ကုလ ညီလာခံမြာ ူမန်မာ့ လူႛအခြင့်အရေး အစီရင်ခံစာ တင်သြင်းမည်

ုသဂုတ်လအစောပိုင်းက ူမန်မာိံိုင်ငံကို သြားရောက်ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလြယ် Mr. Quintana ဟာ အမေရိကန်ူပည်ထောင်စု နယူးယောက်္ဘမိြႚမြာ အောက်တိုဘာလမြာ ကဵင်းပတော့မယ့် ကုလသမဂ္ဂ အထြေထြေ ညီလာခံမြာ ခရီးစဉ်နဲႛပတ်သက်္ဘပီး အစီရင်ခံစာ တင်သြင်းမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ တောမတ်စ် အိုဂဵီယာ ကင်တာနား (အလယ်) ူမန်မာိံိုင်ငံသိုႛ သြားရောက်သည့် ခရီးတြင် ုသဂုတ်လ ၅ရက်နေႛက နာဂစ်စ် မုန်တိုင်းသင့် ဒေသသိုႛ သြားရောက်ုကည့်႟စြဉ် ဟိုင်းဋ္ဌကီးကဋ္ဋန်း၊ ကေဵာက်ကလပ်႟ြာတြင် ႟ြာသူ႟ြာသားမဵား ဧည့်ခံသည့် လက်ဖက်ရည် သုံးဆောင်နေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: Courtesy of UNIC Yangon) (Photo: Courtesy of UNIC Yangon)

ူမန်မာိံိုင်ငံကို ၂၀၀၉ မတ်လမတိုင်ခင် ဒုတိယအဋ္ဌကိမ်သြားိံိုင်ဖိုႛ စစ်အစိုးရနဲႛ ဆြေးေိံြးခဲ့္ဘပီး ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛပၝ တြေႚခြင့်ရဖိုႛမ္တေွာ်လင့်တဲ့အေုကာင်း Mr. Quintana က RFAကို ေူပာပၝတယ်။

လက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံက လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး RFA မြ မအင်ုကင်းိံိုင်က Mr. Quintana ကို ဆက်သြယ် မေးူမန်းထားပၝတယ်။

အမေး။ ။ Mr. Quintana ရြင့် လက်ရြိူမန်မာိံိုင်ငံက လူႛအခြင့်အရေးအေူခအနေ ကို ဘယ်လိုူမင်ပၝသလဲ။

အေူဖ။ ။ အခုလက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံက လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေကောင်းမြန် တိုးတက်လာတယ်လိုႛ ကဵနော် လုံးဝမူမင်ပၝဘူး။

အခုလက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံက လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေကောင်းမြန် တိုးတက်လာတယ်လိုႛ ကဵနော် လုံးဝမူမင်ပၝဘူး။

အမေး။ ။ ူမန်မာိံိုင်ငံက လူႛအခြင့်အရေးအေူခအနေကို စုံစမ်းဖိုႛသြားတုန်းက နေအိမ် အကဵယ်ခဵြပ် ခဵခံထားတဲ့ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တြေႚခြင့်ရဖိုႛ စစ်အစိုးရကို တောင်းဆိုခဲ့သလားရြင့်။

အေူဖ။ ။ ကဵနော်အတြက် ပထမဦးဆုံး ခရီးစဉ်ူဖစ်တဲ့အတြက် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တေခြြင့်ရဖိုႛ အစိုးရကို ကဵနော် မတောင်းဆိုခဲ့ပၝဘူး။ ္ဘပီးတော့ ခရီးစဉ်ဟာ အရမ်းကို တိုတောင်းပၝတယ်။ သူႛအနေနဲႛ နောငိံြစ် မတ်လမတိုင်ခင် ူမန်မာိံိုင်ငံကို ဒုတိယအခေၝက် လာိံိုင်ဖိုႛ စစ်အစိုးရကို ဆြေးေိံြးခဲ့ပၝတယ်။ အဲဒီခရီးစဉ်မြာဆိုရင်တော့ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ တြေခြြင့်ရမယ်လိုႛ ကဵနော်ထင်ပၝတယ်။

အမေး။ ။ Mr. Quintana ဒီအင်းစိန် အကဵဉ်းထောင်ထဲသြားတုန်းက တြေႚခဲ့ရတဲ့ အေူခအနေတြေ ေူပာူပလိုႛရမလားရြင့်။

