နိုင်ငံရေးနှင့် ဝေါဟာရများ

အမဵားလက်ခံယုံုကညိံိုင်မြ

သမတအိုဘားမားလက်ထက် အမေရိကန်အစိုးရ မူဝၝဒသစ်က အရင်သမတ ကလင်တန်နဲႛ သမတ ဂေဵာ့ ဒဗလဵြ ဘုြရ် လက်ထက်တေကြ တောင်းဆိုတဲ့ ၉၀ ူပည့ိံြစ် ေ႟ြးကောက်ပြဲ အတည်ူပြရေးစတဲ့ ကိင်္စတေကြို မတောင်းဆိုတော့ပဲ ူမန်မာစစ်ခေၝင်းဆောင်တြေ ိံြစ်ရြည်လမဵား ေူပာနေတဲ့ လမ်းႌြန်ေူမပုံ အဆင့်ထဲက ေ႟ြးကောက်ပြဲ ကိင်္စကို လြတ်လပ်တရားမ္တွတ္ဘပီး လက်ခံိံိုင်စရာ ကဵင်းပပေးဖိုႛ ူဖစ်နေတာ တြေႚရမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ အမဵားလက်ခံ ယုံုကညိံိုင်မြ (credibility) ဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေး အေူခအနေအေုကာင်း ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်းတင်ူပထားပၝတယ်။

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

အယူအဆရေးရာ ပဋိပက္ခမဵား။

သဘောတရား အယူအဆမြာ ူဖစြင်တာ၊ အရောင်ဆိုးတာစတဲ့ ူင်္ပံနာတေဟြာ တဦးခဵင်း ရပ်တည်ခဵက်မြာ ူင်္ပံနာမဟုတ်ပေမဲ့ အဖြဲႚအစည်းနဲႛ အမဵားူပည်သူတေနြဲႛ ဆက်စပ်လာရင်တော့ ပဋိပက္ခတြေ ူဖစ်လာတတ်ပၝတယ်။ အမေရိကန် ိံိုင်ငံရေးလောကထဲက အယူအဆရေးရာ အစြန်းရောက်တေနြဲႛ လက်ရြိံိုင်ငံရေး အေုကာင်းနဲႛ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးကို ခဵိန်ထိုး တင်ူပထားပၝတယ်။

[ အယူအဆရေးရာ ပဋိပက္ခမဵား။  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

ူပည်သူႛသဘောထားစစ်တမ်းဆိုသည်မြာ

ိံိုင်ငံရေးစနစ်တရပ်မြာ ိံိုင်ငံရေးသမားတဦးကိုသော်လည်းကောင်း၊ အဆင့်ူမင့်အစိုးရ ရာထူးကို ရယူထားတဲ့ သူ၊ ဒၝမမြဟုတ် ိံိုင်ငံရေးအရ ရာထူးနေရာ ခန်ႛအပ်ခံရသူတဦးဦးကိုသော်လည်းကောင်း ူပည်သူကို ဘယ်လောက် ကိုယ်စားူပသြလဲ။ သူႛအယူအဆ၊ သူႛ ရပ်တည်ခဵက်ကို ူပည်သူက ဘယ်လောက် ထောက်ခံမရြြိသလဲ။ ူပည်သူႛသဘောထားစစ်တမ်းဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲႛ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ ူပည်သူႛသဘောထားစစ်တမ်းဆိုသည်မြာ  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

အာဆီယံခဵစ်ုကည်ရေးစာခဵြပိံြင့် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေး

အာဆီယံအဖြဲႚရဲ့ မူလ သဘောတူစာခဵြပ်ူဖစ်တဲ့ အေူခခံ ခဵစ်ုကည်ရေးနဲႛ ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်ရေး စာခဵြပ် (TAC) ကို အမေရိကန်နဲႛ ဥရောပသမဂ္ဂတိုႛက လက်မြတ်ရေးထိုးခဲ့အ္ဘပီး အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ အာဆီယံအပေၞ ဆက်ဆံရေး တိုးူမင့်လာမဟြာ ူမန်မာစစ်အစိုးရအပေၞ ထားတဲ့ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ မူဝၝဒမြာ တနည်းတဖုံ ပတ်သက်လာစရာ ရြိတယ်လိုႛ ူမန်မာ့အရေး လေ့လာသူတေကြ ဆိုပၝတယ်။ ASEAN ရဲ့ TAC နဲႛ မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း ဒီတပတ် ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက တင်ူပထားပၝတယ်။

[ အာဆီယံ TAC စာခဵြပ်။  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

ရာဇဝတ်မြလော ိံိုင်ငံရေးအမြလော?

