စိုက်ပဵိြးရေးဘဏ်ခေဵးငြေ မရသူဖင့် လယ်သမားမဵား အခက်တြေႚ

ဆောင်းရာသီ ကောက်ပဲသီးိံြံတြေ စိုက်ပဵိြးိံိုင်ဖိုႛအတြက် ဘဏ်ခေဵးငြေ စာအုပ်လုပ်ပေးမယ်ဆို္ဘပီး ပဲခူးတိုင်း သနပ်ပင်္ဘမိြႚနယ်အတြင်းမြာ ရြိတဲ့ သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်တေကြ ငြေကောက်ခံခဲ့ပေမဲ့ လယ်သမားတြေ အခုခဵိန် ထိ မရရြိုကဘူးလိုႛ သိရပၝတယ်။

လယ်ကြင်းထဲတြင် ကောက်လိြင်းမဵား သယ်ဆောင် အလုပ်လုပ်နေသော တောင်သူလယ်သမားမဵား ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) (Photo: AFP)

ဆန်စပၝးစေဵးတြေ ကဵဆင်းနေတာေုကာင့် ရောင်းခဵဖိုႛ အခက်အခဲူဖစ်နေခဵိန်မြာ ပဲခူးတိုင်း တိုင်းမြြးအမိန်ႛနဲႛ စိုက်ပဵိြးရေး ဘဏ်တေကြ တဆင့် လယ်သမားတေကြို ခေဵးငြေ ထုတ်ပေးနေတာပၝ။

သနပ်ပင်္ဘမိြႚနယ်အတြင်းမြာရြိတဲ့ ကေဵး႟ြာ ဥက္ကှူတေကြန္ဘေပီး ဘဏ်ခေဵးငြေ စာအုပ် အတြက် လယ်သမားတေထြံကနေ ခရီးသြားလာခတြေ ကောက်ခံခဲ့ပေမဲ့ အခုခဵိန်ထိ ဘဏ် ခေဵးငေစြာအုပ် မရုကသေးဘူးလိုႛ တံခြန်တိုင်ကေဵး႟ြာမြာ လယ်ယာ လုပ်ကိုင်နေသူတဦးက ေူပာပၝတယ်။

လယ်သမား။    ။ “ ဒီ ကောက်ပဲသီးိံြံအတြက် ခေဵးငြေ ထုတ်ပေးမယ်ပေၝ့နော်၊ အဲဒီ စာအုပ်လုပ်ပေးမယ်၊ သြားခလာခဆို္ဘပီး တအိမ်ထောင်ကို ၁၅၀ဝိံြန်းပေးရမယ်ပေၝ့။ အဲဒၝဆိုလိုႛရြိရင် အဲဒီ ဘဏ်ခေဵးတာကို ရမယ်ဆို္ဘပီးတော့ ရဝတလူဋ္ဌကီးတေကြ ေူပာသြားတာပၝ။ အခုဆိုရင် ိံြစ်လ ကေဵာ်သြား္ဘပီ၊ အဲဒီ ပိုက်ဆံလည်း မရဘူး၊ ဘဏ်ခေဵးစာအုပ်လည်း မရဘူး။ ”

သနပ်ပင်္ဘမိြႚနယ်ထဲမြာရြိတဲ့ တံခြန်တိုင်ကေဵး႟ြာ၊ သနပ်တန်း ကေဵး႟ြာ၊ ကဵီးပင်စုကေဵး႟ြာတေအြူပင် ္ဘမိြႚနယ်အတြင်းက ႟ြာတော်တော်မဵားမဵားကို ကောက်ခံသြားတာူဖစ်္ဘပီး ဘဏ်ခေဵးငြေ မရုကသေးတဲ့အတြက် သီးိံြံစိုက်ပဵိြးဖိုႛ စောင့်ဆိုင်းနေုကတဲ့ လယ်သမားတြေ အခက်တြေႚ နေုကရတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

ပဲခူးတိုင်း သနပ်ပင်္ဘမိြႚနယ်ဟာ ဆန်စပၝး အထြက်ကောင်းတဲ့ ဒေသတခု ူဖစ်ပၝတယ်။ ၂၀၀၈ ခိုံြစ်အတြင်း နာဂစ်လေမုန်တိုင်းေုကာင့် လယ်ယာေူမ ပဵက်စီးမြတြေ ရြိခဲ့သလို မိုးရာသီ ရေဋ္ဌကီးမြတြေေုကာင့် စိုက်ပဵိြးထားတဲ့ ဆန်စပၝး တော်တော်မဵားမဵား ပဵက်စီးခဲ့တဲ့အတြက် လယ်သမားတြေ အရြံးပေၞခဲ့ပၝတယ်။

