ປະຊາຊົນ ຢູ່ບໍ່ໄດ້ ກັບບັນຫາເສຖກິຈ

ປະ​ຊາ​ຊົນ ທີ່​ປະ​ສົບ​ກັບ​ບັນ​ຫາ ຄ່າ​ຄອບ​ຊີບ​ແພງ ທີ່​ສູງ​ຂຶ້ນ​ຫຼາຍ ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່​ລາຍ​ຮັບ​ ​ບໍ່​ໄດ້ສູງ​ຂຶ້ນ​ຕາມ​ອັດ​ຕ​ຣາ​ເງິນ​ເຟີ້. ປະ​ຊາ​ຊົນ ທ່ານ ນຶ່ງ ໃຫ້​ສັມ​ພາດ​ຕໍ່ວິທຍຸ ​ເອ​ເຊັຽ ​ເສ​ຣີ​ ວ່າ ໂອ້​ກະ​ປັບ​ໂຕ​ແດ່​ໄດ໋​ເນາະ ກະ​ໃຊ້ ໂອ້​ກະ​ຍາກ ແມ່ນ​ຫຍັງ​ກະ​ຂຶ້ນ ໝີ່​ໄວ​ໄວ ກັບ​ໄຂ່ ນີ້​ແຕ່ກີ້​ກະ​ຍັງ​ຖືກ​ສຸດ​ລະ. ໄຂ່​ໜ່ວຍ 3,000 ກີບ, ໝີ່​ໄວ​ໄວ ກະ 3 ຫໍ່ 10,000 ກີບ. ມັນ​ກະ​ຂຶ້ນ​ເປັນ​ເຄິ່ງ 2 ທົບ ​ພຸ້ນແຫຼ​ເນາະ.

ນັກ​ຂ່າວ: ຈາກ​ແຕ່ກີ້​ເທົ່າ​ໃດ ໄຂ່​ໜ່ວຍ​ນຶ່ງ?

ປ​ະ​ຊາ​ຊົນ: “ແຕ່​ກ່ອນ ໄຂ່ 3 ໜ່ວຍ 5,000 ກີບ, ໜ່ວຍ 1,000 ກວ່າ ກີບນີ້​ນະ; ແຕ່​ ດຽວນີ້ ມັນ​ກະ​ຖືກ​ໜ່ວຍ​ນຶ່ງ 3,000 ກີບ ບາງ​ຮ້ານ​ກະ 3 ໜ່ວຍ 10,000 ກີບ. ບາງ​ຮ້ານ​ກະ 4 ໜ່ວຍ, ໜ່ວຍ​ມັນ​ກະ​ຈະ​ນ້ອຍ​ລົງ. ດຽວນີ້ຫັ້ນເງິນ 1,000 ບາທ ມັນ​ກະ​ຖືກ 500,000 ປາຍ ໜ້ອຍ​ນຶ່ງ ບາງມື້​ກະ​ໄລ່​ສ​ເລັ່ຽ​ໃສ່​ຊ່ຳ​ນັ້ນ ມັນ​ກະ​ຂຶ້ນ 500,000 ກວ່າ ກີບ.”

ນັກ​ຂ່າວ: ເຮົາ​ຢູ່​ຈັ່ງ​ໃດ ປະ​ຢັດ​ຢູ່ ປະ​ຢັດ​ກິນ​ເອົາ​ຫວະ ຫຼື​ວ່າ ມີ​ວິ​ທີ​ການ​ແນວ​ໃດ?

ປ​ະ​ຊາ​ຊົນ: “ຄື​ຄອບ​ຄົວນ້ອງ ນີ້​ກິນ​ຄື​ເກົ່າ ມີ​ແຕ່​ຫາ​ມາ​ຕື່ມຂຶ້ນ. ພວກ​ທາງ​ອື່ນ​ກະ​ຫຍຸ້ງ​ຫັ້ນ​ແຫຼະ ແຕ່​ວ່າ ກະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຂຶ້ນ​ຕາ​ຫັ້ນ​ແຫຼະ ເຮົາ​ເຮັດ​ວຽກ​ເສີມ​ໜ້ອຍ​ນຶ່ງ.”

ປະ​ຊາ​ຊົນ​ອີກ​ທ່ານ​ນຶ່ງ ໃຫ້​ສັມ​ພາດ​ຕໍ່ວິທຍຸ ​ເອ​ເຊັຽ​ ເສ​ຣີ ຍາກ​ອີ່​ຫຼີ​ເນາະ ແທນ​ທີ່​ເຮົາ​ຊິ​ກິນ​ຊີ້ນ​ໄກ່ ແບບ​ທີ່​ວ່າ ມັນ​ມີ​ໂປຼ​ຕີນ​ດີ​ໆ ເຮົາ​ພັດ​ບໍ່​ມີ​ປັນ​ຍາ​ຊື້ ເພາະ​ວ່າ ມັນ​ແພງ.

