ူမန်မာူပည်သားတေရြဲႚ မဲဆောက် ၂၀၀၈

ူမန်မာိံိုင်ငံနဲႛ အိမ်နီးူခင်း ထိုင်းိံိုင်ငံ မဲဆောက်ဒေသတြင်း ၄ ္ဘမိြႛနယ်ထဲက စက်ရုံ အလုပ်ရုံတြေ၊ တောင်ယာစိုက်ပဵိြးခင်းတေနြဲႛ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခြင်တေထြဲမြာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ဖိုႛ ဝင်ရောက်လာတဲ့ ူမန်မာ အလုပ်သမားတြေ ၂၀၀၈ခိုံြစ်အတြင်း တသိန်းခြဲကေဵာ် ရြိတယ်လိုႛ အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရြက်နေတဲ့ သူတေနြဲႛ ထိုင်းတက္ကသိုလ်က ပညာရြင်တေကြ ေူပာဆိုုကပၝတယ်။

ဘာေုကာင့် ူမန်မာူပည်သားတြေ ထိုင်းိံိုင်ငံဘက်ကို အလုပ်လုပ်ဖိုႛ ထြက်ခြာလာသူ ပိုမဵားလာရ သလဲဆိုတာနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ထိုင်း-ူမန်မာ နယ်စပ်အေူခစိုက် ရောင်ူခည်ဦး အလုပ်သမားမဵားအဖြဲႛ တာဝန်ခံ ကိုမိုးဆေကြ သုံးသပ်ေူပာဆိုပၝတယ်။

ကိုမိုးဆြေ။          ။ "၂၀၀၈ ခိုံြစ်တြင်းမြာတော့ မဲဆောက်္ဘမိြႛမြာ ူမန်မာအလုပ်သမားပေၝင်း တသိန်းခြဲကေဵာ် သြား္ဘပီလိုႛ ကဵနော်တိုႛ ခန်ႛမြန်းတယ်။ ူမန်မာူပည်ထဲမြာ အထည်ခဵြပ် စက်ရုံ လုပ်ငန်းတြေ စီးပြားရေး မကောင်းတဲ့ အတြက် စက်ရုံတြေ ပိတ်လိုက်လိုႛ ထြက်လာတယ်ရယ်၊ နောက်တခုက ဒီမေလမြာ နာဂစ်မုန်တိုင်းေုကာင့် စီးပြားရေး အခက်အခဲ ူဖစ်ုကတယ်။ အဲဒီအတြက် ထြက်လာုကတယ်ဆိုတော့ ဒီ ၂၀၀၈ ခိုံြစ်အတြင်း မဲဆောက်မြာ လူသစ်တြေ တော်တော်မဵားမဵား ရောက်လာတာကို တြေႛရတယ်။"

အဲဒီလို ထိုင်းိံိုင်ငံဘက်ူခမ်း မဲဆောက်ဒေသတြင်းမြာ ူမန်မာူပည်ကနေ လာရောက် အလုပ် လုပ်ကိုင်နေသူတေထြဲက တီကေလေးလိုႛခေၞတဲ့ သိုးမြေးစက်ရုံမြာ ၅ိံြစ် နီးပၝးုကာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ူမန်မာရြေႛေူပာင်း အလုပ်သမတဦးက ၂၀၀၈ခိုံြစ်တြင်း အလုပ်သမားတြေ ကိုယ့်မိသားစုရြိရာ ူမန်မာူပည်ကို ငေမြပိုႛိံိုင်တဲ့ အေူခအနေကို ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာအလုပ်သမတဦး။          ။ "ဒီ ၂၀၀၈ ထဲမြာ အဓိက စီးပြားရေး အေူခအနေ ကဵတယ်ဆိုတော့ ကိုယ်ပိုင် အော်ဒၝ မရြိတော့ သူမဵားအလုပ်ရုံက အော်ဒၝလေးတြေ ဆြဲနေရတယ်။ အလုပ်တော့ မပဵက်ဘူး၊ ဒၝပေမယ့် သူမဵားရုံက တဆင့်ူပန်ယူတဲ့ဟာဆိုတော့ စေဵးမကောင်းတော့ဘူး ပေၝ့၊ ဒၝဇင်စေဵးက အရင်တုန်းက ၂၀၀ ကေဵာ်ရတဲ့ ဒီဇိုင်းဆို အခု ၁၀၀ ကေဵာ် လောက်ပဲ ရတော့တယ်။ ဒီ ၂၀၀၈ က မပိုႛိံိုင်ပၝဘူး၊ အလုပ်မြ မကောင်းတာ၊ အလုပ်ကတော့ လုပ်နေရတယ်၊ စေဵးမကောင်းတော့ ပိုက်ဆံမရဘူး၊ ပိုက်ဆံမရတော့ မပိုႛိံိုင်ုကဘူးပေၝ့။"

