ူမန်မာ့အရေး လုံူခံြရေးကောင်စီ ကိုင်တြယ်သင့်ေုကာင်း ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ်ရေးသား

• 
  2006-08-09

ူမန်မာ့အရေးဟာ ဘယ်ကမႝာ့သံတမန်တေရြဲ့ ထိပ်တန်း ဦးစားပေးစာရင်းမြာမြ ရြိမနေတဲ့အခဵက်ဟာ ကုလသမဂ္ဂလုံူခံြရေးကောင်စီက ူမန်မာ့အရေးကို ကိုင်တြယ်ဆောင်႟ြက်သင့်တဲ့ အရင်းခံ အေုကာင်းရင်းပၝပဲလိုႛ ုသဂုတ်လ ၉ ရက်နေႛထုတ် ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ် သတင်းစာဋ္ဌကီက အယ်ဒီတာ့ အာဘော်မြာ ရေးသား တိုက်တြန်းလိုက်ပၝတယ်။

လက်ဘိံြနိံိုင်ငံမြာ စစ်မီးလောင်န္ဘေပီး အီရနိံိုင်ငံကလည်း ိံဵကြလီယားလက်နက်ပိုင် ိံိုင်ငူံဖစ်လာဖိုႛ ဋ္ဌကိြးစားနေခဵိန်ူဖစ်ပေမယ့် ူမန်မာ့အရေးကိုတော့ လုံူခံြရေးကောင်စီက မေ့လေဵာ့မထားသင့်ဘူးလိုႛ ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ် သတင်းစာက ဆိုပၝတယ်။

ဒီအေုကာင်းနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ်သတင်းစာရဲ့ အယ်ဒီတာ မင်္စတာ ဖရက်ဒ် ဟီယက်(Fred Hiatt)ကို RFA ဝိုင်းတော်သား ဦးကေဵာ်မင်းထြန်းက ဆက်သြယ်မေးူမန်း တင်ူပထားပၝတယ်။

ကမ္တာ့လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတဲ့ အ္ဇိံရာယ်ူင်္ပံနာတခုကို ကမ္တာ့ စာနယ်ဇင်းတေရြဲ့ မဵကိံြာဖုံးမြာ ပၝမလာခင် ကုလသမဂ္ဂအနေနဲႛ ေူဖရြင်းိံိုင်ပၝတယ်ဆိုတာူပသဖိုႛအတြက် ူမန်မာအရေးဟာ အခြင့်အရေးကောင်းတခုူဖစ်တယ်လိုႛ ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ် သတင်းစာဋ္ဌကီက ဆိုပၝတယ်။

ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ် အယ်ဒီတာအဖြဲႚအနေနဲႛ ဘာူဖစ်လိုႛ အခုလို လက်ဘိံြန်စစ်ပြဲ၊ အီရန်အရေးတြေ ူဖစ်နေတဲ့ အခုအခဵိန်ဟာ ူမန်မာ့အရေးကို လုံူခံြရေးကောင်စီက ကိုင်တြယ်ေူဖရြင်းဖိုႛ အခဵိန်ပၝလိုႛ ရေးသားရပၝသလဲလိုႛ RFAက ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ်သတင်းစာဋ္ဌကီရဲ့ အယ်ဒီတာ မင်္စတာ ဟီယက်ကို ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဲ့ပၝတယ်။

မင်္စတာ ဟီယက်။ ။ ကဵနော်တိုႛ အယ်ဒီတာ့အာဘော်က အဓိထောက်ူပခဵင်တဲ့အခဵက်က ူမန်မာ့အရေးကို မကိုင်တြယ်ခဲ့ရင် ကောင်စီရဲ့ ရပ်တည်ခဵက်ဟာ ပိုဆိုးလာိံိုင်တယ်။ လုံူခံြရေးကောင်စီအနေနဲႛ ကမႝာ့လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတဲ့ ူင်္ပံနာတေကြို ထိထိရောက်ရောက် တုံႛူပန်ေူဖရြင်းိံိုင်တယ်ဆိုတာ ူပဖိုႛလိုပၝတယ်။ ဒီူင်္ပံနာတေဟြာ မီဒီယာ သတင်းစာ မဵကိံြာဖုံးတေမြြာ ပၝနေ၊ ရြေႚတန်းရောက်နေမြ ေူဖရြင်းရမြာ မဟုတ်ပၝဘူး။ ူမန်မာကိင်္စဟာ အကောင်းဆုံး ဥပမာတရပ်ူဖစ်ပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ ပဋိဉာဉ်မြာ ဖော်ူပထားတာက အဖြဲႚဋ္ဌကီရဲ့ တာဝန်ဝတ္ဇရားတေထြဲမြာ ိံိုင်ငံတိံိုင်ငံရဲ့ အာဏာပိုင်နက်အတြင်းမြာ ပဲူဖစ်ပၝစေ မတရားဖိံြိပ်အုပ်စိုးနေတဲ့ ိံိုင်ငံထဲက လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်နေတာတေကြို မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ေူဖရြင်းပေးရမယ်လိုႛ ပၝပၝတယ်။ ကမႝာ့လုံူခံြရေးနဲႛ ူငိမ်းခဵမ်းရေးကို အ္ဈိံရာယ်ူပြနေတဲ့ ူင်္ပံနာတေကြို ေူဖရြင်းပေးရပၝမယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံက အာဏာရြင်စနစ်ဟာ ကဵနော်တိုႛအူမင်မြာတော့ ကမ္တာ့လုံူခြရေး ူငိမ်းခဵမ်းရေးကို ူခိမ်းေူခာက်နေတဲ့ ူင်္ပံနာဆိုတာ သံသယတောင် ူဖစ်စရာမရြိပၝဘူး။

