အာဆီယံ ိံြီးေိံြာပြဲအတြက် ူမန်မာကိုယ်စားလြယ် ေ႟ြးခဵယ်ရေး ညၟိံြိင်းနေဆဲ

အာဆီယံအဖြဲႚဝငိံိုင်ငံတေကြ Civil Society လိုႛခေၞတဲ့ လူထုအေူခူပြ လူမြ အဖြဲႚအစည်းတေရြဲ့ ဒုတိယအဋ္ဌကိမ်ေူမာက် ိံြီးေိံြာဖလြယ်ပြဲကို ထိုင်းိံိုင်ငံတောင်ပိုင်း ခဵအမ်း္ဘမိြႚမြာ အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက် မနေႛကစ္ဘပီး ၃ ရက်ုကာ ူပလြုပ်နေပၝတယ်။

2009.10.19

စတင်ကဵင်းပတဲ့ မနေႛကနဲႛ ဒီနေႛိံြစ်ရက်မြာတော့ အာဆီယံ အစိုးရအရာရြိတြေ မပၝဝင်ပဲ ဒီကနေႛမြာတော့ တိံိုင်ငံက ကိုယ်စားလြယ်တဦးစီကို ေ႟ြးခဵယ်နေပၝတယ်။ အာဆီယံ ဝန်ဋ္ဌကီး ၁၀ ဦးနဲႛ အဖြဲႚအစည်းတြေ ကိုယ်စားလြယ် ၁၀ ဦးက မနက်ူဖန်ကဵမြ မဵကိံြာခဵင်းဆိုင် တြေႚဆုံုကမြာပၝ။

ဒီနေႛ အဲဒီလို ဝန်ဋ္ဌကီးတေနြဲႛတြေႚဆုံဖိုႛ ိံိုင်ငံအလိုက် ကိုယ်စားလြယ်တြေ ေ႟ြးခဵယ်တဲ့အခၝ ူမန်မာိံိုင်ငံအတြက် ကိုယ်စားလြယ်တဦး ေ႟ြးခဵယ်ရေးမြာ ူပည်တြင်းက တက်ရောက်နေတဲ့အဖြဲႚက ပုဂ္ဂိြလ်တေနြဲႛ ူပည်ပက တက်ရောက်နေတဲ့ အဖြဲႚတြေုကားမြာ အူငင်းပြားစရာ ူဖစ်နေတယ်လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် အေူခခံလူထု လူႛအခြင့်အရေးပညာပေးရေး ကော်မတီ ဒၝ႟ိုက်တာ ဦးထူးခဵစ်က ေူပာပၝတယ်။

ဦးထူးခဵစ်။       ။ “ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဗမာအနေနဲႛပဲ ေ႟ြးတာ နည်းနည်းလေး အခက်အခဲ ရြိနေတယ်။ ဘာူဖစ်လိုႛလဲဆိုတော့ ူပည်တြင်းကလာတဲ့ လူထု အေူခူပြ အဖြဲႚအစည်းတြေ၊ နောက် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံနဲႛ နယ်စပ်တေမြြာ အေူခစိုက်တဲ့ လူထုအေူခူပြ အဖြဲႚအစည်း၊ ိံိုင်ငံရေး အဖြဲႚအစည်းတေနြဲႛက ဒၝ သူႛလူကိုယ့်လူ ေ႟ြးတယ်ဆိုတဲ့ ူင်္ပံနာတော့ အခုဟာတော့ ရြိနေတယ်။”

ူမန်မာစစ်အစိုးရအပၝအဝင် အာဆီယံအစိုးရတခဵိြႚကလည်း ဘယ်ကိုယ်စားလြယ်တေကြ သူတိုႛနဲႛ တြေႚမြာလဲဆိုတာနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ထိန်းခဵြပ်ဖိုႛ ဆ္ဋိံရြိနေုကတယ်လိုႛ Alt-ASEAN အဖြဲႚက မင်္စဒယ်ဘီစတော့ဟတ်က ေူပာပၝတယ်။

အဲဒီအူပင် မင်္စဒယ်ဘီစတော့ဟတ်က အာဆီယံအစိုးရတေအြနေနဲႛ Civil Society လိုႛခေၞတဲ့ လူထုအေူခူပြ လူမြ အဖြဲႚအစည်းတေနြဲႛ စကားေူပာဖိုႛကို အဋ္ဌကီးအကဵယ် စိုးရိမ်နေစရာမလိုပၝဘူး။ ိံိုင်ငံအားလုံးက အာဆီယံပဋိဉာဉ်ကို အတည်ူပခြဲ့တာ တိံြစ်နီးပၝးရြ္ဘိပီး ဒီအပေၞမြာ အာဆီယံ ဒေသတြင်း ူပည်သူတြေ ပို္ဘပီး ရင်းိံြီးခဵစ်ခင် နားလညိံိုင်အောင်နဲႛ အစိုးရတေနြဲႛ လူမအြဖြဲႚ အစည်းတေရြဲ့ုကားမြာ ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်မြတြေ ပိုလုပ်ဆောင်သင့်ပၝ္ဘပီ။ ဒၝေုကာင့် အာဆီယံအစိုးရတြေ ကိုယ်တိုင်က ူပည်သူတေနြဲႛ ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်ရေးကို အလေးပေးသင့်ပၝတယ်။ ဒီလိုမမြဟုတ်ရင် အစိုးရတေကြ ူပ႟ုပ်တခုလို ဟန်ဆောင်နေတာပဲ ူဖစ်လိမ့်မယ် လိုႛ မင်္စဒယ်ဘီစတော့ဟတ်က ေူပာသြားတာပၝ။

