 2019.
ຮູບພາບຈາກ: ໂທລະພາບ ແຂວງອຸດົມໄຊ
ໃນວັນທີ 3 ເມສາ ທີ່ຜ່ານມາ, ມີຊ້າງປ່າ 10 ໂຕ ເຂົ້າມາບຸກລຸກພື້ນທີ່ຊາວບ້ານ ແລະ ທຳລາຍຖຽງນາ ແລະ ເຄື່ອງຂອງຕ່າງໆ ຂອງຊາວບ້ານ ຢູ່ບ້ານພູແທ່ນ ເມືອງຫລາ ແຂວງອຸດົມໄຊ.
ຜູ້ເຫັນເຫດການ ໄດ້ເຜີຍແຜ່ຄລິບວີດີໂອ ລົງທາງເຟສບຸກ ເຊິ່ງເຈົ້າຂອງໄຮ່ນາ ທີ່ເປັນຜູ້ເສັຽຫາຍ ຊື່ ທ້າວ ເພັງ ແລະ ນາງ ນາງ. ຊ້າງເຂົ້າມາບຸກລຸກໄຮ່ນາ ຂອງຊາວບ້ານແບບນີ້ ເກີດຂຶ້ນເປັນຄັ້ງທີ 2 ແລ້ວ.
ຊາວບ້ານ ເວົ້າໃນຄລິບດັ່ງກ່າວ ຕອນນຶ່ງວ່າ:
“ນີ້ແມ່ນຊ້າງປ່າ ທຳລາຍຜືນນາຂອງ ທ້າວ ເພັງ ຢູ່ບ້ານ ພູແທ່ນ ເປ່ເພໝົດ ໄມ້ກໍບໍ່ມີ ສັງກະສີກະຈີກໝົດ ໝໍ້ ຖ້ວຍ, ໝໍ້ໜຶ້ງເຂົ້າ, ໝໍ້ແກງ, ມຸ້ງ 2 ດາງ, ຜ້າເສື່ອ 2 ຜືນ. ຊ້າງປ່າທຳລາຍນີ້ແມ່ນ 2 ຄັ້ງເທື່ອນີ້. ເທື່ອນີ້ ແມ່ນຈະສູນເສັຽໝົດ.”
ກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້, ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໄດ້ພະຍາຍາມຕິດຕໍ່ໄປຫາ ອຳນາດການປົກຄອງ ບ້ານພູແທ່ນ ເພື່ອຖາມຂໍ້ມູນເພີ່ມຕື່ມ ແຕ່ ບໍ່ສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້ ຍ້ອນໂທລະສັບບໍ່ມີສັນຍານ, ແຕ່ ເມື່ອຖາມໄປຍັງຊາວບ້ານທີ່ຢູ່ເຂດອ້ອມຂ້າງ ພົບວ່າ ເຂດບ້ານພູແທ່ນ ປະຊາຊົນມີອາຊີບເຮັດໄຮ່ ເຮັດນາ ປູກເຂົ້າ, ປູກສາລີ, ເກັບເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ. ນອກຈາກຊ້າງຈະທຳລາຍ ບ້ານເຮືອນເສັຽຫາຍແລ້ວ, ພວກມັນຍັງທຳລາຍພືດຜົລ ຂອງຊາວບ້ານນຳອີກ ແຕ່ ໂຊກດີ ບໍ່ມີຊາວບ້ານເສັຽຊີວິດ.
ຊາວບ້ານຢູ່ເມືອງຫລາ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 6 ເມສາ ວ່າ:
“ກ່າໄດ້ຍິນຂ່າວຄາວວ່າ ທຳລາຍຜົລຜລິດ ເຂົ້າ ສິຫັ້ນຫຍັງເຂົາວ່ານ່າ ທຳລາຍຜົລຜລິດຊື່ໆ. ເອີ ປູກເຂົ້າແດ່ ປູກສາລີແດ່ ແລ້ວກໍໄຮ່ພັນໄມ້ຕ່າງໆ ລະເນາະ ແບບວ່າ ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ໝາກແໜ່ງບໍ່ຊິນ່າ ຫຼືວ່າ ມະຂ່າບໍ່.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ປະມານເດືອນ ມົກກະຣາ ມີຊ້າງປ່າບຸກລຸກເຂົ້າມາ ໃນເຂດຊຸມຊົນ, ຊ້າງປ່າເຫຼົ່ານີ້ ອາໄສຢູ່ເຂດປ່າເມືອງຫລາ ແຂວງອຸດົມໄຊ ທີ່ຕິດກັບພື້ນທີ່ປ່າ ແຂວງຜົ້ງສາລີ ເຊິ່ງເປັນບໍຣິເວນ ບ່ອນຫາກິນຂອງຊ້າງ ຈະກວມເອົາ ບ້ານພູແທ່ນ, ບ້ານຫ້ວຍຈາຍ ແລະ ບ້ານຫ້ວຍແພ.
ຊາວບ້ານຢູ່ເຂດບ້ານຫ້ວຍແພ ເມືອງຫລາ ແຂວງອຸດົມໄຊ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ຊ້ວງແລ້ວ ຫັ້ນນ່າ ປະມານເດືອນ 1 ເຂົາຈະມີຢູ່ ເຂົ້າມາທຳລາຍ ຂອງຂະເຈົ້າ ຊ້ວງແລ້ວຫັ້ນບ່ອຍໆ ຢູ່ ສວນໝາກ ມັນເຂົ້າແບບມື້ນີ້ເຂົ້າເນາະ ແຕ່ວ່າ 4-5 ມື້ແລ້ວ ກໍກັບມາອີກຫັ້ນນ່າ ປີກ່ອນຊ້ງຮວງເຂົ້າເນາະ ກຳລັງເຂົ້າໃຫ້ແລ້ວ ເຂົາກໍທຳລາຍໝົດ ຊ້ວງແລ້ວນີ້ ກະເຂົ້າເຮັດເຮືອນຢູ່ສວນຢາງ ເຂົາກໍໄປມ້າງຫັ້ນນ່າ.”
