បារាំងសន្យាសម្របសម្រួលផ្ដល់ឯកសារពាក់ព័ន្ធលើព្រំដែនឱ្យកម្ពុជា

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអះអាងថា មេដឹកនាំបារាំងបានសន្យាជួយសម្របសម្រួលផ្ដល់ឯកសារនានា ប្រសិនបើភាគីកម្ពុជាត្រូវការដើម្បីយកទៅដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង។ មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបានយល់ឃើញថា នេះជារឿងល្អ និងនៅតែគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយថៃទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិដដែល។

នៅ​ក្នុង​សន្និសីទកាសែត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១២​ខែ​មិថុនា រដ្ឋមន្ត្រី​ប្រតិភូ​អម​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​បរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ បាន​លើកឡើង​ថា ប្រធានាធិបតី​បារាំង​លោក អេម៉ានុអែល ម៉ាក្រុង (Emmanuel Macron) បាន​សន្យា​ជួយ​សម្របសម្រួល​ផ្ដល់​ឯកសារ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​ព្រំដែន​កម្ពុជា នៅ​ក្នុង​ជំនួប​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០​ខែ​មិថុនា អំឡុង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅ​ចូលរួម​សន្និសីទ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ស្តីពី​មហាសមុទ្រលើកទី៣​(UNOC3) នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​នីស (Nice) ប្រទេស​បារាំង (France)។

ប្រធានា​ធិបតី​បារាំង​លោក ម៉ាក្រុង បាន​ថ្លែង​បញ្ជាក់​ថា បារាំង​អាច​ជួយ​សម្របសម្រួល​ជាអាថ៌ តាមរយៈ​ការ​ផ្ដល់​ឯកសារ។ ឯកសារ​នេះ ឯកសារ​នោះ ដល់​ភាគី​ទាំង​ពីរ ដល់​ថៃ​ផង ដល់​កម្ពុជា​ផង ប្រសិន​បើ​មាន​ការ​ចាំបាច់​។

—  លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ

លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ បាន​លើកឡើង​ទៀត​ថា ការថ្លែង​របស់​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​នៅក្នុង​ជំនួប​នោះ ជា​ការ​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ការ​លើកឡើង​របស់​លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្ដីពី​ជំហរ​របស់​កម្ពុជា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេសថៃ។

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ប្រាប់​មេដឹកនាំ​បារាំង​ថា កម្ពុជា​បន្ត​ប្រកាន់​ភ្ជាប់​នូវ​សន្ដិភាព ដើម្បី​បន្ត​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ ក្នុងនោះ​ទាំង​ការសម្រេច​ដាក់​តំបន់​ជម្លោះ​ចំនួន​៤ គឺ​ប្រាសាទ​តាមាន់​តូច​ ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទ​តាក្របី និង​តំបន់មុំបី ដើម្បី​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ហើយ​បញ្ហា​ព្រំដែន​ក្រៅ​ពី​តំបន់​ទាំង៤នោះ គឺ​កម្ពុជា​នឹង​បន្ត​ដោះស្រាយ​តាម​យន្តការ​ទ្វេភាគី​ដែល​មាន​ស្រាប់ ដូច​ជា​តាមរយៈ គណៈកម្មការ​ព្រំដែន​ចម្រុះ (JBC) ជាដើម។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ អតីត​តំណាង​រាស្ដ្រគណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក អ៊ុំ​ សំអាន បាន​លើកឡើង​ថា ជា​រឿង​ល្អ​ដែល​មេដឹកនាំ​បារាំង​បាន​សន្យា​បែប​នេះ។ លោក​ក៏​បាន​ជំរុញ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវ​ស្នើ​ទៅ​ភាគី​បារាំង​ ឱ្យ​ជួយ​ផ្ដល់​ឯកសារ​ស្ដីពី​សន្ធិសញ្ញា​បារាំង​-សៀម​ឆ្នាំ​១៩០៤​និង​ឆ្នាំ​១៩០៧ រួមទាំង​ផែនទី​ដើម​ចំនួន​១១​ផ្ទាំង​នៃ​សន្ធិសញ្ញា​នេះ ដែល​កំពុង​តង្កល់​ទុក​នៅ​ក្នុង​សារមន្ទីរ​មួយ​នៅទីក្រុង​ប៉ារីស(Paris) ពី​ព្រោះ​ជា​ឯកសារ​ទាំងនោះ​ មាន​តម្លៃ​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​បោះបង្គោល​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ និង​សម្រាប់​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ។

ហើយ​ម្យ៉ាង​ទៀត កម្ពុជា​គួរ​តែ​ស្នើសុំ​ជំនួយ​ពី​ភាគី​បារាំង គឺ​ជំនួយ​អ្នក​បច្ចេកទេស​បារាំង (ជំនាញ) ទៅ​លើ​ព្រំដែន​និង​ផែនទី​ទាំង​ហ្នឹង ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​បច្ចេកទេស​បារាំង​ហ្នឹង​បញ្ជូន​មក​ស្រុក​ខ្មែរ ដើម្បី​កំណត់​ពី​លើ​ផែនទី​ជាក់ស្ដែង ទៅ​លើ​ដី​ជាក់ស្ដែង ថា​តើ​បង្គោល​ព្រំដែន​នៅ​កន្លែង​ឱ្យ​ពិតប្រាកដ។

—  លោក អ៊ុំ សំអាន

ចំណែក​អ្នកសិក្សា​បញ្ហា​សង្គម​និង​នយោបាយលោក ប៉ោ មករា បាន​មើលឃើញ​ថា ឯកសារ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ព្រំដែន​តម្កល់​នៅ​ប្រទេស​បារាំង​ គឺ​ឯកសារ​សំខាន់​សម្រាប់​កម្ពុជា​ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ គួរតែ​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ថ្មី​មួយ​ ដែល​អាច​មាន​ជំនាញ​ខាង​ស្រាវជ្រាវ​ឯកសារ​ ដើម្បី​ជួយ​ឱ្យ​ការងារ​របស់​គណៈកម្មការព្រំដែន​កាន់តែ​មាន​សុក្រឹតភាព។

ពីព្រោះ​តួនាទី ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ ឬ​អ្នក​ពង្រឹង​ផ្នែក​ឯកសារ ផ្នែក​ច្បាប់ ផ្នែក​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ វា​ជួយ​ទៅ​ដល់​គណៈកម្មការ​ព្រំដែន​មួយ​កម្រិត​ទៀត ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​សុក្រិតភាព ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ភាព​ច្បាស់លាស់ ឬ​ភាព​គតិយុត្តិ​។

—  លោក ប៉ោ មករា

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១០​មិថុនា​ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន​ ម៉ាណែត​ បាន​សេចក្ដីសម្រេច​បង្កើត​គណៈកម្មការ​រៀបចំ​ឯកសារ​ ដើម្បី​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ។ គណៈកម្មការ​នោះ ដឹកនាំ​ដោយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការបរទេស​ និង​សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ​លោក​ ប្រាក់​ សុខុន​ និង​មាន​រដ្ឋមន្ត្រី​​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ជា​អនុប្រធាន​និង​ជា​សមាជិក។

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​បញ្ជាក់​ថា ដំណើរ​ការ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌អន្តរជាតិ​ នឹង​មិន​ថយក្រោយ​ឡើ​យ​ បើទោះបី​ជា​ភាគី​ប្រទេស​ថៃ​បង្ហាញ​ជំហរ​ មិន​ចូល​រួម​ប្ដឹង​ក៏​ដោយ​៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។