ຜູ້ໃຊ້ເສັ້ນທາງ ຈາກບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ-ບ້ານສ້າງເຫວີຍ ເດືອດຮ້ອນ
2022.05.02
ໂຕຢ່າງ: ການສັນຈອນ ຕາມເສັ້ນທາງແຫ່ງນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ຢູ່ໃນສະພາບທີ່ເສັ້ນທາງພໍດີໃຊ້.
RFA
ບໍຣິສັດເອກຊົນ ໄດ້ຮັບງົບປະມານຈາກຣັຖບານ ເພື່ອກໍ່ສ້າງຖນົນແຕ່ບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ໄປຫາ ບ້ານສ້າງເຫວີຍ ເມືອງສີສັດຕະນາກ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2006 ຈົນມາເຖິງປັດຈຸບັນ ການກໍ່ສ້າງກໍຍັງບໍ່ທັນສຳເຣັດ ຍ້ອນບໍຣິສັດຜູ້ຮັບເໝົາ ໂຈະການດຳເນີນການໄປແລ້ວເປັນເວລາຫຼາຍປີ.
ຊາວບ້ານສ້າງເຫວີຍ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ່ 2 ພຶສພາ ວ່າ:
“ແຕ່ວ່າ ຈາກວັດດອນນົກຂຸ້ມ ໄປຫາສ້າງເຫວີຍຫັ້ນນ່າ ເປັນທາງທີ່ບໍ່ສຳເຣັດຫັ້ນແຫຼະ ຄືວ່າ ບໍ່ໄດ້ເຮັດເລີຍຫັ້ນແຫຼະ ຄືຮູ້ຂໍ້ມູນມາ ຄືວ່າ ມັນຈະຂັດກັບເຣື່ອງຄອນກຼີດ ເຣື່ອງຫຍັງຫັ້ນແຫຼະ ຢູ່ໃນການຫັ້ນແຫຼະ ໃນບໍຣິສັດຂອງເຂົາເຈົ້າຫັ້ນແຫຼະ.”
ຜ່ານມາ ບໍຣິສັດ ຜູ້ຮັບເໝົາ ໄດ້ດຳເນີນການກໍ່ສ້າງຖນົນຄອນກຣີດ ສະເພາະຖນົນຫຼັກເທົ່ານັ້ນ ສ່ວນຖນົນຕາມຊອຍຕ່າງໆ ພັດຍັງປູກດິນແດງຄືເກົ່າ ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຖນົນຄອນກຣີດທີ່ບໍຣິສັດ ໄດ້ດຳເນີນການສ້າງໄປບາງສ່ວນນັ້ນ ພັດເປ່ເພແລ້ວ ເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານປະສົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ໃນການເດີນທາງ ແລະ ຍັງບໍ່ມີໜ່ວຍງານກ່ຽວຂ້ອງ ເຂົ້າມາແກ້ໄຂແນວໃດເທື່ອ.
ຊາວບ້ານຜູ້ດຽວກັນນີ້ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ເສັ້ນທາງຄອນກຣີດເຂົ້າມາແລ້ວເນາະ ແຕ່ວ່າ ມີແບບຕາມຊອຍຫັ້ນ ທີ່ວ່າ ມັນອັນນ່າ ສ້ອມແປງເທື່ອ ທາງຫຼວງທາງໃຫຍ່ນີ້ມັນ ຂະເຈົ້າເຮັດເປັນທາງມາແລ້ວ ມັນກໍຄືໄດ້ສຳເຣັດ 100 ເນາະ ເບື້ອງວັດເປັນທາງອັນນ່າ ທາງຂຸມທາງຫຍັງ ຄືເກົ່າຫັ້ນແຫຼະ ເຕີບແລ້ວໂຈະໄປ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ອັນນ່າໄປເຖິງ ບຸກເບີກໜ້າທາງ ມີແຕ່ວ່າຊຸດແຫຼະ ມັນຊຸດໄປຢູ່ ແຖວວັດດອນນົກຂຸ້ມຫັ້ນ.”
