ປະຊາຊົນຖືກຂັງ ເກີນເວລາ ທີ່ກົດໝາຍກຳນົດ ຍັງມີ
2020.08.05
ທິດໄພ ທໍາມະວົງ ຖືກຈັບ ຢູ່ກອງບັນຊາການ ປກສ ເມືອງປາກກະດິງ ຍ້ອນບໍ່ຍອມ ເຊັນມອບດິນ ໃຫ້ໂຄງການ ສ້າງສຸຂສາລາ ຂອງບໍຣິສັດ ຢ່າງພາຣາວຽດນາມ.
ພາບຈາກ: ປະຊາຊົນ ບ້ານເລົ່າໃນ ຫຼື ວຽງຄໍາ
ກໍຣະນີ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ສືບສວນ-ສອບສວນ ຫຼື ຕຳຣວດ ຈັບໂຕ ແລະ ກັກຂັງ ປະຊາຊົນ ຫຼື ຜູ້ຕ້ອງຫາ ເກີນກຳນົດເວລາ ທີ່ກົດໝາຍກໍນົດໄວ້ ເກີດຂຶ້ນເປັນປະຈຳ ຢູ່ປະເທດລາວ.
ໃນກໍຣະນີ ການກັກໂຕ ຜູ້ຕ້ອງຫາ ທີ່ສົ່ງໄສວ່າ ກະທຳຜິດກົດໝາຍ ຈະຕ້ອງບໍ່ເກີນ 48 ຊົ່ວໂມງ ແລະ ຖ້າເກີນ 48 ຊົ່ວໂມງໄປແລ້ວ ພະນັກງານ ສືບສວນ-ສອບສວນ ຈະຕ້ອງຂໍຄຳເຫັນ ຈາກອັຍການ ເພື່ອຂໍຄຳສັ່ງ ກັກຂັງຊົ່ວຄາວ ອີກຕໍ່ໄປ ຫຼື ກັກຂັງພາງ ໃນພາສາກົດໝາຍ ຈົນກວ່າຂະບວນການ ສືບສວນ-ສອບສວນ ຈະສຳເຣັດ. ແຕ່ຖ້າພາຍໃນ 48 ຊົ່ວໂມງ, ຖ້າຜູ້ຕ້ອງຫາ ບໍ່ມີຄວາມຜິດ ແລະ ບໍ່ມີພຶດຕິກັມ ທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ສັງຄົມ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ ສືບສວນສອບສວນ ຈະຕ້ອງປ່ອຍໂຕ ຜູ້ຕ້ອງຫາທັນທີ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວນີ້, ເປັນຫຼັກກົດໝາຍ ທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ສືບສວນ-ສອບສວນ ຈະຕ້ອງປະຕິບັດ.
ແຕ່ໃນໂຕຈິງ, ໃນບາງກໍຣະນີ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ສືບສວນ-ສອບສວນ ກັກຂັງຜູ້ຕ້ອງຫາ ເກີນກຳນົດ ທີ່ກົດໝາຍ ກຳນົດເອົາໄວ້ ແລະ ບາງກໍຣະນີ ກໍມີການບັງຄັບ ໃຫ້ຜູ້ຕ້ອງຫາ ຮັບສາຣະພາບ.
