ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ်သစ်နဲႛ ူမန်မာ့အရေးအလားအလာ

နောက်တက်လာမည့် ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် အူဖစ် ေ႟ြးခဵယ်ခံရသော တောင်ကိုရီးယား ိံိုင်ငူံခားရေး ဝန်ဋ္ဌကီး ဘန်ကီမြန်း အောက်တိုဘာ ၁၃ရက်နေႛက အထြေထြေ ညီလာခံတြင် မိန်ႛခြန်း ေူပာုကားနေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: United Nations) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။

နောက်အသစ်တက်မယ့် ရြစ်ဦးေူမာက် ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြြးခဵြပ်ဟာ အာရတြိုက်သားတဦးူဖစ်္ဘပီး ဝၝရင့် သံတမန်တဦး ူဖစ်ပၝတယ်။ အေူပာထက် အလုပ်ကို ဦးစားပေးတယ်လိုႛနာမည်ဋ္ဌကီးတဲ့ မင်္စတာဘန်ကီမြန်း အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ူဖစ်လာရင် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေး ူင်္ပံနာေူဖရြင်းရေးမြာ ဘယ်လို ရပ်တည်လာိံိုင်ပၝသလဲ။

မင်္စတာ ဘန်ကီမြန်းရဲ့ နောက်ေုကာင်းကို ူပန်ုကည့်ရင် ူမန်မာ့ ဒီမိုကရေစီအရေးအတြက် အားရစရာ မရြိဘူးလိုႛ သုံးသပ်တာတေရြြိသလို ဒီလိုေူပာဖိုႛ စောလြန်းအားဋ္ဌကီးသေးတယ်လိုႛလည်း တခဵိြႚက ဆိုပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂအတြင်းရေးမြြးခဵြပ်ရာထူးအတြက် လုံူခံြရေးကောင်စီက အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေႛက တရားဝင် မဲပေးဆုံးူဖတ်ပၝတယ်။ မဲပေးအ္ဘပီး လက်ရြိ လုံူခံြရေးကောင်စီ ဥက္ကှူူဖစ်တဲ့ ဂဵပန်သံအမတ်ဋ္ဌကီး မင်္စတာ ကင်ဇို အိုရြီးမားက ကောင်စီခန်းမထဲက ထြက်လ္ဘာပီး သတင်းထောက်တေကြို တောင်ကိုရီးယား ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး မင်္စတာ ဘန်ကီမြန်းကို ေ႟ြးခဵယ်လိုက်ေုကာင်း ေုကညာလိုက်ပၝတယ်။

သတင်းထောက်တယောက်က ဂဵပန်သံအမတ်ဋ္ဌကီးအနေနဲႛ မင်္စတာဘန်ကီးမြန်း အပေၞဘယ်လို ူမင်ပၝသလဲလိုႛ မေးတဲ့အခၝ မင်္စတာ အိုရြီးမားက အခုလို ူပန်ေူဖပၝတယ်။

မင်္စတာ အိုရြီးမား။ ။ ကဵနော်တိုႛအနေနဲႛ ကောင်းမြန်္ဘပီး ခိုင်မာူပတ်သားတဲ့ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် တဦးရတယ်လိုႛ ူမင်ပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛ ဂဵပနိံိုင်ငံအနေနဲႛ ေူပာရရင် ကဵနော်တိုႛမြာ အလြန်ကောင်းမြန်တဲ့ သူရလိုက်တာူဖစ်္ဘပီး အမဵားဋ္ဌကီး ယုံုကည်မရြြိပၝတယ်၊ အထြေထေညြီလာခံဋ္ဌကီးအနေနဲႛ အလဵင်အူမန်ထောက်ခံ အတည်ူပြ လိမ့်မယ်လိုႛ ယုံုကည်ပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ အှူမေူမာက် အဋ္ဌကီးအကဲူဖစ်လာမည့် ဘန်ကီမြန်း (ဝဲ)ိံြင့် လက်ရြိ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ခိုဖီ အာနန်တိုႛ စက်တင်ဘာ ၁၉ရက်နေႛက တြေႚဆုံ ိံြတ်ဆက်နေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: United Nations)

အမေရိကနိံိုင်ငံက တောင်ကိုရီးယားဟာ တ႟ုတ်အပေၞ ေိံြးထြေးလြန်းအားဋ္ဌကီးလိုႛဆို္ဘပီး မူလက လတ်ဗီးယား သမတ ဒၝမမြဟုတ် အာဖဂန် ဘ္ပာရေးဝန်ဋ္ဌကီးကို မဲဋ္ဌကိြပေးခဲ့ပၝသေးတယ်။ ဒၝပေမယ့် တူခား ကောင်စီဝင်တေကြ ဗီတိုနဲႛ ကန်ႛကြက်ခဲ့လိုႛ နောက်ဆုံး လက်လ္တေွာ့ခဲ့တာူဖစ်တယ်လိုႛ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေႛထုတ် Time မဂ္ဂဇင်းက ရေးပၝတယ်။ အမေရိကန်နဲႛ တောင်ကိုရီးယား တူဖည်းူဖည်း ပိုဝေးလာတယ် ဆိုတာကိုတော့ မင်္စတာ ဘန်က ူငင်းဆိုခဲ့ပၝတယ်။

အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်နေႛက အထြေထေညြီလာခံဋ္ဌကီးမြာတော့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံအမတ်ဋ္ဌကီး မင်္စတာ ဂဋ္ဋန် ဘိုလ်တန်က ဝမ်းေူမာက်ေုကာင်း မိန်ႛခြန်းေူပာခဲ့ပၝတယ်။

မင်္စတာ ဂဋ္ဋန် ဘိုလ်တန်။ ။ ကဵနော်တိုႛ အမေရိကန် ူပည်ထောင်စုအနေနဲႛ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီး မင်္စတာ ဘန်ရဲ့ ထူးခဋ္ဋန်ထင်ရြားတဲ့ သံတမန်သက်တမ်းတလ္တေွာက် တောင်ကိုရီးယားိံိုင်ငံ ဆိုးလ်္ဘမိြႚတော်၊ အမေရိကန် ူပည်ထောင်စု ဝၝရြင်တန်္ဘမိြႚတော်နဲႛ အခု နယူးယောက်္ဘမိြႚမြာ အတူတကြ လက်တြဲ အလုပ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးပၝတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ အဖြဲႚဋ္ဌကီးရဲ့ အခုလို သမိုင်းဝင် အရေးဋ္ဌကီးတဲ့ အခဵိန်ကာလမြာ ဦးဆောင်ဦး႟ြက်ူပြိံိင်တဲ့ ပုဂ္ဂိြလ်လိုႛ အမေရိကနိံိုင်ငံအနေနဲႛ ယုံုကည်ပၝတယ်။ အထူးသူဖင့် အဖြဲႚဝငိံိုင်ငံတေအြနေနဲႛ အဖြဲႚဋ္ဌကီး ူပြူပင်ေူပာင်းလဲရေးလုပ်ဖိုႛ သဘောတူ္ဘပီး ေူပာင်းလဲိံိုင်ဖိုႛ ဋ္ဌကိြးစားနေတဲ့ အခဵိန်မိုႛပၝ။

မင်္စတာ ဘန်ကီမြန်းကတော့ ကုလသမဂ္ဂအပေၞ ယုံုကည်မနြဲႛ ဋ္ဌကီးူပင်းခဲ့ရတဲ့ သူႛရဲ့ ကလေးဘဝက အူဖစ်အပဵက်လေးတခုကို အထြေထေညြီလာခံက အတည်ူပတြဲ့နေႛက အဖြဲႚဝငိံိုင်ငံတေနြဲႛ ကမႝာကို ေူပာူပခဲ့ပၝတယ်။ ၁၉၅၆ ခိုံြစ်က စစ်အေးကာလက စစ်ဋ္ဌကီးူဖစ်တော့မယ့်ဆဲဆဲ ကိုရီးယားိံိုင်ငံ ကေဵးလက်က မူလတန်း ကေဵာင်သားဘဝမြာ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ဒက် ဟမ်းမား႟ြိးလ်ဆီ ရည်႟ြယ်ရေးထားတဲ့ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး သဝဏ်လြာကို ကေဵာင်းရဲ့ ကိုယ်စား ဖတ်ုကားခဲ့ရတာကို အခုလို ူပန်ေူပာင်းေူပာူပခဲ့ပၝတယ်။

မင်္စတာဘန်ကီးမြန်း။ ။ ဒီသဝဏ်လြာမြာ ကိုရီးယားနဲႛ အဝေးဋ္ဌကီးမြာ ရြိတဲ့ ဥရောပိံိုင်ငံ တိံိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲႛ လြတ်လပ်ခြင့် လြပ်ရြားမမြြာ ဝင်ရောက်ကူညီပေးဖိုႛ မင်္စတာဟမ္ထားရိြးကို ကဵနော်က တိုက်တြန်းထားတာပၝ။ ကဵနော့်အနေနဲႛ အဲဒီတုန်းက ဒီသဝဏ်လြာရဲ့ နက်နဲတဲ့ အဓိပဍ္ဎာယ်ကို ရေးရေးသာ သိခဲ့ပၝတယ်။ ဒၝပေမယ့် အကူအညီ လိုအပ်နေတဲ့ အခဵိန်မြာ ကမ္တာ့ကုလသမဂ္ဂဆိုတာ ရြိပၝကလားလိုႛတော့ ကဵနော်သိခဲ့ရပၝတယ်။

သူကဆက်္ဘပီးတော့ ဒီကနေႛ လူငယ်လူ႟ြယ်တေကြို ကုလသမဂ္ဂအဖြဲႚဋ္ဌကီးဟာ သူတိုႛရဲ့ အနာဂတ် ပိုကောင်းလာအောင် မနားမနေ ဆောင်႟ြက်မယ်၊ သူတိုႛရဲ့ ယုံုကည်ခဵက်တေကြို ရယူ္ဘပီး သူတိုႛ တောင်းဆိုတာကိုလည်း နာယူသြားမယ်၊ သူဟာ အကောင်းူမင်သမားတယေက် ူဖစ်ပၝတယ်လိုႛ ကတိပေးေူပာသြားပၝတယ်။

