ူပစ်ဒဏ်ခတ်အရေးယူမမြဵား အမေရိကနိံြင့်္ဘဗိတိန်တိုႛ တိုးူမၟင့်သြားမည်

ူမန်မာ့ ကေဵာက်မဵက်ရတနာ လေလံပြဲတခုတြင် ကေဵာက်စိမ်းအ႟ိုင်းတုံးမဵား၏ အရည်အသြေးကို အကဲူဖတ်နေသော ိံိုင်ငူံခား ရတနာကုန်သည်တဦး ူဖစ်ပၝသည်။ ူမန်မာစစ်အစိုးရသည် ယခိုံြစ်တြင် ကေဵာက်မဵက်ရတနာ ရောင်းခဵမမြြ ဒေၞလာ သန်း ၃၀၀ကေဵာ်ရရြိခဲ့္ဘပီး ူဖစ်သည်။ (Photo: AFP)

ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ဖိအားပေးတဲ့အနေနဲႛ ူပစ်ဒဏ်ခတ် အရေးယူပိတ်ဆိုႛမသြစ်တရပ် ခဵမြတ်မယ်လိုႛ အမေရိကန် ကြန်ဂရက်အမတ်လည်းူဖစ်္ဘပီး ိံီုင်ငူံခားရေးရာကော်မတီ ဥက္ကှူ မင်္စတာ တြမ် လန်တိုႛစ်က အောက်တိုဘာ ၁၇ရက် ဗုဒ္ဌဟူးနေႛမြာ ေုကညာလိုက်သလို ဒီမိုကရေစီ ူပြူပင်ေူပာင်းလဲရေးမလုပ်တဲ့ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ရင်းိံြီးူမြပိံြံမပြိတ်ပင်ရေး ဆိုင်ရာ ူပစ်ဒဏ်ခတ်အရေးယူမြတြေ တိုးူမၟင့်ူပလြုပ်သြားမယ်လိုႛ ္ဘဗိတိသ္တွဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဂေၞဒြန်ဘရောင်းက ဗုဒ္ဌဟူးနေႛက ေူပာုကားလိုက်ပၝတယ်၊၊

ူပစ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆိုႛမြ အသစ်ကို ူမန်မာ့ကေဵာက်စိမ်း ပိတ်ဆိုႛရေး ၂၀၀၇ခု အက်ဥပဒေလိုႛ ခေၞတြင်ပၝတယ်။ ကေဵာက်စိမ်းကို အဂဿလိပ်လို JADE လိုႛခေၞတာကို အစြဲူပ္ဘြပီး ဒီအက်ဥပဒေကို JADE Junta's Anti-Democratic Efforts လိုႛခေၞပၝတယ်။ စစ်အစိုးရက ဒီမိုကရေစီရေးဋ္ဌကိြးပမ်းမြတေကြိုဆန်ႛကဵင်နေတာကို ပိတ်ပင်တဲ့ အက်ဥပဒေလိုႛလည်း အဓိပဍ္ဎာယ်ရပၝတယ်။ မင်္စတာ တြမ် လန်တိုႛစ်။ ။ “ဒီအက်ဥပဒေဟာ ကေဵာက်မဵက်ရတနာတေကြို တတိယိံိုင်ငံတေကြိုပိုႛ္ဘပီး အမေရိကန်ရဲ့ စီးပြားရေး ပိတ်ဆိုႛမကြို ူမန်မာစစ်အစိုးရက ရြောင်တဲ့လုပ်ရပ်ကို ိံြိမ်နင်းမြာပၝ။ တတိယိံိုင်ငံတေကြမတြဆင့် ကေဵာက်မဵက်ကို ရောင်းခဵတဲ့ လုပ်ရပ်ကို ပိတ်ပင်ဖိုႛူဖစ်ပၝတယ်။ ကမႝာ့စေဵးကြက်မြာရြိနေတဲ့ ပတ္ဇူမားနဲႛ အရည်အသြေးကောင်း ကေဵာက်စိမ်း ကိုးဆယ်ရာခိုငိံြူန်းကေဵာ်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံက ထြက်ရြိတာပၝ။ အမေရိကန်မြာ ရောင်းခဵနေတဲ့ ပတ္ဇူမားတေဟြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛစီးပြားရေး ပိတ်ဆိုႛထားတာကို ရြောင်ကြင်း္ဘပီး တတိယနိင်ငံတေကြတဆင့် အမေရိကန်ကို ရောက်လာတာပၝ။”

