ဘဂဿလားဒေ့ြရ် ရြေးကောက်ပြဲအပေၞ ူပည်ပရောက်ူမန်မာတေရြဲႛအူမင်

လြန်ခဲ့တဲ့ ၂ ိံြစ်က စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ဘဂဿလားဒေ့ြရိံိုင်ငံဟာ မနက်ူဖန် ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်နေႛမြာ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် ိံိုင်ငံရဲႛ ၉ ဋ္ဌကိမ်ေူမာက် ရြေးကောက်ပြဲကို ကဵင်းပတော့မြာူဖစ်ပၝတယ်။ လြန်ခဲ့တဲ့ တိံြစ်ကေဵာ် ၂ိံြစ်နီးပၝးက အမဵိြးသမီးဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် မစ်ခၝလီဒၝဇီယာရဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် အမဵိြးသားပၝတီရဲႛ သက်တမ်းကုန်ဆုံးသြား္ဘပီးတဲ့ နောက်မြာ ုကားူဖတ်အစိုးရနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်စစ်တပ် ပူးပေၝင်းအာဏာ သိမ်းခဲ့ပၝတယ်။ ဘဂဿလားဒေ့ြရိံိုင်ငံရဲႛ ဖြဲႛစည်းပုံ စည်းမဵဉ်းအရ ပထမအစိုးရ သက်တန်းကုန်္ဘပီး ၃လအုကာမြာ ရြေးကောက်ပြဲကဵင်းပရမြာ ူဖစ်ပေမယ့် အေုကာင်းေုကာင်းတြေေုကာင့် အခုလို ၂ ိံြစ်နီးပၝးုက္ဘာပီးကာမြ ရြေးကောက်ပြဲကို ကဵင်းပိံိုင်တာူဖစ်ပၝတယ်။ နက်ူဖန်မြာကဵင်းပမယ့် ရြေးကောက်ပြဲကို နာမည်ဋ္ဌကီး အဝၝမီလစ် ပၝတီနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် အမဵိြးသားပၝတီ အပၝအဝင် ပၝတီပေၝင်း ၂၁ ခုက ဝင်ရောက်ယြဉ်္ဘပိြင်မြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဘဂဿလားဒေ့ြရ်အေူခစိုက် နေရဥၤရာ သတင်းဌာန အယ်ဒီတာခဵြပ် ကိုခိုင်ူမတ်ကေဵာ်က ဒီရြေးကောက်ပြဲဟာလြတ်လပ်တဲ့ ရြေးကောက်ပြဲူဖစ်ပၝလိမ့်မယ်လိုႛ အာအက်ဖ်အေကို ေူပာပၝတယ်။

2008.12.28

ကိုခိုင်ူမတ်ကေဵာ်။  "သူတိုႛ တကယ်တရားမ္တွတမြာပၝ ဘာလိုႛလဲဆိုတော့ ကုလသမဂ္ဂ စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႛတြေ၊ ိံိုင်ငံတကာ စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႛတြေ၊ ဥရောပသမဂ္ဂိံိုင်ငံ ကတေနြဲႛ ဂဵပန်က အမဵားဋ္ဌကီးလာုကပၝတယ်။ စစ်တပ်ကလည်း ုကားနေမယ်၊ ္ဘပီးတော့ လက်ရြိအစိုးရကလည်း ုကားူဖတ်အစိုးရ ူဖစ်တဲ့အတြက် ဒီရြေးကောက်ပြဲဟာ လြတ်လပ်္ဘပီးတော့ တရားမ္တွတတဲ့ ရြေးကောက်ပြဲ ၉၉ရာခိုငိံြန်းူဖစ်မယ်လိုႛ လူတေကြတော့ ခန်ႛမြန်းနေုကတာပဲ။"

နယူးဒေလီအေူခစိုက် ူမန်မာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵား အဖြဲႛခဵြပ် ဥက္ကဌ ကိုကေဵာ်သန်းက ူမန်မာနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတာူခင်း တူပေမယ့် ကြာူခားခဵက်တြေ အမဵားဋ္ဌကီးရြိပၝတယ်လိုႛ အာအက်ဖ်အေကို ေူပာပၝတယ်။