မင်္စတာဘန်ကီမြန်းကို ေ႟ြးဖိုႛ သေခဵာသလောက်ရြိနေတဲ့ အောက်တိုဘာ ၅ ရက်နေႛက ကုလသမဂ္ဂရုံးခဵြပ်မြာပဲ ူမန်မာ့အရေးဆောင်႟ြက်နေတဲ့ အာဆီယံ လြတ်တော်အမတ်မဵားအဖြဲႚ AIPMC က သတင်းစာရြင်းလင်းပြဲ တရပ်ကဵင်းပခဲ့ပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံအရေးကို လုံူခံြရေးကောင်စီက အရေးယူပေးဖိုႛ တိုက်တြန်းတဲ့ သတင်းစာရြင်းလင်းပြဲပၝ။

AIPMC အဖြဲႚဝင်တဦးူဖစ်တဲ့ အင်ဒိုနီးရြား အမတ် ဂဵိကြို ဆူဆီလိုက ူမန်မာ့အရေးကိင်္စနဲႛ မင်္စတာ ဘန်ကီးမြန်းအပေၞ အူမင်ကို အခုလို ေူပာခဲ့ပၝတယ်။

အင်ဒိုနီးရြား အမတ် ဂဵိကြို ဆူဆီလို။ ။ ေူပာရမယ်ဆိုရင် မင်္စတာဘန်ကီမြန်းနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီးအနေနဲႛတော့ ူမန်မာနဲႛ ဆက်ဆံရေးကို ုကည့်္ဘပီး ဒီအဖြဲႚဝင်တယောက်အနေနဲႛ ဝမ်းမသာမိပၝဘူး။ ဒၝပေမယ့် အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ူဖစ်လာရင်တော့ သူႛမူဝၝဒတြေ ထင်ထင်ရြားရြား ေူပာင်းလာမယ်လိုႛတော့ မ္တေွာ်လင့်ပၝတယ်။

မင်္စတာဘန်ကီးမြန်း ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ဋ္ဌကီးအူဖစ်တာဝန်ယူနေတဲ့ တောင်ကိုရီးယားိံိုင်ငံဟာ ူမန်မာ့ကမ်းလြန် ရေနံနဲႛ သဘာဝဓာတ်ငြေႛ စီမံကိန်းမြာ အစုရြယ်ယာ ပၝဝင်ထား္ဘပီး ိံိုင်ငံတကာက ကန်ႛကြက်နေတာတေကြို လစ်လဵရြထြားတဲ့ ိံိုင်ငူံဖစ်လိုႛ အခုလို မြတ်ခဵက်ခဵသြားတာပၝ။

ဒၝပေမယ့် အာရြဒေသက ခေၝင်းဆောင်တယောက်အနေနဲႛ အာဆီယံိံိုင်ငံတေကြ ူင်္ပံနာတေကြို တူခားသူတေထြဲ နားလည်ေူဖရြင်းပေးိံိုင်မယ်လိုႛတော့ အသေအခဵာယုံုကည်ပၝတယ်လိုႛလည်း မင်္စတာ စူစီလိုက ေူပာခဲ့ပၝတယ်။

ဒၝပေမယ့် အဝေးရောက် အမဵိြးသားႌြန်ႛပေၝင်းအစိုးရအဖြဲႚက ကုလသမဂ္ဂ ဌာနေကိုယ်စားလြယ် ဒေၝက်တာ သောင်းထြန်းကတော့ မင်္စတာဘန်ကီမြန်းဟာ ူမန်မာ့ ဒီမိုကရေစီရေးမြာ ထောက်ခံခဲ့တာလည်း မရြိသလို ကန်ႛကြက်မမြရြိခဲ့လိုႛ ယတိူပတ်ေူပာလိုႛ မရဘဲ၊ စောင့်္ဘပီး ုကည့်ရမြာပဲ ူဖစ်တယ်လိုႛဆိုပၝတယ်။

အတြင်းရေးမြြးခဵြပ်တဦးအနေနဲႛ ိံိုင်ငံတကာအဖြဲႚအစည်းရဲ့ ဝန်ထမ်းသာူဖစ်လိုႛ လုံူခံြရေးကောင်စီက ပေးတဲ့ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရပၝတယ်။ ဒၝေုကာင့်မိုႛ ူမန်မာ့အရေးမြာ အားပေးအသိအမြတ်ူပတြဲ့ မင်္စတာ ခိုဖီအာနန် နေရာကို မင်္စတာဘန်ကီမြန်း ရရြိလာလိုႛ သူႛအနေနဲႛ အဆိုးမူမင်ဘဲ ူမန်မာ့အရေးကို ဘယ်လောက် ဋ္ဌကိြးပမ်းိံိုင်မလဲဆိုတာသာ စောင့်ုကည့်ရမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း ဒေၝက်တာသောင်းထြန်းက RFAကို ေူပာူပသြားပၝတယ်။