႟ိုဟင်ဂဵာ လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚက လူပြဲစားမဵားကို စုံစမ်းရြာဖြေ

လေစြီးဒုက္ခသည် ႟ိုဟင်ဂဵာတေအြရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ိံိုင်ငံတကာက လူကုန်ကူးတဲ့ ပြဲစားတေကြို ဖော်ထုတ် အရေးယိူံိုင်ဖိုႛ ဋ္ဌကိြးစားနေတယ်လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက် အေူခစိုက် ႟ိုဟင်ဂဵာ လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚက RFAကို ေူပာပၝတယ်။

2009.02.04
rohingya_family_305px.jpg ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ခိုလှုံနေသော ရိုဟင်ဂျာ မိသားစုတစ်စုကို တွေ့ရစဉ်
Photo: AFP
လူပြဲစားတေထြံက နေရင်းအရပ်ကနေ ထြက်ခြာလာတဲ့ စက်လေအြရေအတြက်နဲႛ လိုက်ပၝလာတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာတြေ ဦးရေကို သိံိုင်အောင် စုံစမ်းိံိုင်မြ သေဆုံး ပေဵာက်ဆုံးသူ စာရင်းနဲႛ နစ်ူမြပ်စက်လြေတေကြို ဖော်ထုတိံိုင်မယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။

ပင်လယ်ူဖတ်္ဘပီး ထြက်ခြာလာတဲ့ လေစြီး ႟ိုဟင်ဂဵာအမဵိြးသားတေထြဲမြာ အသက်မူပည့်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တေပြၝ ပၝဝင်ပၝတယ်။

သူတိုႛထြက်ခြာလာတဲ့အခဵိန်မြာ လူပြဲစားတေဘြက်က ိံိုင်ငံအသီးသီးကနေ အဆင့်ဆင့် ဆက်သြယ်္ဘပီး အလုပ် ရြာဖြေပေးမယ်လိုႛ ကတိပေး ခေၞဆောင်လာတာ ူဖစ်ပေမဲ့ စက်လြေတြေ ကမ်းဆိုက်ရာ ိံိုင်ငံတေမြြာ ဖမ်းဆီးတဲ့အခၝမြာတော့ ပြဲစားတေဘြက်က လုံးဝ အဆက်အသြယ် မလုပ်တော့ပဲ ရြောင်တိမ်းသြားဋ္ဌကတာမဵားတယ်လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံမြာ လက်ရြိဖမ်းဆီးထားတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာ ဒုက္ခသည်တေကြို ကူညီပေးနေသူတဦးက ေူပာပၝတယ်။

အကူအညီပေးသူ။      ။ “သူတိုႛ လ္တွိြႚဝြက်ထြက်လာတာ စက်လြေ ဘယိံြစ်စီးလဲ၊ လူဘယိံြစ်ယောက်လဲ မသိဘူး။ ဒီမြာ ဒုက္ခရောက်မြ အဖမ်းခံရလိုႛ ဖုန်းဆက်လာမြ သိရတာ ဘယိံြစ်ယောက်လဲဆိုတာ၊ လူပေဵာက်မြ လူအဖမ်းခံရမြ သူတိုႛဖုန်းဆက်လာတာပၝ၊ ပြဲစားတေကြ နေရာတကာမြာ ပြဲစားပၝတယ်။ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်ရြိတယ်၊ ရခိုင်မြာလဲ အာရခန်မြာ ရြိတယ် ထိုင်းမြာ ရြိတယ်၊ မလေးရြားမြာလဲ ရြိပၝတယ် အခဵိြႚနေရာမြာ အစိုးရနဲႛ ပေၝင်း္ဘပီး အလုပ်လုပ်တယ်၊ ကိုယ်တိုင်မလုပ်ဘူး၊ ပြဲစားတေကြ နင်သြားရင် နင့်ကို ဒီလောက်လခပေးမယ်၊ မလေးမြာ တသောင်း လခရမယ် ထိုင်းမြာ တသောင်း လခရမယ်ဆို္ဘပီး လူတြေ ကလိမ်ကကဵစ်ယူ္ဘပီးတောႛ၊ ကိုယ့်ပိုက်ဆံ လောလောဆယ် နင့်မြာ ဘယ်လောက်ရြိလဲ ဆို္ဘပီးတော့ အခုတသောင်း ဒီမြာပေး၊ မလေးရြား ရောက်ရင် တသောင်းပေး ဆို္ဘပီးတော့ ပြဲစားက ပေၞမလာတော့ဘူး။”

ထိုင်းိံိုင်ငံ ပင်လယ်ကမ်းစပ်္ဘမိြႚတြေူဖစ်တဲ့ ရနောင်း၊ ဖန်င၊ ဖူးခက်၊ ကိုရဘူရီစတဲ့ ္ဘမိြႚနယ်တေမြြာ ဖမ်းမိတဲ့ လေစြီး႟ိုဟင်ဂဵာတေရြဲ့ မူလရည်မြန်းခဵက်က မလေးရြားိံိုင်ငံကို ူဖစ်တယ်လိုႛ ဗန်ကောက်အေူခစိုက် ႟ိုဟင်ဂဵာ လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚ တာဝန်ရြိသူတဦးက ေူပာပၝတယ်။ အခု႟ိုဟင်ဂဵာတေကြို ခေၞဆောင်လာတဲ့ ပြဲစားတေနြဲႛ အဆက်အသြယ် မရသေးတဲ့အတြက် ပင်လယ်တြင်း နစ်ူမြပ်သြားတဲ့ စက်လေအြရေအတြက် လိုက်ပၝလာတဲ့ လူဦးရေကို ဘယ်လိုမြ စုံစမ်းလိုႛ မရိံိုင်ဘူး ူဖစ်နေတယ်လိုႛ သူက ေူပာပၝတယ်။

