အ္ဋိံိယမြ တိုင်းရင်းသားတပ်ဖြဲႚဝင်မဵား လြတ်ေူမာက်ရေးဆ္ဋိံူပပြဲ

၁၉၉၈ ဖေဖော်ဝၝရီ ၁၁ရက်က ရေတပ်အေူခစိုက်စခန်း ဖြင့်ရန် အိံ္ဋိယ ထောက်လြမ်းရေးတေရြဲ့ လိမ်လည် ဖိတ်ခေၞခဵက်ဋ္ဌေကာင့် လက်နက်အူပည့်အစုံနဲႛ အိံ္ဋိယရေပိုင်နက် လင်းဖောကဋ္ဋန်းကို ရောက်လာတဲ့ ရခိုင်အမဵိြးသား ညီႌြတ်ရေးပၝတီ (NUPA) နဲႛ ကရင်အမဵိြးသား အစည်းအ႟ုံး (KNU) လက်နက်ကိုင်အဖြဲႚဝင် ၃၄ ယောက်ကို အိံ္ဋိယအစိုးရက လက်နက်မြောင်ခိုမနြဲႛ ဖမ်းဆီးထားတာဟာ ဖေဖော်ဝၝရီ ၁၁ရက် ဒီကနေႛမြာ ၁၁ ိံြစ် တင်းတင်း ူပည့်ခဲ့ပၝ္ဘပီ။

အ္ဋိံိယအစိုးရက ၁၁ိံြစ်ုကာ ဖမ်းဆီးထားသော ရခိုငိံြင့် ကရင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖြဲႚဝင်မဵား လြတ်ေူမာက်ရေးအတြက် နယူးဒေလ္ဘီမိြႚတြင် ဖေဖော်ဝၝရီ ၁၁ရက်နေႛက ခဵီတက် ဆ္ဋိံူပနေူခင်း ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) (Photo: AFP)
အခုခဵိန်ထိ အိံ္ဋိယအစိုးရဘက်က သက်သေအခိုင်အလုံမူပိံိုင်ပဲ ကာလကတ္ဇား အကဵဉ်းထောင်မြာ ဖမ်းဆီးထားတဲ့ အကဵဉ်းသား ၃၄ ယောက်ကို ူပန်လြတ်ပေးရေးနဲႛ လြတ်ပေးခဲ့ရင် ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်မဵားဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး႟ုံးက ဒုက္ခသည်အူဖစ် လက်ခံပေးဖိုႛ တောင်းဆိုဆ္ဋိံူပပြဲတရပ်ကို နယူးဒေလ္ဘီမိြႚမြာ ကဵင်းပခဲ့ပၝတယ်။ ဒီဆ္ဋိံူပပြဲလုပ်ရတာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဒီဆ္ဋိံူပပြဲကို ဦးဆောင်ကဵင်းပတဲ့ နယူးဒေလီူမန်မာဌာန Burma Centre Delhi က ကိုကင်မ် ေူပာသြားတာကတော့ “ဆ္ဋိံူပတဲ့ အဓိက အေုကာင်းရင်းက ကဵနော့်တိုႛ ရဲဘော် ၃၄ ယောက်ကို အဖမ်းခံရတာ ၁၁ ူပည့်တဲ့ အထိမ်းအမြတ် ူဖစ်ပၝတယ်။ ဆ္ဋိံူပရင်းနဲႛ စာအုပ်ဖြင့်ပဲတြခု လုပ်ပၝတယ်။ အဲဒီစာအုပ်ကို ရေးတဲ့သူက အန်တီ နန်ဒီတာ ဟက်ဆား ူဖစ်ပၝတယ်။ သူက ကဵနော့်တိုႛ ရြေႚနေခဵြပ်လည်း ူဖစ်ပၝတယ်။ သူရေးရတဲ့ စာအုပ်အေုကာင်းက အ္ဋိံိယစစ်တပ်ကန္ဘေပီးတော့ ူမန်မာတော်လြန်ရေး ရဲဘော် ၃၄ ယောက်ကို ဘယ်လို ကလိမ်ကဵသြားတယ်၊ မတရားသူဖင့် ဘယ်လိုလုပ်သြားတယ်၊ နောက် အ္ဋိံိယ အစိုးရကန္ဘေပီးတော့ သူ ဥပဒေကို ဘယ်လို ခဵြိးဖောက်တယ် ဆိုတဲ့ ဥင်္စာကို ဖော်ထုတ်ဖိုႛေုကာင်း ရေးတာပၝ။ အ္ဋိံိယ ူပည်သူတေအြနေနဲႛ သူတိုႛဘက်က ရပ်တည်ပၝတယ်ဆိုတဲ့အနေနဲႛ သူက ကဵနော့်တိုႛကို ဆိုလစ်ဒဲရတီ မက်ဆေ့ပေးတဲ့ သဘောအနေနဲႛ ထုတ်တာူဖစ်ပၝတယ်။”