ຊາວບ້ານຜູ້ນີ້ ເວົ້າວ່າ ເມື່ອປະຊາຊົນເຫັນຊ້າງ ກໍພາກັນຢ້ານ ບໍ່ກ້າເຂົ້າໃກ້ ຖ້າໄປເຮັດວຽກໄຮ ວຽກນາ ກໍຕ້ອງຂ້ຽວກັບບ້ານ ແລະ ສ່ວນຫຼາຍຊ້າງ ຈະເຂົ້າມາຕອນຄ່ຳ ເພາະວ່າບໍ່ມີຄົນຫຼາຍ ຕອນເຊົ້າມາ ຄົນຈຶ່ງເຫັນຄວາມເສັຽຫາຍ. ຖ້າໄຮ່ນາເສັຽຫາຍ ທາງການບໍ່ຊົດເຊີຍໃດໆ ແລະ ຈາກການເກັບຂໍ້ມູນຈາກຊາວບ້ານ ມີຊ້າງຢູ່ເຂດເມືອງຫລາ ແຂວງອຸດົມໄຊປະມານ 10–20 ໂຕ ແລະ ຊ້າງມີບໍຣິເວນຫາກິນ ກວມເອົາ 7-8 ບ້ານ ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກຊາວບ້ານ. ກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂບັນຫາເລື່ອງນີ້ ທາງການກໍໄດ້ໄປຈັດສັນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຊ້າງ, ຈັດສັນພື້ນທີ່ການຜລິດໃຫ້ຫ່າງຈາກທາງຫາກິນຂອງຊ້າງ ແລະ ມີການບຸກເຮືອນຢູ່ເທິງຕົ້ນໄມ້ ເພື່ອເປັນປ້ອມຕິດຕາມເບິ່ງຊ້າງ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜແນກກະສິກັມ ແລະ ປ່າໄມ້ ແຂວງອຸດົມໄຊ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ພວກເຮົາກໍໄປຈັດສັນ ເຂດທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຊ້າງ ເພື່ອໃຫ້ຊ້າງໄດ້ຢູ່ຫັ້ນນ່າ ແບບມີຄວາມສງົບ ຫັ້ນແຫຼະ ແລະ ໄດ້ຈັດສັນພື້ນທີ່ບ່ອນທີ່ຊ້າງເຄີຍໄປໆ, ມາໆ ບ່ອນອາໄສຫັ້ນ ໄປໃຫ້ຂະເຈົ້າໄປເຮັດການຜລິດ ຢູ່ຈຸດອື່ນ ແລ້ວ ກໍໄດ້ໄປປຸກເຮືອນຢູ່ເທິງຕົ້ນໄມ້ ເປັນບ່ອນປ້ອມຍາມ ຫຼືວ່າ ປ້ອມຕິດຕາມຊ້າງນີ້ໄປໆ, ມາໆ ຫັ້ນເປັນຈຸດ ພວກເຮົາກໍໄດ້ເຮັດ.”
ທ່ານ ກ່າວຕື່ມວ່າ ຕອນນີ້ ມີການຝຶກອົບຮົມ ການປ້ອງກັນ ແລະ ການດຶງດູດນັກທຸຣະກິຈ ໃຫ້ເຂົ້າມາເຮັດການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ໃນອະນາຄົດ ມີແຜນການຕິດຕັ້ງໄຟຟ້າ ຈາກແຜງໂຊລ້າຣ໌ເຊວລ໌ ເພື່ອລັດບໍ່ໃຫ້ຊ້າງເຂົ້າຮົ້ວສວນ ຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ໃຫ້ເດີນໄປຕາມແລ້ວທາງຂອງມັນ ສ່ວນເລື່ອງການຊົດເຊີຍ ນັ້ນ ກໍມີການຊົດເຊີຍໃຫ້ຊາວບ້ານ ຕາມລະບຽບການຂອງຣັຖ ແລະ ບາງຄັ້ງກໍມີການລະດົມ ຜູ້ປະກອບການໄປຊ່ອຍບັນເທົາທຸກ ສນອງອຸປະກອນ ສ້ອມແປງຖຽງໄຮ່, ຖຽງນາ ເປັນຕົ້ນ ຕະປູ ແລະ ສັງກະສີ.
ໃນປະເທດລາວມີຊ້າງປ່າ ຢູ່ປະມານ 800 ໂຕ ໃນຈຳນວນດັ່ງກ່າວ ເຄິ່ງນຶ່ງ ອາໄສຢູ່ປ່າທັມມະຊາຕ ທີ່ກະຈາຍຢູ່ທົ່ວປະເທດ.
ໃນປີ 2021 ທີ່ຜ່ານມາ, ມີຊ້າງປ່າທຳຮ້າຍຊາວບ້ານ ຈົນເສັຽຊີວິດ 2 ຄົນ ແລະ ບາດເຈັບ ອີກ 4 ຄົນ ຢູ່ເມືອງປາກກະດິງ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ.
ໃນປີ 2020 ກໍມີຊ້າງປ່າ ເຂົ້າມາກິນຜົລປູກໃນສວນ ແລະ ກິນເຂົ້າໃນນາ ຂອງຊາວບ້ານ ຢູ່ເມືອງ ຊານໄຊ ແຂວງອັດຕະປີ.