ကိုကေဵာ်သန်း။   "ဘဂဿလားဒေ့ြရ်ဆိုတာလည်း ူမန်မာူပည်လို စစ်တပ်ုသဇာဋ္ဌကီးတဲ့ လြမ်းမိုးတဲ့ တိုင်းူပည်၊ နောက်္ဘပီးစစ်အာဏာသိမ်းမကြလည်း ၂ဋ္ဌကိမ်၊ ၃ဋ္ဌကိမ် ူဖစ်ခဲ့တဲ့ တိုင်းူပည်ပေၝ့ အဲဒီဟာရဲႛ အကဵိြးဆက်အရ တိုင်းူပည်ထဲမြာ ဒီမိုကရေစီရေးက သိပ်္ဘပီးတော့ အေူခမခိုင်ဘူး။ ိံိုင်ငံရေးပၝတီတြေ ုကားမြာလည်း ယုံုကည်မကြ အားနည်းတယ်ပေၝ့ အိမ်စောင့်အစိုးရ လက်အောက်မြာ လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဖြဲႛစည်းပုံ ူပဌာန်းခဵက်အရ လုပ်တာမဵိြးူဖစ်တယ်။ တရားမမ္တွတူခင်း ဆိုတာကလည်း သိပ်္ဘပီး မေးခြန်းထုတ်စရာ မရြိပၝဘူး။ ဥပမာအားူဖင့် ဒီအစိုးရက ိံိုင်ငံတကာက စောင့်ုကည့်လေ့လာမယ့် သူတေကြို လြတ်လြတ်လပ်လပ် ခြင့်ူပထြားတယ်။ မုကားဘူးိံိုင်လောက်အောင်ပဲ ိံိုင်ငံတကာက လေ့လာုကမယ့် အကဲခတ်ပုဂ္ဂိြလ်က တသိန်းကေဵာ်လောက်တောင်ရြိတယ်ဆိုတဲ့ ဒီရြေးကောက်ပြဲ တရားမ္တွတမနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ မေးခြန်းထုတ်စရာ မရြိဘူးလိုႛ ူမင်ပၝတယ်။"

ူပည်သူလူထုရဲႛ တောင်းဆိုမြတြေေုကာင့် လဘ်စားမြတေနြဲႛ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ်ဟောင်း ၂ဦးကို ္ဘပီးခဲ့တဲ့လက ူပန်လြတ်္ဘပီး အခုကဵင်းပမယ့် ရြေးကောက်ပြဲမြာ လြတ်လြတ်လပ်လပ် ပၝဝင်ယြဉ်္ဘပိြင်ခြင့် ပေးခဲ့တာပၝ။ ဒီရြေးကောက်ပြဲကို လြတ်လြတ်လပ်လပ် မဲဆြယ်စည်းရုံးိံိုင်အောင် တိုင်းူပည် ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးအတြက် စစ်သားပေၝင်း ၅ သောင်း ကေဵာ် ကိုလည်း တိုင်းူပည်အဝြမ်းမြာ လုံူခံြရေးခဵထားပၝတယ်။ ဆူပူမနြဲႛ မလိုလားအပ်တဲ့ ူင်္ပံနာတေကြို တားဆီးိံိုင်ဖိုႛ ရဲတပ်ဖြဲႛအပၝအဝင် မခြင်းိံြိမိံြင်းရေး လက်ရြေးစင် တပ်တေကြိုလည်း အစောင့်ခဵထားတယ်လိုႛသိရပၝတယ်။ ဒေသတြင်း ရုပ်ူမင်သုံကား တေကြလည်း မဲပုံးတေနြဲႛ မဲပေးမစြနစ်တေကြို အမဵားူပည်သူ သိံိုင်အောင် ထုတ်လြင့် ူပသန္ဘေပီး မဲဆြယ်စည်းရုံးသူတေအြနေနဲႛ လြတ်လြတ်လပ်လပ် ဟောေူပာစည်းရုံး ခြင့်ကို ဒီနေႛ ၂၈ ရက်နေႛထိ ခြင့်ူပထြားတယ်လိုႛသိရပၝတယ်။ ရြေူပည်ရခိုင် သတင်းဌာန အယ်ဒီတာ ကိုစိမ်းလန်းအောင်က  ဒီလိုတရားမ္တွတတဲ့ ရြေးကောက်ပြဲမဵိြး ူမန်မာူပည်မြာလည်း ပေၞပေၝက်ခဵင်ပၝတယ်လိုႛ အာအက်ဖ်အေကို ေူပာပၝတယ်။