အေူဖ။ ။ ကဵနော်ထောင်ထဲသြားတုန်းက ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား ငၝးဦးနဲႛ တြေႚခဲ့ပၝတယ်။ သူတိုႛ ဘာတြေ ေူပာူပသလဲဆိုတာကိုပဲ ကဵနော်ေူပာူပလိုႛရမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ ထောင်တခုလုံးရဲ့ အေူခအနေကိုတော့ ကဵနော်ေူပာူပလိုႛမရပၝဘူး။ ္ဘပီးတော့ အင်းစိန်ထောင်တခုပဲ ကဵနော်ရောက်ခဲ့္ဘပီး အူခားထောင်တေကြိုလည်း သြားမုကည့ိံိုင်ခဲ့ပၝဘူး။

အမေး။ ။ ဟုတ်ကဲ့၊ Mr. Quintana တြေႚခဲ့တဲ့ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြ ဘယ်သူတေလြဲရြင့်။ နောက်သူတိုႛကရော ဘာတြေ ေူပာူပလဲရြင့်။

ကဵနော်တြေႚခဲ့တဲ့သူတေကြ ဦးဝင်းတင်၊ စုစုေိံြး၊ ဦးဂမႝီရနဲႛ အလုပ်သမားအခြင့်အရေး လြပ်ရြားလိုႛ တသက်တကဋ္ဋန်း ထောင်ဒဏ်ခဵခံထားရသူ ိံြစ်ဦးတိုႛကို တြေႚခဲ့ပၝတယ်။ ထောင်ထဲမြာ အစားအသောက်နဲႛ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မြ အေူခအနေ ဆိုး႟ြားနေတဲ့အပေၞ သူတိုႛအတော်လေး စိုးရိမ်တယ်လိုႛ ကဵနော့်ကို ေူပာပၝတယ်။ ကုလသမဂ္ဂကို တင်သြင်းမဲ့ ကဵနော်ရဲ့ အစီရင်ခံစာမြာလည်း ဒီအေူခအနေတေကြို ထည့်သြင်းရေးသားမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။

အမေး။ ။ တဆက်တည်းမေးခဵင်တာက Mr. Quintana အနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံခရီးစဉ်ဟာ အောင်ူမင်မရြြိမရြိ ဘယ်လိုူမင်သလဲရြင့်။

အေူဖ။ ။ ခရီးစဉ်နဲႛပတ်သက်္ဘပီး ူမန်မာစစ်အစိုးရကို တင်ူပထားတဲ့ ကဵနော်ရဲ့ အစီအစဉ် တစိတ်တပိုင်းကို အကောင်အထည် ဖောိံိုင်ခဲ့ပၝတယ်။ ဆိုလိုတာက အစိုးရဘက်ကနေ တာဝန်ရြိတဲ့သူတေနြဲႛ တေဖြိုႛ အုကံပေးခဵက်ကို ကဵနော်လက်ခ္ဘံပီး တြေႚဆုံခဲ့သလို ကဵနော်တင်ူပတဲ့ ကဵနော်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အစီအစဉ် အခဵြိႚကို အစိုးရက လိုက်လေဵာခဲ့ပၝတယ်။ ဒီအခဵက်ဟာ ကဵနော်အတြက်အရေးဋ္ဌကီးတယ်လိုႛ ထင်ပၝတယ်။

အမေး။ ။ ဟုတ်ကဲ့ရြင့် နောက်ဆုံးအနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတြေ ကောင်းမြန်လာအောင် လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ်အနေနဲႛ ဘာတြေ လုပ်ပေးိံိုင်သလဲရြင့်။

အေူဖ။ ။ ကုလသမဂ္ဂ လူႛအခြင့်အရေးကောင်စီက ကဵနော်ကို ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛပတ်သက်္ဘပီး လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ်အူဖစ် မေလက ခန်ႛအပ်ခဲ့္ဘပီးတဲ့နောက် ုသဂုတ်လမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံကို သြားခဲ့ပၝတယ်။ အောက်တိုဘာလမြာ နယူးယောက်မြာကဵင်းပမဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထြေထြေ ညီလာခံမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတေနြဲႛပတ်သက်တဲ့ ကဵနော်ရဲ့ အစီရင်ခံစာကို တင်သြင်းမြာပၝ။ အဲဒီအခၝကဵရင် ခရီးစဉ်မြာ ကဵနော်တြေႚရြိခဲ့တဲ့ အခဵက်အားလုံး ကို အစီရင်ခံမြာပၝ။ ္ဘပီးတော့ ဘာတေလြုပ်သင့်လဲဆိုတဲ့ အုကံပေးခဵက်တေကြို ကဵနော်တင်ူပမြာပၝ။ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေးအေူခအနေတြေ တိုးတက်လာဖိုႛအတြက် ကဵနော်ရဲ့ အစီရင်ခံစာဟာ အထောက်အကူ ူဖစ်စေမယ်လိုႛ ကဵနော် အသေအခဵာ ယုံုကည်ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org