ປະເທດລາວ ຕ້ອງການຜະດຸງຄັນ ຫຼາຍຂຶ້ນ

ປັດຈຸບັນ ທົ່ວປະເທດລາວ ມີ 3,000 ປາຍຄົນ ທີ່ຮຽນຈົບສາຍຜະດຸງຄັນ ຊຶ່ງໃນປີ 2010 ມີຜູ້ຮຽນຈົບພຽງ 75 ຄົນ. ຜະດຸງຄັນມີຈໍານວນ 3,000 ປາຍຄົນທີ່ວ່ານັ້ນ ບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງ, ຍັງຕ້ອງການຫລາຍເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 5,800 ຄົນ ຕາມເປົ້າໝາຍ ປີ 2030 ເພື່ອໃຫ້ມີພຽງພໍ ສໍາລັບຊ່ອຍເຫລືອເດັກ ນ້ອຍເກີດໃໝ່ ແລະໃຫ້ແມ່ປອດໄພ, ອີງຕາມຂໍ້ມູນຂອງອົງການ ກອງທຶນສະຫະປະຊາຊາຕ ເພື່ອປະຊາກອນ ຫລື UNFPA ວັນທີ 9 ກຸມພານີ້.

ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ຜະດຸງຄັນ ບໍ່ພຽງພໍນັ້ນ ກໍຍ້ອນວ່າ ໃນຈໍານວນຜະດຸງຄັນ ທີ່ຮຽນຈົບຫລັກສູດ 3,000 ປາຍຄົນ ໃນທົ່ວປະເທດນັ້ນ ຈໍານວນນຶ່ງບໍ່ໄດ້ເຮັດວຽກ ຜະດຸງຄັນ ຫລັງຈາກໄດ້ຮຽນຈົບມາແລ້ວ, ແຕ່ໄປເຮັດວຽກອື່ນ, ຈໍານວນນຶ່ງ ເປັນຜະດຸງຄັນມາດົນ ຈົນຮອດອາຍຸກະສຽນ ໄດ້ອອກໄປ ສະນັ້ນຈຶ່ງຕ້ອງໄດ້ສົ່ງເສີມ ໃຫ້ຮຽນວິຊານີ້ ເພື່ອອະນາຄົດ ໃຫ້ມີຜະດຸງຄັນ ປະຈໍາສຸກສາລາ ຫລືໂຮງໝໍນ້ອຍ, ໂຮງໝໍເມືອງ ແລະໂຮງໝໍແຂວງ ທີ່ບໍ່ມີຜະດຸງຄັນພຽງພໍ. ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມຈໍາເປັນ ທີ່ຈະຕ້ອງມີແຜນສ້າງຜະດຸງຄັນໃຫ້ໄດ້ 5,800 ຄົນ ໃນປີ 2030, ອີງຕາມຄໍາເວົ້າ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກະຊວງສາທາຣະນະສຸຂຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 17 ກຸມພານີ້.

“ມັນ ມັນ ມັນກໍມີບາງບ່ອນ ມັນອາຈຂາດເພາະວ່າຂາດຍ້ອນຫຍັງ ຄວາມຕ້ອງການຂອງບ້ານເຮົານີ້ ມັນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເທື່ອບາດນີ້ເຮົາໄດ້ສ້າງຊັ້ນຕົ້ນ ມາເປັນຊັ້ນກາງເນາະ ເຮົາຈະມີການສ້າງຊັ້ນກາງມາເປັນຊັ້ນສູງຕື່ມອີກ ເພາະ ວ່າເອົາພວກທີ່ເກົ່າມາສ້າງໃໝ່ເດ້ ເຫັນບໍ່ ແລ້ວໃຜຈະເຮັດວຽກຢູ່ຫັ້ນ ຄັນຖ້າບໍ່ມີຄົນມາຢູ່ຕື່ມ ແລ້ວເຂົາເຈົ້າກໍມີຄົນເຂົ້າບໍານານ ກໍມາສັບຊ້ອນກັນຫັ້ນເດ້.”

ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ກະຊວງສາທາຣະນະສຸຂ ອີກຜູ້ນຶ່ງ ກໍກ່າວເຖິງເປົ້າໝາຍ ຂອງຣັຖບານ ແລະອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນວ່າ ໃນປີ 2030 ຈະສ້າງຜະດຸງຄັນ ໃຫ້ໄດ້ 5,800 ຄົນ ຜ່ານລະບົບສາກົນ ເພື່ອໃຫ້ປະເທດລາວ ຖືກຮັບຮອງວ່າ ການສຶກສາດ້ານຜະດຸງຄັນ ໄດ້ມາຕຖານສາກົນ ແລະກ້າວໜ້າ, ສົ່ງເສີມດ້ວຍການຍົກລະດັບຊັ້ນ ກາງຂຶ້ນເປັນຊັ້ນສູງ.

“Upgrade ຊັ້ນກາງມາເປັນຊັ້ນສູງຕື່ມອີກ ຜະດຸງຄັນຢູ່ໃນລາວໃຫ້ມັນໄດ້ຊັ້ນສູງໝົດ ພວກເຮົາສິເຮັດແນວນີ້ ເພື່ອເຮັດແນວໃດເພື່ອພວກເຮົາ ຈະສ້າງໃຫ້ມັນໄດ້ຄຸນນະພາບ ຈະໄດ້ສ້າງໃຫ້ໃຫ້ໄປຂາຍແຮງງານຢູ່ຕ່າງປະເທດ ພຸ້ນແຫລະເນາະ ບາງເທື່ອຈະໄດ້ເອົາໄປຂາຍຢູ່ແຖວໄມຍ ພຸ້ນແຫລະໂຕນີ້ນີ້.”

ນາງຜະດຸງຄັນຢູ່ບ້ານ ວັງເວີນ ເມືອງຊະນະສົມບູນ ແຂວງຈໍາປາສັກ ຜູ້ນຶ່ງ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຍ ເສຣີໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ຢູ່ເຂດບ້ານຂອງນາງ ແມ່ຍິງຖືພາຈະມາຝາກທ້ອງຕາມນັດ ເນື່ອງຈາກ 4-5 ​ປີມານີ້ ມີນາງຜະດຸງຄັນປະຈໍາຢູ່ສຸກ ສາລາໃຫ້ຄໍາປຶກສາ ແລະຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບສຸຂພາບ ຈະເຣີນພັນຂອງແມ່ ແລະເດັກ ນ້ອຍ, ເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍອາຍຸ 1,000 ມື້ ແລະເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 15​ ປີ ໃນເຂດບ້ານວັງເວີນນີ້ ມີສຸຂພາບດີ ຮ່າງກາຍແຂງແຮງ, ບໍ່ເສັຍຊີວິດ ແລະຂາດສານອາຫານຫລາຍ ຄືດັ່ງທີ່ຜ່ານມາ, ແຕ່ເຖິງແນວໃດກໍຕາມ ນາງກໍເວົ້າວ່າ ຍັງມີແມ່ຍິງຈໍານວນນຶ່ງ ທີ່ເກີດລູກຢູ່ເຮືອນ ຍ້ອນເຊື່ອວ່າ ເກີດລູກຢູ່ເຮືອນກໍໄດ້ ຊຶ່ງໃນຄວາມເປັນຈິງ ແມ່ນມີຄວາມສ່ຽງຫລາຍ ຍ້ອນບໍ່ມີຜະດຸງຄັນຊ່ອຍນໍາ.

“ເລືອດໄຫລຫລັງເກີດ ເຮົາກໍຕ້ອງໄດ້ຊ່ວຍເຂົາ ມີເດ້ບາງເຄສ 2-3 ເຄສເຈີມານີ້ລະແມ່ນ ຊ່ວຍຫລາຍຢູ່ ແຕ່ກີ້ເຂົາເກີດຢູ່ບ້ານ ບໍ່ມີຜດຸງຄັນຫຍັງເດ້ ເພິ່ນກໍວ່າເກີດຢູ່ເຮືອນ ເຂົາກໍຕາຍ ຕາຍຄາແຈເຮືອນເພາະວ່າເລືອດມັນໄຫລເດ້ ເດັກກໍບໍ່ອອກ.”