ကိုစိမ်းလန်းအောင်။ "ကဵနော်တိုႛ ၂၀၁၀မြာ ကဵင်းပမယ့် ရြေးကောက်ပြဲကို ဒီဘဂဿလားဒေ့ြရ် လိုတော့ူဖစ်ခဵင်တာ၊ ဒီမြာတော့ စစ်တပ်က အစိုးရက အုပ်ခဵြပ်နေပေမယ့် ္ဘငိမ်းခဵမ်းမြတေရြြိပၝတယ်။ အကုန်လုံး လြတ်လပ်စြာ ေူပာဆိုပိုင်ခြင့် မဲဆြယ်ပိုင်ခြင့်ရြိပၝတယ်။"

အခုလောလောဆယ် ရေပန်းစားနေတာကတော့ အဝၝမီလိ ပၝတီက ထိပ်ဆုံးကူဖစ်္ဘပီး ဘဂဿလားဒေ့ြရ် အမဵိြးသားပၝတီကတော့ ဒုတိယနေရာက လိုက်နေတယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။ ဘယ်ပၝတီ အိံိုင်ရရင် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးကို အထောက်အကူူဖစ်မလဲလိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵားအဖြဲႛခဵြပ်ဥက္ကဌ ကိုကေဵာ်သန်းကိုမေးုကည့်တဲ့အခၝမြာတော့ အခုလိုေူပာပၝတယ်။

ကိုကေဵာ်သန်း။   "တကယ်တော့ ဘဂဿလားဒေ့ြရိံိုင်ငံက ဗမာူပည်အပေၞသက်ရောက်နေတဲ့ ိံိုင်ငံရေး အကဵိြးသက်ရောက်မကြ ဒီလောက်ဋ္ဌကီး တူခားိံိုင်ငံတြေလောက် အားတော့ မကောင်းလပြၝဘူး။ သဘောတရား အေူခခံ သဘောတရားကတော့ ရြိတ်ဟာစီနာကတော့ ကဵနော်တိုႛ ခေၝင်းဆောင် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ပုဂ္ဂိြလ်ရေးအရ လေးစားမြ ရြိတယ်၊ နောက်ူမန်မာူပည်သူတေရြဲႛ ခံစားခဵက်တေကြို စာနာမရြြိတယ်လိုႛ ကဵနော်တိုႛ လေ့လာရတယ်။ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် အမဵိြးသားရေးပၝတီဆိုတာက မူစလင်အစြန်းရောက်ဆိုတဲ့ အဖြဲႛအစည်းတေနြဲႛ ဆကိံြယ်ပတ်သက်မြ နီးစပ်မြ မဵားတဲ့အခၝကဵတော့ သူတိုႛအမဵိြးသား စီးပြားကို ဦးစားပေးလိမ့်မယ်လိုႛ ကဵနော်တော့ူမင်တယ်။"

ူမန်မာနဲႛ ဘဂဿလားဒေ့ြရ် စစ်တပ်တေဟြာ သတင်းမီဒီယာ လြတ်လပ်ခြင့်တေအြပေၞ ထားတဲ့ တန်ဖိုးထားပုံူခင်းကလည်း အတော့်ကို ကြာပၝတယ်လိုႛ ကိုခိုင်ူမတ်ကေဵာ် ေူပာပၝတယ်။