သူကဆက်္ဘပီးတော့ ူမန်မာကိင်္စကို ကမ္တာက လက်ဘိံြန်-အင်္စရေးလ် စစ်ပြဲထက်ပို္ဘပီး ဥပေက္ခာူပဖြိုႛ လြယ်တဲ့အေုကာင်း အခုလို ဆက်္ဘပီးရြင်းပၝတယ်။

မင်္စတာ ဟီယက်။ ။ ူမန်မာကိင်္စကို ကမ္တာက လက်ဘိံြန်-အင်္စရေးလ် စစ်ပြဲထက်ပို္ဘပီး ဥပေက္ခာူပဖြိုႛ လြယ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမယ့် ဒီလို ဥပေက္ခာူပရြင် မြားပၝလိမ့်မယ်။ ကဵနော်တိုႛ ဆိုလိုရင်းက သတင်းစာ မီဒီယာတေရြဲ့ ရြေႛတန်းမြာ ရြိမနေလိုႛ အရေးမဋ္ဌကီတာမဟုတ်ဘူး။ ဒၝဟာ လုံူခံြရေးကောင်စီ အတြက် ကိုယ်တိုင်တာဝန်ယူထားတဲ့ အလုပ်ကို လုပိံိုင်မလုပိံိုင်ဆိုတာ စမ်းသပ်တဲ့ ူင်္ပံနာတရပ်ူဖစ်လိုႛ ူမန်မာကိင်္စဟာ အလြန်အရေးဋ္ဌကီပၝတယ်။

ေူမာက်ကိုရီးယားနဲႛပဲ ယြဉ်လိုႛရတဲ့ ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ ဖိံြိပ်ရက်စက်မကြို ူမန်မာလူမဵိြး သန်း ၅၀ ဟာ ခံစားနေရတယ်လိုႛ သတင်းစာဋ္ဌကီးက ဆိုပၝတယ်။ ဒီအခဵက်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့လည်း မင်္စတာဟီယက်က ူမန်မာလို လြတ်လပ်ခြင့်ကို ပိတ်ပင်တဲ့ိံိုင်ငံ၊ ူပင်ပကမ္တာကို အမြောင်ခဵထားတဲ့ိံိုင်ငံဆိုလိုႛ ေူမာက်ကိုးရီးယားိံိုင်ငံပဲ ယြဉ်စရာရြိတဲ့အေုကာင်း၊ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ဖက်စ်ပိုႛတဲ့စက် လက်ထဲရြိတာပဲူဖစ်ူဖစ်၊ အစိုးရကို မသိမသာဝေဖန်တဲ့ ကဗဵာကိုရေးမိတာပဲူဖစ်ူဖစ် ရက်ရက်စက်စက် ိံြစ်ရြည်ထောင်ခဵ အူပစ်ပေးတတ်တဲ့ ိံိုင်ငူံဖစ်လိုႛ လြတ်လပ်ခြင့်ဆိတ်သုဉ်းတဲ့နေရာမြာ ေူမာက်ကိုရီးယားတိံိုင်ငံသာ ယြဉ်စရာရြိတယ်လိုႛ ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ် သတင်းစာ ခေၝင်းဋ္ဌကီပိုင်း အယ်ဒီတာ မင်္စတာ ဖရက် ဟီယက်က ရြင်းူပပၝတယ်။

