ခဵီဗြေ ရေအားလ္တွပ်စစ်စီမံကိန်းက လူထုကို ထိခိုက်

ခဵီဗ္ဘြေမိြႚေူမာက်ဘက် ၆ မိုင်နဲႛ ၁၂ အုကားမြာရြိတဲ့ မေခူမစ်တနေရာမြာ ရေကာတာ စီမံကိန်းကို မိံြစ်ကတည်းက စတင် အကောင်အထည် ဖေၞနေတာူဖစ်ပၝတယ်။ တာဝန်ယူ ဆောက်လုပ်နေတဲ့ အေရြားဝေၝနဲႛ တရုတ်လ္တွပ်စစ် ကုမဍ္ဎဏီက ဝန်ထမ်းတြေ အိမ်ယာ ဆောက်ဖိုႛအတြက် ေူမတြေ သိမ်းပိုက်ထားရာမြာ လိမ္ထော်ူခံ၊ ဒိန်ညင်းပင်စိုက်ထားတဲ့ ေူမနေရာနဲႛ တူခားလုပ်ကိုင်စားစရာေူမ ဧက ၁၀၀ လောက် ပၝဝင်ပၝတယ်။ လြန်ခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလကလည်း ခဵီဗ္ဘြေမိြႚက ဘော့လုံးကြင်းတကြင်း အသိမ်းခံလိုက်တယ်လိုႛ ဒေသခံက ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ။          "ကဵနော်တိုႛ ခဵီဗေမြြာ ဘော်လုံးကြင်းဆိုတာ ဒီတကြင်းပဲရြိတာ၊ သူတိုႛ ကဵတော့ လေယာဉ်ကြင်းဆောက်ဖိုႛ ဟတ်စကီ ကြင်းဆောက်ဖိုႛ သမန်တလင်း ခင်းနေတာပေၝ့၊ ၃ ပေ အူမင့်လောက်ခင်း္ဘပီးမြ အဲဒၝမဵိြးလုပ်နေတာ၊ အဲဒၝေုကာင့် ကဵနော်တိုႛ ခဵီဗေကြလူတြေ မဋ္ဌကိြက်ဘူး ဒီအောက်တိုဘာလကနေ စလုပ်နေတာ၊ လိမ္ထော်ပင်တိုႛ ဒိန်ညင်းပင်တိုႛ အဲဒၝမဵိြးစိုက်ထားတာ သူတိုႛကဵတော့ အဲဒၝတေကြို အပိုင်သိမ်း္ဘပီးတော့ ဘာမြ ခံစားခြင့်မပေးဘူး အိမ်ကတော့ ၂၀ လောက်ဟုတ်တယ်၊ ူခံကဵတော့ ဧက ၁၀၀ နီးပၝလောက်ရြိတယ်။"

ရေကာတာ စီမံကိန်းေုကာင့် ဒေသခံတေအြနေနဲႛ အလုပ်အကိုင် ရုကပေမဲ့ လုပ်အားခ ပုံမြန် မရရြိတဲ့အေုကာင်း စောစောက ဒေသခံက ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ။          "ရေကာတာ လုပ်တဲ့အခဵိန်မြာ ဒေသခံလူတြေ ခေၞ္ဘပီးမြ မြတ်ပုံတင် ယူထား္ဘပီးမြ လစာထုတ်ခဵိန်မြာ လစာမထုတ်ပေး၊ တလ ၂လ လောက်မြ တခေၝက် ထုတ်ပေး အဲဒၝမဵိြး လုပ်နေတာ လစာပုံမြန် မထုတ်ပေးဘူးပေၝ့၊ ထြက်သြားလဲမဟုတ် ထြက်သြားလဲ သူတိုႛ မြတ်ပုံတင်သိမ်းထား အဲဒၝမဵိြးလုပ်နေတာ ၅၀ လောက်ရြိတယ် ပုံမြန်လုပ်နေတာပေၝ့ တခဵိြႚတေကြဵတော့ လုပ်လိုက်နားလိုက်နဲႛ အဲလိုမဵိြးပေၝ့ လခ ပုံမြန် မပေးလိုႛ မလုပ်တော့တာတြေ အမဵားဋ္ဌကီးရြိတယ်။ အစတော့ ၁၀၀ လောက်ရြိတယ် လုပ်သားတေကြ အခု ၅၀ လောက်ပဲ ကဵန်တော့တယ်။"

ဒေသခံ အလုပ်သမားတေကြ တရက်ကို ူမန်မာငြေ ကဵပ် ၅ ထောင် သတ်မြတ်ထားပေမယ့် ပုံမြန်ပေးခေဵတာ မရြိသလို နေရာတကာ ရဲ၊ စစ်သားအစောင့်တေခြဵ ထားတာေုကာင့် သူတိုႛရဲ့ လုပ်အားခငေကြို သြားမတောင်းရဲုကဘူးလိုႛ ဒေသခံတယောက်က ေူပာပၝတယ်။  တရုတ် လုပ်သားတေကြတော့ တရက်ကို တရုတ်ငြေ ယြမ် ၅၀ ရပၝတယ်။ အဲဒီ ၅၀ ယြမ်ဟာ လက်ရြိ တရုတ် ူမန်မာငေလြဲိံြန်းအရ ဆိုရင် ူမန်မာငြေ တသောင်းနီးပၝး ရြိပၝတယ်။ ူမန်မာ ဒေသခံတေကြတော့  ေူမတူးဖေၞတဲ့နေရာ၊ တာတမံအတြက် လြိင်ခေၝင်း ဖေၝက်လုပ်နေတဲ့ နေရာတေမြြာလုပ်ကိုင်ရတာ ူဖစ်ပၝတယ်။ 

