အဝၝရောင်ဆိုးဆေးသတင်း ပလောင် လက်ဖက်တောင်သူမဵား အခက်အခဲူဖစ်

• 
  2009-03-19

မလြေးေိံြေိံြာင်း။        ။ “အဲလိုမဵိြးသတင်းတေကြ ထြက်နေတယ်ဆိုရင် လက်ဖက်လုပ်စားနေတဲ့ ပလောင်ူပည်သူလူထုတေကြ ဒုက္ခအရမ်းရောက်တယ်၊ ဘာူဖစ်လိုႛလဲဆိုတော့ ဒီလိုမဵိြးုကား္ဘပီဆိုရင် လက်ဖက်ဝယ်တဲ့လူတြေ၊ ပြဲစားတြေ က သိပ်မဝယ်တော့ဘူး၊ လက်ဖက်အရောင်းအဝယ်တေကြ သိပ်မူဖစ်တော့ဘူး။ အခၝတိုင်းလည်း ဒီလို သတင်းတြေတော့ မဟုတ်ဘူးပေၝ့နော် တူခားသတင်းတြေပေၝ့။ ဥပမာ ဧရာဝတီတိုင်းမြာ နာဂစ် ူဖစ်္ဘပီးနောက်ပိုင်းမြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛဆီမြာ လက်ဖက်ဝယ်တဲ့လူ သိပ်မရြိဘူး၊ ဒီလိုမဵိြးသတင်းတြေ ထြက်တော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛဆီမြာ လက်ဖက်ဝယ်တဲ့လူ အရောင်းအဝယ်လုပ်တဲ့သူတေကြ သိပ်နည်းလာတယ် လက်ဖက်ေူခာက်ူဖစ်ူဖစ် လက်ဖက်စိုူဖစ်ူဖစ် အရောင်းအဝယ်တေကြ သိပ်မကောင်းဘူး၊ စီးပြားရေး ကဵပ်တည်းနေတဲ့ုကားက အခက်အခဲတြေ ူဖစ်လာတယ်။”

လက်ဖက်တောင်သူတေဟြာ လက်ဖက်ေူခာက်၊ လက်ဖက်စို၊ အခဵိြေူခာက် စသူဖင့် အမဵိြးမဵိြးလုပ်္ဘပီးတော့ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြင်း နေရာအိံြံႛ ူဖန်ႛခဵိနေတဲ့ လက်ဖက်ပြဲစားတေထြံ ရောင်းခဵပၝတယ်၊ တကယ်တော့ ပလောင် တိုင်းရင်းသားအမဵားစု နေထိုင်တဲ့ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ့်ခမ်း္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက လက်ဖက်တောင်သူတေကြတော့ လက်ဖက်ကို သုံးစြဲတဲ့အဆင့်ထိ ရောက်ဖိုႛအတြက် ဓာတုဆေးဝၝး မသုံးစြဲဘူးလိုႛလည်း သူက ဆက်ေူပာပၝ တယ်။

မလြေးေိံြေိံြာင်း။        ။ “လက်ဖက်ပိုင်ရြင်တြေ ခပ်မဵားမဵားကတော့ ဒီဓာတုပင်္စည်းတြေ သုံးတာမရြိဘူး၊ ပြဲစားတေကြ တဆင့် ရောင်း္ဘပီဆိုရင် ဒီအဝၝရောင်ဆိုးဆေးကို ရောင်းတာတော့ တြေႚတယ်၊ လက်ဖက်ပေၝင်း္ဘပီးမြ ူပန်လိပ်တယ်၊ လူအင်အားနဲႛပေၝ့။ ူပန်လိပ်္ဘပီးတော့ လိပ်္ဘပီး နောက်ပိုင်းမြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက ဝၝးနဲႛ ူပလြုပ်တဲ့ ပုတ်ပေၝ့၊ ငြက်ပေဵာ႟ြက်တခဵိြႚ ခ္ဘံပီးတော့မြ လက်ဖက်ကို သိပ်ထားရတယ်၊ တခဵိြႚကဵတော့ ေူမတြင်း ကဵင်းတူးတာပေၝ့။ ငြက်ပေဵာ႟ြက်နဲႛ ခ္ဘံပီးမြ လက်ဖက်ကို ထည့်ထားရတယ်။ တခၝတလေ ၅ လူဖစ်ူဖစ် ၁၀ လူဖစ်ူဖစ် ထားတယ်၊ အဲဒၝကနေတဆင့် ပြဲစားတေကြ တဆင့်လာဝယ်။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛဆီမြာပေၝ့ တခၝတလေ ပြဲစားတေကြ ပလောင် ူဖစ်ရင်ူဖစ်မယ်၊ တ႟ုတ်ူဖစ်ရင်ူဖစ်မယ်၊ ဗမာူဖစ်ရင်ူဖစ်မယ်။ အဲဒီကနေ သူတိုႛက မ္ဇိံလေးကို ပိုႛတယ်၊ အောက်ူမန်မာူပည် အထက်ူမန်မာူပည်ပိုႛ သူတိုႛလိုက်ပိုႛတဲ့ဟာတြေ ရြိတယ်။”