ူမန်မာကိင်္စကို လုံူခံြရေးကောင်စီအဖြဲႚဝင်တြေူဖစ်တဲ့ ႟ုရြားနဲႛ တ႟ုတိံိုင်ငံတေကြ တူခားိံိုင်ငံတေရြဲ့ လုံူခံြရေး၊ ူငိမ်းခဵမ်းရေးကို အ္ဇိံရာယ်မူပပြၝဘူးလိုႛ ေူပာနေတာကိုရော သတင်းစာဋ္ဌကီအနေနဲႛ ဘယ်လိုႛ ယူဆပၝသလဲလိုႛ RFAက မေးတဲ့အခၝ မင်္စတာ ဟီယက်က ူမန်မာက အိမ်နီးခဵင်းိံိုင်ငံတေကြို စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်မနေဘူး ဆိုတာကတော့ မြန်ပၝတယ်။ ဒီလိုနည်းနဲႛ အ္ဈိံရာယ်မူပတြာ မြန်ပၝတယ်။ ဒၝပေမယ့် ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ ိံြစ်ကာလတေမြြာ ူမန်မာူပည်တြင်းက တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးစုတေကြို လူမဵိြးရေး သုတ်သင် ရြင်းလင်းတဲ့ စစ်တြေ တိုက်ခဲ့တာ၊ ဖိံြိပ်ခဲ့တာတြေ လုပ်ခဲ့တယ်။ လုံူခံြရေးကောင်စီအနေနဲႛ လူတေကြို ဒီလို တိုက်ခိုက်တာမဵိြးကို ိံိုင်ငံနယ်နိမိတ်တခုထဲမြာပဲူဖစ်ူဖစ် ကာကြယ်ပေးဖိုႛ ိံိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို ရြင်းရြင်းလင်းလင်း တောင်းဆိုထားပၝတယ်။

ဒုတိယအခဵက်အနေနဲႛ စစ်အစိုးရရဲ့ ဘက်လိုက်တဲ့ မူဝၝဒတြေေုကာင့် ဒုက္ခသည်တြေ ပိုမဵားလာတာ၊ မူးယစ်ဆေးဝၝးတြေ၊ အေအိုင်ဒီအက်စ်လို၊ တူခားရောဂၝမဵိြးတြြေ ိံိုင်ငံတကာကို ူဖန်ႛနေတာတေဟြာ အိမ်နီးခဵင်း တ႟ုတ်၊ အ္ဋိံိယ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်၊ ထိုင်းနဲႛ တူခားအိမ်နီးခဵင်းတေကြို အေိံြာက်ယြက်ပေးနေတာပၝပဲလိုႛ မင်္စတာ ဟီယက်ကဆိုပၝတယ်။

မင်္စတာ ဟီယက်။ ။ ဟာဗဲတူးတူး အစီရင်ခံစာထဲမြာ ရြင်းရြင်းလင်းလင်း ဖော်ူပထားသလို ကမ္တာ့ ူငိမ်းခဵမ်းရေးနဲႛ လုံူခံြရေးကို ထိပၝးနေတဲ့ အ္ဇိံရာယ်တြေ အမဵိြးမိဵြးရြိပၝတယ်။ စစ်ရေးအရ ပေၞပေၞတင်တင် ထိပၝးတိုက်ခိုက်တာကိုမြ ကမ္တာက စိုးရိမ်ရမယ့် ူင်္ပံနာမဟုတ်ပၝဘူး။

လုံူခံြရေးကောင်စီအနေနဲႛ ူမန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးကိင်္စကို တရားဝင် ကိင်္စရပ်အူဖစ် ထည့်သြင်း္ဘပီး ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်နဲႛ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားအားလုံးကို လြတ်ပေးဖိုႛ၊ ဒီမိုကရေစီရေး တောင်းဆိုနေသူတြေ ပၝဝင်တဲ့ အမဵိြးသားရင်ုကားစေ့ရေးကိင်္စ အကောင်ထည်ဖော်ဖိုႛ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲႛ ိံိုင်ငံတကာ အကူအညီတေကြို အစိုးရရဲ့ အဂတိလိုက်စားတဲ့ အစိုးရယ္ဇိံရားကို ကေဵာ်္ဘပီး လြတ်လြတ်လပ်လပ် ထောက်ပံ့ပေးိံိုင်ဖိုႛနဲႛ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် ခိုဖီအာနန်အနေနဲႛ ဒီအခဵက်တြေ လုပ်ဆောင်တိုးတက်မကြို လုံူခုံရေးကောင်စီကို ပုံမြန်ူပန်အစီရင်ခံဖိုႛ လိုေုကာင်း ဝၝရြင်တန်ပိုႛစ်ရဲ့ ခေၝင်းဋ္ဌကီးက တိုက်တြန်းထားတဲ့အေုကာင်း ဆက်သြယ်မေးူမန်းတင်ူပလိုက်ပၝတယ်။