ဒၝ့အူပင် အဲဒီ အေရြဝေၝ ကုမဍ္ဎဏီ ဝန်ထမ်းတေကြ စေဵးဆိုင်တေမြြာ အေ့ကးဝယ်္ဘပီးတော့ ူပန်မဆပ်ုကဘူးလိုႛလည်း စောစောက ဒေသခံကေူပာူပပၝတယ်။

ဒေသခံ။          "ကဵနော်တိုႛ ခဵီဗေမြြာ အရမ်းဒုက္ခရောက်နေတာပေၝ့၊ အေ့ကးနဲႛယူ ယူ္ဘပီးမြ ပိုက်ဆံတြေ ူပန်မဆပ်ဘူးပေၝ့၊ ဆိုင်တိုင်း ဆိုင်တိုင်း ဒီအေရြားဝေၝ အေ့ကးတေခြဵည်း လိုက်လုပ် ထားတယ်၊ လကုန်ရင် ရြင်းမယ်ဆို္ဘပီးတော့ အေရြားဝေၝက မရြင်းပေးဘူးဆိုတော့ သူတိုႛက မရြင်းိံိုင်တော့ဘူးပေၝ့။ ဒၝ့ေုကာင့် အေရြားဝေၝကို ကဵနော်တိုႛ ူပည်သူ လူထုတေကြ မဋ္ဌကိြက်ုကဘူးပေၝ့။"

ဒီအေုကာင်းတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အာအက်ဖ်အေက ူမစ်ဋ္ဌကီးနား အေရြားဝေၝကုမဍ္ဎဏီကို ဆက်သြယ်ခဲ့ပေမယ့် အဆက်အသြယ် မရပၝဘူး။ ကခဵင်ူပည်နယ်မြာ ရေကာတာ တည်ဆောက်္ဘပီး လ္တွပ်စစ်ထုတ်လုပ်မဲ့ စီမံကိန်း ၇ ခုရြိပၝတယ်။ အဲဒီ စီမံကိန်းတေကြတော့ ဧရာဝတီူမစ်၊ မေခူမစ်၊ မလိခူမစ်နဲႛ တာပိန် ူမစ်တြေပေၞမြာ ရြိပၝတယ်။ အဲဒီစီမံကိန်းတြေ အကောင်အထည်ဖေၞနေတဲ့ အခုလို အခဵိန်မဵိြးမြာ ဒေသခံ ူပည်သူလူထုတြေ ဒုက္ခခံစား ရနေသလို တကယ်လိုႛ စီမံကိန်းတြေ ္ဘပီးသြားရင်လည်း ူပည်သူလူထုအတြက် အမြန်တကယ် အကဵိြးမရြိံိုင်ဘူးလိုႛ ကခဵင်လူမဖြြ္ဘံဖိြးရေး ကြန်ယက်အဖြဲႛ ဥက္ကဌ ဦးအောင်ဝၝက သုံးသပ်ပၝတယ်။

ဦးအောင်ဝၝ။          "ရေကာတာ ဆောက်တဲ့နောက်မြာ နေရာသိမ်းပိုက်မြတြေ ရြိနေတယ် ဒေသခံတေနြဲႛ ကုမဍ္ဎဏီဝန်ထမ်းတြေ ဒီစစ်တပ်တေနြဲႛ လူမဆြက်ဆံရေးတြေ အခက်အခဲတြေ ူဖစ်တယ်၊ သူတိုႛလုပ်ခဵင်သလိုလုပ်တော့ လူထုတေရြဲႛ ခံစားမကြတော့ အမဵားဋ္ဌကီး အခက် အခဲတေနြဲႛ ုကံြနေရတယ်။ သူတိုႛဆောက်လုပ်နေတဲ့ သူတေကြတော့ စစ်တပ်နဲႛ ကုမဍ္ဎဏီ ူဖစ်တယ်၊ အေရြားဝေၝ ကုမဍ္ဎဏီရဲႚနောက်ကြယ်မြာ တရုတ်ူပည်က ကုမဍ္ဎဏီတေပြၝနေတယ်။ ဒၝေုကာင့်မိုႛ ရေအားလ္တွပ်စစ်္ဘပီးသြားရင်လည်း ကဵနော်တိုႛက ူပည်တြင်းမြာ သုံးစြဲဖိုႛ အေူခအနေ မရြိဘူး တရုတ်ူပည်ကို ရောင်းစားမယ်၊ ဒၝ္ဘပီးမြ ကဵနော်တိုႛ သုံးသပ်ခဵက်အရ ဆိုရင် ရေအားလ္တွပ်စစ် ထုတ်္ဘပီးတာနဲႛ သဘာဝ သယံဇာတတေကြို တူးဖေၞဖိုႛလည်း တဆက်တည်းလုပ်ဖိုႛ အစီအစဉ်ရြိနေတယ် ဒၝေုကာင့် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛအူမင်မြာကဵတော့ ဒီဟာတေကြ ူပည်သူလူထုအတြက် ဘာမြ အကဵိြးရြိတဲ့ လုပ်ငန်းတြေ မဟုတ်ပၝဘူး။"

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org