ူပည်ထောင်စု ူမန်မာိံိုင်ငံ ႌြန်ပေၝင်းအစိုးရ ဝန်ဋ္ဌကီး ဒေၝက်တာတင့်ဆေကြ ူမန်မာ တော်လြန်ရေးသမားတေကြို ူမန်မာထောက်လြမ်းရေးနဲႛ အ္ဋိံိယထောက်လြမ်းရေး ပေၝင်း္ဘပီး လုပ်ဋ္ဌကံသတ်ူဖတ် ဖမ်းဆီးခံရတာ ူဖစ်ဋ္ဌေကာင်းနဲႛ ဒီလိုမတရားမြတေအြတြက် ဒီမိုကရေစီ ရြိပၝတယ်ဆိုတဲ့ အ္ဋိံိယအစိုးရကို တောင်းဆို ဆ္ဋိံူပတာူဖစ်ဋ္ဌေကာင်း RFAက တြေႚဆုံမေးူမန်းစဉ်မြာ ေူပာူပပၝတယ်။

ဒေၝက်တာတင့်ဆြေ။     ။ “အဲဒီအူဖစ်အပဵက်က ဗိုလ်ခဵြပ်ခင်ညြန်ႛရဲ ထောက်လြမ်းရေးနဲႛ အ္ဋိံိယက စစ်ထောက်လြမ်းရေး ိံြစ်ခုပေၝင်း္ဘပီး၊ လုပ်ဋ္ဌကံတယ် လုပ်ဋ္ဌကံမဋ္ဌြကီးတခု ူဖစ်ပၝတယ်၊ ဒီပုဂ္ဂြိလ်တေကြို အ္ဋိံိယ စစ်တပ်က စစ်ထောက်လြမ်းရေး အရာရြိတဦး ဗမာလည်းူဖစ်တယ်၊ ကုလားလည်း ူဖစ်တယ်၊ သူနာမည်ကို ကဵနော့် မြတ်မိပၝတယ် ၊ ဗမာလို သူႛနာမည်ကို ဦးမဵြိးူမင့်လို ခေၞ္ဘပီး အဂဿလိပ်လို V.J.S. Grewalလိုႛ ခေၞပၝတယ်။ အဲဒီပုဂ္ဂြိလ်က အဓိက ဗီလိန်ပၝပဲခင်ဗဵာ့၊ သူကန္ဘေပီးတော့ ကဵနော့်တိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံသားတေကြို လိမ်္ဘပီတော့ ခေၞ္ဘပီးတော့ ကတိတြေပေး္ဘပီးတော့ ရောက်တယ်အခၝမြာ သူတိုႛရဲ့ ခေၝင်းဆောင် ေူခာက်ဦးတိတိဟာ ဒီကနေႛလိုနေႛမြာ ပစ်သတ်ူခင်းခံရ္ဘပီးတော့ ကဵန်တဲ့ ၃၄ ယောက်ကို ဖမ်းဆီးူခင်းခံရတာ၊ ဒီနေႛအထိပၝပဲ၊ ဒၝေုကာင့် ဒီမိုကရေစီရြိတဲ့ အ္ဋိံိယက ဒီမိုကရေစီအတြက်နဲႛ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအတြက် ကဵနော့်တိုႛလ္ဘာပီး ဆ္ဋိံူပုကတာ ူဖစ်ပၝတယ်။”

ဒီအခမ်းအနားမြာ ူမန်မာ တော်လြန်ရေးသမား ၃၄ ယောက်လြတ်ေူမာက်ရေးအတြက် အကဵိြးဆောင်ရြေႚနေလုပ်သူ ိံိုင်ငံတကာ လူႛအခြင့်အရေးရြေႚနေ မင်္စစ် နန်ဒီတာ ဟက်ဆားက ူမန်မာ တော်လြန်ရေးသမား ၃၄ယောက် လြတ်ေူမာက်ရေးအတြက် အိံ္ဋိယ အစိုးရရဲ့ ဥပဒေနဲႛမညီတဲ့ လုပ်ရပ်ကို အိံ္ဋိယူပည်သူတြေ ကဵယ်ကဵယ်ူပန်ႛူပန်ႛ သိရြိအောင်ဆို္ဘပီး ဖမ်းခံထားရတဲ့ တော်လြန်ရေးသမားတြေ အဋ္ဌေကာင်းကို ရေးထားတဲ့ Rogue Agent ဆိုတဲ့အမည်ရြိ စာအုပ်ကို ဒီကနေႛ ဖေဖော်ဝၝရီ ၁၁ရက်မြာ အ္ဋိံိယ သတင်းသမားတြေ ရြေႚမြောက်မြာ ဖြင့်လြစ်ခဲ့ပၝတယ်။

