ການປະຕິບັດ ກົດໝາຍ ໃນລາວ ຍັງບໍ່ ສເມີພາບ
2022.04.28
ຄະນະພນັກງານ ກະຊວງຍຸຕິທັມ ສປປ ລາວ
ຮູບພາບ: ກະຊວງຍຸຕິທັມ
ຢູ່ປະເທດລາວ ມີກົດໝາຍທັງໝົດ 160 ປາຍ ສະບັບ ແຕ່ວ່າ ການປຕິບັດ ກໍຍັງບໍ່ທັນເຄັ່ງຄັດ ແລະ ບໍ່ເປັນທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືຂອງປະຊາຊົນ. ໃນສາຍຕາຂອງນັກວິຊາການແລ້ວ ກົດໝາຍກໍຍັງເປັນພຽງແຕ່ ເຈັ້ຽ ແລະ ສໍເທົ່ານັ້ນ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການຈັດຕັ້ງ ພາກປະຊາສັງຄົມທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:
“ສຳລັບການປຕິບັດກົດໝາຍຢູ່ ສປປ ລາວ ຫັ້ນ ກະຍັງຢູ່ໃນເຈັ້ຽ ໃນສໍຢູ່. ສ່ວນຫຼາຍແລ້ວຍັງເຫັນວ່າ ມັນຍັງບໍ່ທັນມີຜົລສັກສິດ ແລະ ຄວາມໜ້າເຊື່ອຖື ທາງດ້ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ.”
ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ ຍັງບໍ່ມີຄວາມຊັດເຈນ ໂດຍສະເພາະ ໃນເວລາທີ່ເກີດການແຜ່ຣະບາດຂອງໂຄວິດ-19 ແລະ ໃນໄລຍະເງິນເຟີ ເຮັດໃຫ້ເຄື່ອງຂອງຕ່າງໄດ້ຂຶ້ນລາຄາຕາມອັດຕຣາເງິນເຟີ.
ນັກກົດໝາຍ ທ່ານນຶ່ງ ຜູ້ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ສຽງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ: ຂັ້ນສູນກາງສ່ວນຫລາຍກໍ່ສຸມໃສ່ການກະຕຸ້ນ ແລະຟື້ນຟູເສຖກິຈເປັນສ່ວນໃຫຍ່, ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍບໍ່ຄ່ອຍຊັດເຈນເຊັ່ນ ຊ້ວງເດືອນມີນາທີ່ຜ່ານມາທີ່ ຣັຖປ່ອຍໃຫ້ມີການປັ່ນຂຶ້ນ ເງິນຕຣາຕ່າງປະເທດເປັນປວັດການ ໂດຍຍັງອອກມາເຕືອນຊື່ໆ ໂດຍບໍ່ໄດ້ນຳໃຊ້ມາຕການ ເລີຍນີ້ມັນສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ ຄວາມອ່ອນແອໃນການບັງຄັບ ໃຊ້ກົດໝາຍໃນລາວ, ມີການສວຍໂອກາດຂຶ້ນລາຄານ້ຳມັນ ແລະ ກັກຕຸນນ້ຳມັນ ແຕ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ບໍ່ໄປກວດກາທົ່ວເຖິງ.
ນັກກົດໝາຍ ກ່າວວ່າ: ອັນທີ່ສອງແມ່ນການປັບຂຶ້ນ ຂອງລາຄານ້ຳມັນທີ່ຫົວໜ່ວຍທຸລະກຈ ສວຍໂອກາດກັກຕຸນນ້ຳມັນ ເພື່ອໄວ້ຂາຍໃນມື້ທີ່ປະກາດປັບຂຶ້ນ ແຕ່ບໍ່ມີການລົງໄປກວດສອບຢ່າງເປັນຂະບວນ, ມີບາງພື້ນທີ່ຕ່າງແຂວງ ທີ່ອອກຂ່າວວ່າມີການໄປກວດສອບ ແລະໃຊ້ມາຕການໃນຂະນະທີ່ນະຄອນຫລວງມິດງຽບ ບໍ່ມີລາຍງານໃດໆ, ນັກກົດໝາຍ ຍັງກ່າວຕື່ມວ່າ: ອັນທີ່ສາມແມ່ນການປັບຂຶ້ນ ຄ່າຄອງຊີບທີ່ສ່ວນກະແສຈາກໜ່ວຍງານຣັຖ ທີ່ວ່າຈະບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີການຂຶ້ນລາຄາ ສິນຄ້າຢ່າງເດັດຂາດ, ແຕ່ໃນພາກປຕິບັດຕົວຈິງເຮັດບໍ່ໄດ້, ປະຊາຊົນທ່ານນຶ່ງ ໃຫ້ສຳພາດຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ ບໍ່ມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃນ ການປະຕິບັດກົດໝາຍໃນລາວ.
