ဋ္ဌကံႛခိုင်ရေးိံြင့် တစည စည်းူခားုကမည်လော

၂၀၁၀ ေ႟ြးကောက်ပြဲဝင်ဖိုႛ ူပင်ဆင်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီႌြတ်ရေး ပၝတီဟာ စစ်အစိုးရ ကေဵာထောက်နောက်ခံ ပေးထားတဲ့ ုကံႛခိုင်ဖြံႚ္ဘဖိြးရေးပၝတီကို ္ဘပိြင်ဖက်လို သဘောထား ယြဉ်္ဘပိြင်မလား၊ မဟာမိတ်ပုံစံ လက်တြဲမလားဆိုတာ ဦးစိန်ကေဵာ်လိြင်က သုံးသပ်ထားပၝတယ်။

ဖိလိပိုင်နိုင်ငံ မနီလာမြို့ရှိ မြန်မာစစ်အစိုးရ သံရုံးရှေ့တွင် မေလ ၂၇ ရက် ၉၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ နှစ် ၂၀ ပြည့်နေ့က မဲပြားအသွင် ပြုလုပ်ထားသည့် ပိုစတာ ဆိုင်းဘုတ် ကိုင်ဆောင် ဆန္ဒပြနေသော ဖိလိပိုင် သွေးစည်းညီညွတ်ရေး ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားသူတဦး ဖြစ်ပါသည်။ (Photo: AFP) (Photo: AFP)

ိံိုင်ငံရေးပၝတီသစ်တြေ နောက်ဆုံးမြတ်ပုံတင်ရက်ကို စစ်အစိုးရက မေုကညာသေးပေမဲ့ ၂၀၁၀ ေ႟ြးကောက်ပြဲကို ဝင်ရောက် ယြဉ်္ဘပိြင်မဲ့ ိံိုင်ငံရေးပၝတီ အရေအတြက်ဟာ ပၝတီထောင်ခြင့် လ္တေွာက်ထားတဲ့ လက်ရြိပၝတီ ၄၀ ကေဵာ်ထက် မမဵားိံိုင်တော့ဘူးလိုႛ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီႌြတ်ရေးပၝတီ တစည ရဲ့ ေူပာခငြ့်ရပုဂ္ဂိြလ်က RFAကို ေူပာပၝတယ်။

ေ႟ြးကောက်ပြဲ ကဵင်းပမဲ့လကို တိတိကဵကဵ မေူပာိံိုင်ပေမဲ့ အောက်တိုဘာ၊ ိံိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာ တလလတော့ ူဖစိံိုင်တယ်လိုႛ တခဵိန်က ူမန်မာ့ ဆိုရြယ်လစ်လမ်းစဉ်ပၝတီရဲ့ အမေခြံ တစညပၝတီ ေူပာခငြ့်ရပုဂ္ဂိြလ် ဦးဟန်ေ႟ကြ ေူပာပၝတယ်။

“ဒၝကတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛလည်း ေူပာဖိုႛတော့ ခက်ပၝတယ်။ သိုႛသော်၊ ၂၀၁၀ ထဲမြာ လုပ်မယ်ဆိုတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက အုကမ်းဖဵဉ်းတော့ အောက်တိုဘာ၊ ိံိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာ၊ ဒီ သုံးလမြာ တလလတော့ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ဟာ ဒီလို ခန်ႛမြန်း္ဘပီးတော့တော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ေ႟ြးကောက်ပြဲအတြက် ူပင်ဆင်တဲ့အနေအထားမဵိြး ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ရြိပၝတယ်။ ဒၝေုကာင့်မိုႛလိုႛ၊ အဲဒီဟာကို ခန်ႛမြန်း္ဘပီးတော့ ကိုယ့်လုပ်ငန်းကို အစီအစဉ်ခဵ္ဘပီးတော့ လုပ်သြားရတဲ့ သဘောပၝပဲ။ ရက်တိတိကဵကဵတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛလည်း မသိပၝဘူး။ ”

