ເສຖກິຈລາວ ກຳລັງ ລົ້ມລະລາຍ
2022.06.08
ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ [ທ່ານ ຍັງເປັນຮອງປະທານປະເທດ ໃນເວລານັ້ນ] ເຂົ້າຮ່ວມ ພິທີມອບ-ຮັບໜ້າທີ່ ລະຫວ່າງ ທ່ານ ໂອໄດ ສຸດາພອນ ເຈົ້າແຂວງ ຄຳມ່ວນ (ຜູ້ເກົ່າ) ແລະ ທ່ານ ວັນໄຊ ພອງສະຫວັນ ຮັກສາການເຈົ້າແຂວງ ຄຳມ່ວນ (ຜູ້ໃໝ່) ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນວັນທີ 26 ຕຸລາ 2020 ທີ່ສະໂມສອນຫ້ອງວ່າການແຂວງຄໍາມ່ວນ.
ຮູບພາບ: KPL
ປັດຈຸບັນເສຖກິຈລາວ ນັບມື້ນັບວິກິຕຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ຄ້າຍຄືກັບຟອງສະບູ ແລະເສຖກິຈລາວ ມີໂອກາດລົ້ມລະລາຍ ຍ້ອນວ່າເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດ ຢູ່ໃນຄັງສະສົມບໍ່ມີ ແຕ່ໄປຢູ່ໃນຖົງຂອງສ່ວນບຸກຄົນຫຼາຍກວ່າ.
ນັກທຸຣະກິຈທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ໃຫ້ສັມພາດຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:
ນັກຂ່າວ: ເສຖກິຈລາວດຽວນີ້ ມັນບອບບາງຈັ່ງໃດນີ້?
ນັກທຸຣະກິຈ: “ໜັກຫຼາຍບອບບາງຈົນເກີນໄປ ບັບໂບ້ ນີ້ແຫ່ງໜັກ ໂອກາດແຕກແຫ່ງຫຼາຍ ໂອກາດແຕກສູງຫຼາຍ.”
ນັກຂ່າວ: ເປັນຈັ່ງໃດຄ່ອຍວ່າສູງ?
ນັກທຸຣະກິຈ: “ມັນເງິນບໍ່ເຂົ້າສູ່ລະບົບ. ໜັກໆ ຄືເງິນບໍ່ເຂົ້າສູ່ລະບົບ ເງິນມັນໄປຢູ່ໃນກຸ່ມຄົນ ມີສອງກຸ່ມຄົນເທົ່ານັ້ນ ທີ່ກຸມຊັພຍາກອນຂອງຊາຕ. ນຶ່ງກຸ່ມຄົນມີອຳນາດ, ສອງກຸ່ມຄົນ ພວກທີ່ມີໂອກາດ ກຸ່ມຄົນມີເງິນ. ເງິນຢູ່ນຳຄົນ ບໍ່ຮອດ 5 ເປີເຊັນ ຂອງຄົນທົ່ວປະເທດ ແລະ ເງິນຢູ່ນອກບໍ່ໄດ້ເຂົ້າລະບົບ ເຫັນບໍ່ ທະນາຄານບໍ່ມີ ແຕ່ແລກຢູ່ນອກ ເຈົ້າຢາກແລກທໍ່ໃດ. ຊິແລກຈັກແສນຫຼຽນ ມີບໍ່ຄົນຊິແລກ ຂນາດເຂົາຮູ້ແຕ່ສອງຮ້ານນຶ່ງໃດ ຊຶ່ງເອົາຈັກແສນຫຼຽນ. ຢູ່ວຽງມີຈັກຮ້ານລະ ສະແດງວ່າ ເງິນຢູ່ນອກ ມີເປັນ 100-200 ລ້ານຫຼຽນ ຫຼື 1,000 ລ້ານໂດລ້າຣ໌ ກະບໍ່ຮູ້. ຂນາດສອງຮ້ານທັມມະດາ ເຂົາຍັງວ່າ ຊິເອົາຈັກແສນຫຼຽນ. ຂອງເຂົາເປັນຜູ້ກຳນົດລາຄາ ຄື ນາງ ວາລີ ແວດສະພົງ ເວົ້າຫັ້ນແຫຼະ ຄືສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດຫັ້ນ ແມ່ນຄວາມລາວ. ລະບົບບໍ່ມີເງິນ ແຕ່ນອກລະບົບເງິນເຕັມ ນັ້ນແຫຼະ ລົມທີ່ສູບເຂົ້າຟອງສະບູ ລົມທີ່ດັນເຂົ້າບັບໂບ້ ມັນເປັນແບບນີ້. ເງິນບໍ່ເຂົ້າລະບົບ ມັນກະເກີດພັຍເງິນເຟີ້ ແມ່ນບໍ່. ພັຍເງິນເຟີ້ ມາຈາກຫັ້ນບໍ່ ກະສ່ວນນຶ່ງ ຕົວແຮງຜັກດັນຂອງມັນ ຕົວເສີມຕົວກະຕຸ້ນ. ຕົວຫຼັກ ມັນຄື ສິນຄ້າຂາດແຄນ.”
ນັກທຸຣະກິຈອີກທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເຊັຽເສຣີ ວ່າ: “ແກບໝົດລະນ່າ ເງິນແລ່ນຂຶ້ນຕີ້ມັນຕາຍ ນ້ຳມູກນ້ຳມັນ ນີ້ກະຕາຍ, ຕາຍໝົດລະ ໝົດແທ້ລາວນີ້ຊ່ຳ ສີລັງກາລະນ່າ ລາວນີ້, ແຕ່ ທາງອອກ ຂ້ອຍກະບືນໃສ່ຄຳ ກະຫຼາຍເຕີບຢູ່.”
ນັກທຸຣະກິຈທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ: “ອັນຕລາຍຫຼາຍຕອນນີ້ ຂ້ອຍມີເງິນຝາກປະຈຳໄວ້ປະມານ 2 ຕື້ ແຕ່ກະຕາຍເລີຍອັນນັ້ນ ອີກ 5 ປີ ຂ້າງໜ້າຈັກວ່າຊິເປັນຈັ່ງໃດ ມູນຄ່າຊິເຫຼືອເທົ່າໃດ ກະຍັງບໍ່ຮູ້.”
ປະຊາຊົນ ກໍໄດ້ຮັບຄວາມເດືອດຮ້ອນ ຍ້ອນວ່າເງິນກີບບໍ່ເປັນລາຄາ ເຊິ່ງອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ຍັງຄົງສືບຕໍ່ໄປເລື້ອຍໆ ແລະ ລາຄາສິນຄ້າທີ່ນຳເຂົ້າມາກໍສູງຂຶ້ນ.
ປະຊາຊົນ ຊາວນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ທ່ານນຶ່ງໃຫ້ສັມພາດຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: “ປະຊາຊົນ: ທາງເພິ່ນກະບໍ່ເຫັນເວົ້າ ບໍ່ເຫັນວ່າຫຍັງ ໂອ້ຍງຽບ ກະຄືເວົ້າຫັ້ນແຫຼ ບໍ່ເຫັນເວົ້າ ບໍ່ເຫັນວ່າ ຫຍັງ. ເງິນເຮົາບໍ່ເປັນຣາລາເນາະ ສົມມຸດວ່າ ເງິນແສນກີບ ນີ້ນ່າ ເຮົາອອກຕລາດ ບໍ່ຫຍັງນີ້ ນ່າ ເຣື່ອງຂອງເຣື່ອງ. ເວົ້າງ່າຍໆ ຊ້ວງໂຄວິດ ບາງຄົນນີ ກະຍັງເປັນຫາຢູ່ຫາກິນຢູ່ ທາງນອກກະຍັງບໍ່ໄດ້ເນາະ ແຕ່ ວ່າ ໄປນອກກະໄປບໍ່ໄດ້ເນາະ ບໍ່ມີນ້ຳມັນນ່າ. ດຽວນີ້ ກະແຫ່ງອັດຕະຄັດຫັ້ນແຫຼະເນາະ ໄປນອກ ມັນໄປບໍ່ໄດ້ເດ້ ເພາະວ່າ ມັນບໍ່ມີນ້ຳມັນຣົຖ ຊິຊື້ນ້ຳມັນນີ້ ກະຍາກຫັ້ນນ່າ ມັນກະລຳບາກຫັ້ນແຫຼະ ລຳບາກກວ່າໂຄວິດ-19 ຊໍ້າ. ດຽວນີ້ ກະເຂົ້າເບີນຶ່ງ ກະບໍ່ຕ່ຳກວ່າ 130,000 ກີບ ຕໍ່ມື່ນ ຫຼືວ່າ 12 ກິໂລຫັ້ນນ່າ, ຊີ້ນນີ້ກະແມ່ນ 90 ພັນ ຂຶ້ນໄປລະດຽວນີ້ ໂອຍບໍ່ຊ່າງຊິບັນຍາຍ. ຊິອິວນີ້ນ່າ ເຮົາເຄີຍຊື້ຂວດນຶ່ງ 7,000-8,000 ກີບ ບາດນີ້ ຫັ້ນ 18,000 ກີບ ໄລ່ເປັນເງິນໂດລ້າຣ໌ ກະໂດລ້າຣ໌ ປາຍລະ.”
ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກກະທະນາຄານແຫ່ງ ສປປລາວ, ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ ໃນເດືອນພຶສພາ ທີ່ຜ່ານ ເກືອບ 13 ເປີເຊັນ ໃນຂະນະທີ່ອັດຕຣາແລກປ່ຽນເງິນຢູ່ ທະນາຄານການຄ້າຕ່າງປະເທດລາວ ໃນວັນທີ 8 ມິຖຸນາ ຢູ່ທີ່ 495.99 ກີບ ຕໍ່ 1 ບາດ ແລະ 14,364 ກີບ ຕໍ່ 1 ໂດລ້າຣ໌.
ສ່ວນວ່າ ອັດຕຣາປ່ຽນເງິນຢູ່ຮ້ານແລກປ່ຽນນອກລະບົບ ຢູ່ທີ່ 500 ປາຍ ກີບຕໍ່ 1 ບາດ ແລະ 16,000 ປາຍກີບ ຕໍ່ 1 ໂດລ້າຣ໌ ແລ້ວ.
ທະນາຄານໂລກ ໄດ້ອອກບົດຄົ້ນຄວ້າທາງເສຖກິຈ ຂອງສປປລາວ ວ່າ: ການເຕີບທີ່ເຂັ້ມແຂງ ຂອງລວມຍອດ ຜລິດຕະພັນພາຍໃນລາວ ຍັງບໍ່ທັນເຮັດໃຫ້ເກີດມີການສ້າງງານ ຢ່າງກວ້າງຂວາງ. ການຂຍາຍໂຕຢ່າງວ່ອງໄວ ທາງເສຖກິຈຂອງລາວ ຍັງບໍ່ທັນມີຄວາມຍືນຍົງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ເຊິ່ງແຫຼ່ງຊັພຍາກອນຫຼຸດລົງ ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະຫຼຸດລົງໃນອັດຕຣາທີ່ຊ້າ ກໍຕາມນັບແຕ່ປີ 2015 ເປັນຕົ້ນມາ ຊັພຍາກອນປ່າໄມ້ ແລະ ແຫຼ່ງນ້ຳສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປະເທດ ມີຄວາມບອບບາງ.
ທະນາຄານໂລກ ຍັງລະບຸວ່າ: ການເພິ່ງພາຊັພຍາກອນທັມມະຊາດ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເຮັດໃຫ້ເສຖກິຈມະຫາພາກ ມີຄວາມບອບບາງ. ນັບແຕ່ປີ 2017 ການສົ່ງອອກຊັພຍາກອນ ແລະນຳໃຊ້ແຫຼ່ງທຶນຕ່າງໆ ພາຍໃນປະເທດ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເງິນກີບແຂງຄ່າ ແລະ ຄ່າແຮງງານທີ່ສູງຂຶ້ນ ໄດ້ບັ່ນທອນຄວາມສາມາດ ໃນການແຂ່ງຂັນສົ່ງອອກສິນຄ້າ ທີ່ບໍ່ແມ່ນຊັພຍາກອນ ແລະ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ການເຕີບໂຕ ໃນຂແນງການດັ່ງກ່າວຊ້າລົງ.
ໃນຂະນະດຽວກັນ, ໜີ້ສິນພາກຣັຖ ໄດ້ເພີ່ມສູງຂຶ້ນ ໃນລະດັບທີ່ມີຄວາມສ່ຽງ ເນື່ອງຈາກອັດຕຣາການເກັບລາຍຮັບຕໍ່າ, ການກູ້ຢືມເພື່ອມາລົງທຶນ ໃສຂແນງການໄຟຟ້າ, ການສະສົມ ແລະ ເງິນຕ້ອງຈ່າຍຄືນມາ, ແລະ ຜົລກະທົບໃນການປະເມີນ ມູນຄ່າທີ່ຕິດພັນກັບການອ່ອນຄ່າ ຂອງເງິນກີບ ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກທະນາຄານໂລກ.
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາເສຖກິຈ, ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການແຕ່ງຕັ້ງ ຄະນະສະເພາະກິຈ ຮັບຜິດຊອບຊີ້ນຳ ແລະ ວາງມາຕການຮີບດ່ວນ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫານ້ຳມັນເຊື້ອໄຟ, ລາຄາສິນຄ້າ ແລະ ເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດ ເຊິ່ງຄະນະສະເພະກິຈມີທັງໝົດ 8 ທ່ານ.