ူမန်မာ့ူင်္ပံနာ လုံူခံြရေးကောင်စီတင်ရေး ထိပ်တန်းဦးစားပေးကိင်္စ ူဖစ်နေဆဲ

• 
  2006-07-14

ေူမာက်ကိုရီးယားူင်္ပံနာနဲႛ အရြေႚအလယ်ပိုင်း ူင်္ပံနာတေကြို လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ လတ်တလော အရေးပေၞ ဆုံးူဖတ်ခဵက်ခဵိံိုင်ဖိုႛ အမေရိကန်က ဋ္ဌကိြးစားနေပေမယ့် ူမန်မာကိင်္စကို လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ တင်္ဘပီး အရေးယူရေးဟာ အမေရိကနိံိုင်ငံအတြက် ထိပ်တန်းဦးစားပေးတရပ် ူဖစ်နေဆဲပၝပဲလိုႛ ကုလသမဂ္ဂမြာရြိတဲ့ ထိပ်တန်း အမေရိကန်သံတမန်တဦးက RFA ကို ေူပာုကားလိုက်ပၝတယ်။

အမေရိကန်ထိပ်တန်းသံတမန်။ ။ကဵနော်တိုႛေူပာလိုတာက ူမန်မာကိင်္စဟာ ကဵနော်တိုႛအတြက် ထိပ်တန်းဦးစားပေး အရေးကိင်္စူဖစ်ဆဲပၝပဲ၊ တူခားအရေးပေၞအရေးစိုက်ရမယ့် ူင်္ပံနာတေရြြိနေပေမယ့် ူမန်မာကိင်္စကို ဆက်လုပ်နေမြာပဲူဖစ်ပၝတယ်။ တရုတ်အပၝအဝင် ဘက်မလိုက်အဖြဲႚိံိုင်ငံတေနြဲႛလည်း ဒီကိင်္စကို ဆက်္ဘပီးဆြေးေိံြးနေဆဲူဖစ်္ဘပီး ကောင်းမြန်တဲ့ ဆုံးူဖတ်ခဵက်ကဵိံိုင်ဖိုႛ ဆက်လုပ်နေပၝတယ်။

ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမအြဖြဲႚဋ္ဌကီးက ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ကမ္တာ့္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတယ်လိုႛ မရြူမင်တဲ့အတြက် လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ တင်ူပိံိုင်ဖိုႛ ဋ္ဌကိြးပမ်းတာကို စိုးရိမ်မိတဲ့အေုကာင်း ္ဘပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်နေႛက လက်ရြိ လုံူခံြရေးကောင်စီ ဥက္ကဌထံ စာရေးသား ပေးပိုႛခဲ့တယ်ဆိုတာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဆက်သြယ် မေးူမန်းရာမြာ အခုလို တုံႛူပန် ေူပာုကားလိုက်တာပၝ။

္ဘပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၆ ရက်က ဘက်မလိုက် လြပ်ရြားမအြဖြဲႚ ညိၟိံြိင်းရေး ဗဵရြို အစည်းအဝေးမြာ ူမန်မာ့အရေးကို လုံူခံြရေးကောင်စီမတင်ူပဖိုႛ အဖြဲႚဝင် ၂၂ ိံိုင်ငံက ရပ်တည်ေူပာခဲ့္ဘပီး ဒၝကို ဘက်မလိုက်အဖြဲႚက အတည်ူပြ ထောက်ခံခဲ့တယ်လိုႛ ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေႛက ထုတ်ဝေတဲ့ ူမန်မာသတင်းစာတေမြြာ ဖော်ူပခဲ့ပၝတယ်။

အာဆီယံအဖြဲႚဝင်တြေူဖစ်တဲ့ ကမေႝာဒီယား၊ အင်ဒိုနီးရြားနဲႛ ဗီယက်နမိံိုင်ငံတေကြလည်း ူမန်မာ့အရေးဟာ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို ္ဘခိမ်းေူခာက်နေတာ မရြိတဲ့အေုကာင်း ထောက်ခံဆြေးေိံြးခဲ့ုကတယ်လိုႛ ူမန်မာ့အလင်းသတင်းစာက ဆိုပၝတယ်။

အာဆီယံိံိုင်ငံတေရြဲ့ ရပ်တည်ခဵက်နဲႛ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚရဲ့ ရပ်တည်ခဵက် ကြဲလြဲနေတာ၊ နောက် အမေရိကန် ူပည်ထောင်စုက ူမန်မာ့အရေး လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ တင်ူပဖိုႛ ဆက်ဋ္ဌကိြးပမ်းနေတာတေကြို သက်ဆိုင်ရာိံိုင်ငူံခားရေးဌာနက အရာရြိတေနြဲႛ ဆက်သြယ်္ဘပီး ဦးကေဵာ်မင်းထြန်းက သတင်းတင်ူပထားပၝတယ်။

ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမအြဖြဲႚက ဒီဆန်ႛကဵင်ကန်ႛကြက်တဲ့ စာကို လက်ရြိ ဘက်မလိုက် လြပ်ရြားမအြဖြဲႚ ဥက္ကဌူဖစ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မလေးရြားိံိုင်ငံ သံအမတ်ုကီး မင်္စတာ ဟာမီဒၝ အလီက ပေးပိုႛခဲ့တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ဒီကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး လက်ရြိ ဘက်မလိုက် လြပ်ရြားမအြဖြဲႚရဲ့ လက်ရြိဥက္ကဌူဖစ်တဲ့ နယူယောက်္ဘမိြႚက မလေးရြားသံ႟ုံးကို ဆက်သြယ်မေးူမန်းရာမြာ ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမဆြိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မလေးရြားသံ႟ုံး အတြင်းဝန်ူဖစ်တဲ့ မင်္စတာ အီကရန် အီဘရာဟင်က RFAကို အတည်ူပြေူပာုကားပၝတယ်။

မင်္စတာ အီကရန် အီဘရာဟင်။ ။ ကဵနော်တိုႛ လုံူခံြရေးကောင်စီ ဥက္ကဌထံဆီ စာပိုႛခဲ့ပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံထဲက အေူခအနေတေဟြာ ိံိုင်ငံတကာ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို အ္ဇိံရာယ်ူပြ ထိပၝးနေတယ်ဆိုတာ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚက လက်မခံတဲ့အေုကာင်း ဖော်ူပတဲ့စာပၝ။ ဒၝ့ေုကာင့် ူမန်မာဟာ အ္ဇိံရာယ်မူပဘြူးလိြႛ ယူဆတဲ့အတြက် လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ တရားဝင်ကိင်္စအူဖစ် တင်ူပေူဖရြင်းဖိုႛဆိုတာဟာ ကုလသမဂ္ဂ ပဌိဉာဉ်စာတမ်းက ပုဒ်မ ၂၄နဲႛ ဆန်ႛကဵင်နေတယ်လိုႛ တင်ူပထားတာပၝ။

AIPMCအဖြဲႚဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီထြန်းကားလာရေးအတြက် ဆောင်ရြက်နေတဲ့ အာဆီယံ ၆ ိံိုင်ငံက လြတ်တော်အမတ်တေရြဲ့ အဖြဲႚအစည်းူဖစ်ပၝတယ်။ ဒီအဖြဲႚက မုကာသေးခင်ကပဲ ူမန်မာဟာ ိံိုင်ငံတကာ ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတဲ့အတြက် လုံူခံြရေးကောင်စီက အရေးယူပေးဖိုႛ အစီရင်ခံစာ ထုတ်ူပန်ခဲ့သလို ကမ္တာအရပ်ရပ်က လြတ်တော်အမတ် ၅၀၀ကေဵာ်ရဲ့ သဘောတူ တိုက်တြန်းခဵက်လက်မြတ်တေကြိုလည်း ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ်ဆီကို ပေးပိုႛခဲ့တဲ့ အဖြဲႚလည်း ူဖစ်ပၝတယ်။

အခုလိုဘက်မလိုကိံိုင်ငံတေကြ သဘောထားကို စာရေးတင်ူပတာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ အာဆီယံလြတ်တော် အမတ်မဵားအဖြဲႚက စိတ်ပဵက်ရတဲ့အေုကာင်း အမြဆောင်အတြင်းရေမြြး ထရီဇာ ကုက်က RFA ကို ေူပာုကားပၝတယ်။

မီးစ် ထရီဇာ ကုက်။ ။ ကဵမအနေနဲႛ ေူပာရရင် အလြန်စိတ်ပဵက်မိပၝတယ်။ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚက ဒီလို တင်ူပခဵက်မဵိြးနဲႛ ရပ်လာတာဟာ အလြန်စိတ်ပဵက်စရာကောင်းပၝတယ်။ ဘာလိုႛလဲဆိုတော့ ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမဟြာ ကမ္တာ့္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး၊ သဟဇာတမ္တွရေးနဲႛ မ္တွမ္တွတတရပ်တည်ရေးူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမယ့် အခုူဖစ်နေတဲ့ပုံက ူမန်မာိံိုင်ငံမြာူဖစ်နေတဲ့ ကိင်္စတေဟြာ ူမန်မာူပည်ထဲက ူပည်သူ သန်း ၅၀တင်မကပဲ အာဆီယံဒေသထဲက ိံိုင်ငံတေကြိုပၝ ထိခိုက်နေတယ်ဆိုတာကို ဘက်မလိုက်အဖြဲႚက နားမလည်တဲ့ပုံပၝပဲ။

