ပဲခူးတိုင်းတြင် လယ်ေူမသိမ်းခံ လယ်သမားအခဵိြႚ ဒုက္ခတြေႚ

ပဲခူးတိုင်း အရြေႚပိုင်း ညောင်လေးပင်၊ ကေဵာက်တံခၝးစတဲ့ ္ဘမိြႚနယ်တေကြ ကေဵး႟ြာတခဵိြႚမြာ ႟ြာခံ အာဏာပိုင်တေကြ ေူမသိမ်းယူတဲ့ အတြက် လယ်သမားတခဵိြႚ ဒုက္ခူဖစ်နေုကရတယ်လိုႛ RFAက စုံစမ်းသိရပၝတယ်။

လယ်သမားတစ်ဦး လယ်ထွန်ပုံ (Photo: AFP)
ကေဵာက်တံခၝး္ဘမိြႚနယ် ထင်းကုန်း႟ြာက လယ်သမားတြေူဖစ်တဲ့ ဦးမောင်စိုးနဲႛ ဦးကဵင်လိြင်တိုႛဟာ အရင် ကေဵး႟ြာအာဏာပိုင်တေဆြီက ဝယ်ယူထားခဲ့တဲ့ ေူမတေကြို နောက်တက်လာတဲ့ ရယက ဥက္ကဌက သိမ်းယူတဲ့အတြက် ္ဘမိြႚနယ်နဲႛ တိုင်းအထိ တင်ူပပေမဲ့ အခုခဵိန်အထိ ္ဘပီးူပတ်အောင် ေူဖရြင်းပေးတာ မရြိဘူးလိုႛ ဒီအထဲက ဦးမောင်စိုးက ေူပာူပပၝတယ်။

ဦးမောင်စိုး။     ။ “ ပထမ ရယက လူဋ္ဌကီးပေၝ့၊ သူတိုႛမြာ ရန်ပုံငေအြတြက် မရြိဘူး၊ မင်းတိုႛလယ် မင်းတိုႛ ူပန်ယူပၝ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛကို ရောင်းတာ၊ အဲဒီတော့ ပထမ ရယကက ရောင်းလိုက်တယ်၊ နောက်ထပ် ရယကကန္ဘေပီးတော့ အဲဒီလို တဖြဲႚတည်းသားပဲ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛရဲ့ အကြက်ကို ူပန်သိမ်းပစ်တယ်။ ဘယ်လိုေူပာလဲ သိမ်းလဲဆိုတော့ ပထမ ္ဘမိြႚနယ်က မသိဘူးဆို္ဘပီးတော့ သိမ်းတာပေၝ့လေ၊ အခု လက်ရြိက ၃၅၀လောက်ပဲ ရြိပၝသေးတယ်၊ ဟိုးရေထဲကဟာ ပေၞလာမြ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ၂ဧက ရမယ်၊ အဲဒီ ၂ဧကအတြက်ကို အခုကတည်းကနေ ဋ္ဌကိတြင်ငြေ ပေးထားရတာပေၝ့လေ၊ ၂သိန်း ၇သောင်း။ ”

အလားတူပဲ ညောင်လေးပင်္ဘမိြႚနယ် ဂေဵာင်းတာ႟ြာက လယ်သမားတြေူဖစ်တဲ့ ဦးဟန်သိန်းနဲႛ ဦး့ူမင့်ထြေးတိုႛရဲ့ လုပ်ပိုင်ခငြ့်ရ ယာေူမကို ကေဵး႟ြာအာဏာပိုင်တေကြ အတင်းအကဵပ် ခြဲယူရောင်းခဵတဲ့အတြက် အာဏာပိုင်အဆင့်ဆင့်ကို တိုင်ုကားပေမဲ့ အေုကာင်းမထူးပဲ ရြိနေလိုႛ အခက်အခဲ ူဖစ်နေရတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ ဦးဟန်သိန်းက အခုလို ေူပာပၝတယ်။