ກໍຣະນີ ຊາວບ້ານ ແຂວງຫຼວງພຣະບາງ ຄົນນຶ່ງ ທີ່ຖືກ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ຈັບຂັງຄຸກ ເປັນເວລາ 2 ເດືອນ ໃນກາງປີ 2017 ຍ້ອນເຈົ້າໜ້າທີ່ ສົງໄສວ່າ ລາວມີສ່ວນຮູ້ເຫັນ ເຣື່ອງການຫາຍສາບສູນ ຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວ ຊາວເກົາຫຼີໃຕ້ ຢູ່ເຂດ ຕາດກວາງຊີ ແຂວງຫຼວງພຣະບາງ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ຂູ່ວ່າ ຊິເອົາປືນຍິງ ແລະ ບັງຄັບ ໃຫ້ລາວຮັບສາຣະພາບ ວ່າກະທຳຜິດ, ແຕ່ລາວບໍ່ຍອມເຊັນ. ດັ່ງຊາວແຂວງຫຼວງພຣະບາງ ທ່ານນີ້ ເຄີຍກ່າວ ຕໍ່ເອເຊັຽເສຣີ ວ່າ:
“ຊິເອົາປືນ ຍິງຫົວຂ້ອຍຖິ້ມ ເອົາບິກເອົາເຈັ້ຽ ໂຍນໃສ່ຂ້ອຍ ໃຫ້ຂ້ອຍຂຽນວ່າ ຂ້ອຍໄດ້ເຮັດ ຂ້ອຍໄດ້ທຳ ຂ້ອຍບໍ່ຍອມຂຽນ ເດັດຂາດ".
ນອກຈາກນີ້, ຍາຕິພີ່ນ້ອງ ຂອງຜູ້ທີ່ຖືກ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ຈັບຂັງ ເກີນກຳນົດເວລາ ທີ່ກົດໝາຍ ກຳນົດໄວ້ ກ່າວວ່າ ມັນບໍ່ຖືກ ແລະ ບໍ່ເປັນໄປ ຕາມກົດໝາຍ.
"ແຕ່ໃນແງ່ກົດໝາຍແລ້ວ ຖາມວ່າ ມັນເໝາະສົມບໍ່? ມັນກະບໍ່ເໝາະສົມ ຕາມກົດໝາຍ ຕາມແງ່ກົດໝາຍ."
ຍາຕິພີ່ນ້ອງ ຂອງຜູ້ຕ້ອງຫາ ອີກຄົນນຶ່ງ ກ່າວວ່າ ໃນແງ່ຣະບຽບ ກົດໝາຍແລ້ວ ມັນກະບໍ່ຖືກຕ້ອງ.
"ບໍ່ແຫຼວ ມັນກະອັນນັ້ນແຫຼວ ເພາະວ່າ ຄັນເວົ້າເຣື່ອງຣະບຽບ ມັນກະບໍ່ຖືກ ຫັ້ນແຫຼະເວີຍ. ມັນເປັນການ ຈັບລົງໂທສ ເກີນຂອບເຂດ."
ປະຊາຊົນ ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກໍໃຫ້ສັມພາດວ່າ ເກີດມີກໍລະນີດັ່ງກ່າວແທ້.
ນັກຂ່າວ: "ກ່ຽວກັບ ພະນັກງານ ສືບສວນ-ສອບສວນ ກັກໂຕປະຊາຊົນ ເກີນກຳນົດເວວາ ຢູ່ບ້ານເຮົາ ມັນເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍບໍ່?"
ຊາວນະຄອນຫຼວງ: "ໂອ ອັນນີ້ນິ ມີຢູ່ເດີ ມີແຕ່ວ່າ ເຮົາກະງົງ ຣະບຽບຢູ່ບ້ານເຮົາ, ໂດຍສະເພາະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ນີ້ນະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ປະຕິບັດ ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ກະວ່າໄດ້ເນາະ ບໍ່ທັນວ່າ ສືບສວນ ຫຼືວ່າ ສານຫັ້ນ ບໍ່ທັນຕັດສິນວ່າ ຜູ້ກ່ຽວຫັ້ນຜິດ. ນຶ່ງມາບໍ່ມີໝາຍສານ, ສອງມາຫັ້ນ ສານບໍ່ທັນຊີ້ແນະວ່າ ຜູ້ກ່ຽວນີ້ ຈະລັກໂລນໂຕນໜີບໍ່ ຫຼືວ່າ ຜູ້ກ່ຽວນີ້ຜິດ, ແຕ່ວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ປະຕິບັດງານຫັ້ນ ໄປກັກໂຕໄວ້ກ່ອນ ຫຼື ເວົ້າງ່າຍໆ ກະເອົາເຂົ້າ ຫ້ອງຂັງເລີຍຫັ້ນແລ້ວ, ວ່າຊັ້ນສາເນາະ."
