အဆိုးဆုံး ခဋ္ဋတ်ူခံကြဵိံိုင်ငံမဵားစာရင်း အောက်ဆုံးနားရြိ ူမန်မာ

ယခိုံြစ် ူပည်ထောင်စုနေႛ ညစာစားပြဲသိုႛ ူမန်မာ့ ႟ိုးရာဝတ်စုံမဵားူဖင့် တက်ရောက်လာသော ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟ြ (ရြေႚတန်းအလယ်) ဒုတိယ ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး မောင်အေး (ရြေႚတန်းဝဲ)၊ ဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီး သူရေ႟မြန်း (ယာ)တိုႛ ူဖစ်ပၝသည်။ ိံိုင်ငံမဵား၏ တည်္ဘငိမ်မကြို တိုင်းတာရာတြင် အုပ်ခဵြပ်သည့် အစိုးရ တရားဝင်မြ ရြိမရြိအပေၞ ူပည်သူမဵား၏ ယုံုကည်ကိုးစားမမြြာလည်း အဓိက အေုကာင်းတခဵက်ူဖစ်သည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။

အလြန် စိုးရိမ်စရာကောင်းလောက်အောင် အဆိုးဆုံး ခဋ္ဋတ်ူခြံကဵနေတဲ့ ကမႝာ့ိံိုင်ငံ ၂၀ စာရင်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ပၝဝင်တယ်လိုႛ ုသဇာဋ္ဌကီးတဲ့ Foreign Policy ခေၞ အမေရိကန် ိံိုင်ငူံခားရေးမူဝၝဒ မဂ္ဂဇင်းက ဖော်ူပလိုက်ပၝတယ်။ ဒီစစ်တမ်းကို ူပလြုပ်ခဲ့တာ ခုဆိုရင် သုံးိံြစ် ဆက်တိုက် ရြ္ဘိပီူဖစ်္ဘပီး၊ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ အေူခအနေဟာ တိံြစ်ထက် တိံြစ် ပိုဆိုးလာပၝတယ်။

၂၀၀၇ ခိုံြစ် ဇူလိုင်လနဲႛ ုသဂုတ်လအတြက် ူဖန်ႛခဵိတဲ့ အမေရိကနိံိုင်ငံထုတ် Foreign Policy မဂ္ဂဇင်းမြာ ကမႝာပေၞက ိံိုင်ငံပေၝင်း ၁၇၇ ိံိုင်ငံရဲ့ လူမြရေး၊ စီးပြားရေး၊ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ စစ်ရေးအခဵက်အလက် င်္အီြန်း ၁၂ ခုကို သုတေသနလုပ်္ဘပီး ခုလို ဖော်ူပထားတာပၝ။ ဒီသုတေသနကို The Failed States Index ခဋ္ဋတ်ူခြံကဵ ပဵက်သုဉ်းနေတဲ့ ိံိုင်ငံမဵား င်္အီြန်း စာရင်းလိုႛ ခေၞဆို္ဘပီး လြတ်လပ်တဲ့ သုတေသနအဖြဲႚူဖစ်တဲ့ Fund for Peace ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး ရန်ပုံငေအြဖြဲႚနဲႛ Foreign Policy မဂ္ဂဇင်းတိုႛ ပူးတြဲ ူပလြုပ်ခဲ့တာပၝ။

ိံိုင်ငံ ၁၇၇ ိံိုင်ငံကို အုပ်စု ၅စု ခြဲထားပၝတယ်။ ဒၝတေကြတော့ အတည်္ဘငိမ်ဆုံးိံိုင်ငံအုပ်စု၊ အတော်အတန် တည်္ဘငိမ်တဲ့ ိံိုင်ငံအုပ်စု၊ တည်္ဘငိမ်မနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ သိပ်စိတ်မခဵရတဲ့ ိံိုင်ငံအုပ်စု၊ အ္ဈိံရာယ်ကဵန္ဘေပီူဖစ်တဲ့ ိံိုင်ငံအုပ်စုနဲႛ အလြန်စိုးရိမ်ရတဲ့ အဆိုးဆုံးခဋ္ဋတ်ူခြံကဵ ိံိုင်ငံအုပ်စုတိုႛ ူဖစ်ပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံကတော့ အလြန်စိုးရိမ်ရတဲ့ အဆိုးဆုံး ခဋ္ဋတ်ူခြံကဵ ိံိုင်ငံ၂၀ အုပ်စုစာရင်းမြာ အဆင့် ၁၄ ခဵိတ်နေေုကာင်း အထောက်အထားတေနြဲႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