ထိုင်းအစိုးရဘက်က အခုလိုမဵိြး လေစြီးဒုက္ခသည် ႟ိုဟင်ဂဵာလူမဵိြးတေကြို စက်ူဖြတ်ထားတဲ့ စက်လေနြဲႛ ပင်လယ်ထဲ ူပန်မ္တေွာလြတ်လိုက်တယ်ဆို္ဘပီး ထြက်ပေၞနေတဲ့သတင်းတေအြပေၞ စိုးရိမ်ပူပင်မိတယ်လိုႛ သူက အခုလိုေူပာပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚ တာဝန်ရြိသူ။       ။ “အရမ်းလန်ႛသြားတယ်၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛလူမဵိြးတေဟြာ ဒီလောက်တောင် တန်ဖိုးမရြိပၝလား တိရိဈာန်က ကဋ္ဋန်တော်တိုႛထက် တန်ဖိုးရြိတဲ့ ဘဝ ူဖစ်န္ဘေပီလားလိုႛ ဆိုတာ၊ အဲဒၝကိုလဲ ကဋ္ဋန်တော် ဝမ်းနည်းတယ်ဗဵာ လူတယောက်မြာ ဆုံး႟ူံးတယ်ဆိုတာ လူႛဘဝမြာ အဓိပဍ္ဎာယ်မရြိပဲ ဘဝကို ဆုံး႟ံြးခဲ့ရတယ်ဆိုတာကို ကဋ္ဋန်တော်အနေနဲႛ အင်မတန် ဝမ်းနည်းပၝတယ်။”

ဒၝ့အူပင် အခုဖမ်းဆီးထားတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာလူမဵိြးတေကြို ထိုင်းအစိုးရဘက်က မူရင်းတိုင်းူပည်တေကြို ူပန်ပိုႛဖိုႛ စီစဉ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အတြက် စိုးရိမ်မိတယ်လိုႛ သူက ဆက်ေူပာပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚ တာဝန်ရြိသူ။       ။ “ဒီလူမဵိြးတေဟြာ သြားဖိုႛ ိံိုင်ငံမရြိဘူး ူဖစ်နေတယ်လေ၊ သူတိုႛမြေးတဲ့ ိံိုင်ငံမြာလည်း သူတိုႛကို မြတ်ပုံတင်မပေးဘူးဗဵာ၊ သူတိုႛကို တကယ်လိုႛ ဖမ်း္ဘပီးူပန်ပိုႛရင်လည်း သူတိုႛမူဝၝဒအရ ပိုႛမြာပၝ။ သြားမယ်ဆိုရင် အသက်အ္ဈိံရာယ်အထိ အမဵိြးမဵိြး ခံစားရမြာ ကဋ္ဋန်တော်ကတော့ စိုးရိမ်မိတယ်။”

ဘဂဿလာဒေ့ြရိံိုင်ငံနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံက ထြက်ခြာလာတယ်လိုႛ ယူဆရတဲ့ ႟ိုဟင်ဂဵာမူစလင်တေဟြာ မူရင်းနေရာ အရပ်တေမြြာ စီးပြားရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်လိုႛ မရအောင် ဖိအားပေး ိံြိပ်ကြပ်မြတြေ ရြိတဲ့အတြက်ဋ္ဌေကာင့် ပင်လယ်ရပ်ူခား နယ်ပယ်သစ်တေကြို ထြက်္ဘပီး အလုပ်ရြာဖြေိံိုင်ဖိုႛ နည်းလမ်းမဵိြးစုံနဲႛ ဋ္ဌကိြးစားနေဋ္ဌကရတယ်လိုႛ သူက ဆက်ေူပာပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေးအဖြဲႚ တာဝန်ရြိသူ။       ။ “တ႟ြာကနေ တ႟ြာ သြားလိုႛမရဘူး။ ဆေး႟ုံမြာ သြား္ဘပီးတော့ ဆေးကုလိုႛမရဘူး၊ အဖက်ဖက်ကနေ ဖိံြိပ်တယ်ဗဵာ၊ စားဖိုႛမရြိဘူး၊ လယ်လုပ်ဖိုႛနေရာမရြိဘူး၊ ဒီဒဏ်ကို သူတိုႛမခံိံိုင်ပဲနဲႛ သူတိုႛက ထြက်ပေၝက်ရြာတယ်ဗဵာ၊ အခုလက်ရြိ ခံစားရတဲ့ ူမန်မာူပည်က ဘဂဿလားဒေ့ြရ်မြာနေတဲ့ လူတေကြ ဋ္ဌကိြးစား္ဘပီးတော့ လူ စုပေၝင်း္ဘပီးတော့မြ ရတဲ့နည်းနဲႛ သေမြာကို မဋ္ဌေကာက်တော့ပဲနဲႛ လာရဲတယ်၊ ဒီလာတဲ့အထဲမြာ ဥပမာ စက်လေကြ ငၝးစီးလာမယ်ဆို ရေထဲမြာ ူမြပ်တာရြိတာပဲ ရောက်တာလဲ ရြိတာပဲ။”

ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက်အေူခစိုက် Rohingya Human rights Association အနေနဲႛ အခုလောလောဆယ် ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်မဵားဆိုင်ရာ မဟာမင်းဋ္ဌကီး႟ုံး (UNHCR) နဲႛ ပူးပေၝင်း္ဘပီး ႟ိုဟင်ဂဵာ လေစြီးဒုက္ခသည်တေကြို လိုက်လံ ကူညီပေးနေတာ ူဖစ်ပၝတယ်။
မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။