ນັກຂ່າວ: ການປຕິບັດກົດໝາຍຢູ່ບ້ານເຮົານີ້ ເຫັນວ່າ ເປັນຈັ່ງໃດນິ?
ປະຊາຊົນ:
“ເຮົາເອງນີ້ ເຮົາບໍ່ໄດ້ປໍລະປັກກັບໜ່ວຍການໃດເນາະ ວ່າ ເທົ່າທີ່ເຮົາຕິດຕາມມານີ້ເນາະ ເປັນຕົ້ນ ກໍຄື ພວກພໍ່ຄ້າ ເປັນຕົ້ນກະຢາເສບຕິດ ວ່າ ຈັ່ງຊິເນາະ ຄັນວ່າ ຕັດສິນປະຫານເບາະ ຫຼື ຕລອດຊີວິດເບາະ ກະບໍ່ເຫັນມີໃຜປະຫານຈັກຄົນ ກະບໍ່ເຫັນໃຜໄດ້ຢູ່ຕລອດຊີວິດຈັກຄົນ ໂຕນີ້ນະ. ເຮົາວ່າ ກົດໝາຍນີ້ ມັນບໍ່ເຂັ້ມງວດຫັ້ນນ່າ ເວົ້າແລ້ວບໍ່ປຕິບັດຫັ້ນນ່າ ກະໂຕເຈົ້ານາຍເອງ ກະຄືກັນ ເວົ້າແລ້ວກະບໍ່ປຕິບັດ ວ່າຊັ້ນເທາະ. ເທົ່າທີ່ຕິດຕາມຂ່າວສານຕ່າງໆ ຕັ້ງແຕ່ອາດີດມາເຖິງປັດຈຸບັນນີ້ ຄື ບໍ່ດົນຜ່ານມານີ້ ກະຕັດສິນໃຫ້ ທ້າວ ສີສຸກ ເບາະ ຜູ້ຄ້າຢາເສບຕິດ ທ່ານນຶ່ງ ທີ່ວ່າ ກະຕັດສິນປະຫານ ແຕ່ວ່າ ເຮົາເອງນີ້ ເຮົາບໍ່ເຊື່ອ ເວົ້າກົງໄປກົງມາໂລດ ເຮົາບໍ່ເຊື່ອ. ເຮົາບໍ່ເຊື່ອວ່າ ຊິປະຫານ.”
ນັກຂ່າວ: ເຈົ້ານາຍເບາະ ຜູ້ໃຫຍ່ ເພິ່ນ ບໍ່ປຕິບັດ ບໍ່ປຕິບັດຈັ່ງໃດນີ້?
ປະຊາຊົນ:
“ຄວາມໝາຍນີ້ ເຈົ້ານາຍ ເພິ່ນບໍ່ປຕິບັດຫັ້ນ ກະເປັນຕົ້ນກະຄື ໂຕຢ່າງເນາະ ອັນນີ້ ເຮົາເຫັນໂຕຢ່າງໄດ໋ ເພິ່ນກະບອກວ່າ ບາງອັນ ຫຼືວ່າ ຣະບຽບ ທີ່ເພິ່ນວາງອອກມາ ບໍ່ຢາກໃຫ້ຄອບຄົວ ຫຼື ບໍ່ຢາກໃຫ້ລູກໃຫ້ເຕົ້ານີ້ ເອົາໄປໃຊ້ ຣົຖຫ້ອງການຫັ້ນນ່າ ເພາະຣົຖປະຈຳຕຳແໜ່ງຂອງເພິ່ນຫັ້ນນ່າເນາະ ແຕ່ວ່າ ບາງເທື່ອຕາມຕລາດ ຕາມຫຍັງນີ້ ເຮົາກະຍັງພົບຍັງເຫັນຢູ່.
