လန်ဒန်မြာ ူမန်မာအရေး အိုံပညာနဲႛ သရုပ်ဖေၞခဲ့ုက

ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားဟောင်း ူမန်မာပန်းခဵီဆရာ ကိုထိန်လင်း ဖိလစ်ပိုငိံိုင်ငံ မနီလ္ဘာမိြႚတြင် ၂၀၀၇ခိုံြစ်၊ ဧ္ဘပီလ၊ ၁၅ ရက်နေႚက Performance Art ပန်းခဵီူပပြဲ ကဵင်းပနေစဉ်။ (Photo: reproduced with permission of the artist)

ူမန်မာ့အရေးကိင်္စကို ပိုမိုစိတ်ဝင်လာုကဖိုႛ အတြက်ရည်ရြယ်္ဘပီး မနေႛက အဂဿၝနေႛမြာ လန်ဒန်္ဘမိြႛလည်က အမဵိြးသား အိုံပညာူပတိုက်မြာ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားဟောင်း ူမန်မာပန်းခဵီဆရာ ကိုထိန်လင်းနဲႛ ဂဵပန်ပန်းပုအိုံပညာရြင် မင်္စ ကီရီကာ ကီကီ တိုႛိံြစ်ဦးပူးတြဲ္ဘပီး Performance Art ခေၞ သရုပ်ူပ အိုံပညာူပပြဲတရပ် တင်ဆက်ခဲ့ပၝတယ်။ ကိုထိန်လင်းဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ Performance Art လြပ်ရြားမမြြာ ပၝဝင်သူတဦးူဖစ်ခဲ့္ဘပီး၊ ၁၉၉၈ ခိုံြစ်မြာ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားူဖစ်ခဲ့ရပၝတယ်။ ဂဵပန် ပန်းပုဆရာမ မင်္စ ကီရီကာ ကီကီ ကတော့ လန်ဒန်တက္ကသိုလ်မြာ ပန်းပုပညာရပ်ကို လေႛလာဆည်းပူး နေသူူဖစ်ပၝတယ်။ သူတိုႛိံြစ်ယောက်ပူးတြဲ္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံရဲႛ အေူခအနေတေကြို ပုံဖေၞတဲ့ အိုံပညာူပပြဲကို ခင်းကဵင်းူပသခဲ့ုကတာပၝ။ ူပသခဲ့တဲ့ ူပကြက်တခုနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ကိုထိန်လင်းက အခုလိုရြင်းူပပၝတယ်။

ကိုထိန်လင်း။ ။ ကဵနော်တိုႛ ပိတ်စအရြည်တခုကို ဂဵပန်အိုံပညာသည်နဲႛ ကဵနော်လိပ်လာတယ်၊ လိပ်လ္ဘာပီးတော့ ိံြစ်ယောက် တင်းတင်းဆြဲ ူပန်ူဖန်ႛ္ဘပီး အဲဒီပေၞမြာ စ္ဘပီး စာလုံးတြေရေးတယ်ပေၝ့၊ နောက်တဖက်ကလည်း ခြဲစိတ်ခန်းမြာသုံးတဲ့ လက်အိပ်အူဖြလေးတေရြြိတယ်၊ အဲဒီလက်အိပ် အူဖြလေးတေမြြာတော့ Free Burma ဆိုတဲ့စာလုံးလေးတေရြြိတယ်။ အဲဒီလက်အိပ်လေးတေကြို လေနဲႛမြတ်္ဘပီး လုပ်လိုက်တဲ့အခၝမြာ လက်ပုံစံပေၝ့၊ ကဵနော်တိုႛရဲႛ မဵကိံြာတေဆြီကနေ ူဖြရောင် လက်ကလေးတေပြြင့်လာတယ်ပေၝ့။ လေထီးပြင့်သလို ပြင့်လ္ဘာပီးတော့ ကဵနော်တိုႛ လေမြတ် ထည့်လိုက်တဲ့အခဵိန်မြာ ဖတ်ရတယ်။ ္ဘပီးလိုႛရြိရင်ူပန်လေဵာ့သြားတယ်၊ ူပန်္ဘပီးတခၝ တက်လာတယ်။ ိံြစ်ယောက်က တူဖည်းူဖည်းခဵင်း လိပ်ထားတဲ့ပိတ်စကို တရစ်ူခင်းဆန်ႛ္ဘပီးတော့ ဖဵည်ထြက်သြားတဲ့အခၝမြာ နေရာပေၞလာတဲ့နေရာမြာ atelic ကာလာနဲႛတခၝတည်း Free Burma ဆိုတဲ့စာကို တခၝတည်း ရေးသြားုကတာ။ အူမင်အရလည်း စိတ်ဝင်စားုကပၝတယ်။

