ວັນປູກຕົ້ນໄມ້ແຫ່ງຊາຕ

ການຣະດົມ ປູກຕົ້ນໄມ້ ທົດແທນ ແລະ ເພື່ອຮັກສາ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໃນ ສປປລາວ ໃນທຸກໆປີ ດຳເນີນໄປ ຢ່າງຄຶກຄັກ ແຕ່ການ ເອົາໃຈໃສ່ ແລະ ບົວລະບັດ ເພື່ອ ໃຫ້ຕົ້ນໄມ້ ທີ່ ປູກໄປນັ້ນ ແຂງແຮງ ແລະ ເຕີບໂຕ ພາກສ່ວນ ກ່ຽວຂ້ອງ ຍັງຈະຕ້ອງ ໄດ້ເພີ້ມ ມາຕການ ຢ່າງເຂັ່ງຄັດ.

ວັນ​ທີ 1 ມິ​ຖຸ​ນາ ແມ່ນວັນປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ແຫ່ງ​ຊາ​ຕ ແລະ ວັນ​ເດັກ​ນ້ອຍ ​ສາ​ກົນ ໃນ​ສ​ປ​ປ​ລາວ ທີ່ ຣັ​ຖ​ບານ​ລາວ ໃຫ້​ຄວາມ​ສຳ​ຄັນເປັນ​ຢ່າງ​ຍິ່ງ ດັ່ງ​ນັ້ນ ທຸກໆ​ປີ ມີ​ການຣະ​ດົມ ອົງ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ ທຸກ​ພາກ​ສ່ວນ ຮວມ​ທັງ ພາກ​ຣັ​ຖ​, ເອກ​ຊົນ, ທຸ​ຣະ​ກິ​ຈ ແລະ ​ບັນ​ດານັກ​ຮຽນ​ນັກ​ສຶກ​ສາ ໃຫ້​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ເພື່ອ​ທົດ​ແທນ ຕົ້ນ​ໄມ້ ທີ່​ຖືກ​ຕັດ​ໄປ ແລະ ​ຮັກ​ສາ​ສິ່ງແວດ​ລ້ອມ, ຄຽງ​ຄູ່​ໄປ​ກັບ​ການ​ສ​ລອງວັນ​ເດັກ​ນ້ອຍສາ​ກົນ ໂດຍມີ​ການ​ຈັດ​ກິ​ຈ​ກັມ ໃຫ້​ເດັກ​ນ້ອຍ ໄດ້​ມີ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ ແລະ ຫລິ້ນເກມ​ຕ່າງໆ, ພ້ອມ​ກັບ ປູກຈິຕ​ສຳ​ນຶກ ​ໃຫ້ເດັກ​ນ້ອຍ ຮູ້​ຈັກ​ຮັກ​ທັມ​ມະ​​ຊາ​ຕ ແລະ ສິ່ງ​ແວດ​ລ້ອມ.

ການ​ຣະ​ດົມ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ ແມ່ນ​ດຳ​ເນີນ​ໄປ​ເປັນ​ຂະ​ບວນ ຢ່າງ​ຄຶກ​ຄື້ນ ແຕ່​ວ່າ ຍັງ​ດຳ​ເນີນ​ໄປ ບໍ່​ສຸ​ດ​ກົກ​ສຸກ​ປາຍ ເນື່ອງ​ຈາກວ່າ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ແມ່ນ ກິຈກັມ ທີ່​ຕໍ່​ເນື່ອງ ເພື່ອ​ເຮັດ​ໃຫ້ ຕົ້ນ​ໄມ້ ເຫລົ່າ​ນັ້ນ ເຕີບ​ໂຕ ໃຫ້​ເປັນ​ເສ​ຖ​ກິ​ຈ ແລະ ຂຽວ​ສະ​ອຸ່ມ ເພື່ອ​ຮັກ​ສາ​ສະ​ພາບ​ແວ​ດ​ລ້ອມ, ແລະ ເປັນ​ຊັ​ພ​ຍາ​ກອນ​ທັມ​ມະ​ຊາ​ຕ ທີ່​ຍືນ​ຍົງ. ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ​ກັບ ການ​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່ ເບິ່ງ​ແຍງ ເດັກ​ນ້ອຍ​ນັກ​ຮຽນ ເພື່ອ​ໃຫ້​ເປັນ​ຊັ​ພກອນ​ມະ​ນຸ​ສ ໃນ​ອະ​ນາ​ຄົດ ກໍ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຕິດ​ຕາມເອົາ​ໃຈ​ໃສ່ ບໍ່​ໃຫ້​ຂາດ​ເຂີນ ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ດ້ານ​ການ​ສຶກ​ສາ ໃຫ້​ສຸດ​ກົກ​ສຸດ​ປາຍ.