ူမန်မာကိုယ်စားလြယ်တဦး ေ႟ြးခဵယ်ရေးမြာ ကိုယ့ိံိုင်ငူံင်္ပံနာကို မေူဖရြင်းိံိုင်ပဲ ဘေးက ေူဖရြင်းပေးရတာမဵိြးဟာ ိံိုင်ငံရေးအရ သိက္ခာကဵစရာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ဦးထူးခဵစ်က တင်ူပထားတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

ဦးထူးခဵစ်။       “အရြေႚတောင်အာရြ ိံိုင်ငံထဲမြာ ရြိတဲ့ အစိုးရတေကြို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက ဘာတေမြဵား ေူပာမလဲ၊ တောင်းဆိုမလဲ၊ ဒၝေုကာင့်မိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက တိံိုင်ငံမြာ တယောက် ကိုယ်စားလြယ်တြေ ေ႟ြး္ဘပီးတော့တော့ မနက်ူဖန်ကဵရင် ဒီ အစိုးရ ိံိုင်ငံခေၝင်းဆောင်တေနြဲႛ တြေႚဖိုႛ အဲလိုမဵိြး စဉ်းစားထားုကတယ်ပေၝ့နော်။ ၄ နာရီမြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ မပေးိံိုင်သေးဘူး ဆိုလိုႛရြိရင် အဲဒီ ဖိုရမ်ကိုလုပ်တဲ့ စတီယာရင်းကော်မတီကန္ဘေပီးတော့ သူတိုႛ ေ႟ြးခဵယ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမဵိြး ေူပာထားတယ်။ သူတိုႛ ေ႟ြးခဵယ်ပေးထားတဲ့ ဟာမဵိြးကို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛအနေနဲႛကတော့ သဘောမတူဘူးဆိုတဲ့ အေုကာင်းတော့ ဗမာ လူႛအခြင့်အရေး လြပ်ရြားတဲ့ လူတေထြဲမြာ ကဋ္ဋန်တော် အဲဒီ သဘောထား ပေးထားတယ်။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဗမာခဵင်း မေ႟ြးိံိုင်လိုႛ သူမဵား ေ႟ြးပေးတာကတော့ ိံိုင်ငံရေးအရ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ သိက္ခာကဵပၝတယ် ဆို္ဘပီးတော့ ကဋ္ဋန်တော်ေူပာထားတယ်။”

ထိုင်းဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် အဘီဆစ်ကလည်း ိံိုင်ငံအလိုက် ကိုယ်စားလြယ် ၂ ဦး ဒၝမမြဟုတ် ၃ ဦးစီနဲႛ သီးူခားတြေႚဆုံဖိုႛ ရြိတယ်လိုႛလည်း သိရပၝတယ်။

အခုကဵင်းပနေတဲ့ အာဆီယံ လူထုစည်းဝေးပဲကြို ူပည်တြင်းက ုကံ့ခိုင်ဖ္ဘံြဖိြးရေးအသင်း၊ ူမန်မာိံိုင်ငံအမဵြိးသမီးရေးရာအသင်းစတဲ့ စစ်အစိုးရဘက်က အဖဲြႚတြေ တက်ရောက်ုကသလို ထိုင်းူမန်မာနယ်စပ်အေူခစိုက် လူထုအေူခူပြ အဖဲြႚအစည်းတြေ၊ လူႛအခြင့်အရေးအဖဲြႚတေနြဲႛ ူမန်မာရဟန်းတော်မဵားအဖဲြႚခဵြပ်တိုႛလည်း တက်ရောက်ုကပၝတယ်။ အစည်းအဝေးနဲႛပတ်သက်တဲ့ အေူခအနေတေသြိရအောင် အာဆီယံ လူထုကိုယ်စားလြယ်အူဖစ် တက်ရောက်နေတဲ့ အာဆီယံ-ူမန်မာိံိုင်ငံ အထူးအလုပ်အဖဲြႚ အဖဲဝြင်၊ အာရြ ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ ူမန်မာူပည် ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်ရေးအဖဲြႚ တာဝန်ခံ မခင်ဥမ္ထာကို RFA မြ မအင်ုကင်းိံိုင်က ဆက်သြယ်မေးူမန်းထားပၝတယ်။

ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဵက်။
အသံဖိုင်ယူရန်
မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။