ທ່ານ ກ່າວຕື່ມວ່າ ເຖິງວ່າ ຈະມີຊາວບ້ານຫຼາຍຄົນພະຍາຍາມ ສົ່ງເຣື່ອງດັ່ງກ່າວຮ້ອງຮຽນ ໄປຍັງໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອໃຫ້ດຳເນີນການກໍ່ສ້າງ ເສັ້ນທາງຕໍ່ໃຫ້ສຳເຣັດ ແລະ ສ້ອມແປງທາງທີ່ເສັຽຫາຍເປ່ເພ ແລະ ຍັງເປັນດິນແດງຢູ່, ແຕ່ ບໍ່ມີໜ່ວຍງານໃດມາຊີ້ແຈງ ຫຼື ຣາຍງານຄວາມຄືບໜ້າ ທີ່ກ່ຽວກັບໂຄງການດັ່ງກ່າວ ໃຫ້ຊາວບ້ານໄດ້ຮັບຮູ້ເທື່ອ.
ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໄດ້ພະຍາຍາມຕິດຕໍ່ຫາ ໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂັ້ນບ້ານ ແລະ ຂັ້ນເມືອງ ເພື່ອສອບຖາມຄວາມຄືບໜ້າ ໃນການດຳເນີນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ສ້ອມແປງເສັ້ນທາງບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ໄປຫາ ບ້ານ ສ້າງເຫວີຍ ແຕ່ບໍ່ສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້.
ໃນແຕ່ລະປີ ທາງການລາວຈະມີການຈັດສັນງົບປມານ ເພື່ອໃຊ້ສຳລັບການບູຣະນະ ສ້ອມແປງທາງຈາກຫຼາຍແຫຼ່ງ ເປັນຕົ້ນ ກອງທຶນບູຣະນະທາງ ແລະ ເງິນທີ່ໄດ້ຮັບຈາກການຊ່ອຍເຫຼືອ ຈາກອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ທັງນີ້ ບໍຣິສັດຜູ້ຮັບເໝົາ ຈະຕ້ອງໄດ້ດຳເນີນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ສ້ອມແປງຕາມໄລຍະ ເວລາທີ່ກຳນົດໄວ້ ແລະ ຖ້າຫາກບໍ່ສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ຕາມແຜນ ບໍຣິສັດ ຈະມີຄວາມຜິດຕາມຣະບຽບ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການລົງທຶນ ໃນການກໍ່ສ້າງໂຄງຮ່າງພື້ນຖານ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຫ້ອງການໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ ເມືອງສີສັດຕະນາກ ຜູ້ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ຕຳແໜ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 2 ພຶສພາ ວ່າ:
“ແຕ່ລະປີ ເພິ່ນຈະມີການຈັດສັນໃຫ້ເນາະ ຖ້າມີການສຸກເສີນ ເປັນພະຍຸບໍ່ ເປັນຫຍັງຂຶ້ນມາ ເພິ່ນຈະມີການຈັດເພີ່ມເຕີມໃຫ້ ແລ້ວ ມັນກໍຂຶ້ນກັບສັນຍາ ຖ້າຣັຖບານກັບທາງນັ້ນສັນກັນວ່າ ໃຫ້ເຂົາເຮັດຕໍ່ເນື່ອງໄປເວລາ 5 ປີ ໃຫ້ແລ້ວຫັ້ນນ່າ ຂະເຈົ້າຕ້ອງເຮັດ 5 ປີ ໃຫ້ແລ້ວຫັ້ນນ່າ ປັບໃໝໃດ ປັບໃໝມູນຄ່າທີ່ຍັງເຫຼືອ 100 ລ້ານ ເຈົ້າບໍ່ເຮັດ ບໍ່ແລ້ວເນາະ ປະມານ 2.3 ກິໂລແມັດວ່າຊັ້ນ ຖ້າໝົດສັນຍາແລ້ວ ຂະເຈົ້າປັບໃໝເຈົ້າ 1 ເປີເຊັນ.”