အလုပ်အကိုင်မကောင်းလိုႛ ဝင်ငေနြည်းရတဲ့အူပင် စက်ရုံအလုပ်သမားတေရြဲႛ ကဵန်းမာရေးနဲႛ စားရေး သောက်ရေး နေထိုင်ရေး စတာတေကြိုလည်း ကိုယ့်နည်း ကိုယ်ဟန်နဲႛ ေူဖရြင်းုကရတဲ့ အေူခအနေကို စောစောက ူမန်မာအလုပ် သမကပဲ ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာအလုပ်သမတဦး။          ။ "နေထိုင်စားသောက်ရေးက စက်ရုံက အခု ထမင်းပဲ ပေးတော့တယ်၊ ဟင်းမပေးဘူး၊ ဟင်းဖိုး ၁၅၀ ပေးတယ်၊ ဖဵားနာတယ်ဆိုရင်လည်း ဘယ်လို စောင့်ရြောက်မမြြ မပေးဘူး၊ လက်မြတ်မရြိတဲ့လူတြေတော့ ကေဵာင်းသားဆေးခန်း သြားတယ် ပေၝ့၊ လက်မြတ်ရြိတဲ့လူတေကြဵ ဆေးရုံဋ္ဌကီးသြားတယ်။"

တီကေလေး သိုးမြေးစက်ရုံဟာ ၂၀၀၈ခိုံြစ်စပိုင်းလောက်က ူမန်မာအလုပ်သမား ၈၀၀ ကေဵာ် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ စက်ရုံူဖစ်ပၝတယ်။ ခုတော့ စက်ရုံက အလုပ်မကောင်းတော့လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံတြင်းအလုပ် လုပ်ကိုင်ခြင့် အလုပ်သမား လက်မြတ်ရြိတဲ့ လုပ်သားဟောင်းတေကြ ဝင်ငြေကောင်းမယ့်နေရာတေကြို ေူပာင်းရြေႛသြားုကပၝတယ်။ တ္ဘပိြင်နက်တည်းမြာပဲ စက်ရုံလုပ်ငန်းရြင်က လိုအပ်တဲ့ အလုပ်သမား နေရာတေအြတြက် လူသစ်တြေခေၞယူ အသုံးူပခြဲ့ပၝတယ်။ အဲဒီလူသစ်တေထြဲမြာ အလုပ်သမားလက်မြတ် မရြိတဲ့သူကမဵား္ဘပီး အလုပ်သမားဦးရေဟာ ၅၀၀ နီးပၝးလောက် ပဲရြိတော့တယ်လိုႛသိရပၝတယ်။

၂၀၀၈ခိုံြစ်မြာ မဲဆောက်ဒေသတြင်း သိုးမြေးစက်ရုံးနဲႛ အထည်ခဵြပ် စက်ရုံပေၝင်း ၄၀၀ကေဵာ်ရြိပၝတယ်။ အဲဒီစက် ရုံတေထြဲက အလုပ်သမားအမဵားစုဟာ ူမန်မာူပည်သားတြေူဖစ်ုကပၝတယ်။ ၂၀၀၈ခိုံြစ် အဲဒီ သိုးမြေးစက် ရုံနဲႛ အထည် ခဵြပ်စက်ရုံတေထြဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေုကတဲ့ ူမန်မာရြေႛေူပာင်းအလုပ် သမားတေရြဲႛ နောက်ဆုံး အေူခအနေကိုလည်း ကိုမိုးဆေကြ ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ကိုမိုးဆြေ။          ။ "မဲဆောက်မြာ ရြိနေတဲ့ သိုးမြေးစက်ရုံ တော်တော်မဵားမဵား ပိတ်သြားတယ်၊ သိုးမြေးလောကမြာ နာမည်ဋ္ဌကီးတဲ့ STC ဆိုတဲ့ စက်ရုံက ရုံခြဲ ၂ ခု ပိတ်သြားတယ်။ အဲဒီ စက်ရုံတေမြြာဆို အလုပ်သမား ၄၀၀၀ ကေဵာ်ရြိတယ်၊ အဲဒီ ၄၀၀၀ ကေဵာ်လောက်က ္ဘပီးခဲ့တဲ့ တလ အတြင်းမြာပဲ အလုပ်လက်မဲ့ူဖစ်သြားတယ်။ အခုလောလောဆယ် အလုပ်သမား ၂၀၀၀ လောက် မဲဆောက်ကမ်းနား ပတ်ဝန်းကဵင်မြာပဲ အလုပ်ူပြတ်္ဘပီးတော့ သူတိုႛရဲႚ စက်ရုံ ပတ်ဝန်းကဵင်နားမြာ တဲထိုး္ဘပီးတော့ နေရတာတြေႛနေရတယ်။ ကမ္တာ့စီးပြားရေး ပဵက်ကပ်ေုကာင့် အဲဒီရိုက်ခတ်မဟြာ မဲဆောက်မြာလည်း အလုပ်သမားတြေ ထောင်နဲႛခဵီ အလုပ်ူပြတ်နေတာ သြားတြေႛရတယ်။