ການເພີ່ມຂຶ້ນ ຂອງຈໍານວນນາງຜະດຸງຄັນ ໃນຮອບ 10 ປາຍປີມານີ້ ຄືຈາກຈໍານວນຫລັກສິບ ມາເປັນຫລັກພັນ ຈະຊ່ອຍໃຫ້ແມ່ຖືພາທົ່ວປະເທດ ເກີດລູກປອດໄພ ແລະລູກລອດມີຊີວິດ ເນື່ອງຈາກນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ມີຄວາມຮູ້ ເທັກນິກ-ວິຊາການ ແລະປະສົບການຊ່ອຍເຫລືອ ອັນຈະຊ່ອຍເຮັດໃຫ້ອັດຕຣາການຕາຍ ຂອງແມ່ແລະເດັກນ້ອຍ ໃນປະເທດລາວຫລຸດຜ່ອນລົງ ດັ່ງນັກສຶກສາຜະດຸງຄັນ ປີທີ 2 ທີ່ມະຫາວິທຍາໄລ ວິທຍາສາດ ສຸຂພາບ ສວັນນະເຂດ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຍ ເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 17 ກຸມພານີ້ວ່າ:

“ແລ້ວກໍຊ່ວຍແບບໃຫ້ລູກເກີດລອດ ແລ້ວກໍໃຫ້ແມ່ປອດໄພເພາະວ່າໄດ້ຮຽນ ແລ້ວກໍໄດ້ສຶກສາໃນສາຍນີ້ກ່ຽວກັບແມ່ ແລະເດັກ ແລ້ວກໍເຂົ້າໃຈກວ່າເພາະວ່າ ຮຽນໃນສາຍນີ້ ແມ່ນເຂົາລົງເລິກກ່ຽວກັບ ແມ່ແລະເດັກຫລາຍກວ່າສາຍອື່ນ.”

ການພັທນາ ນາງຜະດຸງຄັນ ໃນປະເທດລາວ ນັບແຕ່ປີ 2009 ເປັນຕົ້ນມາ ໄດ້ຖືເອົາການສົ່ງເສີມ ຄຸນນະພາບການສຶກສາ ເປັນໃຈກາງຂອງແຜນງານຜະດຸງຄັນ ຊຶ່ງອົງການ UNFPA Lao ແລະຄູ່ຮ່ວມພັທນາສາກົນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນອົງການໂກຟີ ປະຈໍາລາວ (Korea Foundational Healthcare ຫຼືKOFIH) ແລະອົງການຊ່ວຍເຫລືອ ແລະການພັດທະນາຂອງ Luxembourg (Luxembourg Aid & Development)  ກໍໄດ້ສົ່ງເສີມ ການສ້າງຜະດຸງຄັນ ແລະປັບປຸງ ວຽກງານຜະດຸງຄັນ ຢ່າງເປັນປົກຕິ ແລະສືບຕໍ່ ສົ່ງເສີມວິຊາຊີບ ນີ້ຢູ່ຕລອດ.

ການຝຶກອົບຮົມຜະດຸງຄັນ 1 ຄົນ ຜ່ານຫລັກສູດ ຜະດຸງຄັນສາຍຕຣົງ ຄືນັກຮຽນຈົບຊັ້ນ ມ.7 ມາຮຽນຕໍ່ຫລັກສູດ ຜະດຸງຄັນ 3 ປີ ແລ້ວໄປຊອກຫາວຽກເຮັດເອງ, 1 ຄົນຈະໃຊ້ງົບປະມານ ຮຽນ 3,200 ໂດລ້າຣ໌ສະຫະຣັຖ, ນາງຜະດຸງຄັນ ທີ່ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມ ມານັ້ນ 1 ຄົນ ຈະສາມາດເບິ່ງແຍງ ແມ່ຍິງ ແລະເດັກນ້ອຍໄດ້ 1,000 ຄົນ, ອີງຕາມຂໍ້ມູນ ຂອງອົງການ UNFPA Laos.