ေ႟ြးကောက်ပြဲအတြက် သတင်းစာလြတ်လပ်ခြင့်မရြိေုကာင်း အာရလြူႛအခြင့်အရေးကော်မရြင်ဝေဖန်

ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ သတင်းစာလြတ်လပ်ခြင့်နဲႛ ူပည်သူတေရြဲ့ ဆ္ဋိံတြေ လြတ်လပ်စြာ ထုတ်ဖော်ခြင့် မပေးပဲ ေ႟ြးကောက်ပဲကြို ကဵင်းပမြာ ူဖစ်တဲ့အတြက် ဒီလုပ်ရပ်ဟာ ဒီမိုကရေစီ ပေၞထြန်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် မူဖစိံိုင်ပဲ ဒီမိုကရေစီ အိံြစ်သာရကို ပဵက်ူပားစေတဲ့ လုပ်ရပ်သာ ူဖစ်တယ်လိုႛ အာရလြူႛအခြင့် အရေးကော်မရြင် AHRC က ဧ္ဘပီ ၂၃ ရက် ဒီကနေႛ ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်။

သတင်းစာများကိုစီနေတဲ့ အရောင်းသမားတစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (Photo: AFP)

ေ႟ြးကောက်ပဲနြဲႛ ပတ်သက်ရင် စစ်အစိုးရဟာ စာနယ်ဇင်းလြတ်လပ်ခြင့်အပေၞ ကန်ႛသတ် ထိန်းခဵြပ်တာတြေ ရြိနေတယ်လိုႛ AHRC ရဲ့ ေူပာခြင့်ရ ရြေႚနေ ဦးမင်းလြင်ဦးက ေူပာပၝတယ်။

“ေ႟ြးကောက်ပြဲနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အထိအခိုက်မခံတဲ့ ကိင်္စရပ်တေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ ေူပာရမယ်ဆိုလိုႛရြိရင် ၂၀၀၈ ခိုံြစ်တုန်းက ဒီ မဲ႟ုံကို ဓာတ်ပုံ႟ိုက်ခဲ့တဲ့ လူတယောက်၊ DVB က ကိုအောင်ူမင့်ထြန်း ဓာတ်ပုံ႟ိုက်တယ်၊ လူမရြိတဲ့ မဲ႟ုံကို ဓာတ်ပုံ႟ိုက်တဲ့သူတောင်မြ အဖမ်းခံရတယ်။ နောက်တခၝ ၂၀၀၈ ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေကို ဆြေးေိံြးတဲ့ အခဵိန်မြာတုန်းက အမဵိြးသား ညီလာခံ ကဵင်းပတယ်၊ အမဵိြးသား ညီလာခံမြာ NLD ကန္ဘေပီးတော့ အတိုက်အခံတေဖြက်ကန္ဘေပီးတော့ တင်ူပေူပာဆိုတာတြေ ရြိတယ်။ ဒီလို လြတ်လြတ်လပ်လပ် ဘာမြ ေူပာဆိုခြင့် မရခဲ့ဘူး။ NLD က အမဵိြးသားညီလာခံက ထြက်ခဲ့ရတယ်။ အဲဒီလို အေူခအနေတြေ ူဖစ်လ္ဘာပီးတဲ့ နောက်ပိုင်းတေမြြာ တိုင်းသူူပည်သားတေအြနေနဲႛ လြတ်လြတ်လပ်လပ် ေူပာဆိုခြင့် မရြိဘူး။ ထုတ်ဖော်ခြင့်မရြိဘူးဆိုတဲ့ အေူခအနေပေၞမြာ မူတည်္ဘပီးတော့ ိံိုင်ငံတကာက ဒီ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ လက်ရြိအေူခအနေကို ဘယ်လို သုံးသပိံိုင်မလဲ ေူပာခဵင်တဲ့အတြက် ထုတ်လိုက်တာပဲ ူဖစ်တယ်။”

ဒီကနေႛ ထုတ်ူပန်တဲ့ AHRC ရဲ့ ေုကညာခဵက်မြာ ေ႟ြးကောက်ပဲနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အူမင်၊ သဘောထား၊ သုံးသပ်ခဵက်တေကြို ပုဂ္ဂလိကပိုင် သတင်းစာနယ်ဇင်းတေမြြာ ဖော်ူပခြင့်မရပဲ စစ်အစိုးရပိုင် သတင်းမီဒီယာတေကြသာ ရေးသားခြင့်ရြိတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

ဒၝအူပင် အင်တာနက်သုံးစဲမြကြိုလည်း စစ်အစိုးရဟာ ကန်ႛသတ် ထိန်းခဵြပ်ထားတယ်လိုႛလည်း ရေးထားပၝတယ်။ လူမဘြဝ ဖြံႚ္ဘဖိြးတိုးတက်ဖိုႛအတြက် အထောက်အကူ ူဖစ်စေတဲ့ ဆက်သြယ်ရေး နည်းပညာကို စစ်အစိုးရက အကန်ႛအသတ်နဲႛ ခြင့်ူပြနေတာကိုလည်း AHRC ဝေဖန်ကန်ႛကြက်ထားပၝတယ်။

လက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ အေူခအနေကို မေူပာင်းလဲပဲ စစ်အစိုးရအနေနဲႛ ေ႟ြးကောက်ပဲြ ကဵင်းပမယ်ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီအစိုးရ ပေၞပေၝက်လာဖိုႛ မူမင်ဘူးလိုႛ AHRC ရဲ့ ေုကညာခဵက်မြာ ရေးထားပၝတယ်။

ဒီကနေႛ ထုတ်ူပန်တဲ့ AHRC အနေနဲႛ ေ႟ြးကောက်ပဲနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ တတိယ အဋ္ဌကိမ်ေူမာက်ူဖစ်္ဘပီး ဒီမတိုင်ခင် တရားဥပဒေနဲႛ မညီတဲ့ ေ႟ြးကောက်ပဲြ၊ အခြင့်အရေးတြေ မရြိတဲ့ ေ႟ြးကောက်ပဲစြတဲ့ ေုကညာခဵက်တေကြို ထုတ်ူပန်ခဲ့ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org