télman nuraxunof 1964-yili almuta wilayitining uyghur nahiyesige qarashliq chong aqsu yézisida ziyaliy a'iliside dunyagha kelgen. u 1981-yili yurtidiki ottura mektepni, 1986-yili almuta shehirige jaylashqan abay namidiki qazaq pédagogika institutining filologiye fakultétini tamamlighan. u ilgiri-kéyin bolup, «alitagh» uyghurche pro'ogrammisida, «jazushi» neshriyatida muherrir, qazaq radiyosida aliy muherrirlik wezipisini ötigendin bashqa, qazaqistan ministirlar idarisi qarmiqidiki til komitétida bash mutexessis bolup, ishligen.
1994-yili u qazaqistan téléwiziyesi «alataw» qaniligha tewe «alitagh» uyghurche programmisigha bash muherrir bolup teyinlen'gen we 2001-yilghiche xizmet qilghan.
télman nuraxunof qazaqistan uyghur edebiyatining proza we poéziye saheliride ünümlük qelem tewritiwatqan ediblerning biri bolup, uning eserliri her xil gézit we jurnallarda, dawamliq élan qilinip kélin'gen. sha'irning «qelbim ahangliri», «közler hem yürek» namliq shé'irlar toplimi, «sewda», «sehradin kelgen yigit» namliq powéstlar, hékayiler we powéstlar toplimi, «chin yürektin» namliq sonétilar toplimi, «qanliq östeng» namliq roman we hékayiler toplimi neshir qilinghan.
qazaqistan yazghuchilar ittipaqining ezasi télman nuraxunofning hékayiliri 2009-yili qazaqistan paytexti nur-sultan shehiride neshir qilinidighan «litératurniy kazaxstan» jurnilida rus tilida, 2015-yili qazaqistan yazghuchilirining «juldiz», edebiy-ijtima'iy jurnilida qazaq tilida yoruq kördi. 2015-yili uning bir qisim edebiy eserliri uyghur mekteplirining 11-sinip «uyghur edebiyati» derslikige kirgüzülgen.
télman nuraxunofning ijadiy we jemiyetlik emgiki munasip bahalinip, u «qazaqistan asasiy qanuninigha 25 yil» tewellutigha béghishlanghan médal bilen tartuqlanghan.
u hazir qazaqistandiki «asiya bügün» musteqil gézitide bash muherririning orunbasari bolup ishlimekte.
télman nuraxunof shérliridin ariye
qandaq séghinmay séni
qandaq séghinmay eziz yurt séni,
alemde séningdek gözel yurt qéni?
tört pesil menzireng ajayip zilwa,
sen bilen hélihem aqidu qénim.
alemdin izdisem tépilmas makan,
teng kelmes sanga héch bu alem-jahan.
méhriban qoynunggha qoziqin qaqqan,
atam remiti, anam méhriban.
qandaq séghinmay eziz yurt séni,
yumshaq baghringda yatsa öz atam.
izdisem tépilmas chiray awazi,
héli hem qaxshaydu méhriban anam.
«yurtning qedri, balam, bölek» – deydighan,
kéche-yu kündüzi ghemni yeydighan.
yurt dése yégini, ichkini qélip,
bir chamdam yiraqlap héch ketmeydighan.
atamning dostliri kélidu ene,
hörmiti yarashqan yurtning diligha.
atamni eslise eziz dostliri,
tirilip kelgendek közüm aldigha.
tilsim we séhirliq ey, yurt, menzireng,
ajayip dilkeshtur her bir yurtdishim.
qandaq séghinmay séni eziz yurt,
sen méning mungdishim, méning sirdishim.
uyghur qizigha
alem oyghandi közini échip,
süzülüp,
apaq tang atqanda.
gözel yüzliringge qondi quyash nuri,
öz sölitini
eksingge sélip.
quyashning chirayini kördüm,
séning chéhringdin,
uyghur qizi.
quchiqingda uxlap qaptu,
kéchiche yighlighan gödek.
méhringge bölen'gen sebi tiniqliri.
axsham kech kirpik qaqmighan,
jüp közüngde ana shatliqi.
bexitni balidin körgen
uyghur qizi.
kün boyi
tirikchilik, turmush ghémi,
qunduz chachliringni néchük yoshurdung?
qeliqey yaghliq béshingda.
goya tengne qilip qelbingni,
hesretni yughurup.
ömürning qanche küni pétip
atti nechche téngi?
yastuqqa
nechche ret töküldi yéshing?
bu alemge sighmay qalsa
aq könglüng.
derd-pighanning téngini
alar kishi barmu bölüp,
uyghur qizi?
yangrap qaldi xelq naxshisi,
éytqanda sen munglinip.
eks sada
anglandi ayding kéchide.
ömürge ashiqliqing shunche roshen,
séni körgen
monu alem yene xursen.
séni körgen
aymu hem,
quyashmu hem
tilgha kelmes
xuddi kékech.
uyghur qizi,
sendin bashqa gözel yoqtur,
sendin yaxshisi,
men yashighan
monu cholaq alem ichide.
meyli
ezizlidim, qimmet dédim dunyada,
erkinlikni közüm bilen körgende.
yürükümge tengkesh soqar bir arman,
hayatliqta bexit, shatliq söygende.
her nepeste weten deymen yürektin,
hayatimni séning üchün bölettim.
ejdadimning kindik qéni tökülgen,
séghinishta toymay séni söyettim.
xushalliqing bexit bolup kélidu,
hesretliring yürükümni tilidu.
qanat qéqip uchup ketken qush kebi,
erkinlikmu yénip bir küni kélidu.
hayatliqta shuni körsem - tilikim,
andin meyli toxtap qalsun yürüküm.