ူမန်မာ့ကေဵာက်စိမ်းနဲႛပတ္ဇူမား အသြင်းအထုတ် တားဆီးမိန်ႛ ပထမဆင့် စတင်

အမေရိကန်ူပည်ထောင်စု အကောက်ခြန်ဌာနက ူမန်မာ့ကေဵာက်စိမ်းနဲႛပတ္ဇူမား အသြင်းအထုတ် တားဆီးမိန်ႛ ပထမဆင့် စတင်န္ဘေပီလိုႛ ေုကညာထားပၝတယ်။

ရန်ကုန်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ကျောက်စိမ်းလေလံပွဲတစ်ခု တွင် ကျောက်စိမ်းအရိုင်းတုန်းကို ကြည့်ရှုနေသော ကုန်သည်တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (Photo: AFP)

အမေရိကန် အကောက်ခြန်နဲႛ နယ်စပ်လုံူခံြရေးဌာနက ကြယ်လြန်သူ လြတ်တော်အမတ် Tom Lantos ရဲႚ ၂၀၀၈ ခိုံြစ် Burmese JADE Act လိုႛခေၞတဲ့  ူမန်မာ့ ကေဵာက်မဵက်ရတနာ အရောင်းအဝယ် ပိတ်ပင်တားဆီးမိန်ႛကို ပထမအဆင့်အနေနဲႛ အသက်ဝင် အာဏာတည်္ဘပီ ူဖစ်ေုကာင်း ေုကညာထားတာပၝ။ အဲဒီတားဆီးမိန်ႛ ပထမဆင့်မြာ ရတနာကုန်သည်တေအြနေနဲႛ အမေရိကန် ူပည်ထောင်စုထဲကို ပတ္ဇူမားနဲႛ ကေဵာက်စိမ်းတြေ အသြင်းအထုတ်လုပ်ုကရာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံထြက် ရတနာပင်္စည်းတေကြို အသြင်းအထုတ် လုံးဝမလုပ်ရတော့တာတင် မဟုတ်တော့ပဲ တူခားနေရာတေကြ လာတဲ့ ကေဵာက်စိမ်းနဲႛပတ္ဇူမားတေကြိုပၝ ူမန်မာိံိုင်ငံထြက် မဟုတ်ေုကာင်း သက်သေအထောက်အထား အူပည့်အစုံူပရတော့မြာူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ကုန်သည်တေကြို ကင်းလြတ်ခြင့် ရက် ၃၀ ပေးထား္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံက လာတာမဟုတ်တဲ့ ရတနာတေကြို အထောက်အထား မတင်းုကပ်သေးပဲ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေႛအထိ သြင်းိံိုင် ထုတိံိုင်တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

ဒီတားဆီးမိန်ႛမြာ ထိုင်းိံိုင်ငံနဲႛ တူခားနေရာတေကြနေ အသြင်ေူပာင်းလဲထားတဲ့ ူမန်မာ့ရတနာတေလြည်း အကဵံြးဝင်တယ်လိုႛ ရတနာကုန်သည်မဵား စောင့်ုကပ်ရေး ကော်မတီက သောုကာနေႛက ထပ်မံသတိပေးလိုက်ပၝတယ်။ အသစ်ကဵင့်သုံးတော့မယ့် ကုန်သြယ်စည်းုကပ်ရေး စည်းမဵဉ်းသစ်တေအြရ အမေရိကန် ူပည်ထောင်စုထဲကိုဝင်မယ့် ူမန်မာူပည်ထြက်မဟုတ်တဲ့ ပတ္ဇူမားနဲႛ ကေဵာက်စိမ်းတေအြတြက် ဝယ်ယူ၊ ူပြူပင်၊ ပိုႛဆောင်ရေးဆိုင်ရာ မြတ်တမ်း ၅ ိံြစ်စာရြိရမြာူဖစ်္ဘပီး အကောက်ခြန်က တောင်းခံရင် ူပသရမြာူဖစ်ပၝတယ်။

တကိုယ်ရေ ဆင်ယင်မအြတြက်ကတော့ ဒီတားဆီးမိန်ႛဟာ အကဵံြးမဝင်တဲ့အူပင် အမေရိကန် ူပည်ထောင်စုထဲမြာ ရောက်ရြ္ဘိပီးူဖစ်နေတဲ့ ူမန်မာ့ကေဵာက်စိမ်းတြေ၊ ပတ္ဇူမားတြေ အပေၞမြာလည်း သက်ရောက်မမြရြိဘူးလိုႛဆိုပၝတယ်။ ကင်းလြတ်ခြင့် တလပေးထားပေမဲ့ ရတနာကုန်သည်တေအြနေနဲႛ Burmese JADE Act ပထမဆင့်ကို လိုက်နာရမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛလည်း သတိပေးထားပၝတယ်။

ဒၝပေမဲ့ အမေရိကန် ကေဵာက်စိမ်းကုန်သည် တယောက်ကတော့ ထိုင်းနဲႛတရုတ်ူပည်မြာ ူပြူပင်အခေဵာ ကိုင်ထားတဲ့ ူမန်မာ့ကေဵာက်စိမ်းနဲႛ ပတ္ဇူမားတြေ အမေရိကန်ကို ဝင်နေတာ ိံြစ်ပေၝင်းသုံးဆယ်လောက် ရြ္ဘိပီူဖစ်ေုကာင်း၊ အခု Burmese JADE Act ဟာ ရတနာ ကုန်သည်လေးတေကြိုသာ ထိခိုက် စေမြာူဖစ်ေုကာင်း၊ တောင်အာဖရိက က စိန်တေကြို ပိတ်ပင်ခဲ့တုံးကလည်း ဘယ်လဂဵီယံကနေ ဝင်လာခဲ့တာပဲ ူဖစ်ေုကာင်း The Denver Post သတင်းစာမြာ ရေးသားပၝတယ်။ ္ဘပီးတော့ စိန်ကိုသာ အဓိကထားတဲ့ အမေရိကနိံိုင်ငံကို ဝင်လာတဲ့ ကေဵာက်စိမ်းဆိုတာ ကေဵာက်မဵက်စေဵးကြက်ရဲႛ တစ်ရာခိုငိံြန်းရဲႛ ဆယ်ပုံတပုံသာ ရြိေုကာင်း၊ အခု ၂၀၀၈ တားဆီးမိန်ႛဥပဒေဟာ ၂၀၀၃ ခိုံြစ် တားဆီးမိန်ႛလောက် ူမန်မာစစ်အစိုးရအပေၞ မထိခိုက်ေုကာင်း ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org