ຫັ້ນນ່າ ເຫັນຣົົຖຕຳແໜ່ງຂອງເພິ່ນ ເອີຄືວ່າ ຂັ້ນສູງກາງເບາະຈັ່ງຊີ້ ເນາະ ຫຼືວ່າ ຂັ້ນເຈົ້າແຂວງເບາະ ຈັ່ງຊີ້ນະ ກະອັນນີ້ນິ ເຮົາບອກວ່າ ຣະບຽບກົດໝາຍ ກະຄົນ ຄົນດຽວເນາະ ວ່າອອກມາ ຄົນຄົນດຽວກະບໍ່ປຕິບັດຫັ້ນນ່າ ກະຍັງເຫັນນະ ທົ່ວບ້ານທົ່ວເມືອງ.
ທີ່ວ່າຣົຖຕຳແໜາງ ຣົຖກະຊວງ ເວົ້າງ່າຍໆ ກະຣົຖກະຊວງຫັ້ນລະເນາະ ຊິໄປຈອດຕລາດເບາະ ໄປຈອດຮ້ານອາຫານຈັ່ງຊີ້ ວັນເສົາ ວັນອາທິດຈັ່ງຊີ້ ຊີ້ນ່າ ຈັ່ງຊີ້ເນາະ.
ຈັກໜ້ອຍວ່າ ຫ້ວຍ ເຮົາໄປກິນເຂົ້າກະບໍ່ໄດ້ບໍ້ ແຕ່ວ່າ ຫຼັກໆ ກະແມ່ນ ວັນເສົາ ວັນອາທິດ ເນາະ ອອກໄປ ທາງນອກ ທາງນີ້ ເນາະ ອອກໄປ ກະເຫັນໄດ້ຢູ່ບ່ອນທ່ອງທ່ຽວເບາະ ກະຄື ເຮືອນແພທ່າງ່ອນບໍ່ ຈັ່ງຊີ້ເນາະ ຫັ້ນນ່າ ລະເຮົາ ເຮົາລະວ່າ ເນາະ ຄຶດໃນໃຈວ່າ ອ້າວຄັນຊັ້ນ ຄືວ່າ ຣົຖປ້າຍກະຊວງ ຈັ່ງຊັ້ນດອກເນາະ ອັນນີ້ແຫຼະ ເຮົາກະງົງ ຫຼື ວ່າ ເພິ່ນເອົາ ປ້າຍກະຊວງປອມເບາະ ຫຼັກໆ ລະ ກະຄືໜ່ວຍງານກອງທັບ ປ້າຍກອງທັບ ລະແມ່ນຢາກໄປທົ່ວສາລະທິດໃດ ສ່ວນຫຼາຍ.
ກະງົງຄືກັນໃດ ລະຫວ່າງ ປົກຄອງກັບ ກອງທັບນີ້ ຄົນລະກົດຣະບຽບຫວະ ອັນນີ້ ຂໍຕາງໜ້າປະຊາຊົນໃດ ຍັງບໍ່ໝັ້ນໃຈ ວ່າ ເພິ່ນຊິປຕິບັດກົດໝາຍໄດ້ ທັງພວກເພິ່ນຈົນມາຮອດສັງຄົມທົ່ວໄປ ຄື ປະຊາຊົນຢ່າງພວກເຮົານີ້ ແຫ່ງແລ້ວ ແຫ່ງບໍ່ຮູ້ເນາະ ແຫ່ງບໍ່ຮູ້ແຫຼະ ວ່າກົດໝາຍ ແນວໃດ ຕໍ່ແນວໃດ ຫັ້ນນ່າ ເນາະ ຂັ້ນເພິ່ນວ່າ ຜິດກະແມ່ນຜິດໄປນຳເພິ່ນ ເພິ່ນກະວ່າ ບໍ່ຜິດຕລອດ.”
ນັກຂ່າວ: ຊັ້ນມັນຊິເປັນຣັຖແຫ່ງກົດໝາຍໄດ້ຫວະຊັ້ນນະ?