“ဒီလိုသြေးစြန်းနေတဲ့ ကေဵာက်မဵက်ရတနာတေနြဲႛ လမ်းမပေၞထြက် ဒီမိုကစေီရေးနဲႛ လူႛအခြင့်အရေး တောင်းဆိုလိုႛ ရက်ရက်စက်စက် ိံြိမ်နင်းခံရတဲ့အတြက် သြေးစြန်းသြားတဲ့ သံဃာတြေုကား တိုက်႟ိုက်ဆက်သြယ်မြ ရြိပၝတယ်။ ခုခဵိန်ဟာ ူမန်မာ့ကေဵာက်မဵက်ရတနာတေကြို ကမႝာက လက်သင့်မခူံငင်းပယ်ရမဲ့ ရေခဵိန်မြတ်ရောက်နေပၝ္ဘပီ။ ကေဵာက်မဵက်ရတနာရောင်းခဵရာက ရရြိတဲ့ဝင်ငေနြဲႛ ကိုယ့်ူပည်သူကိုကိုယ် စစ်အစိုးရက အညၟာအတာမဲႛ ိံြိမ်နင်းနေတဲ့အတြက်ပၝ”လိုႛ မင်္စတာ တြမ် လန်တိုႛစ်က ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ ဒီံြစ်ထဲမြာပဲ ကေဵာက်မဵက်ရတနာရောင်းခဵရာက ဒေၞလာသန်း သုံးရာကေဵာ်ရရြိခဲ့္ဘပီး မိံြစ်ကလည်း ူပည်ပကို ကေဵာက်မဵက်ရတနာ ပိုႛရာက ဝင်ငြေ ၄၅ရာခိုငိံြူန်းတိုးလာခဲ့ပၝတယ်။

ူမန်မာ့ကေဵာက်မဵက်ရတနာတြေ အမေရိကန်ကို တင်သြင်းမြ ပိတ်ပင်တာကို အမေရိကန်မြာရြီတဲ့ ကေဵာက်မဵက်ရတနာဆိုင် တသောင်းကေဵာ်အပၝအဝင် ကေဵာက်မဵက်ရတနာအသင်းဋ္ဌကီးတေကြ ထောက်ခုံကပၝတယ်။ အီးယူဥရောပိံိုင်ငံမဵားအဖြဲႚက ဒီသီတင်းပတ်အတြင်းမြာပဲ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ူပစ်ဒဏ်ခတ်မြတြေ တိုးလုပ်သြားဖိုႛ တညီင်္တီြတ်တည်း သဘောတူလိုက်ုကတာဟာ အရေးပၝတဲ့ကိင်္စူဖစ်ေုကာင်း၊ ္ဘဗိတိနိံိုင်ငံအနေနဲႛလည်း ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ရင်းိံြီးူမြပိံြံမြ ပိတ်ပင်ရေးအပၝအဝင် ူပစ်ဒဏ်ခတ်မြတေတြိုးလုပ်သြားရမြာ ူဖစ်ေုကာင်း ္ဘဗိတိသ္တွ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဂေၞဒြန်ဘရောင်းက ေူပာုကားလိုက်တာပၝ၊၊

ိံိုင်ငံရေးအေူပာင်းအလဲမလုပ်ဖူးဆိုရင် တိုးူမၟင့်ူပစ်ဒဏ်ခတ် အရေးယူမြတေနြဲႛ ရင်ဆိုင်ရ မယ်ဆိုတာ ူမန်မာစစ်အစိုးရအနေနဲႛ သိသင့်တယ်လိုႛလည်း မင်္စတာ ဘရောင်းက ေူပာသြားခဲ့ပၝတယ်၊၊ ္ဘဗိတိသ္တွပၝလီမန်မြာ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဂေၞဒြန် ဘရောင်း ခုလို ေူပာသြားခဲ့တာနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အမဵိြးသားဒီမိုကရေစီအဖြဲႚခဵြပ်၊ လြတ်ေူမာက်နယ်ေူမ၊ လန်ဒန်အဖြဲႚခြဲရဲ့ ဥက္ကှူ ဒေၝက်တာ ဝင်းိံိုင်က ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛပတ်သက်္ဘပီး ကဵင့်သုံးသြားမဲ့ ္ဘဗိတိသ္တွအစိုးရရဲ့ မူဝၝဒကို ေုကညာလိုက်တာပဲလိုႛ ေူပာပၝတယ်၊၊

