ປັດຈຸບັນ ການຜລິດ ແລະ ການຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດ ໄດ້ກາຍເປັນຂບວນການຂ້າມຊາດ ທີ່ຣັຖບານລາວ ຕ້ອງເລັ່ງສະກັດ ແລະ ປາບປາມ ຢ່າງເຂັ້ມງວດ ເພາະວ່າ ບັນຫາຢາເສບຕິດໃນລາວ ຍັງບໍ່ຫຼຸດລົງ ແລະ ມີທ່າອ່ຽງຂຍາຍໂຕຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.
ຫຼ້າສຸດ ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສງົບຂອງລາວ ຂຶ້ນບັນຊີລາຍຊື່ ນັກຄ້າຢາເສບຕິດ ຈຳນວນ 2,272 ຄົນທີ່ຈະຕ້ອງເຝົ້າລະວັງ ແລະ ຕິດຕາມໂຕມາດຳເນີນຄະດີ ຊຶ່ງສ່ວນຫຼາຍແລ້ວ ຈະເປັນເຄືອຂ່າຍຂອງຂບວນການຄ້າຢາເສບຕິດຂ້າມຊາດ, ຜູ້ຕ້ອງຫາຄະດີຢາເສບຕິດ ທີ່ເຄີຍຕິດຄຸກມາກ່ອນໜ້ານີ້ ແລະ ກຸ່ມທີ່ມີໝາຍຈັບແລ້ວ ແຕ່ຍັງຫາໂຕບໍ່ພົບ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສງົບ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 11 ກຸມພາ.
" ຕາມ ທິດທາງຊີ້ນຳຂອງຫົວໜ້າກົມໃຫຍ່ຕຳຣວດ ຫັ້ນແຫຼະ ຫຼາຍໄດ໋ໆ ເພາະວ່າ ມັນ ເປັນໝາຍເກົ່າໆ ມັນຂຶ້ນຊຸດທີ່ເຊົາກະເປົ້າໝາຍໃໝ່ ຂຶ້ນຕໍ່ມັນກະມີຕລອດແຫຼະ, ເມື່ອເຮົາເກັບຂໍ້ມູນ ແລະ ຂຶ້ນບັນຊີເປົ້າໝາຍ ແລ້ວເນາະ ໄທເຮົາກະໄດ້ຕິດຕາມ ດ້ວຍ ການເຄື່ອນໄຫຍຂອງເຂົາ ຣາຍໃຫຍ່ ຣາຍຍ່ອຍ ຄືກັນໝົດຫັ້ນນ່າ."
ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ ຄົນທີ່ຖືກຂຶ້ນລາຍຊື່ ທັງໝົດ ຖ້າເປັນກຸ່ມເຄືອຂ່າຍ ຂອງຂບວນການຄ້າຢາເສບຕິດຂ້າມຊາດ ຈະເປັນເຈົ້າໜ້າທີ່ລະດັບສູນກາງ ເປັນຜູ້ຕິດຕາມ ແລະ ເຝົ້າລະວັງ ທຸກການເຄື່ອນໄຫວ, ແຕ່ກໍຕ້ອງມີຫຼັກການຫຼາຍຢ່າງ ໃນການເຂົ້າໄປກວດຄົ້ນ ຫຼື ຈັບໂຕ ມາສືບສວນ-ສອບສວນ. ສ່ວນກຸ່ມ ຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດລາຍຍ່ອຍ ກໍຈະໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ ລະດັບເມືອງ ແລະ ແຂວງ ເປັນຜູ້ຕິດຕາມ ແລະ ດຳເນີນຄະດີ.
ສຳລັບການ ຂຶ້ນບັນຊີ ລາຍຊື່ ນັກຄ້າຢາເສບຕິດ ຈຳນນວນ 2,272 ຄົນ, ສ່ວນຫຼາຍເປັນຄົນລາວ ໃນປະເທດ ແລະ ມີຄົນວຽດນາມ, ຄົນຈີນ ແລະ ຄົນໄທຍ ອີກຈຳນວນນຶ່ງ ຊຶ່ງກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສງົບ ບໍໍ່ເປີດເຜີຍລາຍຊື່ ເພາະກັງວົນວ່າ ຈະກະທົບຕໍ່ການຕິດຕາມ ມາສືບສວນ-ສອບສວນ.
