སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཧྥ་རན་སིའི་གཞུང་ལ་འཕྲིན་ཡིག་བཏང་སྟེ་ཡུལ་དེའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ལ་ཐུགས་ཚབས་ཡོད་པ་བསྟན་འདུག

2024.09.20
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཧྥ་རན་སིའི་གཞུང་ལ་འཕྲིན་ཡིག་བཏང་སྟེ་ཡུལ་དེའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ལ་ཐུགས་ཚབས་ཡོད་པ་བསྟན་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས། ༠༦།༢༠༢༤
Screenshot /NED

དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་༩བའི་ཚེས་༡༤ཉིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ནས། སྦེལ་ཇམ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་བརྒྱུད་ཧྥ་རན་སིའི་རིག་གཞུང་ལས་ཁུངས་དང་། ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས། པེ་རེ་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་ཁྱབ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་རོགས། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཀྱི་འགན་འཛིན། གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ལ་ཡུལ་དེའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་འགྲེམས་སྟོན་སྐབས་བོད་ལ་དབྱིན་ཡིག་ནང་ཡོགས་གྲགས་(Tibet)་ཡིན་པའི་ཚབ་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་འདོད་མོས་ལྟར་(Xizang)་ཤིས་ཙང་ཞེས་བེད་སྤྱོད་བྱས་བའི་ཐད་ལ་བློ་ཕམ་དང་ཐུགས་ཚབས་ཡོད་པ་བསྟན་འདུག
ད་དུང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་དེ་འབྲེལ་གསལ་བཤད་གནང་བའི་ནང་། (Xizang)་ཟེར་བ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་སྐུལ་སློང་དང་བྱུས་འགོད་འོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ནས་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་གྱི་དབྱིན་ཡིག་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཡོངས་ཁྱབ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། (Tibet)་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིའི་ཚབ་ཏུ་ (Xizang)་འཇུག་དགོས་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པའི་ནང་། དེ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་དང་། ཁ་བྲལ་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་བོད་འབྲེལ་བགྲོ་གླེང་ཁྲོད་ཀྱི་གོ་དོན་རྒྱ་རྙི་ལས་ཐར་ཆེད་དུ་ཡིན་ལུགས་དང་། བོད་རིགས་འཚོ་སྡོད་བྱ་ཡུལ་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བོད་ (Tibet)་དང་། མིའུ་གདུང་དྲུག་ལས་མཆེད་པ་རྣམས་ལ་བོད་མི་(Tibetan)ཞེས་སྲིད་པ་ས་ཆགས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་འཇགས་སུ་ཡོད་པས། ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་གི་གོ་དོན་ཕར་བསྒྱུར་ཚུར་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐིག་རིས་ཀྱིས་ཡར་བཅད་མར་བགོས་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་དངོས་ལ་བཟོ་བཅོས་གཏོང་ཐབས་མེད།
སྤྱིར་(Xizang)་དབྱིན་ཡིག་མ་ཡིན་པར་རྒྱ་སྐད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། ཐ་སྙད་འདིའི་ས་ཁོངས་ཁྱབ་ཚད་ཀྱི་གོ་དོན་དེ་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་དང་། ཆིང་རྒྱལ་རབས་ནས་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གཞུང་ལ་ཐུག་གི་བར་ས་ཁོངས་ཁྱབ་ཚད་འགྱུར་བ་འདྲ་མིན་བྱུང་ཡོད་ནའང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཐ་སྙད་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་གཅིག་པུར་གོ་དགོས་ལུགས་བཙན་འགེལ་བྱེད་པ་འདི་ནི། བོད་འདི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་རང་བཙན་གཙང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དངོས་ལ་འཁྱོག་བཤད་དང་། བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་རྩ་མེད་བཏང་སྟེ། བོད་རིགས་རྣམས་རྒྱ་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པའི་དོན་དངོས་སྦས་སྐུང་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་ཐོག་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལུགས་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པས། རང་དབང་དང་། འདྲ་མཉམ་། མཛའ་བརྩེ་བཅས་བླ་སྲོག་ཏུ་བཟུང་བའི་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་སའི་ནང་། ཧྥ་རན་སིའི་རིག་གནས་སྡེ་ཁག་གལ་ཆེན་འདི་རིགས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་རིགས་རྩ་མེད་གཏོང་བའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དམིགས་དོན་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་ལག་འབྲེལ་བྱེད་པ་ནི་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་ཡིན་ཞིང་། སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་གི་གོམས་བྱང་དང་བོད་མིའི་འདོད་འདུན་ལ་ལྟོས་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆུ་སྣ་གར་ཁྲིད་བྱེད་ཆོག་ཆོག་ཆགས་པ་དེ་ནི་རང་དབང་མང་གཙོའི་ཡུལ་ལུང་ཀུན་ལ་མིག་ལྟོས་ངན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན། འགྲེམས་སྟོན་ཁང་འདི་གཉིས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས། བོད་མིའི་མངོན་འདོད་བཅས་གཞི་རྩར་བཞག་སྟེ། བོད་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཡང་དག་ཅིག་རྒྱག་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་གནང་འདུག
གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ཧྥ་རན་སའི་ནང་ཡོད་པའི་དང་བླངས་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ཚོགས་མི་ཚོས་ཡུལ་དེའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཁག་ཅིག་དང་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཁག་ནས་བོད་ལ་དབྱིན་སྐད་ཐོག་(Tibet)་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་པའི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་སྐད་དུ་ཤིས་ཙང་(Xizang)་ཞེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟངས་ལྟར་འགྲོ་བཞིན་པར་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་པ་རེད་འདུག
གོང་ཞུས་གནས་ཚུལ་ཐད་འདི་ག་ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཧྥ་རན་སིའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དེ་གཉིས་ལ་གློག་འཕྲིན་བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་ཞུས་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཆར་ལན་འདེབས་གང་ཡང་བྱུང་མ་སོང་།
དེའི་སྔོན་སྤྱི་ཟླ་༩བའི་ཚེས་༣ཉིན་གནད་དོན་དེའི་ཐད་བོད་རིག་པ་བ་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཆེད་ལས་མཁས་པ་ཁག་ཅིག་གིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་སྤེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་། ཧྥ་རན་སིའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཁག་གིས་བོད་ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ་ཤིས་ཙང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་འཇིག་རྟེན་ཟེར་བ་སོགས་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་མིང་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་བ་དང་། ཧྥ་རན་སིའི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་ཁག་ཏུ་ལོ་རྒྱུས་བསྐྱར་འབྲི་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་བསླེབས་ཡོད་པ་སོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདི་ནི་སེམས་ཚབས་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོའི་ཚན་རིག་དང་རིག་གཞུང་གི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་གནད་དོན་དེ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་མང་གཙོ་མིན་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐེ་ཇུས་ལ་ངོས་ལེན་བྱེད་མི་རུང་བའི་ནན་སྐུལ་བྱས་ཡོད་འདུག
དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ནས་ཀྱང་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཧྥ་རན་སིའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་ཞུ་སྐུལ་ཡི་གེ་ཕུལ་ཡོད་པ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རིག་འཛིན་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་བྱུང་།
དེ་འབྲེལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གིས་འདི་ཚེས་༡༨ཉིན་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་བའི་ནང་། ད་རེས་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་ས་པེ་རི་སི་རུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བྷེ་རན་ལི་(Branly)་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དང་། གྷུའི་མེ་ཊི་(Guimet)་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་འགྲེམས་སྟོན་སྐབས་བོད་ཅེས་པའི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཤིས་ཙང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་(Xizang Autonomous Region)་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་བྱས་བར་སེམས་ཁྲལ་དང་བློ་ཕམ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་གི་ཐག་གཅོད་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བརྗོད་བྱས་བ་ཞིག་ཡིན་པས་ཁས་ལེན་ཐབས་མེད་པ་བསྒྲགས་འདུག
འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༧ཚེས་༡༢ཉིན། ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱའི་རྩོད་རྙོག་སེལ་བར་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་གཏན་འབེབས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བའི་ནང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་འདི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཆ་ཤས་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དངོས་བདེན་མིན་པ་དང་། བོད་ཅེས་པ་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྒྲོག་བཞིན་པའི་ཤིས་ཙང་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ས་ཁྱོན་ཚུད་ཡོད་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བོད་མི་ཚོས་སོ་སོའི་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང༌། སྐད་ཡིག ལོ་རྒྱུས། མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་དང་། ཁོར་ཡུག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ནུས་སྟོབས་ལ་འགོག་རྐྱེན་དང་གནོན་ཤུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསལ་འདེབས་གནང་འདུག


