ມາຮອດປັດຈຸບັນ ປະຊາຊົນ 161 ຄອບຄົວ ເກືອບ 1,000 ຄົນ ທີ່ຖືກຜົລກະທົບ ຈາກໂຄງການເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 3 ຢູ່ບ້ານ ຊຽງແດດ ເມືອງພູກູດ ແຂວງຊຽງຂວາງ ໄດ້ຍົກຍ້າຍ ຢູ່ເຮືອນຈັດສັນໃໝ່ແລ້ວ ເຊິ່ງຫ່າງຈາກ ບ້ານເດີມເຂົາເຈົ້າປະມານ 20 ກິໂລແມັດ. ແຕ່ ປັດຈຸບັນ ຊາວບ້ານກຳລັງປະສົບບັນ ທີ່ດິນຜລິດກະສິກັມ ຍ້ອນວ່າ ທີ່ດິນທີ່ໂຄງການຈັດສັນໃຫ້ນັ້ນມີຂນາດນ້ອຍ ແລະ ຢູ່ເທິງພູດອຍ, ສະນັ້ນຊາວບ້ານຈຶ່ງບໍ່ສາມາດເຮັດນາ ແລະ ລ້ຽງສັດໄດ້.
ຊາວບ້ານ ຜູ້ທີ່ຖືກຜົລກະທົບຈາກໂຄງການ ທ່ານນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 22 ເມສາ ວ່າ:
" ສ່ວນ ຫຼາຍພວກຂະເຈົ້າ ຂຶ້ນມາຢູ່ທາງເທິງແລ້ວ ກໍໄປຊອກເຮັດການຜລິດ ດິນທຳການຜລິດ ເປັນນາ ເປັນອັນນີ້ ມັນກໍມີໜ້ອຍ ຢູ່ແຖວນັ້ນ ມີແຕ່ວ່າ ຈັດສັນອາຊີບໃຫ້ເຂົາໃໝ່ ລ້ຽງກົບ ລ້ຽງອັນນີ້ ອັນນັ້ນ ປູກກົກໄມ້ກົກຕອກ ຊີ້ໝາກກໍແລ້ວ. ເອີ ມັນບໍ່ມີພື້ນທີ່ຈັດສັນ ໄຮ່ນາອັນນີ້ ເຂົາພູດອຍເນາະ ຄັນຊິເວົ້າໄປຫັ້ນນ່າ."
ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກຊາວບ້ານ, ການຍົກຍ້າຍຊາວບ້ານໄປຢູ່ບ້ານຈັດສັນໃໝ່ ເຣີ່ມມາແຕ່ປີ 2020. ທີ່ຜ່ານມາ, ຜູ້ດຳເນີນການກໍ່ສ້າງ ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 3 ແລະ ໜ່ວຍງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ດຳເນີນການຈ່າຍຄ່າຊົດເຊີຍ ຍົກຍ້າຍຊາວບ້ານໄປຢູ່ບ້ານຈັດສັນໃໝ່ ແລະ ແນະນຳແນວທາງການປະກອບອາຊີບໃໝ່ ໃຫ້ແກ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ແຕ່ ການກໍ່ສ້າງລະບົບນ້ຳໃຊ້ ແລະ ຖນົນຫົນທາງ ຢູ່ໃນບ້ານ ຍັງບໍ່ທັນສຳເຣັດ.
ຊາວບ້ານ ຜູ້ຖືກຜົລກະທົບ ອີກທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 22 ເມສາ ວ່າ:
" ສ່ວນ ຫຼາຍປະຊາຊົນ ກໍເຮັດຕາມປົກຕິ ຕາມເດີມ ແຕ່ວ່າ ສ່ວນທີ່ທາງໂຄງການ ເພິ່ນໄດ້ຈັດແບ່ງໃຫ້ຫັ້ນນ່າ ມັນຂ້ອນຂ້າງບໍ່ຢາກ, ບໍ່ກຸ້ມກິນປານໃດ ຫຼາຍຄົນຂະເຈົ້າກໍບໍ່ເຮັດເນາະ ບາງຄົນກໍຍັງດຳເນີນເຮັດຢູ່ ແຕ່ວ່າ ມັນໄດ້ໜ້ອຍ ໄດ໋ປີນຶ່ງໂຕນປາຍ 2 ໂຕນຫັ້ນນ່າ ມັນລະບໍ່ພໍກິນ ຄັນວ່າ ປູກສາລີ ປູກເຂົ້າ ກໍບໍ່ໄດ້ຮອດ 300-400 ຊ້ຳຫັ້ນນ່າ."