ຢາເສບຕິດ ມີການຣະບາດຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ກະຊວງສຶສາທິການ ແລະ ກິລາ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ ເອເຊັຽເສັຣີ ໃນວັນທີ 11 ກຸມພາ ວ່າ:
“ແຕ່ດຽວນີ້ ຢູ່ນອກ ກັບໃນເມືອງ ກິນຄື ກັນ ສະເພາະໂຕນີ້ ກະຫຼາຍເດັກນ້ອຍ ພວກນັກຮຽນຫັນ ພວກນັກຮຽນບາງ ກະອອກໂຮງຮຽນ ຍ້ອນສິ່ງເສບຕິດ ການສຶກສານເຮົາກະເປັນອັນຕະລາຍທີ່ສຸດເຣື່ອງຢາເສບຕິດ ທຸກມື້ນິນ່າ ຕ້ອງມີໂຄງການກິຈກັມແນວໃດ ຊຸກຍູ້ໂຕນັ້ນ ຫັ້ນນ່າ ບໍ່ໃຫ້ເຂົາກິນ ເຂົາເສບຫັ້ນນ່າ.”
ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທ່ານນີ້ ກ່າວຕື່ມວ່າ ປັດໃຈ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເດັກນັກຮຽນ ຫຼື ກຸ່ມຊາວໜຸ່ມພາກັນຕິດຢາເສບຕິດ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ກໍຍ້ອນວ່າ ຢາບ້າ ຫາຊຶ້ໄດ້ງ່າຍ ແລະ ມີລາຄາຖືກ ປະມານ 5,000 ກີບ ຕໍ່ແມັດ. ນອກຈາກນີ້ ທາງການລາວ ແລະ ໄທຍ ກໍຍັງໄດ້ມີການຮ່ວມມືກັນຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນການຄ້າຂາຍ ຢາເສບຕິດຂ້າມຊາດ.
ເຈົ້າໜ້າທີ່ປ້ອງກັນ ແລະ ປາບປາມຢາເສບຕິດ ປະເທດໄທຍ ທ່ານນຶ່ງ ໄດ້ກ່າວຕໍ່ ເອເຊັຽເສຣີ ໃນວັນທີ 11 ກຸມພາ ວ່າ:
" ໃນ ໂຕສາມຫຼ່ຽມຄຳ ແລ້ວ ພື້ນທີ່ໂຄງສໂຣມັນ ເນື່ອງຈາກວ່າ ມັນບໍ່ແມ່ນພື້ນທີ່ຂອງເຮົາ ຊິໃຫ້ເຮົາໄປຄວບຄຸມພື້ນທີ່ ຄົງເປັນໄປບໍ່ໄດ້ ແຕ່ເຮົາຄວບຄຸມສຖານະການ ໂດຍທີ່ວ່າ ຄວບຄຸມຄົນໄທຍ ແລະ ການເຂົ້າ-ອອກ ການກວດສອບປວັດ ການຕິດຕັ້ງອຸປກອນພິເສດຕ່າງໆ ເພື່ອເຝົ້າລະວັງ ແລະ ຕິດຕາມ ຄົນທີ່ຂ້າມໄປ ຂ້າມມາ ອັນນີ້ ຄື ໃນສິ່ງທີ່ທາງການໄທຍເຮົາໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ."
ຂະນະທີ່ ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ໄດ້ນຳເອົາບັນຫາຢາເສບຕິດ ຂຶ້ນມາເປັນວາລະແຫ່ງຊາດ ທີ່ຈະຕ້ອງດຳເນີນການສະກັດກັ້ນ, ປ້ອງກັນ ແລະ ປາບປາມຢາເສບຕິດ ໃຫ້ຫຼຸດໜ້ອຍຖອຍລົງ ແລະ ເນັ້ນຢ້ຳໃຫ້ ທຸກພາກສ່ວນໃນສັງຄົມ ເອົາໃຈໃສ່ ຄອຍເປັນຫູເປັນຕາ.
ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ນາຍົກຣັັຖມົນຕຣີ ກ່າວໃນກອງປະຊຸມສມັມສາມັນ ເທື່ອທີ 2 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ 9 ໃນທ້າຍປີ 2021 ຕອນນີ້ວ່າ:
“ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂ ບັນຫາຢາເສບຕິດຂອງປະເທດເຮົາ ໃຫ້ຜ່ອນຄາຍລົງ ຢ່າງຈະແຈ້ງ ຈຳເປັນ ແລະ ຮີບດ່ວນຂອງຊາດ ທີ່ສະສົມມາຫຼາຍປີ ໃຫ້ຜ່ອນຄາຍລົງໃນກຳນົດເວລາທີ່ແນ່ນອນ ໂດຍຖືເອົາ ການແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວ ນັ້ນ ເປັນໜ້າທີ່ພັນທະ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຂອງທຸກພາກສ່ວນໃນສັງຄົມ.”
ໃນປີ 2020-2021 ທີ່ຜ່ານມາ ປະເທດລາວ ມີຄະຢາເສບຕິດເສບຕິດທັງໝົດເກືອບ 3,000 ເຣື່ອງຈັບກຸມຜູ້ຕ້ອງຫາ ໄດ້ເກືອບ 4,000 ຄົນ ຢຶດຂອງກາງຢາບ້າໄດ້ 125 ລ້ານເມັດ, ຢາໄສ 2,500 ກິໂລກຼັມ ແລະ ສານເສບຕິດອີກຫຼາຍຢ່າງ. ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສງົບ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງສາມາດຂຶ້ນບັນຊີລາຍຊື່ ເປົ້າໝາຍ ຂົນສົ່ງ-ຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດ ທົ່ວປະເທດໄດ້ເກືອບ 2,000 ຄົນ, ເປົ້າໝາຍຢາເສບຕິດ ທີ່ໂຕນໜີຈາກຄ້າຍຄຸມຂັງ 7 ຄົນ, ເປົ້າໝາຍ ທີ່ພົ້ນໂທດອອກໄປແລ້ວ ໄປເຄື່ອນໄຫວຄ້າຢາເສບຕິດ ເກືອບ 200 ຄົນ ແລະ ເປົ້າໝາຍທີ່ມີຄຳສັ່ງຈັບໂຕ 100 ຄົນ.
ສຳລັບເປົ້າໝາຍເຂດລໍ່ແຫຼມ ນຳເຂົ້າ-ອອກ ຢາເສບຕິດ ມີ 9 ຈຸດ ແລະ ເຂດລໍ່ແຫຼມ ນຳເຂົ້າ-ອອກ ສານຕັ້ງຕົ້ນ ທີ່ໃຊ້ໃນການການຜລິດຢາເສບຕິດມີ 4 ຈຸດ ແຕ່ຈຸດສຳຄັນ ທີ່ສຸດຄື ພື້ນທີ່ສາມຫຼ່ຽມຄຳ ແຂວງ ບໍ່ແກ້ວ.
ໃນປີ 2020 ທີ່ຜ່ານມາ ອົງການ UNODC ໄດ້ຣາຍງານວ່າ ປະເທດໄທຍ ແລະ ລາວມີການຜລິດຢາເສບຕິດ ແລະ ຄ້າມະນຸດ ຂຍາຍໂຕຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ມີການຢຶດສານເສບຕິດ ປະເພດ Methamphetamine ສະເພາະ ໃນເຂດເອເຊັຽຕາເວັນອອກ ແລະ ເອເຊັຽຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ໄດ້ຫຼາຍເຖິງ 140 ຕັນ ໂດຍ ສ່ວນໃຫຍ່ຜລິດໃນຣັຖສານ ຂອງພະມ້າ ຕຣົງກັນຂ້າມ ທາຍແດນໄທຍ ແລະ ລາວ ແລະ ດ້ວຍການຜລິດເພີ່ມຂຶ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ໄທຍ ແລະ ລາວ ກາຍເປັນຈຸດຄ້າຂາຍ ຢາເສບຕິດທີ່ສຳຄັນແຫ່ງນຶ່ງຂອງໂລກ.