ປະຊາຊົນ:
“ຄຳສຸພາສິດລາວ ເຮົາໄດ້ເວົ້ານີ້ ຄັນພໍ່ບໍ່ເປັນແບບຢ່າງນີ້ ລູກກະຢາກຍາກຄືກັນໃດ ຣັຖແຫ່ງກົດໝາຍ ກະຕ້ອງຣັຖຕົ່ວເປັນຜູ້ປຕິບັດກ່ອນ ກະໂຕຣັຖ ກະໂຕພັກນີ້ ກະບໍ່ປຕິບັດ ນີ້ນ່າ ວັນເສົາ, ວັນທິດ ນີ້ ຣົຖຣັຖກະຍັງເອົາໄປໃຊ້ຢູ່ສວນ ກະຍັງເອົາໄປໃຊ້ຢູ່ນາ ມັນກະຊິເປັນແນວໃດຊັ້ນນ່າ.”
ນັກຂ່າວ: ບາງເທື່ອ ເພິ່ນເອົາໄປໃຊ້ ເພິ່ນຊິຊື້ນ້ຳມັນໃສ່ເອງຕີ້?
ປະຊາຊົນ:
“ຊື້ນ້ຳມັນໃສ່ເອງ ກະເວລາ ມັນເປ່ເພຫັ້ນເດ້ ສ່ວນຫຼາຍ ເພິ່ນກະເອົາງົບຂອງກະຊວງ ຂອງຜແນກນັ້ນໆຕົ່ວ ສ້ອມແປງ ຫຼືວ່າ ຈັ່ງໃດ ເທົ່າທີ່ຮູ້ວ່ານີ້ນະ. ເຮົາກະບໍ່ເຄີຍ ໄດ້ຍິນກັບຫູເດ້ວ່າ ໂອຍ ຢ່າເທາະ ຣົຖລຸງຂອງຣັຖກໍຢ່າ ແຕ່ວ່າ ລຸງນຳໃຊ້ ລຸງແປງເອງ ກະຄືວ່າ ບໍ່ມີນ່າ.”
ປະຊາຊົນອີກທ່ານນຶ່ງ ກໍໃຫ້ສັມພາດວ່າ ບໍ່ມີຄວາມເຊື້ອໝັ້ນ ໃນການປຕິບັດກົດໝາຍຢູ່ລາວ ເຊັ່ນກັນ.
ປະຊາຊົນອີກທ່ານນຶ່ງ: ກົດໝາຍນີ້ ເວົ້າຫຼາຍ ກະບໍ່ຢາກເວົ້າອີກແຫຼ ມັນພໍພຽງແຕ່ວ່າ ເປັນຊື່ໆ ນີ້ ຄັນເວົ້າມາ ມັນຫຼາຍບັນຫາ ສ່ວນຫຼາຍນີ້ ກົດໝາຍ ນີ້ ມັນ ບົ່ງໄວ້ແຈ້ງ ເຣື່ອງວຽກງານຕ່າງໆ ເພາະວ່າ ເຣື່ອງການປຕິບັດນີ້ ມັນກະແລ້ວແຕ່ຜູ້ທີ່ຈະຮັບຜິດຊອບ.
ເວົ້າຫຼາຍ ກະບໍ່ຢາກເວົ້າ ມັນຖືກໂຕເອງ. ໂຕຢ່າງວ່າ ເຣື່ອງຮ້ານນີ້ ມາປຸກໃສ່ດິນສງວນຂອງຣັຖ ແຕ່ເຂົາກະເມີນເສີຍ.