ນັກຂ່າວ: "ເກີດຂຶ້ນ ເປັນປະຈຳບໍ່ ຢູ່ບ້ານເຮົານິ?"
ຊາວນະຄອນຫຼວງ: "ແມ່ນ. ອັນນີ້ ເກີດເປັນປະຈຳ. ອັນນີ້ ຮັບປະກັນວ່າ ເກີດເປັນປະຈຳອີ່ຫຼີ."
ນັກຂ່າວ: "ການຈັບປະຊາຊົນ ທີ່ບໍ່ເປັນໄປຕາມກົດໝາຍ ທີ່ວ່າບໍ່ມີໝາຍສານ ແລ້ວກັກຂັງ ເກີນກໍານົດນີ້ນະ, ມັນເປັນຍ້ອນວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ບໍ່ຮູ້ກົດໝາຍເບາະ ຫຼືວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຕັ້ງກະທຳ ເກີນກ່ວາເຫດ?"
ຊາວນະຄອນຫຼວງ: "ເຮົາວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ ເຮັດເກີນກ່ວາເຫດ ໂຕນີ້ນ່າ, ມັນບໍ່ແມ່ນ ບໍ່ຮູ້ກົດໝາຍ. ຮູ້!, ແຕ່ມັນທຳເກີນເຫດ ເພາະວ່າຫຍັງ ເພາະວ່າ ບາງທີມັນຢາກໄດ້ ເອີ, ສິ່ງຊື້ຈ້າງຈອບອອຍ ກໍເປັນໄດ້ ໂຕນີ້ນະ."
ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ອີກທ່ານນຶ່ງ ກໍໃຫ້ສັມພາດວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ສືບສວນ-ສອບສວນ ເຮັດເກີນຂອບເຂດ ບໍ່ເຮັດຕາມກົດໝາຍ.
ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ: "ໂອຍອັນນີ້ ບໍ່ຊ່າງຊິເວົ້າລະ ເຣື່ອງນີ້ ນີ້ນ່າ. ເວົ້າແລ້ວກົດໝາຍ ມັນເປັນບັນທັດຖານ, ແຕ່ວ່າ ຜູ້ປະຕິບັດຫັ້ນນ່າ ມັນບໍ່ໄປຕາມ ຕົວບົດກົດໝາຍ. ກົດໝາຍວາງໄວ້ຢູ່ ມັນກະບໍ່ເຮັດ. ເວົ້າເຣື່ອງນີ້ນ່າ, ມັນກົດໝາຍນີ້ ວາງໄວ້ຢູ່, ແຕ່ຜູ້ປະຕິບັດຫັ້ນນ່າ ແລະ ຜູ້ຢູ່ເທິງຫັ້ນນ່າ ບໍ່ຕິດຕາມອີກວ່າ ເຂົາປະຕິບັດຖືກຕ້ອງ ຕາມກົດໝາຍບໍ່? ທີ່ຕົນເອງໄດ້ວາງອອກຫັ້ນນ່າ. ມັນລະເອົາ ແລ້ວແຕ່ສິດອຳນາດ ຜູ້ປະຕິບັດ. ມັນລະບໍ່ຮູ້ຈັກວ່າ ຕົວບົດກົດໝາຍ ກຳນົດແນວນັ້ນ ມັນເວົ້າບໍ່ໄດ້ອັນນີ້ນ່າ."
ນັກຂ່າວ: "ສ່ວນໃຫຍ່ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດນີ້ ເພິ່ນກັກຂັງເຮົາ ສົມມຸດ ເພິ່ນກັກຂັງພາງ ເຮົາຕາມເວວາແລ້ວ, ຮອດເວລາແລ້ວ ເພິ່ນກະປ່ອຍຢູ່ເບາະ ຫຼືວ່າ ເພິ່ນບໍ່ຄ່ອຍປ່ອຍ?"
ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ: "ອັນນີ້ ມັນກະມີແຕ່ບາງບ່ອນດອກ, ສ່ວນຫຼາຍ ລະມັນກາຍກຳນົດ, ມັນບໍ່ຖື ກົດໝາຍຫັ້ນນ່າ, ຫຼາຍໆບ່ອນ ສູ່ມືນີ້ນ່າ. ລາງເທື່ອ ຮອດບໍ່ຜ່ານສານ ອັນຈັບຄົນຫັ້ນນ່າ. ຄັນຖ້າບໍ່ຜ່ານສານແລ້ວເດ, ເຈົ້າກໍຕ້ອງຮີບປ່ອຍ ອັນນີ້ມັນບໍ່ປ່ອຍ, ຊັ້ນໄດ໋. ແລ້ວບາດນີ້ ອັຍການນ່າ ມັນກະບໍ່ເຮັດວຽກ ຊັ້ນນ່າ, ດຽວນີ້ນ່າ. ເວົ້າແນວໃດ ກະບໍ່ຊ່າງຊິເວົ້າ ມັນເປື່ອຍເຍື່ອຍ. ທັມມະດານີ້, ຄືສະພາແຫ່ງຊາດ ເປັນບ່ອນວາງ ນິຕິບັນຍັດອອກ, ເຈົ້າກະຄວນມີ ຜູ້ຕິດຕາມ, ມີຜູ້ກວດກາ ວ່າການປະຕິບັດກົດໝາຍ ທີ່ເຈົ້າລົງມະຕິ ຢູ່ກອງປະຊຸມຫັ້ນ ນຳໃຊ້ທົ່ວປະເທດ, ຫັ້ນນ່າ ມັນຖືກຕ້ອງ ຫຼືບໍ່? ມັນໄປຕາມຕົວບົດກົດໝາຍ ຫຼືບໍ່? ແລະ ແມ່ນໃຜ ເປັນຜູ້ລ່ວງລະເມີດ ໃຊ້ສິດນີ້ ເໜືອກົດໝາຍ? ມັນບໍ່ມີ ຜູ້ກວດກາກັນນ່າ ສູ່ມື້ນີ້ນ່າ, ແລ້ວແຕ່ສິດ ຂອງໃຜຂອງມັນນ່າ. ມັນລະເອົາແຕ່ເງິນແນວນັ້ນ, ເວົ້າແຈ້ງຊັ້ນເທາະ ດຽວນີ້ນ່າ. ເງິນມັນສູງກ່ວາກົດໝາຍ ຄັນເວົ້າມາເນາະ, ຜູ້ໃດມີເງິນ ລະບໍ່ໄດ້ຖືກຄຸກ ບໍ່ໄດ້ເຂົ້າຄຸກ."
ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້, ເຈົ້າໜ້າທີ່ອັຍການ ກໍຍອມຮັບວ່າ ຍັງມີບັນຫາ ການກັກຂັງ ຜູ້ຕ້ອງຫາ ເກີນກຳນົດເວລາ ທີ່ກົດໝາຍກຳນົດໄວ້. ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງ ຈາກຫ້ອງການອັຍການ ແຂວງສວັນນະເຂດ ໄດ້ກ່າວ ຢູ່ໃນທ້າຍເດືອນກໍຣະກະດາ ຢູ່ໃນກອງປະຊຸມ ສະພາປະຊາຊົນ ແຂວງສວັນນະເຂດ ຕອນນຶ່ງວ່າ:
"ການກັກໂຕ ຜູ້ຖືກສົງໄສ ຫຼື ຜູ້ຖືກຫາ ຫຼື ບາງຄດີ ຍັງຂາດຂໍ້ມູນ ຫຼັກຖານບໍ່ໜັກແໜ້ນ ພຽງພໍ. ໃນເມື່ອກັກມາແລ້ວ, ບາງກໍຣະນີ ກໍບໍ່ໄດ້ແຈ້ງ ໃຫ້ຄອບຄົວ ແຈ້ງໃຫ້ຜູ້ປົກຄອງ ຫຼືແຈ້ງຜູ້ຖືກກ່າວຫາ ທີ່ກົດໝາຍ ກຳນົດ, ເປັນຕົ້ນ ຢູ່ໃນກົດໝາຍ ກຳນົດວ່າ ພາຍຫຼັງການກັກໂຕ ພາຍໃນກຳນົດ 48 ຊົ່ວໂມງຫັ້ນ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຖ້າມີຄວາມຈຳເປັນ ກໍຕ້ອງໄດ້ເຮັດ ບົດຣາຍງານ ຂໍຄຳສັ່ງ ກັກຂັງພາງ ຈາກອົງການອັຍການ, ແຕ່ຜ່ານ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຜ່ານມາ ເຫັນວ່າ ບາງຄດີ ກະຍັງມີ ການແກ່ຍາວເປັນ 4 ວັນ 5 ວັນ, ຫຼືວ່າເປັນ 10 ກ່ວາວັນ ກະຍັງມີ. ອັນນີ້ ກະຖືວ່າ ຍັງມີການລະເມີດ ໃນການຂໍ ຄຳສັ່ງ ການກັກພາງ, ໂດຍສະເພາະ ບັນຫານີ້ ແມ່ນຢູ່ຂັ້ນຮາກຖານ."