ထိုင်း-ူမန်မာနယ်စပ်က ူမန်မာရြေႛေူပာင်း အလုပ်သမားတေရြဲႛ မိသားစုတြေ မမာမကဵန်း ူဖစ်တဲ့အခၝ ကေဵာင်းသားဆေးခန်းလိုႛ လူသိမဵားတဲ့ မယ်တော်ဆေးခန်းမြာ ဆေးဝၝးကုသမြ ခံယူုကရပၝတယ်။ နယ်စပ်ဒေသ တလေဵာက်က ူမန်မာအလုပ်သမားတြေုကား ၂၀၀၈ ခိုံြစ် အတြင်း အူဖစ်မဵားဆုံး ရောဂၝတေနြဲႛပတ်သက်လိုႛ ဒေၝက်တာ စင်သီယာမောင်က ေူပာူပပၝတယ်။

နယ်စပ်ူဖတ်ကေဵာ် သြားလာနေတဲ့ ရြေႛေူပာင်း ူမန်မာအလုပ်သမားတြေရော ူမန်မာူပည်တြင်းက ူပည်သူတေမြြာပၝ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မစြနစ်၊ ကုသရေး လက်လြမ်းမမြီတဲ့ အေူခအနေတြေေုကာင့် စစ်အစိုးရအောက် ကဵန်းမာရေးစနစ် ဆိုးဆိုးဝၝးူဖစ်ပေၞနေတာကို ိံိုင်ငံတကာကရော ူမန်မာူပည်တြင်းက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရြိသူတေအြားလုံး ထောက်ူပဖိုႛ လိုတယ်လိုႛ ဒေၝက်တာစင်သီယာမောင်က ေူပာပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ စင်သီယာမောင်။       ။ "ရြေႛေူပာင်း အလုပ်သမားတေရြဲႚ မိသားစုတြေ၊ ူပည်တြင်းဒေသ အသီးသီးကလည်း ဆေးဝၝးကုသမြ ခံယူတဲ့အတြက် ၂၀၀၇ ခိုံြစ် စၝရင်းထက် ၂၀ ရာခိုငိံြန်းလောက် လူနာအရေ အတြက်တိုးလာတယ်။ တသိန်းလောက်လိုႛ ကဵမတိုႛ ခန်ႛမြန်းပၝတယ်။ ရောဂၝအရတော့ တကမ္တာလုံးမြာ ေူခာက်လြန်နေတဲႛ အိတ်ခဵ်အိုင်ဗြီ၊ ငြက်ဖဵား၊ တီဘီပေၝ့နော်၊ ဒီူင်္ပံနာက နယ်စပ်ဒေသ တလေဵာက်လုံးမြာ ပို္ဘပီးတော့ ဆိုးဆိုးဝၝးဝၝးူဖစ် နေတယ်။"