ຜົລສຸດທ້າຍມານີ້ ເຂົາກະບໍ່ປຕິບັດ ລະກະເສີຍໄປ ຫັ້ນນ່າ ແຕ່ວ່າ ສ່ວນຫຼາຍແລ້ວ ມັນເຫັນແກ່ສິດຜົລປໂຍດສ່ວນຕົວຫຼາຍກວ່າ ແລະ ພັກພວກ ຕົວຢ່າງ ພະຍາດຣະບາດ ການສໍ້ຣາສບັງຫຼວງນີ້ແຫຼະ ມັນບໍ່ສິ້ນສຸດຈັກເທື່ອ ກະຍ້ອນຫຍັງ ກະຍ້ອນການປຕິບັດກົດໝາຍ ມັນບໍ່ເຂັ້ມງວດ ບໍ່ແຂງແຮງ ບໍ່ເຄັ່ງຄັດຫັ້ນນ່າ ເຮັດແຕ່ຜູ້ເຮັດ ຜູ້ບໍ່ເຮັດ ກະບໍ່ເຮັດ ອັນນີ້ແຫຼະ ກະບໍ່ຢາກເວົ້າຫຼາຍ. ກະມີຢູ່ ບາງມາຕຣາທໍ່ນັ້ນ ທໍ່ນີ້ ແຕ່ແລ້ວ ຜູ້ທີ່ມັນມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບ ມັນສວຍໃຊ້ໜ້າທີ່ຕຳແໜ່ງ ມັນລະເມີດກົດໝາຍ ແຕ່ວ່າ ເຣື່ອງນີ້ ເປັນຫຍັງມັນຈຶ່ງເປັນແນວນີ້ ຍ້ອນວ່າ ທຸກມື້ນີ້ ການເຮັດວຽກ ມັນບໍ່ ມີການຕິດຕາມ ຕັ້ງໄປລະກະແລ້ວກັນ ແລ້ວແຕ່ຜູ້ທີ່ມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບ ຈະປຕິບັດ ຫຼື ບໍ່ປຕິບັດ ກໍແລ້ວແຕ່ ມັນເປັນແນວນັ້ນ ອັນເຣື່ອງກົດໝາຍທຸກມື້ນີ້ຢູ່ລາວ ມັນຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນບໍ່ຢາກເຊື່ອໝັ້ນ ປານໃດເຣື່ອງນີ້ ແຕ່ເຂົາບໍ່ກ້າເວົ້າ ຄັນເວົ້າແລ້ວ ເຂົາກະຢ້ານຄືກັນ.
ເຣື່ອງກົດໝາຍນີ້ ເວົ້າຫຼາຍກະບໍ່ຢາກເວົ້າ ຖືກໂຕເອງນີ້ນ່າ ເວົ້າເພິ່ນກະເວົ້າຫັ້ນແຫຼ ຄືປີກາຍນີ້ ເພິ່ນກະເວົ້າເດ້ ຊິປົກຄອງບ້ານເມືອງດ້ວຍກົດໝາຍ ຈັດຕັ້ງສານປົກຄອງ ລະໃຫ້ປະຊາຊົນນີ້ ລະແມ່ນ ໃຊ້ສິດປະຊາທິປະໄຕ ບໍ່ໃຫ້ຢ້ານ ບໍ່ໃຫ້ກົວ.
ໃນວັນທີ 5 ເມສາ 2022 ທີ່ຜ່ານມາ, ໜັງສືພິມລາວພັທນາ ໄດ້ຣາຍງານ ໂດຍ ອ້າງຄຳເວົ້າຂອງ ຍານາງ ວຽງທອງ ສີພັນດອນ ປະທານສານປະຊາຊົນສູງສຸດ ຕອນນຶ່ງ ວ່າ: ຕ້ອງມີມາຕການເຂັ້ມງວດ ແລະ ເດັດຂາດຕໍ່ການລະເມີດກົດໝາຍ, ການສວຍໃຊ້ ໜ້າທີ່ຕຳແໜ່ງ ແລະ ຄວາມຜັບຜິດຊອບ ກົດໜ່ວງຖ່ວງດຶງ ການດຳເນີນຄະດີ ໃຫ້ຊັກຊ້າ, ສວຍໃຊ້ຊ່ອງວ່າງຂອງກົດໝາຍ, ເຊື່ອງຂໍ້ມູນຫຼັກຖານ ຊອກຫາຜົລປໂຍດທີ່ບໍ່ຊອບທັມ, ບໍ່ມີຄວາມໂປ່ງໃສໃນການປຕິບັດໜ້າທີ່.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການພາກປະຊາສັງຄົມ ຍັງກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: ໂດຍລວມລະການປຕິບັດກົດໝາຍ ຢູ່ບ້ານເຮົາກະຍັງອ່ອນແອຢູ່ ຈະສັງເກດເຫັນວ່າ ປະເທດໃດເມື່ອເຮົາເຫັນວ່າ ຍັງມີການສໍ້ຣາສບັງຫຼວງຫຼາຍຢູ່ ນັ້ນສະແດງວ່າ ການປະຕິບັດກົດ ໝາຍບໍ່ເຄັ່ງຄັດ.