တစညပၝတီဝင်အမဵားစုဟာ လက်ရြိ စစ်ခေၝင်းဆောင်တေရြဲ့ ဆရာသမားတြေူဖစ်တဲ့အတြက် စစ်အစိုးရနဲႛ ရင်းိံြီးတဲ့ ပၝတီလိုႛလည်း ူပည်သူတြေ နားလည်ထားပၝတယ်။၊ တစညပၝတီခေၝင်းဆောင် အ္ဘငိမ်းစား ဒု-ဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီး ထြန်းရီဆိုရင် လြန်ခဲ့တဲ့ ၃-၄ိံြစ်ကတည်းက မြန်ူပည်နယ်မြာ လြတ်လြတ်လပ်လပ် စည်း႟ုံးနေတာ တြေႚရတယ်လိုႛ မြန်ူပည်သစ်ပၝတီ အရာရြိတခဵိြႚက  RFA ကို ေူပာပၝတယ်။ ဘာေုကာင့် ခုလို ဋ္ဌကိတြင် စည်း႟ုံးခြင့် ရနေခဲ့တာပၝလဲလိုႛ တစညပၝတီ ေူပာခငြ့်ရပုဂ္ဂိြလ် ဦးဟန်ေ႟ကြို RFA က မေးတဲ့အခၝ စည်း႟ုံးတာ မဟုတ်ပဲ ပၝတီ ဖြဲႚစည်းတည်ဆောက်ရေး ဆောင်႟ြက်တာပၝလိုႛ ဦးဟန်ေ႟ကြ ေူဖပၝတယ်။

တစညပၝတီဟာ လြတ်တော် ၃ ရပ်လုံးမြာ ဝင်ရောက် ယြဉ်္ဘပိြင်မြာ ူဖစ်ပေမဲ့ အမတ်တဦးကို ၅ သိန်းဆိုတဲ့ အာမခံေုကးေုကာင့် ငြေေုကး အခက်အခဲတော့ ရြိံိုင်တယ်လိုႛ ဦးဟန်ေ႟ကြ ဝန်ခံေူပာဆိုပၝတယ်။ ငြေေုကးအခက်အခဲ ရြိပေမဲ့ စစ်အစိုးရ ကေဵာထောက်နောက်ခံပေးထား တဲ့ ုကံ့ခိုင်ဖြ္ဘံဖိြးရေးပၝတီကိုတော့ ္ဘပိြင်ဖက်လို သဘောထား ယြဉ်္ဘပိြင်သြားမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း ေူပာပၝတယ်။

“လြတ်တော်သုံးရပ်က ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ူပည်သူႛလြတ်တော်၊ အမဵိြးသားလြတ်တော်၊ နောက်တခၝ တိုင်းဒေသဋ္ဌကီးနဲႛ ူပည်နယ်လြတ်တော်၊ အဲဒီသုံးရပ်စလုံးမြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဝင်္ဘပီးတော့ ယြဉ်္ဘပိြင်ဖိုႛ အစီအစဉ်ရြိပၝတယ်။ တခဵိြႚနေရာတြေတော့ ရြိတာပေၝ့လေ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛမြာ တခဵိြႚ ူပည်နယ်တေမြြာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ခဵြပ်ခြင့်ရ ဒေသ သတ်မြတ်ထားတဲ့ ္ဘမိြႚနယ်တြေ ရြိတယ်။ အဲဒ္ဘီမိြႚနယ်တေမြြာတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဝင်္ဘပိြင်မြာ မဟုတ်ပၝဘူး။”