ສຳ​ລັບ​ປີ​ນີ້ ໃນ​ແຂວງ​ສວັນ​ນະ​ເຂ​ດ ມີ​ໂຄງ​ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ໃຫ້​ໄດ້ 2,500 ເຮັກ​ຕາ​ຣ, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ແມ່ນ​ຈຳ​ພວກ ໄມ້​ດູ່​ລາຍ, ໄມ້​ຂ​ຍຸງ, ​ໄມ້​ແຕ້​ຄ່າ, ໄມ້​ແກບ, ໄມ້​ບາກ, ໄມ້​ສັກ ແລະ ຢາງ​ພາ​ລາ. ດັ່ງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ ກ່າວ ກ່ອນ​ໜ້າ​ນີ້ ວ່າ:

“ມັນ​ກະ​ມີ 2,500 ເຮັກ​ຕາ​ຣ ແຕ່​ມັນມີ​ຣັ​ຖ ແດ່, ປະ​ຊາ​ຊົນແດ່, ບໍ​ຣິ​ສັດແດ່ ມັນ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ແຍກ ຢ່າ​ງ​ລະ​ອຽດ ເນາະ”

ສ່ວນ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງວຽງ​ຈັນ ໄດ້​ກຳ​ນົດການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້​ຕື່ມ​ອີກ ປະ​ມານ 400 ກ່​ວາ​ເຮັກ​ຕ​າ​ຣ. ນອກ​ຈ​າກ​ນັ້ນ​ແລ້ວ, ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ແມ່ນນຶ່ງ​ໃນ​ແຜນ​ການ ​ທີ່​ຈັດ​ຂຶ້ນ ຕາມ​ແຜນການ​​ ສ້າງ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງ ໃຫ້​ໄດ້ 6 ສໍ, ຄື ສີ​ຂຽວ, ຕິດ​ຕາມ​ມາ​ດ້ວຍ ສ. ສະ​ອາດ, ສ. ສ​ງົບ, ສ. ສ​ວ່າງ, ສ​ເນ່ ແລະ ສີ​ວິ​ໄລ, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ແມ່ນ​ການ​ສ້າງ ສ. ສີ​ຂຽວ ໃນ​ແຕ່​ລະ​ສະ​ຖານ​ທີ່ ສຳ​ນັກ​ງານ​ຕ່າງໆ. ສ່ວນ​ຢູ່​ໃນ​ຕົວ​ເມືອງ​ນັ້ນ, ການ​ປູກ​ຕົ້ນໄມ້ ແມ່ນ​ຮວມ​ທັງ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ກິນ​ໝາກ, ຕົ້ນ​ໄມ້ ປະ​ດັບ ແລະ ຕົ້ນໄມ້ ທີ່​ໃຫ້​ຄວາມ​ຊຸ່ມ​ເຢັນ ຫລື​ວ່າ ເປັນ​ຮົ່ມ​ເງົາຕ່າງໆ.

ສ່ວນ​ອົງ​ການ ແລະ ສຳ​ນັກ​ງານ ທີ່​ໃຫ້​ຄວາມ​ສໍ​າ​ຄັນ​ຍິ່ງ ແລະ ເປັນ​ຂະ​ບວນ​ຟົດ​ຟື້ນ ແມ່ນ​​ອົງການ​ຈັດ​ຕັ້ງ ຈາກ​ພາກ​ຣັ​ຖ ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ແມ່ນ​ທະ​ຫານ ແລະ ຕຳ​ຣວດ. ດັ່ງ​ທ່ານ ພັນ​ໂທ ແສງ​ເພັດ ຍະ​ພິ​ຈິດ, ຫົວ​ໜ້າ ຫ້ອງ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ ສຳ​ມະ​ໂນ​ຄົວ ແລະ ກໍ່​ສ້າງ​ຮາກ​ຖານ, ກ່າວ​ວ່າ:

“ນໍ​າ​ພາ ບັນ​ດາ​ອ້າຍ​ນ້ອງກົມ​ກອງ ແຕ່​ລະ​ຜ​ແນກ​ການ ຫັ໋ນ​ລະ ອ້ອມ​ຂ້າງ​ກົມ ຮວມ​ທັງ​ໝົດນີ້ ກະ​ຢູ່ໃນ​ຈຳ​ນວນ 110 ກ່​ວາ​ສະ​ຫາຍ. ຈາກ​ນັ້ນ ກະ​ໄດ້​ນຳ​ເອົາ ບັນ​ດາ​ເບັ້ຽ​ໄມ້ ທີ່​ສຳ​ຄັນ ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ຢ່າງ​ຍິ່ງ ກະ​ບັນ​ດາ​ເບັ໋ຽ​ໄມ້ ຍາວ​ນານ, ບ່ອນ​ໃດ ທີ່​ວ່າ​ຈະ​ປັບ​ປຸງ ໃຫ້​ເປັນ​ທີ່​ຣະ​ລຶກ. ຈາກ​ນັ້ນ ກະ​ຈະ​ມີ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ຈຳ​ນວນ​ນຶ່ງ ເປັນ​ຕົ້ນ​ໄມ້​ກິນ​ໝາກ ລະ​ຍະ​ສັ້ນ ລະ​ຍະ​ຍາວ, ອັນ​ນີ້ ອາດ​ຈະ​ຢູ່​ໃນ​ຈຳ​ນວນ 40 ປາຍ​ກ່​ວາ​ເບັ້ຽ.”

ໃນ​ລະ​ຍະ​ຜ່ານ​ມາ ນອກ​ຈາກ​ການ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ບໍ່​ບັນ​ລຸ​ເປົ້າ​ໝາຍ​ແລ້ວ ຍັງ​ເຮັດ​ໃຫ້ ຕົ້ນ​ໄມ້ ທີ່​ປູກ​ໄປ​ນັ້ນ ລົ້ມ​ຫາຍ​ຕາຍ​ຈາກ ຢ່າງ​ຫລວງ​ຫລາຍ​ ຍ້ອນການ​ຂາດ​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່ ເບິ່ງ​ແຍງ ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ ກ່ຽວ​ຂ້ອງ. ກ່ຽວ​ກັບ ເຣື້ອງ​ນີ້ ຜູ້​ທີ່​ມີ​ປ​ະ​ສົ​ພ​ການ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ກ່າວ​ເຖິງ ຈຸດ​ບົກ​ຜ່ອງ ທີ່​ເຮັດ​ໃຫ້ ຕົ້ນ​ໄມ້ ທີ່​ປູກ​ໃໝ່ ນັ້ນ ຕາຍ ວ່າ:

“​ຈຸດອ​ອ່ນ ນຳ​ການ​ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ ຈຸດ​ອ່ອນ​ແທ້ໆ. ສ່ວນ​ຫລາຍ ມອບ​ໃຫ້​ຜູ້​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ​ແລ້ວ ບໍ່​ເບິ່ງ​ມັນ​ຫັ໋ນ​ນ໋າ ແບບ​ນີ້​ຫັ໋​ນ​ນ໋າ, ປະ​ໄປ ຕາມ​ມີ​ຕາມ​ເກີດ ແບບບໍ່ຮັກ​ສາ ບໍ່​ໃສ່​ຝຸ່ນ ບໍ່​ໃສ່​ປຸ໋ຍ ຫັ໋ນ​ນ໋າ. ເບື້ອງ​ຕົ້ນ ກະ​ຕ້ອງ​ໃຫ້​ມັນ​ໃຫ​ຍ່ ຊະ​ກ່ອນ ຄັນ​ຊິ​ປະຫັ໋ນ​ນ໋າ ໃຫ້​ມັນ​ຕິດ ​ລະ​ອຽດ ລະ​ເຮົາ ຈັ່ງ​ຄ່ອຍ​ປະ, ປະ​ໄດ້​ອັນ​ນັ້ນ. ຈຸດ​ນີ້ ລະ​ຈຸດ​ຕົ້ນ​ຕໍ​ແທ້. ຄັນ​ປູກ​ໄປ​ແລ້ວ ກະ​ຊິ​ປະ​ມານ 60-70% ນີ້​ລະ. ຖ້າວ່າ ​ບົວ​ລະ​ບັດ​ດີໆ ມັນ​ກະ 80-90% ພຸ້ນ​ລະ. ຕົ້ນ​ໄມ້ ມັນ​ໃຫ​ຍ່​ຂ​ນາດ​ໃດ ເຮົາ​ສາ​ມາດບໍ່​ຫົດ​ນ້ຳ​ຫັ໋ນ​ນະ, ເຮົາ​ຈຶ່ງ​ໄດ້​ປະ​ມັນ ຫາກວ່າ ຮາກ​ມັນ​ຈັບແລ້ວ​ເນາະ. ປະ​ ລະ​ກະ​ມີແຕ່​​ວ່າ ເບິ່ງ​ແຍງເຣື້ອງ​ຫ​ຍ້າ ເຣື້ອງ​ແນ​ວ​ອື່ນ​ມັນ​ຂຶ້ນ​ຫັ໋ນ​ເນາະ. (ຈຸດ​ອ່​ອນ ຫລື ຈຸດ​ບົກ​ຜ່ອງ ທີ່​ເຮົາ​ຄວນ​ປັບ​ປຸງ ແມ່ນ​ດ້ານ​ໃດ ທີ່​ເຮັດໃຫ້​ມັນ​ໃຫ​ຍ່ ໃຫ້​ມັນ​ເຕີບ​ໂຕ​ຫັ໋ນ) ພ​ຍາ​ຍາມ​ໃສ່​ຝຸ່ນ​ນີ້​ລະ, ລະ​ກະ​ຮັກ​ສາ​ນີ້​ລະ ທີ່​ວ່າ ຢູ່​ອ້ອມ​ຂ້​າງ​ມັນ​ຫັ໋ນ, ຈະ​ໄປ​ໃນ​ລະ​ຍະ​ນຶ່ງ ປະ​ມານ 1-5 ປີ ​ແມ່ນ​ປະ​ໄດ້ ຖ້າໂຕ​ໃດ ທີ່ຮາກ​ມັນ​ຕິດ​ແລ້ວ. (ສ່ວນ​ຫລາຍ ເພິ່ນ​ປູກ​ຕົ້ນ​ຫ​ຍັງ) ສ່ວນ​ຫລາຍ ບ້ານ​ເຮົາ ສ່ວນ​ຫລາຍ ເພິ່ນ​ປູກ​ໄມ້ ຫວງ​ຫ້າມ ເຊັ່ນ​ໄມ້​ດູ່, ໄມ້​ແຕ້ ໄປ​ຈັ່ງ​ຊັ້ນ​ນ໋າ ລະ​ກະ ໄມ້​ຍາງ ພວກ​ປະ​ເພດ ທີ່​ວ່າ ຄຸ້ມ​ຄອງ ໄມ້​ຍາງ, ໄມ້​ຊີ, ໄມ້​ບາກ ໄປ​ຊັ໋ນ​ນ໋ະ.”

​ໂຄງ​ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ໃນ​ວັນ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ແຫ່ງ​ຊາ​ຕ ໃນ​ປີ 2012 ຜ່ານ​ມາ ພົບ​ວ່າ ຍັງ​ບໍ່​ບັນ​ລຸ​ຜົ​ລ​ສໍ​າ​ເລັດ ເທົ່າ​ທີ່​ຄວນ ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັນ, ຊຶ່ງ​ໃນ​ນະ​ຄອນ​ຫລວງວຽງ​ຈັນ ບັນ​ລຸ​ຜົ​ລ​ສຳ​ເລັດ ພຽງ​ແຕ່ 60 ສ່ວນ​ຮ້ອຍເທົ່າ​ນັ້ນ, ຄື​ປູກໃນ​ເນື້ອ​ທີ່ ທັງ​ໝົດ 494 ເຮັກ​ຕາ​ຣ ມີ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ເຕີບ​ໂຕ 60 ກ່​ວາ​ສ່ວນ​ຮ້ອຍ, ສ່ວນ​ທີ່​ເຫລືອ ແມ່ນ​ຕາຍ​ໄປ ຍ້ອນ​ສະ​ພາບ​ອາ​ກາດ​ມີ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ ແລະ ຂາດ​ການ​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່.

ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ໃນ​ລະ​ຍະ​ຜ່ານ​ມາ ແມ່ນ​ໄດ້​ມອບ​ໃຫ້ ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ ກ່ຽວ​ຂ້ອງ ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ ເປັນ​ຕົ້​ນ ຢູ່​ໃນ​ເນື້ອ​ທີ່ ຂອງ​ເມືອງ ກໍ​ຈະ​ແມ່ນເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ ປ່າ​ໄມ້ເມືອງ ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ, ສ່ວນ​ເນື້ອ​ທີ່ແຂວງ ກໍ​ຈະ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ ປ່າ​ໄມ້​ແຂວງ ເປັນ​ຜູ້​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ. ນອກ​ຈາກ​ນັ້ນ, ຍັງ​ໄດ້​ມອບ​ໃຫ້ໜ່ວຍ​ທຸ​ຣະ​ກິ​ຈ ທີ່​ມີ​ສ່ວນຂ້ອງ ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ ອີກ​ດ້ວຍ ເປັນ​ຕົ້​ນ​ແມ່ນ ໂຮງ​ເລື່ອຍ ໂຮງ​ຊອຍ ແລະ ອື່ນໆ.

ຕາມ​ນະ​ໂຍ​ບາຍ ຂອງ​ສ​ປ​ປ​ລາວ ທີ່​ໄດ້​ວາງ​ອອກນັ້ນ ແມ່ນຖື​ເອົາ​ວຽກ​ງານ​ຄຸ້ມ​ຄອງ, ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ ແລະ ພັ​ທ​ນາ ປ່າໄມ້ ເປັນ​ວຽກ​ງານ ຍຸ​ທ​ສາດ ທີ່​ສໍ​າ​ຄັນ ໃນ​ການ​ພັ​ທ​ນາ ເສ​ຖ​ກິ​ຈ-ສັງ​ຄົມ ແຫ່ງ​ຊາ​ຕ, ໂດຍ​ສະ​ເພາະ ເນັ້ນ​ໃສ່ ການ​ປູກ​ຕົ້ນ​ໄມ້ ແລະ ຟື້ນ​ຟູປ່າ ໃຫ້​ມີ​ເນື້ອງ​ທີ່ ປົກ​ຫຸ້ມ ທົ່ວ​ປະ​ເທດ ໃຫ້​ໄດ້ 65% ໃນ​ປີ 2015 ແລະ 70% ໃນ​ປີ 2020. ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ ກໍ​ຕາມ, ເມື່ອບໍ່​ເທົ່າ​ໃດ ປີ​ມາ​ນີ້ ທະ​ນາ​ຄານ​ໂລກ ຣາຍງານ ວ່າ ໃນປີຊຸມປີ 1940 ລາວ ປົກຫຸ້ມໄປ​ດ້ວຍ ປ່າໄມ້ ເຖິງ 70% ຂອງພື້ນທີ່ ໃນທົ່ວປະເທດ, ຕໍ່ມາ ໃນຊຸມປີ 1960 ປ່າໄມ້ ໃນລາວ ໄດ້ຫລຸດລົງເຫລືອ 64%. ຈາກການ ສຳ ຣວດ ໃນປີຊຸມປີ 1980 ພົບວ່າ ປ່າໄມ້ ໃນລາວ ຍັງເຫລືອ ພຽງແຕ່ 47% ໃນທົ່ວປະເທດ ແລະ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຄາດວ່າ ອາດເຫລືອບໍ່ຮອດ 30% ເທົ່າ​ນັ້ນ ຍ້ອນການລັກຕັດໄມ້ ຂອງ ກຸ່ມການຄ້າ ແລະ ການຕັດໄມ້ ເພື່ອໃຊ້ຫນີ້ ຂອງຣັຖບານລາວ ຫລື ການຕັດໄມ້ ເພື່ອສ້າງລາຍໄດ້ ເຂົ້າໃນງົປະມານ ຂອງຊາຕ ໃນແຕ່ລະປີ ເພາະຣັຖບານລາວ ບໍ່ມີລາຍໄດ້ ຈາກທາງ​ອື່ນ ໃນ​ລະ​ຍະ​ດັ່ງ​ກ່າວ.