ူပကြက်က ပေးခဵင်တဲ့ ခံစားမအြေုကာင်းအရာကိုလဲ အခုလို ေူပာပၝတယ်။

ကိုထိန်လင်း။ ။ ကဵနော်တိုႛတေကြ ခက်ခက်ခဲခဲပေၝ့ဗဵာ၊ ကံဆိုးမိုးမြောင်ုကစြာနဲႛ ဒီေုကာက်မက်ဖြယ်ရာ စနစ်ဆိုးဋ္ဌကီးအောက်မယ် ကဵနော်တိုႛရောက်ခဲ့ရတယ်။ အဲဒီထဲကန္ဘေပီးတော့ ကဵနော်တိုႛက အင်အားရြိသရြေႛ ဒီကနေလြတ်ေူမာက်အောင် ပုံစံအမဵြိးမဵြိးနဲႛ ဇြဲရြိရြိ၊ သတ္ဇိရြိရြိ စည်းကမ်းရြိရြိနဲႛ ကဵြိးစားနေုကတယ်။ အဲဒီသတင်းစကားပၝပဲ။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ဆ္ဋိံထုတ်ဖေၞပြဲတြေ စတင်ခဲ့ကတည်းက ူမန်မာ့အရေးနဲႛပတ်သက်္ဘပီး ိံိုင်ငံတကာမြာ Performance Art အိုံပညာူပပြဲတြေ ကဵင်းပခဲ့တာပၝ။ ရြေႚလ္တေွာက်လဲ ဒီပြဲတေကြို ဆက်လက် ္ဘပီး ကဵင်းပတင်ဆက်သြားဖိုႛ အစီအစဉ်တေရြြိပၝတယ်လိုႚ ကိုထိန်လင်းက ေူပာပၝတယ်။

ကိုထိန်လင်း။ ။ ူမန်မာူပည်ူင်္ပံနာတေစ္ဘြပီးတော့ အုကမ်းဖကိံြိမိံြင်းမြတြေ ူဖစ်လာတဲ့အခဵိန် ကနေစ္ဘပီးတော့ ကဵနော်တိုႛ ဂဵပန်မြာ ရြိနေတဲ့ Performance Art အိုံပညာသည်တြေ၊ နောက် ဖိလစ်ပိုင်မြာရြိနေတဲ့ အိုံပညာသည်တြေ၊ ကနေဒၝမြာရြိနေတဲ့ အိုံပညာသည်တြေ၊ နောက်ဆုံး ပီကင်းမြာရြိနေတဲ့ တရုတ်အိုံပညာသည်တေပြၝ ူမန်မာူပည်အရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ ကဵနော်တိုႛ network ထဲမြာ ဒၝတေကြို ဆြေးေိံြးုကတယ်။ နောက်္ဘပီးတော့ ဒီူမန်မာူပည်မြာ ရြိနေတဲ့ ူပည်သူလူထုတေရြဲႛ ခံစားမြတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ အုကမ်းဖက်မြတြေ ရပ်တန်ႛသြားစေဘိုႛ အိုံပညာလြပ်ရြားမြတြေ လုပ်ုကတယ်ပေၝ့။ အဲတော့ ဂဵပန်မြာလုပ်တယ်၊ ကနေဒၝမြာလုပ်တယ်၊ စလိုဗက်ကီးယားမြာလုပ်တယ်၊ အခု ိံိုဝင်ဘာ ၂ ရက်နေႛုကရင် ဖင်လနိံိုင်ငံ ဟာဆင်းကီးမြာရြိမယ်။ ဟာဆင်းကီးက အိုံပညာသည်တေနြဲႛ သြား္ဘပီးလုပ်ရမယ်။

လန်ဒန်္ဘမိြႛက ူမန်မာပန်းခဵီဆရာ ကိုထိန်လင်းေူပာူပခဲ့တာူဖစ်ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org