၉၀ ခိုံြစ် ေ႟ြးကောက်ပြဲမြာ တစညပၝတီ မ္တေွာ်လင့်သလို အူပတ်အိံိုင်မရခဲ့တာဟာ မဟာမိတ် မလုပ်ခဲ့တာေုကာင့် ူဖစ်တယ်လိုႛ တစည ပၝတီ ေူပာခငြ့်ရပုဂ္ဂိြလ် ဦးခင်မောင်ဋ္ဌကီးက ရန်ကုန် သတင်းစာဆရာတခဵိြႚကို ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ၂၀၁၀ ေ႟ြးကောက်ပြဲမြာ ဘယ်ပၝတီတေနြဲႛ မဟာမိတ် လုပ်မလဲဆိုတာကိုတော့ အခုထိ ရြင်းရြင်းလင်းလင်း မသိရသေးရပၝဘူး။ ဒၝေုကာင့် ုကံ့ခိုင်ဖြ္ဘံဖိြးရေးပၝတီကို ္ဘပိြင်ဖက်လို သဘောထားမယ်ဆိုတဲ့ တစည ဗဟိုကော်မီတီဝင် ဦးဟန်ေ႟ရြဲ့ ေူပာဆိုခဵက်ကို ရန်ကုနိံိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက သံသယရြိပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ ယိုယြင်းနေတဲ့ စီးပြားရေးအတြက် နအဖစစ်အစိုးရမြာ တာဝန်ရြိတဲ့အေုကာင်း တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီႌြတ်ရေးပၝတီ က ၂၀၀၂ ခိုံြစ်မြာ ဝေဖန်ူပစ်တင်ခဲ့ပၝတယ်။ စစ်အစိုးရရဲ့ စီးပြားရေးပေၞလစီ ယိုပေၝက်တြေ၊ အစိုးရ စီးပြားရေးပေၞလစီ အားနည်းခဵက်တြေ ေုကာင့် ူပည်သူအပေၝင်း ကုန်စေဵးိံြန်း အဆမတန်ူမင့်မားမြ၊ ငြေဖောင်းပမြြ ဒဏ်တြေ ခံစားနေရတယ်လိုႛ ၂၀၀၂ ခု တစညပၝတီ ိံြစ်ပတ်လည် သဝဏ်လြာမြာ အဲဒီအခဵိန်က ပၝတီဥက္ကှူူဖစ်သူ ဦးသာကေဵာ်က ထောက်ူပ ဝေဖန်ခဲ့ပၝတယ်။

တစညပၝတီကို မဆလခေတ် စစ်အရာရြိတြေ ူဖစ်တဲ့ ဒုဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီးဟောင်း ထြန်းရီက ဥက္ကှူအူဖစ် တာဝန်ယူထား္ဘပီး အတြင်းရေးမြြးအူဖစ် ဗိုလ်ခဵြပ် သန်းတင်က တာဝန်ယူထားပၝတယ်။ ၁၉၈၈-၈၉ စာရင်းအရ တစညပၝတီဝင် အင်အား ၅ သိန်းကေဵာ် ရြ္ဘိပီး တစညပၝတီ ဝင်ခဵင်သူ ပၝတီမိတ်ဆြေတေကြ တသန်းခြဲ ရြိတယ်လိုႛ တစညပၝတီ တြဲဖက်အတြင်းရေးမြြး ဦးခင်မောင်ဋ္ဌကီးက ေူပာပၝတယ်။

တစညပၝတီအတြက် ရန်ပုံငေကြို ပၝတီဝင်တေဆြီက ကောက်ခံတဲ့အူပင် ပၝတီဝင်တြေ တည်ထောင်ထားတဲ့ စီးပြားရေးလုပ်ငန်းကုမဍ္ဎဏီတြေ၊ ိံိုင်ငူံခားနဲႛ ဖက်စပ်ထူထောင်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းအမဵားအူပားကလည်း ရရြိတယ်လိုႛ ဦးခင်မောင်ဋ္ဌကီးက RFA ကို ေူပာခဲ့ပၝတယ်။

တစညပၝတီဟာ ုကံ့ခိုင်ဖြ္ဘံဖိြးရေးပၝတီကို ္ဘပိြင်ဖက်လို သဘောထားမထား မသိရသေးပေမဲ့ ုကံ့ခိုင်ဖြ္ဘံဖိြးရေးအသင်းဝင် သန်း ၂၀ ကေဵာ် ရြိတာမိုႛ ၂၀၁၀ ေ႟ြးကောက်ပြဲမြာ ုကံ့ခိုင်ဖြ္ဘံဖိြးရေးပၝတီ မိံိုင်လည်း ိံိုင်အောင်လုပ်ရမယ်၊ ိံိုင်လည်းိံိုင်ရမယ်လိုႛ ူပည်ထဲရေးဝန်ဋ္ဌကီးက နေူပည်တော်မြာ မုကာခင်က ေူပာဆိုသြားတယ်ဆိုတာ စုံစမ်းသိရြိရပၝတယ်။

တစညိံြင့် ုကံ့ခိုင်ဖြံႚ္ဘဖိြးရေးပၝတီ
အသံဖိုင်ယူရန်
2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org