ဒီအခမ်းအနားမြာ ရြေႚနေ မင်္စစ်နန်ဒီတာ ဟက်ဆားက “ဒီစာအုပ်ကို ကဵမရေးတဲ့ အဓိက အဋ္ဌေကာင်းရင်းက ဖမ်းထားတဲ့ ူမန်မာ ၃၄ ယောက်ကို လြတ်ပေးဖိုႛအတြက် ကမ်ပိန်းတခု လုပ်ဖိုႛ ူဖစ်တယ်၊ ၁၉၈၈ လြပ်ရြားမတြုန်းက အိံိယ အစိုးရက ိံိုင်ငံရေးလြပ်ရြားတဲ့ ူမန်မာကေဵာင်းသားတေကြို ခိုလြံခြင့်ပေးမယ်ဆို္ဘပီး ဖိတ်ဋ္ဌကားခဲ့တယ်၊ မ္တေွာ်လင့်ခဵက်တြေ ပေးခဲ့တယ်၊ ဒၝပေမဲ့ အဲဒီ မ္တေွာ်လင့်ခဵက်တေကြ ခဏခဏ ဖဵက်ဆီးခံခဲ့ရတယ်” လိုႛ ေူပာူပသြားပၝတယ်။

သူက ဆက်လက်္ဘပီး - ဒီစာအုပ်ရေးနေရင်းမြ ူမန်မာူပည်က ဖိံြိပ်ခံ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေအြဋ္ဌေကာင်းကို ပိုမိုသိရြိလာရဋ္ဌေကာင်း၊ အိံ္ဋိယအစိုးရက သူႛဥပဒေ သူခဵိြးဖောက်တာကို အမဵားသိစေခဵင်တာရယ်၊ ူမန်မာ ူပည်သူူပည်သားတေအြတြက် အားတက်စရာူဖစ်စေဖိုႛ ဒီနေရာကို ေ႟ြးခဵယ်ဖြင့်လြစ်တာ ူဖစ်ဋ္ဌေကာင်း ေူပာဋ္ဌကားသြားပၝတယ်။

ဒီူမန်မာတော်လြန်ရေးသမား ၃၄ယောက်ဟာ အိံ္ဋိယရေပိုင်နက်ူဖစ်တဲ့ လင်းဖောကဋ္ဋန်းမြာ အဖမ်းခံရ္ဘပီး အန်ဒမန်ကဋ္ဋန်း ပေၝ့ဘလဲ္ဘမိြႚမြာ အကဵယ်ခဵြပ်နဲႛ ၆ိံြစ် နေခဲ့ရ္ဘပီး ကာလကတ္ဇားထောင် ရောက်ရြိလာတာ ူဖစ်ပၝတယ်။ အရင် ပေၝ့ဘလဲ္ဘမိြႚမြာ အမြ ရင်ဆိုင်ရတုန်းက သူတိုႛခေၝင်းဆောင်ထဲက ၆ဦး အူပင် အမလြိုက်ရြေႚနေ တီ ဗာဆန်သာ ဆိုသူလည်း အသတ်ခံခဲ့ရပၝတယ်။

ဒီအကဵဉ်းသားတြေ လြတ်ေူမာက်ရေး တောင်းဆိုခဵက်တေကြို အိံ္ဋိယအစိုးရနဲႛ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်မဵားဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး႟ုံးကို ပေးပိုႛသြားမယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ ဒီနေႛအခမ်းအနားကို ဆိုရြယ်လစ်ပၝတီ ခေၝင်းဆောင် စူရင်ဒရာမိုဟန်၊ နာမည်ဋ္ဌကီး ိံိုင်ငံရေးမဂ္ဂဇင်းတခုူဖစ်တဲ့ main stream magazine အယ်ဒီတာခဵြပ် စူမစ်ခဵတရာပၝဘီ ၊ နာမည်ဋ္ဌကီးရြေႚနေတေနြဲႛ အ္ဋိံိယ သတင်းမီဒီယာသမားတြေ စုံစုံညီညီ တက်ရောက်ခဲ့ပၝတယ်။ အခမ်းအနားကို ူမန်မာ ဒီမိုကရေစီအင်အားစု ၁၀၀နီးပၝး တက်ရောက်ခဲ့ုကပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org