ဦးဟန်သိန်း။    ။ “ ဟိုးိံြစ်ပေၝင်းမဵားစြာထဲကန္ဘေပီးတော့ ိံိုင်ငံတော်ကန္ဘေပီးတော့ လုပ်ပိုင်ခြင့်ရတာ ၃ဧက ဒသမ ၇၅ရြိပၝတယ်။ ၂၀၀၆-၇ထိအောင် ၃ ဒသမ ၇၅နဲႛပဲ ထြက်နေတယ်၊ အဲဒၝကို နောက်တဦးကို သူက ထြန်နေပၝဆို္ဘပီးတော့ ပိုင်း္ဘပီးတော့ ရောင်းပစ်တာပေၝ့၊ ရောင်းပစ်တဲ့အခၝကဵတော့ ေူပစာပၝ ကိုူမင့်ထြေး ၂ဧကဆို္ဘပီးတော့ အဲဒီလို လုပ်ပစ်လိုက်တာ၊ လုပ်ပိုင်ခြင့်ရ တောင်သူတယောက်ရဲ့ သဘောဆ္ဋိံ မပၝပဲနဲႛ သူတိုႛ သဘောနဲႛ သူတိုႛ ၃ ဒသမ ၇၅ကို ၂ဧကဆို္ဘပီးတော့ ဖဲ့႟ြဲႚ္ဘပီးတော့ အဲဒီလို လုပ်ပေးလိုက်တာ၊ အဲဒၝကို ဒီေူပစာထြက်လာတဲ့အခၝကဵတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက ္ဘမိြႚနယ် ေူမစာရင်း၊ မယက ဘာညာ အဲလို တိုင်တာပေၝ့လေ၊ တိုင်တဲ့အခၝကဵတော့ ္ဘမိြႚနယ် ေူမစာရင်းကလည်း စာထုတ်ပေးပၝတယ်။ ဒီလို ဥပဒေမဲ့ ဒီလို မလုပ်သင့်ဘူး၊ စာထြက်ပေးတယ်၊ ရယကက မလုပ်ဖူး၊ ေူမယာစည်းကမ်း ေူမယာမခြင်း ဆုံးူဖတ်ခဵက်ဆိုတာ ဒီနေႛထိ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ မပေးပၝဘူး၊ သူတိုႛေူမကဵတော့ အဲဒီလိုပဲပေၝ့နော်၊ အနည်းငယ် ္ဘပ္ဘိြပီး ူပန်ထုတ်လာတဲ့အခၝကဵတော့ ကဋ္ဋန်တော့ေူမလည်း ၆ဧက ရြိပၝတယ်။ ဒီံြစ် လုပ်ပိုင်ခြင့် ရာသီအတြက်လည်း ကဋ္ဋန်တော်တိုႛမြာ အခု လက်လြတ် ဆုံး႟ံြးတယ်၊ နောက်္ဘပီးတော့ ဒီေူမကို ဆက်္ဘပီး ပိုင်ဆိုင်ခြင့်၊ မပိုင်ဆိုင်ခြင့် ဆိုတာလည်း ဒီနေႛထိ ဘာမြ မသိခဲ့ရဘူး။ ”

ူဖစ်စဉ်တြေ အားလုံးမြာ မတရားမြတေကြို သက်ဆိုင်ရာ ္ဘမိြႚနယ်နဲႛ တိုင်းအဆင့်ဆင့်ကို တိုင်ုကား ပေမဲ့ အရေးယူ ေူဖရြင်းတာ မရြိတဲ့အူပင် အာဏာပိုင်တေကြ ္ဘခိမ်းေူခာက်တာတြေတောင် ရြိတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။ ထင်းကုန်း႟ြာက လယ်သမားဋ္ဌကီး ဦးမောင်စိုးက အခုလို ေူပာူပပၝတယ်။

ဦးမောင်စိုး။     ။ “ တိုင်စာ ဘယ်သူရေးတာလဲ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛကို မေးပၝတယ်၊ ဒီဟာတြေ၊ ဒီဟာတေကြိုပဲ ပတ်မေးနေတာပဲ၊ တနာရီခြဲလောက် ုကာပၝတယ်။ တိုင်စာအတြက် မိတ္ဇြ ဘယ်မြာ႟ိုက်သလဲ၊ ဘယ်သူရေးပေးသလဲ၊ ဘယ်သူ စီပေးသလဲ၊ မင်းတိုႛတတ်တာမဟုတ်ဖူး၊ မင်းတိုႛ ဆရာရြိရမယ်၊ သူတိုႛကို ရေးူပ၊ ရေးမူပရင် ပၝး႟ိုက်ပစ်မယ်၊ ဒၝတြေ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛကို ္ဘခိမ်းေူခာက်ပၝတယ်။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ကေဵာက်တံခၝး မယကပေၝ့၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛရဲ့ တိုင်ခဵက်တေကြိုလည်း အဲဒီတိုင်ခဵက်တေကြိုက အရင်မစစ်နေဘူး၊ အဲဒီ တိုင်ထားတဲ့ ဌာနတေရြယ်၊ ဌာနတြေ လ္တေွာက်မေးလဲ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛကတော့ ဌာနပဲ သိတာပေၝ့လေ၊ တိုင်းမြြး ဘယ်သူလဲ နာမယ်ကတော့ တောသူတောသားတြေ ဘာသိမြာလဲ။ ”

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org