ສຳລັບໂຄງການລົງທຶນຂອງຣັຖ ທີ່ກວມເອົາການກໍ່ສ້າງ ແລະ ສ້ອມແປງຖນົນຫົນທາງນຳອີກນັ້ນ ຂຶ້ນຢູ່ກັບມູນຄ່າ ແລະ ໄລຍະເວລາດໍາເນີນການ ໂດຍໂຄງການລົງທຶນທີ່ມີມູນຄ່າ ຫຼາຍກວ່າ 400 ຕື້ ກີບຂຶ້ນໄປ ຈະຕ້ອງດຳເນີນການກໍ່ສ້າງໃຫ້ສຳເຣັດ ພາຍໃນ 7 ປີ, ສ່ວນໂຄງການທີ່ມີມູນຄ່າ 20 ຕື້ ກີບລົງມາ ຈະຕ້ອງດໍາເນີນການກໍ່ສ້າງ ໃຫ້ສຳເຣັດພາຍໃນປີ 3 ປີ ທັງນີ້ ຖ້າ ບໍຣິສັດ ຜູ້ຮັບເໝົາກໍ່ສ້າງ ບໍ່ສາມາດດຳເນີນການພາຍໃນໄລຍະ ເວລາທີ່ກຳນົດນົດໄວ້ ກໍຈະຖືກປະຕິບັດມາຕການຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ ສຶກສາອົບຮົມ, ປັບໃໝ, ລົງວິໄນ ແລະ ລົງໂທດທາງອາຍາ ພ້ອມທັງໃຫ້ທົດແທນຄ່າເສັຽຫາຍ ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ທາງການລາວ. ເຖິງວ່າ ການກໍ່ສ້າງຖນົນບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ໄປຫາ ບ້ານສ້າງເຫວີຍ ເມືອງສີສັດຕະນາກ ຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ ແຕ່ ເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວ ພັດຖືກນຳໃຊ້ຈົນເປ່ເພ ໃນບາງຈຸດ.
ຊາວບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ອີກທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ແມ່ນ ເສັ້ນທາງມັນກໍສິປະມານກິໂລນຶ່ງ ຈົນສຸດບ່ອນທາງທີ່ມັນເປ່ເພ. ເປ່ເພມັນກໍເປັນຢ່າງຈັ່ງຊັ້ນມາແຕ່ດົນແລ້ວ ຄົນໄປຢູ່ຫຼາຍ ບ້ານຄົນກຳລັງຫຼາຍ ຣົຖບັນທຸກອີ່ຫຍັງມັນກໍຂີ່ເຂົ້າໄປຕລອດ ຣົຖຂົນດິນຫັ້ນແຫຼະ ມັນຈະເປັນຣົຖໃຫຍ່ ທີ່ເຂົາເອົາເຄື່ອງເຂົ້າໄປເຮັດເຮືອນ ເຮັດຫຍັງຫັ້ນແຫຼະ ໂຕທີ່ມັນເປ່ເພລົງຮູບໂຊຊ້ຽວຫັ້ນຫາກໍ່ເພ ແມ່ນ ມັນຝົນຕົກໃສ່ແນ່ ແລ້ວດິນນ່າ ຈະຕົກເບາະ ຫຼືວ່າ ຈັ່ງໃດ ມັນເປື້ອນ.”
ຊາວບ້ານຫຼາຍຄົນ ບໍ່ຕ້ອງການໃຫ້ຮົຖບັນທຸກຂົນດິນ ຫຼື ຊາຍ-ຊາຍ ແລ່ນຜ່ານ ຍ້ອນເຮັດໃຫ້ທາງຈຸດ ທີ່ກໍ່ສ້າງຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ ເປ່ເພຫຼາຍກວ່າເກົ່າ ແລະຊາວບ້ານຢາກໃຫ້ໜ່ວຍງານ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງລົງມາແກ້ໄຂ.
ຊາວບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ໂພສຂໍ້ຄວາມຜ່ານ ສື່ສັງຄົມອອນລາຍນ໌ ໃນວັນທີ 30 ເມສາ ທີ່ຜ່ານມາວ່າ: “ລະແມ່ນເຫດຜົລ ທີ່ປະຊາຊົນບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ບໍ່ຕ້ອງການໃຫ້ຣົຖຂົນດິນແລ່ນຜ່ານບ້ານ ແຕ່ພັດມີຄົນອະນຸຍາດ ແຕ່ຜູ້ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບແມ່ນປະຊາຊົນ ເຮັດໃຫ້ທາງຫຼົ່ມ ຂໍໃຫ້ໂຍທາເມືອງສີສັດຕະນາກ ຊ່ວຍກວດກາ ທາງບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ ຫາບ້ານດົງສະຫວາດ ຍ້ອນປະຊາຊົນເດືອດຮ້ອນ.”
ອີງຕາມດຳຣັຖວ່າດ້ວຍການປັບໃໝ ແລະ ມາຕການອື່ນໆ ຕໍ່ຜູ້ລະເມີດກົດໝາຍ ແລະ ຣະບຽບການ ກ່ຽວກັບການຈະຣາຈອນທາງບົກ ທີ່ໄດ້ລະບຸວ່າ ສຳລັບຜູ້ຂັບຂີ່ີຣົຖບັນທຸກຂົນຫິນ, ດິນ, ຊາຍ ແລະ ວັດສະດຸອື່ນໆທີ່ບໍ່ມີການປົກຫຸ້ມ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ວັດຖຸດັ່ງກ່າວຕົກເຮັ່ຽ ໃສ່ເສັ້ນທາງ ຫຼື ສ້າງຄວາມເປີະເປື້ອນ ໃນເວລາທີ່ຂົນສົ່ງເຂົ້າອອກ ສະຖານທີ່ກໍ່ສ້າງ ຈະຖືກປັບໃໝ 150,000 ກີບ ສ່ວນວ່າ ຄົວເຮືອນ ຫ້າງຮ້ານແຄມທາງຫລວງ ທີ່ປ່ອຍນ້ຳເປື້ອນ ຫຼື ຖອກເທນ້ຳໃສ່ໜ້າທາງ ເຮັດໃຫ້ທາງເປັນບວກເປັນຂຸມ ແລະ ເຮັດໃຫ້ເກີດອຸບັດຕິເຫດ ຈະຖືກປັບໃໝ 500,000 ກີບ.
ໃນຂະນະດຽວກັນ ຊາວບ້ານອີກຫຼາຍຄົນ ທີ່ບໍ່ທັນໄດ້ຖືກຜົລກະທົບຈາກບັນຫາ ຖນົນເປ່ເພດັ່ງກ່າວນີ້ ຢາກໃຫ້ໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເລັ່ງດຳນີນການແກ້ໄຂຄືກັນ ຍ້ອນເສັ້ນທາງດັ່ງກ່າວນີ້ ມີຜູ້ຄົນໃຊ້ຈຳນວນຫຼາຍ ແລະ ຢູ່ໃນເຂດໂຕເມືອງ ທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ໄປເສັ້ນທາງອື່ນ ເປັນຕົ້ນ ຖນົນ 450 ປີ. ຊາວບ້ານອີກທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
“ແມ່ນ ມັນເປ່ເພມາແຕ່ດົນແລ້ວ ວ່າ ກໍຫຼາຍປີຢູ່ເດ້ ຫຼາຍເພາະວ່າ ໂຕນີ້ ມັນຢູ່ໃນໂຕເມືອງເລີຍ ເຊື່ອມໆ ເປີດທຸກເມືອງເລີຍ ແມ່ນ ຢູ່ໃນໂຕເມືອງເລີຍ.”
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໜ່ວຍງານກ່ຽວຂ້ອງກໍບໍ່ໄດ້ເປີດເຜີຍມູນຄ່າ ຫຼື ງົບປະມານໃນການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງ ແຕ່ບ້ານດອນນົກຂຸ້ມ-ບ້ານສ້າງເຫວີຍ ວ່າມີມູນຄ່າເທົ່າໃດ.