ကိုခိုင်ူမတ်ကေဵာ်။  "ဒီံိုင်ငံမြာတော့ တော်တော်လြတ်လပ်တယ် လူတေကြ လမ်းပေၞထြက်္ဘပီး သူတိုႛရဲႛဆ္ဋိံ ထုတ်ဖေၞခြင့်ရြိတယ်။ လြတ်လပ်စြာ စီတန်းပိုင်ခြင့်ရြိတယ်။ ္ဘပီးတော့ သတင်းမီဒီယာကလည်း ဘယ်ပၝတီကို ဋ္ဌကိြက်တယ် ဘယ်ပၝတီက အကောင်းဆုံးဆိုတာကို လြတ်လြတ်လပ်လပ် ရေးလိုႛ ရတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဗမာူပည်နဲႛစာမယ်ဆိုရင် ဒီံိုင်ငံက တော်တော် လြတ်လပ်ခြင့် ရြိတယ်။ အဲဒၝေုကာင့် တရားမ္တွတတဲ့ ရြေးကောက်ပြဲ ူဖစ်လာမြာပေၝ့။ ဗမာူပည်မြာ ကဵတော့ စစ်အုပ်စုကနေ သူတိုႛဥပဒေကို သူတိုႛရေးတယ်။ ္ဘပီးတော့ လူထုတေကြ ထောက်ခံလား၊ မထောက်ခံလားမသိဘူး အဲဒီတော့ သူတိုႛဟာသူတိုႛ ပၝတီ ထောင်္ဘပီး လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အဲလိုမဵိြးကြာူခားိံိုင်တဲ့ အနေအထားမိဵြးမြာရြိတာပေၝ့။"

ူမန်မာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵားအဖြဲႛခဵြပ်ဥက္ကဌ ကိုကေဵာ်သန်းကလည်း မုကာခင်ကဵင်းပမယ့် ဘဂဿလားဒေ့ြရ် ရြေးကောက်ပြဲနဲႛ ၂၀၁၀ မြာကဵင်းပမယ့် ူမန်မာူပည်က ရြေးကောက်ပြဲမြာ ခန်ႛမြန်းိံိြင်းယြဉ်ေူပာစရာ မရြိလောက်အောင် ကြာူခားပၝတယ်လိုႛ ေူပာူပပၝတယ်။

ကိုကေဵာ်သန်း။   "ဘယ်လိုခန်ႛမြန်းရမလဲဗဵာ၊ ခန်ႛမြန်းစရာ အေုကာင်းအခဵက်ကို မတြေႛပၝဘူး။ ဒီဘဂဿလားဒေ့ြရ် ဆိုတာက ုကားူဖတ်အစိုးရရြိရမယ် အိမ်စောင့်အစိုးရအောက်မြာ ရြေးကောက်ပြဲလုပ်ရမယ် ဆိုတဲ့ဖြဲႛစည်းပုံ ူပဌာန်းခဵက်ရြိတယ်။ နောက်ရြေးကောက်ပြဲ ဥပဒေဆိုတာလည်းရြိတယ်။ နဝတ နအဖ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ရြေးကောက်ပြဲက ရြေးကောက်ပြဲ ဥပဒေဆိုတာလည်း မေူပာ ဘာမလြည်း မေူပာဆိုတဲ့ခၝကဵ ဘယ်လိုံိုင်းယြဉ် ေူပာရမြန်းတောင်မေူပာတတ်ဘူး။ ဘဂဿလာဒေ့ြရ် ရြေးကောက်ပြဲနဲႛ ဘယ်လိုမြ ယြဉ်လိုႛရမြာ မဟုတ်တာတော့ သေခဵာတယ်။ လုံလောက်တဲ့ အခဵိန်ပေး္ဘပီးတော့ ူပင်ဆင်ခငြ့်ပေးတယ်။ ဒီနေႛ နအဖလုပ်နေတာက အငိုက်ခဵမယ့်သဘော ခုထက်ထိ ရြေးကောက်ပြဲဥပဒေက မထုတ်ူပနိံိုင်သေးဘူးဆိုတော့ သူတိုႛရြေးကောက်ပြဲကို ကဵနော်တိုႛက ဘယ်လိုလုပ် တရားမ္တွတမြတြေ ရိံိုင်ပၝမယ်လိုႛ မ္တေွာ်လင့်လိုႛ ရိံိုင်မြာလည်း။"

ူမန်မာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵားအဖြဲႛခဵြပ်ဥက္ကဌ ကိုကေဵာ်သန်း သုံးသပ်ေူပာဆို သြားတာပၝ။ ဘဂဿလားဒေ့ြရိံိုင်ငံက လြတ်တော် ရြေးကောက်ပြဲကို ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်မြာ ိံိုင်ငံနဲႛအဝြမ်းမြာ ကဵင်းပတော့မြာူဖစ်္ဘပီး ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်မြာတော့  အိံိုင်ရပၝတီကို တရားဝင်ေုကညာမယ်လိုႛသိရပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။