္ဘငိမ်းခဵမ်းစြာဆ္ဋိံူပခဲ့သူတေကြို စစ်အစိုးရက အုကမ်းဖက်္ဘပီး ရက်ရက်စက်စက်္ဘဖိခြြင်း ခဲ့တာေုကာင့် အီးယူ ဥရောပသမဂ္ဂအဖြဲႚက ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ခဵမြတ်ထားတဲ့ ူပစ်ဒဏ်တေကြို တိုးူမၟင့်သြားဖိုႛ အောက်တိုဘာ ၁၅ရက် ္ဘပီးခဲ့တဲ့တနလဿာနေႛက သဘောတူ ဆုံးူဖတ်ခဲ့ုကပၝတယ်၊၊ ူမန်မာစစ်အစိုးရ အရာရြိတြေ၊ သူတိုႛရဲ့ မိသားစုဝင်တေကြို ူပည်ဝင်ခြင့် ဗီဇာပိတ်ပင်ရေး၊ ပိုင်ဆိုင်မြ ႟ုပ်သိမ်းရေးတိုႛကို ကဵယ်ကဵယ်ူပန်ႛူပန်ႛ လုပ်ဆောင်သြားမဲ့အူပင်၊ ူမန်မာိံိုင်ငံထြက် ကဋ္ဋန်းသစ်၊ သတ္ဇြ၊ ကေဵာက်မဵက်နဲႛ ကေဵာက်စိမ်း တြင်းထြက်ရတနာတြေ ဝယ်ယူမပြိတ်ပင်ရေးစတဲ့ ူပစ်ဒဏ်ခတ်မအြသစ်တေလြည်း ပၝဝင်ပၝတယ်၊၊

ဆက်လက်္ဘပီး ္ဘဗိတိသ္တွဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဂေၞဒြန် ဘရောင်းက ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ နောက်ထပ်ရင်းိံြီးူမၟြပိံြံမြ အသစ်မြန်သမ္တွကို အရြိန်အဟုန်ူမၟင့် ပိတ်ပင်သြားဖိုႛအတြက် ဆက်လက်ဆောင်႟ြက်သြားုကဖိုႛကိုလည်း အစိုးရအဖြဲႚဝန်ဋ္ဌကီးတေကြို မြာုကားသြားခဲ့ပၝတယ်၊၊ ဒၝပေမဲ့ တခဵိန်တည်းမြာပဲ ူမန်မာိံိုင်ငံက အစိုးရသစ်အတြက် စီးပြားရေး အကူအညီတြေပေးသြားဖိုႛကိုလည်း ္ဘဗိတိနိံိုင်ငံက အဆင့်သင့်ရြိနေတယ်လိုႛပၝ ေူပာသြားခဲ့ပၝတယ်၊၊ အမဵိြးသားဒီမိုကရေစီအဖြဲႚခဵြပ်၊ လြတ်ေူမာက်နယ်ေူမ၊ လန်ဒန်အဖြဲႚခြဲရဲ့ ဥက္ကှူ ဒေၝက်တာ ဝင်းိံိုင်ကတော့ ္ဘဗိတိသ္တွဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ်က အစိုးရအဖြဲႚသစ်လိုႛ ခုလိုသုံးိံြန်း သြားတာဟာ မုကာခင် ပေၞပေၝက်လာတော့မဲ့ အရပ်သားအစိုးရ အဖြဲႚသစ်ကို ရည်ႌြန်းေူပာဆိုတာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်၊၊

ဒၝ့ူပင် ္ဘဗိတိသ္တွဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဘရောင်းက ူမန်မာစစ်အစိုးရကို ဖိံြိပ်တဲ့အစိုးရ၊ တရားမဝင်အစိုးရ၊ ဒီမိုကရေစီနဲႛ ဆန်ႛကဵင်တဲ့အစိုးရလိုႛ သုံးိံြန်းေူပာသြားခဲ့ပၝတယ်၊၊ ဆက်္ဘပီး သူကေူပာရာမြာ ္ဘဗိတိနိံိုင်ငံရဲ့ မူဝၝဒဟာ စစ်အစိုးရ ူပြတ်ကဵရေး တခုတည်းသာမကပဲ အစိုးရအဖြဲႚသစ်ကို စီးပြားရေး၊ လူမြရေးစတဲ့ ဖြံႚ္ဘဖိြးတိုးတက်မအြကူအညီတြေ ပေးသြားဖိုႛပၝ ကမ်းလြမ်းထားတာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်၊၊ ဒီလမ်းစဉ်အောင်ူမင်ရေးအတြက် တ႟ုတ်နဲႛ အာဆီယံိံိုင်ငံတေအြပၝအဝင် ကမႝာ့ိံိုင်ငံတေအြားလုံး ပၝဝင် လုပ်ဆောင်လာုကလိမ့်မယ်ဆိုတာ ယုံုကည်ေုကာင်းလည်း ္ဘဗိတိသ္တွဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မင်္စတာ ဂေၞဒြန် ဘရောင်းက ဆက်ေူပာသြားခဲ့ပၝတယ်၊၊

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org