གསར་འགོད་པ། ཚེ་དབང་དངོས་གྲུབ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད།
དྲྭ་ཐོག་རྩོམ་སྒྲིག་པ། དཔལ་ལྡན་རྒྱལ།
དྲྭ་ཐོག་སྤེལ་མཁན། ཀླུ་འབུམ།

བལྟ་བཤེར་མང་ཤོས་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ།
RFA
ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་མ་དངུལ་མཁོ་སྤྲོད་དགོས་པའི་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ལ་ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་དགའ་བསུ་ཞུས།
བལྟ་བཤེར་མང་ཤོས་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ།
གསར་འགྱུར།
བོད་ནང་གི་རྫ་སྟོད་རྫོང་གི་ས་འགུལ་ཁྲོད་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གནོད་སྐྱོན་བྱུང་མེད་སྐོར། བོད་ནང་གི་བོད་མིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་འདུག
མཆན་འཇོག་རོགས།

གཤམ་དུ་ཡོད་པའི་འགེང་ཤོག་འགེང་ནས་སོ་སོའི་མཆན་བཀོད་རོགས་གནང་། མཆན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཟིགས་མི་ཐུབ་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཛིན་གྱིས་ང་ཚོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་དོན་སྤྱོད་ཕྱོགས་དང་བསྟུན་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱེད་དེ་དྲ་གནས་ཐོག་ཁྱབ་སྤེལ་བྱ་སྲིད། མཆན་གྱི་ནང་དོན་ཐད་ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་འགན་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། མཆན་གཞག་གནང་སྐབས་གཞན་གྱི་ཚོར་སྣང་ལ་བརྩི་མཐོང་དང་དངོས་འབྲེལ་ལ་ཐུགས་སྣང་གནང་རོགས་ཞུ༎