ຊາວບ້ານ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ ທີ່ຜ່ານມາ ຣັຖວິສາຫະກິຈໄຟຟ້າລາວ ແລະ ບໍຣິສັດ ຜູ້ຖືຮຸ້ນ ມີໂຄງການຊ່ອຍເຫຼືອຟື້ນຟູ ຊີວິດການເປັນຢູ່ໃຫ້ແກ່ຊາວບ້ານ ຜູ້ຖືກຜົລກະທົບເປັນໄລຍະເວລາ 3 ປີ ໂດຍ ຣັຖບານຊ່ວຍໃນອັດຕຣາສ່ວນ 70 ເປີເຊັນ ແລະ ອີກ 30 ເປີເຊັນ ບໍຣິສັດຜູ້ຖືຮຸ້ນຈະເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບ ແຕ່ ພາກຣັຖກໍຍັງຊ່ວຍໄດ້ພຽງແຕ່ 60 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ. ໃນຂະນະທີ່ ບໍຣິສັດຮ່ວມລົງທຶນຫຼາຍຫົວໜ່ວຍ ພັດບໍ່ມີການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອ ຕາມທີ່ໃຫ້ຄຳໝັ້ນຕໍ່ຊາວບ້ານ.
ເຖິງວ່າ ທາງການລາວ ແລະ ບໍຣິສັດ ຜູ້ຖືຮຸ້ນ ຈະຣາຍງານວ່າ ການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ ສ້າງຜົລກະທົບໜ້ອຍກວ່າໝູ່ ຍ້ອນມີຊາວບ້ານຖືກຜົລກະທົບພຽງແຕ່ 1 ບ້ານ ຄື ບ້ານ ຊຽງແດດ ເມືອງພູກູດ ແຂວງຊຽງຂວາງ ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ ການກໍ່ສ້າງໂຄງການດັ່ງກ່າວ ຫາກໍໄດ້ມີການກໍ່ສ້າງແຄ້ມຄົນງານ ແລະ ເສັ້ນທາງສຳລັບຂົນຍ້າຍອຸປະກອນກໍ່ສ້າງ ຢູ່ເຂດບ້ານລ່ອງແຈ້ງ ເມືອງລ່ອງແຈ້ງ ແຂວງໄຊສົມບູນ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ ໃກ້ກັບອ່າງເກັບນ້ຳ ເຮັດໃຫ້ຊາວບ້ານທີ່ລ້ຽງສັດຢູ່ເຂດດັ່ງກ່າວ ຕ້ອງໄດ້ໄດ້ຍົກຍ້າຍສັດລ້ຽງ ຂອງຕົນອອກໄປຢູ່ບ່ອນໃໝ່.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເມືອງລ່ອງແຈ້ງ ຜູ້ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະ ຕຳແໜ່ງ ໄດ້ກ່າວວ່າ:
" ຜົ ລກະທົບທີ່ເພິ່ນໄດ້ຮັບກໍ ຖືວ່າເພິ່ນໄປຕັ້ງແຄ້ມ ຕັ້ງຫຍັງໃສ່ ເນື້ອທີ່ເຂົາເຮັດຂັງສັດ ເຂົາລ້ຽງສັດ ອັນບໍຣິສັດອັນຕັ້ງແຄ້ມໃສ່ບໍ່ ເຮັດເສັ້ນທາງຂົນຫິນກໍ່ສ້າງ. ບໍ່ໄດ້ຍ້າຍ ມີພຽງແຕ່ວ່າ ເຂົາໄດ້ຍ້າຍສັດອອກ ຖືກບ່ອນທີ່ເຂົາລ້ຽງສັດ ບໍໍ່ຖືກ ສະຖານທີ່ຂອງຄົນຢູ່."
ໂຄງການເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 3 ເຣີ່ມດຳເນີນການກໍ່ສ້າງແຕ່ປີ 2015 ແລະ ມີກຳນົດວ່າ ຈະຕ້ອງສຳເຣັດພາຍໃນປີ 2020 ແຕ່ ຢ່າງໃດກໍຕາມ ບໍຣິສັດ ທີ່ດໍາເນີນການຮັບເໝົາ ກໍ່ສ້າງ ສາມາດຈັດຕັ້ງ ປຕິບັດໄດ້ 84 ເປີເຊັນ ແລະ ບໍ່ສາມາດຮັບປະກັນໄດ້ວ່າ ຈະສຳເຣັດພາຍໃນປີ 2023 ຫຼື ບໍ່.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ເຮັດວຽກນຳບໍຣິສັດ ທີ່ຖືກຮຸ້ນໂຄງການເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 3 ໄດ້ກ່າວວ່າ:
" ຂະ ເຈົ້າກຳລັງກໍ່ສ້າງ ເອື້ອຍກໍບໍ່ຮູ້ວ່າ ຈະສຳເຣັດເມື່ອໃດ ກໍບໍ່ໝັ້ນໃຈ ແຕ່ວ່າ ອອກໃບຢັ້ງຢືນສິ່ງແວດລ້ອມຕັ້ງແຕ່ 2014 ເນາະ ເພິ່ນໄດ້ສຳຣວດ ເກັບກໍຂໍ້ມູນໝົດແລ້ວ ເພິ່ນກໍຕິດຂັ້ນຕອນອະນຸມັດດ້ານເອກສານຕ່າງໆ ມັນມີຫຼາຍອັນເດ້ ບໍ່ແມ່ນມີແຕ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ມັນມີຫຼາຍຢ່າງກໍເລີຍຊ້າ."
ເຂື່ອນນ້ຳງື່ມ 3 ເປັນໂຄງການຂອງຣັຖບານ ຕັ້ງຢູ່ເມືອງລ່ອງແຈ້ງ ແຂວງ ໄຊສົມບູນ ໃນນັ້ນ ຣັຖວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວຖືຮຸ້ນ 20 ເປີເຊັນ, ບໍຣິສັດ CSE ຖືຮຸ້ນ 31 ເປີເຊັນ, ບໍຣິສັດ eGate ຖືຮຸ້ນ 25 ເປີເຊັນ ແລະ ບໍຣິສັດ Guft ຖືຮຸ້ນ 24 ເປີເຊັນ.
ເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ ມີກຳລັງການຜລິດ 480 ເມກກະວັດ ສາມາດຜລິດໄຟຟ້າໄດ້ 2,345 ກິກະວັດໂມງ, ມູນຄ່າການກໍ່ສ້າງເກືອບ 1.3 ຕື້ໂດ່ລ້າຣ໌ ໂດຍ ແມ່ນ ບໍຣິສັດ SHC ຂອງປະເທດຈີນ ແລະ ບໍຣິສັດ ART ຂອງປະເທດຝຣັ່ງ ເປັນທີ່ປຶກສາ.
ຂນາດເຂື່ອນດັ່ງກ່າວ ມີຄວາມສູງ ປະມານ 200 ແມັດ, ຄວາມຍາວຂອງສັນເຂື່ອນປະມານ 500 ແມັດ, ມີປລິມານເກັບກັກນ້ຳປະມານ 1,400 ລ້ານແມັດກ້ອນ, ເນື້ອທີ່ອ່າງເກັບນ້ຳ 27 ຕະລາງກິໂລແມັດ, ອຸໂມງສົ່ງນ້ຳໄປຫາເຮື່ອນຈັກຍາວປະມານ 10,600 ແມັດ ສ່ວນວ່າ ກະແສໄຟຟ້າຈະສົ່ງໄປຂາຍ ໃຫ້ປະເທດໄທຍ.