ນັກ​ຂ່າວ: ມັນ​ແພງ​ທໍ່​ໃດ​ລະ?

ປ​ະ​ຊາ​ຊົນ: “ຕອນນີ້ ຊີ້ນ​ງົວ​ເບີ 1 ນີ້ ຄິດ​ເປັນ​ເງິນ​ລາວ​ປະ​ມານ 125,000 ກີບ ຕ​ລາດ​ໂພນ​ສະ​ຫວ່າງ. ແຕ່​ກ່ອນ ສ​ມັຍ​ໂຄວິດ ກະ​ແມ່ນ 70,000 ກີບ 2020-2021 ຫັ້ນ​ນ່າ ກະ​ກິນ​ໄດ້, ແຕ່​ດຽວນີ້​ຫັ້ນ ໄກ່​ຫັ້ນ ໃນ​ຕອນ​ນັ້ນ ກະ​ແມ່ນ ກິ​ໂລ​ນຶ່ງ 30,000 ກີບ ຫຼື 35,000 ກີບ ດຽວນີ້ ປະ​ມານ 75,000 ກີບ.

ຍັງ​ເຂົ້າ​ສານ​ໜຽວ​ເບີ​ 1 ລະ​ແມ່ນ 185,000 ເຖິງ 200,000 ກີບ ຕໍ່ ໝື່ນ. ອັນ​ນີ້ ຄື​ຕ​ລາດ​ໂພນ​ສະ​ຫວ່າງ ເຂົາ​ສານ​ໜຽວ ເຂົາ​ເອີ້ນ​ເຂົ້າ​ໄກ່​ນ້ອຍ.”

ບັນ​ຫາ​ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວຝືດ​ເຄືອງ ແລະ ເງິນ​ເຟີ້ ເປັນ​ຍ້ອນ​ວ່າ ປະ​ເທດ​ລາວ ບໍ່​ສາ​ມາດ​ຜ​ລິດ​ສິນ​ຄ້າ​ໄດ້​ເອງ ແລະ ຣັ​ຖ​ບານ ບໍ່​ສາ​ມາດ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ ເງິນ​ຕ​ຣາ​ຕ່າງ​ປະ​ເທດ ໄດ້.

ທ່ານ ສີເຮັງ ຫອມສົມບັດ ສະ​ມາ​ຊິກ​ສະ​ພາ​ແຫ່ງ​ຊາຕ ຫຼື ສສຊ ເຂດ ​14 ແຂວງ​ສາຣະວັນ ປະກອບຄຳເຫັນ​ໃນກອງປະຊຸມ ສໄມ​ສາມັນ​ເທື່ອທີ ​4 ຂອງ​ສະພາ​ແຫ່ງຊາຕ ຊຸດທີ 9 ໃນ​ ເດືອນ ທັນວາ 2022 ວ່າ:

“ຢາກ​ສ​ເນີ ນຳ​ທະ​ນາ​ຄານ​ວ່າ ຢາກ​ແກ້​ໄຂວິ​ກິ​ຈ​ອັນ​ນີ້​ນິ ກ່ອນ​ອື່ນ​ໝົດ ຊິ​ອອກ​ນິ​ຕິ​ກັມ​ແນວ​ໄດ໋ ​ກະ​ອອກ ສ​ເນີ​ມາ​ຫາ​ຄະ​ນະ​ປະ​ຈຳ​ ສະ​ພາ​ແຫ່ງ​ຊາຕ ເຣື່ອງ​ຮ້ານ​ແລກ​ປ່ຽນ​ ເງິນ​ຕ​ຣາ​ຂໍ​ໃຫ້​ເບຣກ​ໄວ້ ລົບ​ລ້າງ​ໄດ້​ລະ​ດີ​ຫຼາຍ​ ອັນ​ນຶ່ງ ສອງ​ມາ​ເຣື່ອງ​ການ​ສົ່ງ​ອອກ ສິນ​ຄ້າ​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້ ມີ​ແປກມີ້​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ໄປ​ເປີດ​ບັນ​ຊີ​ ທະ​ນາ​ຄານ ການ​ນຳ​ເຂົ້າ​ເງິນ​ ຈະ​ຕ້ອງ​ມາ​ຜ່ານ​ທະ​ນາ​ຄານ​ໝົດ.”

