ຄົນລາວ ເສັຍຄ່າໄຟຟ້າແພງ ຂະນະທີ່ມີແຫຼ່ງຜະລິດໄຟຟ້າເກືອບ 100 ແຫ່ງໃນລາວ

ປະເທດລາວ ມີແຫຼ່ງຜະລິດໄຟຟ້າ ເກືອບເຖິງ 100 ແຫ່ງ ແຕ່ປະຊາກອນລາວ ຍັງໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້າໃນລາຄາແພງ ແລະບໍ່ທົ່ວເຖິງຢູ່.

ໃນເມື່ອຢູ່ປະທດລາວ ມີເຂື່ອນ ແລະຜະລິດໄຟຟ້າໄດ້ຫຼາຍ ປະຊາກອນຊົນລາວ ກໍມີຄວາມຫວັງວ່າ ຈະໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້ານັ້ນຢ່າງທົ່ວເຖິງ ແລະຈະໄດ້ເສຍຄ່າໄຟຟ້າຖືກ. ແຕ່ຄວາມເປັນຈິງ ໄດ້ເສຍຄ່າໄຟຟ້າແພງ ແລະປະຊາຊົນ ທີ່ໄດ້ຖືກໃຫ້ໂຍກຍ້າຍອອກຈາກພື້ນທີ່ຂອງໂຄງການເຂື່ອນຕ່າງໆ ກໍບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້າ ໂດຍບໍ່ເສຍຄ່າ ດັ່ງປະຊາຊົນລາວຜູ້ນຶ່ງ ຢູ່ແຂວງບໍລິຄໍາໄຊ ທີ່ໄດ້ສູນເສຍດິນ ແລະຖືກໃຫ້ໂຍກຍ້າຍ ອອກຈາກໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້ານໍ້າເທີນ 1 ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 2 ສິງຫານີ້ວ່າ ບໍ່ເຖິງວ່າຈະໄດ້ໃຊ້ຟີ ໄດ້ເສຍເຄິ່ງນຶ່ງກໍຍັງດີ.

“ເພິ່ນກະຊ່ວຍແຕ່ 3 ເດືອນແຕ່ທໍາອິດພຸ້ນ ຜູ້ຮັບຜິດຊອບນີ້ກະໄດ້ຍິນວ່າກໍາໄລມະຫາສານຢູ່ ເວົ້າເລື້ອງສ້າງເຂື່ອນນີ້ ປຄ່ວ່າຍາມໃດກະວ່າ ມັນລັດຖະບານຕິດລົບຢູ່ຕະຫລອດ ບໍ່ເຖິງວ່າໄດ້ໃຊ້ຟີກະເອົາ 50% ຂອງປະຊາຊົນທົ່ວໄປກະຍັງດີ.”

ລາວເວົ້າຕື່ມອີກວ່າ ຊາວບ້ານຈໍານວນຫຼາຍ ທີ່ໄດ້ຖືກໃຫ້ໂຍກຍ້າຍ ໄປຢູ່ບ່ອນ ໃໝ່ນັ້ນ ບໍ່ມີທີ່ດິນທໍາກິນ, ຫຼາຍຄອບຄົວທຸກຍາກຕື່ມ, ໄດ້ເສຍຄ່າໄຟຟ້າຄືກັນກັບຄົນອື່ນໆທົ່ວໄປ, ສ່ວນຜົນປະໂຫຍດຈາກໂຄງການ ແມ່ນບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ແລະຜູ້ມີອໍານາດໃນຄະນະລັດຖະບານ ໄດ້ໄປໝົດ.

ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຊາວບ້ານ ຢູ່ແຂວງຄໍາມ່ວນ ນາງນຶ່ງ ຊຶ່ງໄດ້ເສັຍດິນ ແລະໄດ້ຖືກໃຫ້ໂຍກຍ້າຍ ອອກຈາກໂຄງການເຂື່ອນໄຟຟ້ານໍ້າເທີນ 2 ທີ່ເວົ້າໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້າຟີພຽງແຕ່ເດືອນດຽວ, ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍຕ້ອງໄດ້ຈ່າຍຄ່າໄຟຟ້າເຕັມຄ່າ ແລະບໍ່ມີດິນທໍາການຜະລິດ, ມີແຕ່ແນວເສຍຜົນປະໂຫຍດ, ທຸກລົງໄປເລື້ອຍໆ ດັ່ງທີ່ນາງເວົ້າວ່າ:

“ອັນເກັບປົກກະຕິ ໃຊ້ຟີແຕ່ເດືອນດຽວ ໃຫ້ໃຊ້ເດືອນດຽວ ໂອ້ ຈ່າຍປົກກະຕິ ຕາມກົງເຕີນ່າລູກເອີຍ ມາຮອດຄູ່ມື້ນີ້ແຫລະ.”

ເວົ້າເຖິງເລື່ອງປະຊາຊົນບໍ່ມີໄຟຟ້າໃຊ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ພະແນກພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 2 ສິງຫານີ້ວ່າ ສະເພາະແຂວງນີ້ ກໍມີຫຼາຍເຂດ ໂດຍສະເພາະບ້ານ ທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ບ້ານຊົນເຜົ່າ ແລະບ້ານຢູ່ພູດອຍ ທີ່ບໍ່ມີທາງໄປສະດວກ ກໍຍັງບໍ່ມີໄຟຟ້າຟ້າໃຊ້ ຍ້ອນບໍ່ມີງົບປະມານ ທີ່ຈະສ້າງສາຍສົ່ງໄຟຟ້າໄປເຖິງ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ:

“ໂອ້ ເລື້ອງເຮັດນີ້ມັນເຮັດໄດ້ ຊຸດຊົນນ້ອຍກະເຮັດໄດ້ ເວົ້າເລື້ອງງົບເດ້ ມັນຈັກກິໂລບາດນີ້ ຈາກຕາຂ່າຍເຮົາໄປນີ້ ມມັນມີແຜນຂອງຂະເຈົ້າແຕ່ລະເມືອງເດ້ ມັນຢູ່ນໍາແຜນພະລັງງານ ງົບກະຢາກສິຍາກຢູ່ຕົວນີ້.”