၂၀၀၅ ခိုံြစ် စာရင်းမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ အ္ဈိံရာယ်ကဵရောက်တဲ့ ိံိုင်ငံအုပ်စုစာရင်းမြာပဲ ရြိနေခဲ့္ဘပီး အဆင့်အားူဖင့်လည်း ၂၃ သာ ရြိခဲ့ပၝတယ်။ ၂၀၀၆ ခိုံြစ်မြာတော့ အ္ဈိံရာယ်ကဵ ိံိုင်ငံအုပ်စုကနေ အလြန်စိုးရိမ်ရတဲ့ အဆိုးဆုံး ခဋ္ဋတ်ူခြံကဵိံိုင်ငံအုပ်စုဝင် စာရင်းထဲပၝဝင်လ္ဘာပီး အဆင့်အားူဖင့်လည်း ၂၃ ကနေ ၁၈ အထိ ကဵဆင်းခဲ့တာပၝ။ ၂၀၀၇ ခိုံြစ်မြာတော့ အဆင့် ၁၄ အထိ ူဖစ်လာပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံထက် ဆိုးတာဆိုလိုႛ ဆူဒန်၊ အီရတ်၊ ဇင်ဘာဘြေ၊ ေူမာက်ကိုရီးယားစတဲ့ ိံိုင်ငံတြေ လောက်ပဲ ရြိပၝတော့တယ်။ '

ိံိုင်ငံတေရြဲ့ တည်္ဘငိမ်မနြဲႛ ခဋ္ဋတ်ူခြံကဵမြတေကြို တိုင်းတာရာမြာ အုပ်ခဵြပ်တဲ့အစိုးရ တရားဝင်မြ ရြိ မရြိဆိုတဲ့အပေၞ ူပည်သူတေရြဲ့ ယုံစားမြ၊ တိုင်းူပည်စီးပြားရေး ကဵဆင်းမြ၊ လူႛအခြင့်အရေးခဵြိးဖောက်မြ၊ ဒုက္ခသည်တေနြဲႛ ူပည်တြင်းအိုးအိမ်စြန်ႛ ရြောင်တိမ်းရမြ၊ အုပ်စိုးသူတေအြတြင်း ဂိုဏ်းဂဏကြဲမြ၊ ူပည်ပစြက်ဖက်မြ စတဲ့ အခဵက်တေပြၝဝင်ပၝတယ်။

ဥပမာ လူႛအခြင့်အရေး ခဵြိးဖောက်မနြဲႛ ပတ်သက်ရင် ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ဆူဒနိံိုင်င္ဘံပီးရင် ဒုတိယအဆိုး႟ြားဆုံး ိံိုင်ငူံဖစ်ေုကာင်း ဒီံြစ် စစ်တမ်းမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံက အေူခအနေတေကြို ိံိုင်ငံတကာက ဝင်ရောက် ုကားဝင်ေူဖရြင်းမကြတော့ မရြိသလောက်နည်းပၝးေုကာင်း၊ ကမႝာ့အဆိုးဆုံး ိံိုင်ငံ ၂၀ အနက် ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ိံိုင်ငံတကာ အာ႟ုံစိုက် ေူဖရြင်းမြ အနိမ့်ဆုံးိံိုင်ငံ ူဖစ်နေေုကာင်း စစ်တမ်းက ထောက်ူပထားပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org