ဒီအတောအတြင်း ပဲခူးတိုင်း အနောက်ူခမ်း ဇီးကုန်း္ဘမိြႚနယ်အတြင်းမြာရြိတဲ့ တောင်သူလယ်သမားတေကြို သက်ဆိုင်ရာ ဒေသအာဏာပိုင်တေကြ ပဲစိုက်ပဵိြးထားတဲ့ အခင်းတေထြဲမြာ နေုကာပင်တြေ အဓမ္ထ စိုက်ပဵိြး ခိုင်းနေတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းကစ္ဘပီး ဇီးကုန်း္ဘမိြႚနယ်က မတ်ပဲခင်းတေထြဲမြာ နေုကာမဵိြးစေ့တေကြို အတင်း ဝယ်ယူစိုက်ပဵိြးခိုင်းခဲ့တာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ဒေသခံ တဦးက RFAကို အခုလို ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ ။        ။ “ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဇီးကုန်း္ဘမိြႚနယ်မြာ အခု မတ်ပဲုကားထဲမြာ နေုကာ စိုက်ခိုင်းတယ်။ မတ်ပဲစိုက်ထားတဲ့ ကြင်းထဲမြာ ေူခာက်ပေတတန်း၊ အကြာအဝေး ေူခာက်ပေမြာ တတန်း နေုကာတြေ စိုက်ခိုင်းတယ်။ စိုက်ခိုင်းတော့ နေုကာကိုလည်း ငေနြဲႛ ပေးဝယ်ရတယ်။ အခဵိန်လည်း ပေးရတယ်။ ူဖစ်ထြန်းမကြဵတော့လည်း မိံြစ်ကလည်း မရြိခဲ့ဘူး၊ ခိုံြစ်လည်း မရြိဘူး။ ူဖစ်ထြန်းမမြရြိပဲနဲႛ၊ လယ်သမား ဆ္ဋိံ မပၝပဲနဲႛ၊ အတင်းအဓမ္ထ အတင်းစိုက်ခိုင်းတယ်။ ဘုရားဋ္ဌကီးကုန်း အုပ်စုမြာ ဆိုလိုႛရြိရင် ဒီဇင်ဘာ အဲဒီရက်ပိုင်းလောက်က မယကအဖြဲႚနဲႛ ုကံ့ခိုင်ရေးအဖြဲႚတိုႛ ကားိံြစ်စီးနဲႛ လ္ဘာပီးတော့ ဒီ နေုကာကို မူဖစ်မနေ စိုက်ရမယ်၊ မစိုက်တဲ့ လယ်သမားကို လယ်သိမ်းမယ်ဆိုတဲ့ သဘောမဵိြးနဲႛ မယကအဖြဲႚထဲက ္ဘခိမ်းေူခာက်သြားတဲ့ အတြက်ေုကာင့် လယ်သမားတေအြနေနဲႛ စိတ်အေိံြာင့်အယြက် ူဖစ်တယ်။ ”

မတ်ပဲခင်းတေထြဲမြာ နေုကာပင်တေကြို ရ္ဘောပီး စိုက်ပဵိြးထားရတာေုကာင့် ပဲလည်း အထြက်မကောင်းသလို နေုကာတေလြည်း မအောင်ူမင်ူဖစ်ရတဲ့အတြက် လာမဲ့ ဖေဖော်ဝၝရီလမြာ ေိံစြပၝးစိုက်ပဵိြးိံိုင်ဖိုႛ လယ်သမားတေအြတြက် ငေအြရင်းအိံြီး အခက်တြေႚနေုကရတယ်လိုႛ ခုလို ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ဒေသခံ ။        ။ “ လယ်သမားတေကြ စပၝးကို မရောင်းုကဘူးပေၝ့၊ မရောင်းိံိုင်ုကဘူး။ တသိန်းကိုးသောင်းလောက်ပဲ ရြိတယ်။ အဲဒၝကို ကိုယ့်စရိတ်နဲႛဆိုရင် တသိန်းကိုးသောင်းတောင် မတင်ဘူးပေၝ့။ လယ်သမားတြေ အဲဒီလို ူဖစ်နေတဲ့အခဵိန်မြာ အခုတခၝ နေုကာကို စိုက်ခိုင်းတယ်။ တခၝ မတ်ပဲဈေးကလည်း တအားဋ္ဌကီး ကဵနေတယ်။ မတ်ပဲက မပေၞသေးဘူးပေၝ့။ တခၝ မတ်ပဲ ပေၞ္ဘပီးတာနဲႛ တလလောက်ုကာမြ နေုကာက ပေၞတယ်။ အဲဒီတော့ သူက စိုက်ထုတ်မြ အရင်းအိံြီး ပေးရသော်လည်း ပေၞပေၝက်မြ၊ ူဖစ်ထြန်းမြ နည်းတယ်။ ငြေေုကးအကုန်အကဵ မဵားတယ်။ အခဵိန်ကုန်တယ်။ အဲဒီလို ူဖစ်နေတဲ့အခဵိန်မြာ နောက်ဖေဖော်ဝၝရီလ ကဵရင် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ေိံစြပၝး စိုက်ရဦးမယ်။ စပၝးဈေးကဵတာရယ်၊ နေုကာမစိုက်မနေ စိုက်ရတာရယ်၊ နောက်လာမဲ့ ဖေဖော်ဝၝရီလမြာ ေိံစြပၝး စိုက်ခိုင်းမြာဆိုတော့ လယ်သမားတေအြနေနဲႛ ငြေရေးေုကးရေးရော အရမ်းခက်ခဲနေတယ်၊ စိတ်အေိံြာင့်အယြက်တေလြည်း ူဖစ်နေုကတယ်။ ”

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org