ເລື່ອງລາຍໄດ້ຈາກເຂື່ອນໄຟຟ້າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ທະນາຄານພັດທະນາອາຊີ ຫຼື ADB ປະຈໍາລາວ ເວົ້າວ່າ ແຫຼ່ງພະລັງງານໄຟຟ້າ ເກືອບທັງໝົດ ໃນທົ່ວປະເທດລາວ ເປັນຂອງບໍລິສັດເອກະຊົນ ທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ. ສະນັ້ນແລ້ວ ລາຍໄດ້ຈາກການຂາຍໄຟຟ້າ ຈຶ່ງຕົກເປັນຂອງບໍລິສັດຜູ້ລົງທຶນ ເປັນສ່ວນໃຫຍ່. ສ່ວນຜູ້ຖືຫຸ້ນລາຍຍ່ອຍ ເຊັ່ນ ລັດຖະບານລາວ ທີ່ຖືຫຸ້ນໃນໂຄງການເຂື່ອນນໍ້າເທີນ 1 15% ກໍຈະມີລາຍຮັບພຽງ 15% ໄປຈົນກວ່າວ່າ ໂຄງການເຂື່ອນນັ້ນ ຈະໝົດສັນຍາສໍາປະທານ. ສ່ວນຄ່າເຊົ່າ ຫຼືສໍາປະທານທີ່ດິນ ຂອງຫຼາຍໂຄງ ການລົງທຶນ ກໍມີການຍົກເວັ້ນພາສີ ແລະອາກອນ ຈາກລັດຖະບານ ເຮັດໃຫ້ລາຍໄດ້ໃນສ່ວນນີ້ ມີພຽງໜ້ອຍດຽວ ແລະຂ້ອນຂ້າງເສຍຜົນປະໂຫຍດ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ:

“ປັດຈຸບັນນີ້ມີການສໍາລວດ ເກືອບໝົດແລ້ວ ມັນສິຕົກປະມານ 30 ພັນເມກາວັດທົ່ວປະເທດທີ່ວ່າຈະສາມາດເຮັດໄດ້ ແຕ່ວ່າແຕ່ລະໂຄງການເນາະ ຜູ້ສະໜອງເງິນບໍ່ແມ່ນລັດຖະບານ ລາວ ພາກເອກກະຊົນເປັນຜູ້ສະໜອງເງິນ ແລະພາກເອກກະຊົນລົງທຶນໝົດ ສິ່ງທີ່ມັນບໍ່ໄດ້ຕອບໂຈດເຮົາ ຄືການສົ່ງອອກໄຟຟ້າ ມັນກະບໍ່ໄດ້ນໍາເງິນເຂົ້າມາເທື່ອ.”

ປະຊາຊົນລາວໃນທົ່ວປະເທດ ໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້າ 95% ຂອງຈໍານວນຄອບຄົວທັງໝົດ ຫຼືປະມານ 1,276,921 ຄອບຄົວ ແລະໄດ້ເສຍຄ່າໄຟຟ້າແພງ, ຍັງບໍ່ມີໄຟຟ້າໃຊ້ 5% ຫຼືເກືອບ 50,000 ຄອບຄົວ ໃນຂະນະທີ່ລັດຖະບານລາວ ມີແຜນທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດ ກາຍເປັນແບດເຕິຣີແຫ່ງອາຊຽນ.

ປະຊາຊົນ ທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ໄຟຟ້າ ສ່ວນຫຼາຍຈະເປັນຄອບຄົວທຸກຍາກ, ບໍ່ມີລາຍໄດ້, ຢູ່ເຂດຫ່າງໄກ, ຕາມຊາຍແດນ, ເປັນບ້ານນ້ອຍ ກະຈາຍກັນຢູ່ຕາມເຂດຕ່າງໆ ຊຶ່ງລັດຖະບານ ບໍ່ມີນະໂຍບາຍ ທີ່ຈະສ້າງສາຍສົ່ງໄຟຟ້າໄປເຖິງ ຍ້ອນບໍ່ກຸ້ມຄ່າກັບການລົງທຶນ.

ແຕ່ທາງການລາວ ກໍເວົ້າວ່າ ຈະສະໜອງໄຟຟ້າໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້ໃຊ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ແລະພຽງພໍ ຕາມແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງປະເທດ ຄືໃຫ້ໄດ້ 98% ໃນປີ 2025 ແລະໃຫ້ໄດ້ 100% ໃນປີ 2030.

ມາເຖິງປັດຈຸບັນ ປະເທດລາວ ມີແຫຼ່ງພະລັງງານໄຟຟ້າ 98 ແຫ່ງ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍ ເຂື່ອນໄຟຟ້າ, ພະລັງງານລົມ, ພະລັງງານແສງຕາເວັນ ແລະພະລັງງານຖ່ານຫີນ ຊຶ່ງໃນຈໍານວນນັ້ນ ບໍລິສັດຜະລິດໄຟຟ້າລາວມະຫາຊົນ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງ ຂອງລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງພຽງ 10 ແຫ່ງ, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ ເປັນຂອງບໍລິສັດເອກະຊົນ ທັງພາຍໃນ ແລະຕ່າງປະເທດ.