အခုပလောင်ဒေသမြာ အခဵိြေူခာက်လုပ်မဲ့ လက်ဖက်႟ြက်စိမ်း တပိႍာ ၈၀၀၊ ႟ိုး႟ိုး လက်ဖက်ေူခာက် တပိႍာ ၁၀၀၀ လောက် စေဵးရြိပၝတယ်၊ မိံြစ်က လက်ဖက်အစိုစေဵး တပိႍာ ၁၀၀၀၊ ၁၂၀၀ စေဵးလောက်ရြ္ဘိပီး ဒီံြစ်ရာသီမြာတော့ လက်ဖက် မထြက်သေးတာေုကာင့် စေဵးိံြန်းမသိရသေးဘူးလိုႛ နမ့်ခမ်း္ဘမိြႚက လက်ဖက်လုပ်ငန်းရြင် တယောက်ကလည်း ေူပာပၝတယ်။ အခုမေလနဲႛ ဧ္ဘပီလဟာ လက်ဖက်ခူးခဵိန် ူဖစ်ပၝတယ်။ ဧ္ဘပီလလောက်ရင် နမ့်ဆန်ဒေသအတြင်းမြာ ႟ိုး႟ိုး လက်ဖက်ေူခာက်လုပ်ငန်းနဲႛ အခဵိြေူခာက် လုပ်ငန်းတြေ လုပ်ုကတာပၝ၊ မိုးတြင်းရောက်ရင်တော့ လက်ဖက်စိုတြေ လုပ်တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်၊ ပလောင် လက်ဖက်တောင်သူတေဟြာ ကိုယ့်ူခံက ထြက်တဲ့ လက်ဖက် တေကြို ကိုယ်ဋ္ဌကိြက်သလို စေဵးိံြန်းသတ်မြတ်္ဘပီးတော့ လြတ်လြတ်လပ်လပ် ရောင်းခဵခြင့် မရြိဘူးလိုႛလည်း မလြေးေိံြေိံြာင်းက ေူပာပၝတယ်။

မလြေးေိံြေိံြာင်း။        ။ “အဓိက နမ့်ဆန်မြာ ဆိုရင် တပ်မတော်ဆေး႟ုံဆိုတာ ရြိတယ်၊ သူတိုႛက အဓိက လက်ဖက်စေဵးကို ခဵြပ်ကိုင်ထားတာ ရြိတယ်၊ ပြဲစားနဲႛ တပ်မတော် ဆေး႟ုံက ခေၝင်းဆောင်တြေပေၝ့၊ သူတိုႛပေၝင်း္ဘပီးတော့မြ လက်ဖက်စေဵးကို ဘယ်လိုူဖတ်မလဲ၊ ဘယ်လိုပေးမလဲ ဆိုတဲ့ဟာတေကြို ဋ္ဌက္ဘိြပီးတော့ သတ်မြတ်ပေးထားတာ ရြိတယ်၊ ၂၀၀၇ ခိုံြစ်တုန်းကဆိုရင် လက်ဖက်စေဵးကို တပိႍာ ၈၀၀ အထက်ပေးတဲ့ ပြဲစားရြိတယ်ဆိုရင် သူတိုႛက ဒဏ်တပ်မယ်၊ အဲလိုမဵိြးသူတိုႛက သတ်မြတ်တဲ့ဟာတြေ ရြိတယ်။”

ပလောင်တိုင်းရင်းသားတေရြဲ့ အဓိက အသက်မြေးဝမ်းကေဵာင်းူဖစ်တဲ့ လက်ဖက်လုပ်ငန်းဟာ အခုလို လက်ဖက်နဲႛ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတြေ ထြက်တဲ့အခၝ လက်ဖက်စေဵးိံြန်း ခဵြပ်ကိုင်တဲ့သူတေကြ ဋ္ဌကိြက်သလို ူခယ်လြယိံိုင်တာေုကာင့် အောက်ေူခလက်ဖက် တောင်သူတြေ အနေနဲႛ အမဵားအူပား နစ်နာုကရပၝတယ်၊ ဒၝေုကာင့် အဝၝရောင်ဆိုးဆေးကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်လိုႛအသေအခဵာ စိစစ်္ဘပီးတော့ လုပ်ကိုင်ဖိုႛလိုတယ်လိုႛ မလြေးေိံြေိံြာင်း ကေူပာပၝတယ်။

မလြေးေိံြေိံြာင်း။        ။ “လက်ဖက်နဲႛ အသက်မြေးဝမ်းကေဵာင်း ူပလြုပ်နေတဲ့ ပလောင်ူပည်သူလူထုတေရြဲ့ ခံစားခဵက်ကိုလည်း မေးူမန်းစေခဵင်တယ်၊ နောက်တခဵက်က လက်ဖက်စေဵးကို ခဵြပ်ကိုင်နေတဲ့ တပ်မတော်ဆေး႟ုံမြာရြိနေတဲ့ နအဖရဲ့ ပြဲစားတေကြို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လက်ဖက်စေဵးကို ပို္ဘပီးတော့ တိုးူမၟင့်ပေးစေခဵင်တာပေၝ့၊ ဒီဆိုးဆေးေုကာင့် ပလောင်ူပည်သူလူထုရဲ့ စီးပြားရေးမဵားစြာကို ထိခိုကိံိုင်တယ်လေ၊ ဒီဆိုးဆေးေုကာင့် ကဵန်းမာရေး ထိခိုကိံိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဆက်လက်္ဘပီး တားူမစ်ရမြာပဲ၊ ိံြစ်ဦးိံြစ်ဖက် ပေၝ့နော်၊ ကန်ႛကြက်စရာတော့မရြိဘူး၊ အကယ်၍မဵား၊ မဟုတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ပလောင်ူပည်သူလူထုတေကြ မဵားစြာ ဒုက္ခရောကိံိုင်တယ်လေ၊ ဒီဟာ ဝိုင်း္ဘပီးတော့ အကူအညီ ပေးစေခဵင်တယ်။”