ນອກຈາກນີ້, ຍັງມີອີກຫຼາຍກໍຣະນີ ທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ຈັບປະຊາຊົນ ທີ່ບໍ່ມີຄວາມຜິດ, ທີ່ໄດ້ປະກົດເປັນຂ່າວ ເຊັ່ນ:
- ການຈັບໂຕ ຊາວບ້ານຢຶບ ເມືອງທ່າແຕງ ແຂວງເຊກອງ 15 ຄົນ ໃນປີ 2017 ຍ້ອນເຂົາເຈົ້າ ຮຽກຮ້ອງທີ່ດິນ ຂອງເຂົາເຈົ້າຄືນ ຫຼັງຈາກເຈົ້າແຂວງ ແຂວງເຊກອງ ໃນເວລານັ້ນ ເຊັນຂາຍດິນເຂົາເຈົ້າ ໃຫ້ບໍຣິສັດ ຢາງພາຣາວຽດນາມ. ຈົນມາຮອດ ປັດຈຸບັນ, ຍັງເຫຼືອຊາວບ້ານອີກ 6 ຄົນ ທີ່ຍັງຖືກຂັງຄຸກຢູ່.
- ການຈັບໂຕທ້າວ ຄຳສອນ ຫຼື (ອ້າຍ) ອາຍຸ 32 ປີ, ປະຊາຊົນ ບ້ານນ້ຳມວກ ເມືອງ ແລະ ແຂວງ ຫຼວງພຣະບາງ ໃນວັນທີ 10 ທັນວາ 2018 ໃນຂໍ້ຫາ ລັກເງິນແຂກ ທີ່ມາພັກ ຢູ່ຣີສອດ ທີ່ຊື່ວ່າ ວິວຊາຍ.
- ການຈັບໂຕລຸງ ທິດໄພ, ຢູ່ເມືອງປາກກະດິງ ແຂວງບໍຣິຄຳໄຊ ໃນເດືອນກັນຍາ 2019 ຍ້ອນບໍ່ຍອມ ເຊັນທີ່ດິນ ບໍຣິສັດ ຢາງພາຣາວຽດນາມ.
ທັງ 4 ກໍຣະນີ ເປັນກໍຣະນີໂຕຢ່າງ ທີ່ຜູ້ຕ້ອງຫາ ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ຈັບໂຕ ແລະ ກັກຂັງເກີນ 48 ຊົ່ວໂມງ, ໂດຍບໍ່ມີຄຳສັ່ງ ຈາກອັຍການ. ໃນຂະນະທີ່, ເຈົ້າໜ້າທີ່ ບໍ່ມີຫຼັກຖານ ທີ່ພິສູດວ່າ ຜູ້ຕ້ອງຫາເຫຼົ່ານັ້ນ ກະທຳຜິດ ແລະ ມີພຶດຕິກັມ ທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ ຕໍ່ສັງຄົມ.