ဘက်မလိုက်အဖြဲႚရဲ့ ပေးစာဟာ ူမန်မာကိင်္စဟာ လူႛအခြင့်အရေးကိင်္စသာူဖစ်လိုႛ လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ မတင်ဘဲ အသစ်ဖြဲႚတဲ့ လူႛအခြင့်ရေးကောင်စီမြာသာ တင်သင့်တယ်လိုႛ သဘောထားတင်ူပတာူဖစ်ပၝတယ်လိုႛလည်း မလေးရြား သံ႟ုံးအတြင်းဝန် မင်္စတာအီကရန်ကဆိုပၝတယ်။ ဒၝဆို အခု ကန်ႛကြက်တဲ့ အမေရိကနိံိုင်ငံရဲ့ ဆုံးူဖတ်ခဵက် အဆိုမူုကမ်းကိုရော မလေးရြားအနေနဲႛ ဖတ်ရ္ဘပီးပၝ္ဘပီလားလိုႛ RFAက မေးတော့ သူတိုႛအနေနဲႛ မတြေႛရသေးဘူး လိုႛလည်း မင်္စတာ အီကရန်က ဆိုပၝတယ်။

ူမန်မာ့အရေး အာဆီယံရဲ့ သဘောထား၊ အထူးသူဖင့် လက်ရြိ အာဆီယံသဘာပတိူဖစ်နေတဲ့ မလေးရြားိံိုင်ငံနဲႛ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ုကီးတိုႛရဲ့ အခုတလောေူပာနေတဲ့ ရပ်တည်ခဵက် သဘောထားနဲႛ ေူပာင်ူပန်ူဖစ်မနေဘူးလားလိုႛ အာအက်အေက မေးတော့ မင်္စတာအီကရန်က မူဖစ်ပၝဘူးလိုႛ ေူဖပၝတယ်၊

ဒၝပေမယ့် ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမရြဲ့ သဘောထားဟာ အစုအပေၝင်း သဘောထားရပ်တည်ခဵက်ပၝ။ အဖြဲႚဝင်ူဖစ်တဲ့ အေိံိုင်ငံ၊ ဘီံိုင်ငံ၊ စီံိုင်ငံရဲ့ သဘောထားတခုခဵင်းစီ ကိုတော့ လုံးဝကိုယ်စားမူပပြၝဘူး။ ဟုတ်ပၝတယ် ကဵနော်တိုႛမလေးရြားမြာလည်း ူမန်မာကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်လာရင် ကဵနော်တိုႛ ိံိုင်ငူံခားရေးဝန်ုကီးေူပာသလို ကဵနော်တိုႛမြာ တူခားအေုကာင်းတေလြည်း ရြိပၝတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

မင်္စတာအီကရန်။ ။ ကဵနော်တိုႛ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚအနေဲႛ လုံူခံြရေးကောင်စီကို အုကူံပတြာပဲလုပိံိုင်ပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛရပ်တည်ခဵက်ကို အေုကာင်းုကားတာပၝပဲူဖစ်ပၝတယ်။ လုံူခံြရေးကောင်စီအနေနဲႛ ဒီဟာ လုပ်သင့်တယ်၊ ဒီကိင်္စမလုပ်မပၝနဲႛ ေူပာပိုင်ခြင့် မရြိပၝဘူး။ လုပ်ပိုင်ခြင့်အာဏာ မရြိပၝဘူး။ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚဟာ ကောင်စီဝင်မဟုတ်ပၝဘူး။ လုံူခံြရေးကောင်စီမြာပၝတဲ့ အဖြဲႚဝင်တေသြာ ဆုံးူဖတ်ရမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛက ရပ်တည်ခဵက်ကို ေူပ္ဘာပီး ကန်ႛကြက်တာပဲ ူဖစ်ပၝတယ်။ တကယ်လိုႛ ူမန်မာကိင်္စကို တင်္ဘပီး ဆြေးေိံြးခဲ့ရင်လည်း ကဵနော်တိုႛဘက်မလိုက်အဖြဲႚအနေနဲႛ ဘာမမြတတိံိုင်ပၝဘူး။