ນອກ​ຈາກ ສຳ​ນັກ​ຂ່າວ ​ເອ​ເຊັຽ​ທາມ​ສ໌ ໄດ້​ຣາຍ​ງານ ໂດຍ ອ້າງຄຳ​ເວົ້າ​ຂອງ ທ່ານ Toshiro Nishizawa ສາ​ສ​ຕຣາ​ຈານ ຈາກ​ມະ​ຫາ​ວິ​ທ​ຍາ​ໄລໂຕ​ກຽວ ປະ​ເທດ​ຍີ່​ປຸ່ນ ແລະ ທັງ​ເປັນ​ອາ​ດີດທີ່​ປຶກ​ສາໃຫ້​ຣັ​ຖ​ບານ​ລາວ ວ່າ ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວ ຈະ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ກັບ​ເຂົ້າ​ມາ​ຄົງ​ທີ່​ໄດ້ ແຕ່ ບັນ​ຫາ​ເສ​ຖ​ກິ​ຈ ຍິ່ງ​ຈະ​ທະ​ວີຮ້າຍ​ແຮງ​ຂຶ້ນ ຖ້າ​ວ່າ ບັນ​ຫາດັ່ງ​ກ່າວ ບໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ແກ້​ໄຂ.

ໃນ​ຊຸມ​ປີ 2010, ອັດ​ຕ​ຣາ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ທາງ​ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ຂອງ​ລາວ ​ຢູ່​ທີ່ 6 ຫຼື 8%, ແຕ່​ວ່າ ໃນ​ປີ 2022 ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວ ​ເຕີບ​ໂຕ​ພຽງ​ແຕ່ 2.5% ເທົ່າ​ນັ້ນ ອີງ​ຕາມ​ຂໍ້​ມູນ​ ຈາກ​ທະ​ນາ​ຄານ​ໂລກ; ແຕ່​ວ່າ ທາງ​ການ​ລາວ ກໍ​ຢືນ​ຢັນ​ວ່າ ​ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວ ຂ​ຍາຍ​ໂຕ​ຢູ່​ໃນລະ​ດັບ 4.5%.   

ອັດ​ຕ​ຣາ​ເງິນ​ເຟີ້ ​ສູງ​ຂຶ້​ນ​ຫຼ​າຍ ໃນ​ເດືອນທັນ​ວາ 2022 ອັດ​ຕ​ຣາ​ເງິນ​ເຟີ້​ຢູ່​ທີ່ 39.27% ເຊິ່ງ​ເປັນອັດ​ຕ​ຣາ​ເງິນ​ເຟີ້​ ສູງ​ທີ່​ສຸດໃນປະ​ເທດ​ເອ​ເຊັຽ ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່ ລາ​ຄາ​ອາ​ຫານ ແລະ ລາ​ຄາ​ເຄື່ອງ​ດື່ມທີ່ບໍ່​ແມ່ນ​ເຫຼົ້າ ສູງ​ຂຶ້ນ​ຢູ່​ທີ່ 43%. ອັດ​ຕ​ຣາ​ເງິນ​ກີບ​ທີ່​ເຟີ້ ສູງ​ຂຶ້ນ 68% ທຽບ​ໃສ່​ສະ​ກຸນ​ເງິນ​ໂດ​ລ້າ​ຣ໌.  

ທະ​ນາ​ຄານ​ໂລກ ​ຄາດ​ການ​ວ່າ ໃນ​ປີ 2023 ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວ​ຈະ​ເຕີບ​ໂຕ​ພຽງ​ແຕ່ 3.8% ​ເທົ່າ​ນັ້ນ ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່ ທະ​ນາ​ຄານ​ພັ​ທ​ນາ​ເອ​ເຊັຽ​ ຄາດ​ການ​ວ່າ ເສ​ຖ​ກິ​ຈ​ລາວ ຈະ​ເຕີບ​ໂຕ​ຢູ່​ທີ່ 3.5 ເທົ່າ​ນັ້ນ.

ນັບ​ແຕ່​ປີ 2023-2026, ຣັ​ຖ​ບານ​ລາວ​ຈະ​ຕ້ອງ​ຈ່າຍ​ໜີ້ ​ຕ່າງ​ປະ​ເທດ ມູນ​ຄ່າ 1.3 ຕື້ ໃນ​ແຕ່​ລະ​ປີ, ເຊິ່ງ​ສ່ວນ​ຫຼາຍ ເປັນ​ເງິນ​ກູ້​ຢືມ​ມາ​ຈາກ​ຈີນ; ແຕ່ ນັກ​ວິ​ຊາ​ການ ກໍ​ໃຫ້​ທັ​ສ​ນະ​ວ່າ ຣັ​ຖ​ບານ​ລາວ​ ຈະ​ສາ​ມາດ​ຂໍ​ເລື່ອນ​ ການ​ຊຳ​ລະ​ໜີ້​ ຈາກຈີນ ໄດ້.