ူမန်မာစစ်အစိုးရက ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား အမဵားစုကို တည်ဆဲ တရားဥပဒေတြေ ခဵိြးဖောက်လိုႛ အူပစ်ဒဏ်ပေးတဲ့ ရာဇဝတ်မအြူဖစ် ေူပာဆိုရေးသားနေပေမဲ့ လူႛအခြင့်အရေး လုပ်ဆောင်နေသူတြေ အပၝအဝင် ရန်ကုန် ိံိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းနဲႛ ိံိုင်ငံတကာကတော့ ိံိုင်ငံရေးမနြဲႛ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတြေ ရြိနေတာကို အစဉ်အူမဲ ထောက်ူပနေပၝတယ်။ ိံိုင်ငံရေးအမြတေနြဲႛ မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း ဒီတပတ် ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက တင်ူပထားပၝတယ်။

[ ရာဇဝတ်မြလော ိံိုင်ငံရေးအမြလော?  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

စစ်အစိုးရ၏ဝၝဒူဖန်ႛမီဒီယာ

မီဒီယာကို မီဒီယာနဲႛ ူပန်တိုက်တယ်ဆိုတဲ့ စကားဟာ လြတ်လပ်္ဘပီးခေတ် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးမြာ လ္တွိြႚဝြက် နည်းဗဵဟြာတရပ် ူဖစ်ခဲ့ပေမဲ့ လက်ရြိ စစ်အစိုးရ လက်ထက်မြာတော့ လူသိရြင်ုကား ထုတ်ဖော် လုပ်ကိုင်တဲ့ သာမန် အစိုးရ မူဝၝဒတရပ် ူဖစ်လာပၝတယ်။ ဝၝဒူဖန်ႛမီဒီယာဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲႛ ူမန်မာ့ မဵက်မြောကိံိုင်ငံရေး အေူခအနေတေကြို ဆက်စပ်္ဘပီး အခုတပတ် မဵက်မြောက်ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ စစ်အစိုးရ၏ဝၝဒူဖန်ႛမီဒီယာ။  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

ူမန်မာစစ်အစိုးရ နားခၝးလသြည့် ိံိုင်ငံတကာဖိအား

ူမန်မာ့ ိံိုင်ငံရေးခေၝင်းဆောင်တေနြဲႛ စစ်အစိုးရခေၝင်းဆောင်တေဟြာ သံတမန်ရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးအရ ူပည်ပဖိအားပေးမြ၊ ိံိုင်ငံတကာ ဖိအားပေးမကြို အစဉ်အလာအားူဖင့် လက်ခံလေ့ မရြိသလို ိံိုင်ငံရေးအရ သိက္ခာကဵတယ်လိုႛ ယူဆလေ့ရြိပၝတယ်။ ိံိုင်ငံတကာဖိအားဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ ူမန်မာ့ မဵက်မြောကိံိုင်ငံရေးအေူခအနေနဲႛ ဆက်စပ်္ဘပီး အခုတပတ် မဵက်မြောက်ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵားအစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ ိံိုင်ငံတကာဖိအား  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး၏ အဓိပဍ္ဎာယိံြင့် အိံြစ်သာရ

Rule of Law လိုႛ ိံိုင်ငံတကာ ိံိုင်ငံရေးလောကမြာ အေူပာမဵားတဲ့ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး ဆိုတဲ့ စကားဟာ ိံိုင်ငံတိံိုင်ငံရဲ့ အုပ်ခဵြပ်ရေးနဲႛ တရားစီရင်ရေးတေမြြာ အထူးအရေးဋ္ဌကီးတဲ့ ဝေၝဟာရ တခုူဖစ်ပၝတယ်။ ‘တရားဥပဒေစိုးမိုးမြ’ ဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း ဒီတပတ် မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး။  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

လြတ်လပ်ပြင့်လင်းမြိံြင့် ူမန်မာိံိုင်ငံ တရားစီရင်ရေး

ထင်သာူမင်သာရြိမလြိုႛ ူမန်မာစာပေလောကမြာ အသုံးမဵားတဲ့ transparency ဆိုတဲ့ စကားဟာ လြတ်လပ်ပြင့်လင်းမကြို အထူးူပတြဲ့ ဝေၝဟာရတခု ူဖစ်ပၝတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလြယ်တေကြ ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်အမမြြာ လြတ်လပ်ပြင့်လင်းမရြြိဖိုႛ တောင်းဆိုတာကအစ ူမန်မာ့ တရားစီရင်ရေးစနစ်ရဲႛ အဂတိလိုက်စားမြတေအြေုကာင်း လြတ်လပ်ပြင့်လင်းမြ ဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း ဒီတပတ် မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေး ဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ လြတ်လပ်ပြင့်လင်းမြ။  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

စစ်မြန်သော ေ႟ြးကောက်ပြဲဆိုသည်မြာ
ေ႟ြးကောက်ပြဲတရပ်ဟာ ဒီမိုကရေစီူဖစ်စဉ်တခုူ ဖစ်ပေမဲ့ ေ႟ြးကောက်ပြဲအ္ဘပီး အာဏာရသူ လက်အောက်မြာ တရားမ္တွတမြ၊ လြတ်လပ်စြာ ဖော်ထုတ်ရေးသားိံိုင်မနြဲႛ လြတ်လပ်စြာ သဘောထား ကြဲလြဲခြင့် ရြိမသြာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထူထောငိံိုင်ေုကာင်း 'ေ႟ြးကောက်ပြဲ' ဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဒီတပတ် မဵက်မြောက် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ စစ်မြန်သော ေ႟ြးကောက်ပြဲ  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]

တောင်သူလယ်သမားိံြင့် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေူခအနေ

ဒီတပတ် မဵက်မြောက်ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ိံိုင်ငံရေးဝေၝဟာရမဵား အစီအစဉ်မြာ တောင်သူလယ်သမားဆိုတဲ့ ဝေၝဟာရနဲႛ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေး အေူခအနေတေအြေုကာင်း တင်ူပထားပၝတယ်။

[ တောင်သူလယ်သမားိံြင့် ိံိုင်ငံရေး  ]

[ အသံဖိုင်ယူရန်Opens in new window ]