ူမန်မာိံိုင်ငံက ိံိုင်ငံရေးစီးပြားရေးနဲႛ လူသားခဵင်းစာနာဆိုင်ရာူင်္ပံနာတေဟြာ ဆိုးဝၝးလြန်းတဲ့အတြက် ိံိုငငံရေး စီးပြားရေး ဒုက္ခသည်တေမြဵားလာတာ၊ ရောဂၝဘယတေပြဵံႚိံြံႛလာတာ၊ မူးယစ်ဆေးဝၝးတြေ ပဵံႚိံြံႛလာတာတြေေုကာင့် ူမန်မာကိင်္စဟာ ဒေသတြင်းတည်္ဘငိမ်မကြိုပၝ ထိပၝးလာတဲ့အတြက် လုူံခံြရေးကောင်စီကို တင်ူပအရေးယူရေးကို ထောက်ခံသူတေကြ ဆိုုကပၝတယ်။

အာဆီယံ လြတ်တော်အမတ်မဵားအဖြဲႚကတော့ ဘက်မလိုက်ရဲ့ ရပ်တည်ခဵက်ကို ကန်ႛကြက်္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံအရေးဟာ ဒေသတြင်း ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို ထိပၝး ္ဘခိမ်းေူခာက်နေတဲ့အေုကာင်း မီးစ် ထရီဇာ ကုက်က ထပ်္ဘပီး အတည်ူပြ ေူပာခဲ့ပၝတယ်။

မီးစ် ထရီဇာ ကုက်။ ။ ကဵမတိုႛ အာဆီယံ အမတ်မဵား အဖြဲႚကတော့ ဒီကိင်္စ အလြန်ရြင်းပၝတယ်။ ူမန်မာ့အရေးကို ကုလသမဂ္ဂ လုံူခံြရေးကောင်စီက အလေးအနက်ထား္ဘပီး ေူဖရြင်းပေးသင့်ပၝတယ်။ ဘာ့ေုကာင့်လဲဆိုတော့ ူမန်မာူပည်မြာ ူဖစ်နေတာတေဟြာ ဒေသတြင်းရဲ့ လုံူခံြရေးထိခိုက်တာ အမြန်ူဖစ်နေလိုႛပၝပဲ၊ ကဵမတိုႛ ဘက်မလိုက်လြပ်ရြားမအြဖြဲႚ ရပ်တည်ခဵက်ကို သဘောမတူပၝဘူး။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံ႟ုံးက ူမန်မာ့အရေး ေူပာခြင့်ရ သံမြြးကတော့ ူမန်မာကိင်္စဟာ ိံိုင်ငံတကာ လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတဲ့ ူင်္ပံနာူဖစ်္ဘပီး အမေရိကန်ရဲ့ ရပ်တည်ခဵက်က မေူပာင်းလဲဘဲ ဆက်္ဘပီး အကောင်အထည် ဖော်သြားမယ်လိုႛ အခုလို ေူဖုကားခဲ့ပၝတယ်။

အမေရိကန် ထိပ်တန်းသံတမန်။ ။ ကဵနော်တိုႛေူပာခဲ့သလိုပဲ ဒၝဟာ ရြေႚဆက်ဆြေးေိံြးနေတဲ့ ူင်္ပံနာူဖစ်္ဘပီး ေူဖရြင်းရမယ့် ူင်္ပံနာလည်းူဖစ်ပၝတယ်။ ဒ့ၝေုကာင့်၊ ကဵနော်တိုႛအမေရိကန်အစိုးရရဲ့ ရပ်တည်ခဵက်ဟာ မေူပာင်းပၝဘူး။ ဒၝဟာ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚက ေူပာလာတဲ့ ကိင်္စဟာလည်း အသစ်အဆန်းလည်း မဟုတ်ပၝဘူး။ ဆုံးူဖတ်ခဵက်ကဵအောင် ကဵနော်တိုႛ ဆက်တြန်းအားပေး လုပ်သြားမြာပၝ။ ဆက်္ဘပီးတော့လည်း ညိၟိံြိင်းဆြေးေိံြးသြားမြာပၝ။

ူမန်မာ့အရေးကို လုံူခံြရေးကောင်စီမြာ မဆြေးေိံြးဖိုႛ ဘက်မလိုက်အဖြဲႚရဲ့ ကန်ႛကြက်တဲ့ပေးစာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဦးကေဵာ်မင်းထြန်း ဆက်သြယ် မေးူမန်းခဲ့တာတေကြိုလည်း နားထောငိံိုင်ပၝတယ်။

• ဦးကေဵာ်မင်းထြန်း၏ စုစည်းတင်ူပခဵက်
• Download story audio