မဲဆောက်ဒေသတြင်းမြာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ူမန်မာူပည်သားတေရြဲႛ ကလေးငယ်တြေ ပညာရေးအတြက် ူမန်မာစာ သင်ကေဵာင်းပေၝင်း ၅၉ ကေဵာင်း နီးပၝး ဖြင့်လြစ်ထားပၝတယ်။ အဲဒီကေဵာင်းတေမြြာ ူမန်မာိံိုင်ငံသား ကလေးငယ် တသောင်းကေဵာ်ကို ဆရာ၊ ဆရာမ ၅၀၀ ကေဵာ်က ပညာသင်ုကားပေးနေသလို ကေဵာင်းမတကိံိုင်သေးတဲ့ ကလေးငယ်တေလြည်း မဲဆောက်ဒေသတြင်းမြာ အမဵားအူပား ရြိနေသေးတယ်လိုႛ ူမန်မာရြေႛေူပာင်း အလုပ်သမားမဵား ပညာရေးကော်မတီ BMWEC ရဲႛ တာဝန်ရြိသူတေကြ ေူပာူပပၝတယ်။

မိဘတြေ အလုပ်အကိုင်ေူပာင်းရြေႛတာ၊ စီးပြားရေး မေူပလည်လိုႛ ကေဵာင်းနေအရြယ်ကလေးကို အလုပ် လုပ်ခိုင်းတာတြေေုကာင့် ကေဵာင်းဖြင့်စက ကေဵာင်းတက်ခဲ့တဲ့ကလေးငယ်တြေ စာသငိံြစ်တဝက်လောက်မြာ ကေဵာင်းထြက်သြားရတာ မဵိြးတေလြည်း ရြိပၝတယ်။ ူမန်မာူပည်တြင်းက အသစ်ရောက်လာတဲ့ ကလေးငယ်တေနြဲႛ မဲဆောက် ဒေသတြင်း ူမန်မာကလေးငယ်တေရြဲႛ ၂၀၀၈ိံြစ်အတြင်း ကေဵာင်းနေိံိုင်မြ အေူခအနေကို ူမန်မာရြေႛေူပာင်း အလုပ်သမားမဵား ပညာရေးကော်မတီ BMWEC ဥက္ကဌ ဆရာမ နော်ဖေၝရယ်က ေူပာူပပၝတယ်။

ဆရာမနော်ဖေၝရယ်။   ။ "ိံြစ်ဝက်လောက်ခဵိန်မြာ ထြက်သြားတဲ့ ကလေးတေကြ ၁၀ ရာခိုငိံြန်း လောက်ရြိမယ်၊ ဒၝပေမယ့် ူပန်ဝင်လာတာက ၂၀ ရာခိုငိံြန်းလောက်ရြိတယ်။ အဝင်နဲႛအထြက် အထြက်ကနဲ္ဘပီးတော့ ူပန်တိုးလာတယ်လေ။ လက်ရြိစာရင်း ဝင်ထားတဲ့ ကေဵာင်းသူကေဵာင်းသားက ထြက်သြားပေမယ့်လည်း ူမန်မာူပည်ထဲက ဝင်လာတဲ့လူ အသစ်နဲႛ ထိုင်းိံိုင်ငံမြာ အရင်တုန်းက ၂ သောင်းလောက်က ကေဵာင်းမတက်ရသေးတဲ့ ကလေးတြေ၊ အဲဒီကလေးတြေ ူပန်တက်လာတာလည်း ပၝတယ်။"

ထိုင်းိံိုင်ငံဖက်ူခမ်း မဲဆောက်ဒေသတြင်းမြာ ူမန်မာအလုပ်သမားတေနြဲႛ သူတိုႛမိသားစုတေအြပၝအဝင် ရောင်းရေး ဝယ်တာနဲႛ နယ်စပ်ူဖတ်ကေဵာ် ဝင်ထြက်နေတဲ့ ူမန်မာူပည်က စီးပြားရေးသမားတြေ၊ ကုန်သည်တေနြဲႛ စည်ကားနေတာကို နေႛစဉ် တြေႛူမငိံိုင်ပၝတယ်။ တကယ်တော့ သူတိုႛအားလုံးထဲက အမဵားစုဋ္ဌကီးဟာ မိခင် ူမန်မာိံိုင်ငံကို ခြာလ္ဘာပီး တဝမ်းတခၝးအတြက် ရေုကညိံိုး ူမကိံိုံိုးနဲႛ စမ်းတဝၝးဝၝး လြမ်းလာခဲ့ုကသူတြေ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဘာပဲူဖစ်ူဖစ် ကောင်းတာတြေ ဆိုးတာတေကြို ရင်ဆိုင်ရင်း ၂၀၀၈ခိုံြစ်ဆိုတဲ့ သက္ကရာဇ်ကို မောင်းိံြင်းူဖတ်သန်းသြား ုကရသူတေဆြိုတာကို တင်ူပလိုက်ရပၝတယ်။